Όταν η άσκηση… τρόμαξε την οστεοπόρωση

Πώς συμβάλλει η γυμναστική στην αναχαίτιση της ασθένειας
Οστεοπόρωση ορίζεται ως η μείωση της οστικής μάζας, η οποία συνοδεύεται από αλλαγές στην αρχιτεκτονική του οστού, με αποτέλεσμα αυτό να είναι πιο επιρρεπές σε κατάγματα. Χαρακτηρίζεται ως σιωπηλή ασθένεια, για τον λόγο ότι η μείωση της οστικής μάζας γίνεται χωρίς συμπτώματα.
Η άσκηση έχει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. Έχει αποδειχθεί ότι είναι σημαντικός παράγοντας για τη διατήρηση της οστικής πυκνότητας, αλλά και για τη βελτίωση της οστικής απώλειας.
Οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από αυτήν, μέχρι ένα απλό χτύπημα να προκαλέσει κάταγμα. Είναι νόσος όλων των οστών και γι’ αυτό κατάγματα μπορεί να προκληθούν σε διάφορα σημεία, με πιο συχνά στη σπονδυλική στήλη, στο ισχύο και στους καρπούς.
Υπάρχουν δύο είδη οστεοπόρωσης:
Ο Τύπου I αφορά κυρίως ηλικίες από 50 έως 65 και ονομάζεται «μετεμμηνοπαυσιακή» οστεοπόρωση, επειδή προσβάλλει τις γυναίκες στα πρώτα 10-15 χρόνια μετά την εμμηνόπαυση.
Ο Τύπου II ή αλλιώς «οστεοπόρωση των ηλικιωμένων» αφορά μεγαλύτερες ηλικίες των 70 ετών και άνω.
Πού οφείλεται
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που ευθύνονται για την εμφάνιση της οστεοπόρωσης; Οι κύριοι λόγοι είναι δύο: Το χαμηλό επίπεδο της οστικής μάζας που αποκτά ένα άτομο στην ηλικία των 25 περίπου ετών. Η αυξημένη οστική απώλεια που μπορεί να συμβεί μετά την ηλικία των 45-50 ετών. Εκτός από τις δύο όμως αυτές αιτίες υπάρχουν και κάποιοι παράγοντες που προηγούνται και σε μεγάλο βαθμό ευθύνονται για την εμφάνιση της οστεοπόρωσης. Οι παράγοντες αυτοί είναι κληρονομικοί ή και επίκτητοι.
Κληρονομικοί παράγοντες:
Οικογενειακό ιστορικό
-Προχωρημένη ηλικία (γυναίκες συνήθως)
-Πρόωρη εμμηνόπαυση
-Θηλασμός διάρκειας πάνω από 6 μήνες
-Ατοκία
Επίκτητοι παράγοντες:
-Χαμηλή λήψη ασβεστίου
-Μειωμένη ή ανύπαρκτη φυσική δραστηριότητα
-Κάπνισμα
-Υπερβολική χρήση αλκοόλ
-Αυξημένη χρήση καφέ ημερησίως
-Γαστρεντερικές παθήσεις
-Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Υπερθυρεοειδισμός
-Σακχαρώδης διαβήτης (ινσουλινοεξαρτώμενος)
-Νευρογενής ανορεξία ή βουλιμία
Πώς προλαμβάνεται
Υπάρχει άραγε τρόπος να αποφύγουμε την οστεοπόρωση ή έστω να κάνουμε τη ζωή μας πιο υποφερτή, όταν και εφόσον κάνει την εμφάνισή της; Η απάντηση είναι πως ναι!
Αν πάρουμε τα σωστά προληπτικά μέτρα, είναι πολύ πιθανόν να αποφύγουμε την εμφάνισή της. Με ποιον τρόπο θα το κάνουμε αυτό;
O σκελετός του ανθρώπου αναπτύσσεται μέχρι την ηλικία των 25 ετών περίπου. Στη διάρκεια αυτή δημιουργείται η μέγιστη οστική πυκνότητα που αποκτά κανείς στη ζωή του. Άρα, είναι πολύ σημαντικό η πρόληψη της οστεοπόρωσης να γίνεται από την ηλικία των 15 ετών περίπου, κάνοντας μία μέτρηση οστικής πυκνότητας της σπονδυλικής στήλης.
Αυτό γίνεται με τη βοήθεια μιας εξέτασης που μας επιτρέπει να ορίσουμε τον βαθμό της αντοχής του οστού. Aυτή η εξέταση είναι εντελώς ανώδυνη και ακίνδυνη, δεν χρειάζεται για να γίνει καμιά απολύτως προετοιμασία και μπορεί να γίνει ακόμα σε παιδιά αλλά και σε εγκύους.
Ο ρόλος της άσκησης
Η άσκηση έχει επίσης σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. Έχει αποδειχθεί ότι είναι σημαντικός παράγοντας για τη διατήρηση της οστικής πυκνότητας, αλλά και για τη βελτίωση της οστικής απώλειας. Αν λάβουμε υπ’ όψιν και τις σύγχρονες συνθήκες -καθιστική ζωή με ελάχιστη σωματική δραστηριότητα- αντιλαμβανόμαστε πόσο μεγάλη είναι η σημασία της άσκησης στη ζωή μας.
Παιδιά: Η υγεία των οστών κτίζεται από την παιδική ηλικία. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να μαθαίνουμε στα παιδιά μας από μικρή ηλικία τη σημαντικότητα της άσκησης στη ζωή τους, έτσι ώστε στο μέλλον να μην έχουν να αντιμετωπίζουν καταστάσεις όπως αυτήν της οστεοπόρωσης. Από πολλές μελέτες έχει αποδειχθεί ότι τα παιδιά που αθλούνται έχουν μεγαλύτερη οστική πυκνότητα από αυτά που ακολουθούν περισσότερο καθιστική ζωή. Το ίδιο ισχύει και για τους ενήλικες. Ποτέ δεν είναι αργά να βάλει κάποιος τη γυμναστική στο πρόγραμμά του. Σιγά-σιγά θα γίνει ένα ευχάριστο συνήθειο, που θα σας γλιτώσει από πολλές δυσάρεστες για την υγεία καταστάσεις.
Τρίτη ηλικία: Όσον αφορά άτομα τρίτης ηλικίας, η φυσική δραστηριότητα είναι εξίσου ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την οστική υγεία, αλλά και γιατί επιδρά θετικά στο καρδιαγγειακό σύστημα, στους πνεύμονες, στην ευλυγισία των αρθρώσεων, στη μυική δύναμη και στην ισορροπία, στην ανακούφιση από τον πόνο μυών και αρθρώσεων, και σαν αποτέλεσμα όλων των παραπάνω στη μείωση του κινδύνου των πτώσεων.
Ένας πολύ σημαντικός στόχος στα άτομα της τρίτης ηλικίας είναι η μείωση του κινδύνου των πτώσεων, που είναι η σοβαρότερη αιτία των καταγμάτων του ισχίου, καθώς και των σπονδυλικών και άλλων καταγμάτων. Ο κίνδυνος για πτώσεις επηρεάζεται από τη μυική αδυναμία, τις διαταραχές ισορροπίας και βάδισης, νοητικές διαταραχές, προβλήματα όρασης, λήψη φαρμάκων και αρκετούς άλλους παράγοντες.

Μην το αναβάλλετε άλλο λοιπόν! Βρείτε ένα καλό γυμναστήριο που επανδρώνεται από καταρτισμένους γυμναστές, οι οποίοι σε συνεργασία πάντα με τον γιατρό σας θα σας ετοιμάσουν ένα πρόγραμμα εκγύμνασης κατάλληλο για τον στόχο αλλά και την ηλικία σας. Ακόμα, η υδρογυμναστική είναι ένας πολύ ευχάριστος και εύκολος τρόπος εκγύμνασης, αν δεν μπορείτε να ακολουθήσετε κάποιο πρόγραμμα γυμναστηρίου. Λόγω των ιδιοτήτων του νερού, η γυμναστική γίνεται ανώδυνα και το ίδιο αποτελεσματικά!
Ειδικά για την τρίτη ηλικία
ΕΝΑ πρόγραμμα εκγύμνασης για άτομα τρίτης ηλικίας θα πρέπει να περιλαμβάνει:
-Ασκήσεις φόρτισης με ζωηρό βάδισμα με ή χωρίς ελαφρά βάρη
-Χορό
-Πεζοπορία
-Ασκήσεις ενδυνάμωσης με βαράκια ή ελαστικούς ιμάντες, με στόχο μεγάλες μυικές ομάδες όπως τους μύες των ισχίων, των μηρών, τους ραχιαίους, του μύες της ωμικής ζώνης κ.ά.
-Ασκήσεις ευλυγισίας και ισορροπίας, για τη διατήρηση όσο το δυνατόν καλύτερου εύρους κίνησης και καλύτερης στάσης του σώματος.
Η συχνότητα πρέπει να είναι 3-5 φορές την εβδομάδα, με διάρκεια 30-60 λεπτά και ένταση 55-85% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας.