Νέο ενεργειακό φλερτ Τουρκίας-Ισραήλ

Ψάχνει απεγνωσμένα για συμμάχους η Άγκυρα, ένα μήνα πριν από την τριμερή Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ στη Λευκωσία
Αυξάνεται η δυνατότητα μεταφοράς του ισραηλινού φυσικού αερίου προς την Τουρκία, έπειτα από επαφές του προσωπικού αντιπροσώπου του Νετανιάχου με ανώτερο Τούρκο αξιωματούχο
Αναθερμαίνεται το ενδιαφέρον του Ισραήλ για εξαγωγή φυσικού αερίου προς την Τουρκία, έναν μόλις μήνα πριν από την καθοριστική τριμερή συνάντηση των ηγετών της Κύπρου, του Ισραήλ και της Ελλάδας, στη Λευκωσία. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με δημοσίευμα της «Globes» την περασμένη Τρίτη, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε επί του θέματος ότι στην προσεχή συνάντηση κορυφής στη Λευκωσία, θα συζητήσει τρόπους εξαγωγής του ισραηλινού φυσικού αερίου προς την Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο, σημειώνοντας ωστόσο:

«Ο προσωπικός μου αντιπρόσωπος είναι σε επαφή με έναν ανώτερο εκπρόσωπο της τουρκικής κυβέρνησης, και η δυνατότητα εξαγωγής του ισραηλινού αερίου προς την Τουρκία αυξήθηκε. Τα συμφέροντα είναι σαφή και ευρείας κλίμακας. Όλο το ενδιαφέρον μας και τα κοινά συμφέροντα εξαφανίζονται, εάν εμείς δεν εξάγουμε. Οι εξαγωγές αποτελούν ένα μείζον και σημαντικό στοιχείο για τη διαφύλαξη των συμφερόντων της χώρας». Σχετικά με την πιθανότητα κατασκευής ενός άλλου αγωγού, πέραν του τουρκοϊσραηλινού, ο κ. Νετανιάχου εξήγησε, «έχω διατάξει να εξεταστούν εναλλακτικές λύσεις».

Επιπλέον, απαντώντας σε ερώτηση της βουλευτού Σέλι Γιατσίμοβιτς, της «Σιωνιστικής Ένωσης», γιατί στα σχέδια εξαγωγής του φυσικού αερίου δεν απαιτείται η τοποθέτηση ενός άλλου αγωγού, σε περίπτωση που η δυνατότητα εξαγωγής προς την Αίγυπτο δεν υλοποιηθεί, ο Νετανιάχου πρόσθεσε: «Παρήγγειλα τον Υπουργό Εθνικών Υποδομών, Ενέργειας και Υδάτινων Πόρων να εξετάσει εναλλακτικές λύσεις για την κατασκευή ενός άλλου αγωγού από τη δεξαμενή Tamar».
Αλλαγή στην ηγεσία της Μοσάντ
Παράλληλα, ο Τούρκος αναλυτής Γιουσούφ Σέλμαν Ιράντς δήλωσε, πριν από μερικές μέρες, πως η ρήξη της Τουρκίας με το Ιράν και τη Χεζμπολάχ, στη Συρία, καθώς και οι μελλοντικές πωλήσεις φυσικού αερίου του Ισραήλ προς την Ευρώπη, θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο για σύσφιγξη των σχέσεων μεταξύ Άγκυρας και Τελ Αβίβ. Επιπλέον, ο Ιράντς πρόσθεσε πως «αν κρίνουμε από τα θετικά σημάδια του νέου αρχηγού της Μοσάντ Γιόσι Κοέν, οι τεταμένες σχέσεις του Ισραήλ με την Τουρκία θα τροποποιηθούν» και επικαλέστηκε αναφορές του Κοέν, ότι «η θέση του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή αμφισβητείται ολοένα και περισσότερο, και θα ενισχυθεί η συνεργασία με τους γείτονές μας, ιδίως με την Αίγυπτο, την Ιορδανία, την Κύπρο, την Ελλάδα και την Τουρκία».

«Είναι προς το συμφέρον μας να σφυρηλατήσουμε στρατηγικές οικονομικές σχέσεις με τις χώρες αυτές», είχε αναφέρει ο Κοέν στη δήλωσή του, που επικαλείται τώρα ο Τούρκος αναλυτής. Επιπλέον, ανώνυμος Τούρκος αξιωματούχος δήλωσε στη «Σαμπάχ» ότι, την ώρα που η διαδικασία κατασκευής ρωσικού αγωγού προς την Τουρκία ματαιώνεται, οι σχέσεις με το Ισραήλ αποκαθίστανται, και διεξάγονται συνομιλίες για μεταφορά του ισραηλινού φυσικού αερίου στην Τουρκία πριν από την πώλησή του στην Ευρώπη.
Συγκλίνοντα συμφέροντα
Ο Ιράντς σημειώνει, μεταξύ άλλων, πως το θέμα της ενέργειας, η διαχείριση του Συριακού, και οι πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν προσφέρουν ένα κοινό έδαφος για τα ισραηλινά και τουρκικά συμφέροντα. Ο ίδιος, μάλιστα, πιστεύει πως «οι κοινές απειλές και τα αμοιβαία οικονομικά συμφέροντα μπορούν να αλλάξουν τη μοίρα των τουρκοϊσραηλινών θέσεων και ο νέος αρχηγός της Μοσάντ Γιόσι Κοέν μπορεί να παίξει έναν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία αλλαγής των σχέσεων».
Διαψεύδουν οι Ισραηλινοί
Από την άλλη, Ισραηλινοί διπλωματικοί αξιωματούχοι προχώρησαν την Τετάρτη σε υποβάθμιση των εικασιών, ότι η Ιερουσαλήμ προτίθεται να χρησιμοποιήσει την τρέχουσα ένταση στις ρωσο-τουρκικές σχέσεις, προκειμένου να προχωρήσει σε κάποιου είδους συμφιλίωση με την Άγκυρα. Ισραηλινός αξιωματούχος, σύμφωνα με την «Jerusalem Post», δήλωσε πως κανείς στα σοβαρά δεν προτείνει κάτι τέτοιο (εξομάλυνση τουρκοϊσραηλινών σχέσεων), ειδικά, είπε, σε μια εποχή κατά την οποία οι στρατηγικές σχέσεις του Ισραήλ με τους δύο ιστορικούς εχθρούς της Τουρκίας -την Ελλάδα και την Κύπρο- ανθίζουν. Στο πλαίσιο αυτό, η «Post» υπενθυμίζει πως ο Βενιαμίν Νετανιάχου αναμένεται να πραγματοποιήσει τριμερή σύνοδο κορυφής στην Κύπρο τον επόμενο μήνα, με τους ηγέτες της Κύπρου και της Ελλάδας.
«Διπλωματική τρέλα»
Επιπλέον, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Αβιγκντόρ Λίμπερμαν, με δήλωση που εξέδωσε την Τετάρτη, χαρακτήρισε ως «διπλωματική τρέλα» κάθε προσπάθεια για συμβιβασμό με την Τουρκία. «Η Τουρκία, με επικεφαλής τον Ερντογάν, όχι μόνο έχει αποδείξει την εχθρότητά της για χρόνια προς το Ισραήλ, αλλά έχει επίσης μετατραπεί σε έναν τόπο διαμονής για τους τρομοκράτες της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένης της διοίκησης της Χαμάς, η οποία είναι υπεύθυνη για τις επιθέσεις στο Ισραήλ, όπως την απαγωγή και τη δολοφονία των τριών νεαρών Gush Etzion (το 2014)», δήλωσε ο Λίμπερμαν, τονίζοντας παράλληλα ότι η Τουρκία του Ερντογάν στηρίζει τους ριζοσπάστες ισλαμιστές σε όλο τον κόσμο και πολεμά τους Κούρδους, κάτω από το καμουφλάζ της καταπολέμησης Ισλαμικού Κράτους, μια οργάνωση που στην πραγματικότητα χρηματοδοτείται για να λειτουργεί ως μεσάζων στην πώληση πετρελαίου. «Η Τουρκία, από την οποία ακόμα και τα μετριοπαθή σουνιτικά κράτη όπως η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία κρατούν αποστάσεις, δεν πρόκειται να αλλάξει τώρα τις προθέσεις της και να γίνει σύμμαχος του Ισραήλ», δήλωσε ο Λίμπερμαν.
Οι όροι της Τουρκίας
Αξίζει να σημειωθεί πως ο Τούρκος εκπρόσωπος του Προέδρου Ιμπραχίμ Καλίν, σε παρέμβασή του την Τετάρτη σχετικά με τις εικασίες περί πιθανής βελτίωσης των τουρκοϊσραηλινών σχέσεων, σημείωσε πως προκειμένου οι σχέσεις των δυο χωρών να προχωρήσουν, το Ισραήλ πρέπει να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της Τουρκίας. Σύμφωνα με τη «Σαμπάχ», στη δήλωσή του ο κ. Καλίν απέκλεισε επίσης το εμπόριο φυσικού αερίου μεταξύ των δύο κρατών, υπογραμμίζοντας ότι η Τουρκία έθεσε ορισμένες προϋποθέσεις, ούτως ώστε να γίνει επανεκκίνηση των διμερών σχέσεων. «Αυτές οι προϋποθέσεις είναι η αποζημίωση για το 'Μαβί Μαρμαρά' και η άρση του αποκλεισμού της Γάζας», σημείωσε ο Καλίν, προσθέτοντας ότι «δεν υπάρχει δυνατότητα γεφύρωσης των σχέσεων με το Ισραήλ, αν δεν ικανοποιηθούν αυτές οι απαιτήσεις της Τουρκίας».
Νέα μεσογειακή πολιτική τάξη
Τέλος, στο ίδιο πλαίσιο, ο ερευνητής του Ινστιτούτου Στρατηγικών Αναλύσεων BESA και πρώην αξιωματούχος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας του Ισραήλ Δρ Εράν Λέρμαν σημείωσε, σε πρόσφατη ανάλυσή του, πως η ανθούσα νέα σχέση μεταξύ του Ισραήλ και των «δύο Ελλήνων γειτόνων» στην Ανατολική Μεσόγειο, την Ελλάδα και την Κύπρο, είναι ευνοϊκή για το Ισραήλ. Αλλά εξίσου σημαντικό, πρόσθεσε, είναι το γεγονός το ότι η συμμαχία Ισραήλ-Ελλάδας-Κύπρου επιδιώκει να εμποδίσει τις φιλοδοξίες της Τουρκίας να καταστεί περιφερειακή ηγεμονία, ενώ την ίδια στιγμή θα προσφέρει στην Άγκυρα μια κεντρική θέση στη νέα μεσογειακή πολιτική τάξη, «αν και όταν αυτή έρθει στα σύγκαλά της».
Αγωγός προς Ελλάδα
Τον Μάιο του 2016 αναμένεται να τεθούν ενώπιον των ηγετών Κύπρου, Ελλάδας και Αιγύπτου τ’ αποτελέσματα μελέτης για τη δημιουργία υποθαλάσσιου αγωγού, που θα συνδέει την Κύπρο με την Αίγυπτο και θα μεταφέρει, μέσω Ελλάδας, φυσικό αέριο στην Κεντρική Ευρώπη, αποκάλυψε χθες στο ραδιόφωνο του ΡΙΚ ο Υπουργός Ενέργειας. Αναφερόμενος στα αποτελέσματα της προχθεσινής τριμερούς συνάντησης στην Αθήνα, ο κ. Λακκοτρύπης εξήγησε, μεταξύ άλλων, ότι τεχνικά δεν αποκλείεται η λύση του υποθαλάσσιου αγωγού, αλλά θα πρέπει, δήλωσε, να μελετηθεί το κόστος. Όπως διευκρίνισε ο κ. Λακκοτρύπης, ο δεύτερος τρόπος μεταφοράς αερίου στην κεντρική Ευρώπη είναι μέσω των τερματικών υγροποίησης.