Αυξημένη ευαισθητοποίηση του κοινού για τη βιοποικιλότητα!

Στα πλαίσια του ευρωπαϊκού έργου ΒΙΟforLIFE, που στόχο έχει την ευρεία ενημέρωση του κοινού της Κύπρου για τη σημασία της προστασίας της βιοποικιλότητας, πραγματοποιήθηκε για 4η συνεχή χρονιά παγκύπρια τηλεφωνική έρευνα από την εταιρεία RAI Consultants. Η έρευνα στηρίχθηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του πληθυσμού, αποτελούμενο από 613 άτομα, από αγροτικές και αστικές περιοχές απ' όλες τις πόλεις της Κύπρου, άντρες και γυναίκες, ηλικίας 18 και άνω.

Η συλλογή των πληροφοριών έγινε μέσω τηλεφωνικής συνέντευξης από τις 26-28 Ιανουαρίου 2015. Τα βασικά συμπεράσματα που μπορούν να εξαχθούν από τα φετινά αποτελέσματα αναλύονται πιο κάτω, συγκρινόμενα με τα αντίστοιχα ποσοστά από τις 3 προηγούμενες έρευνες που διεξήχθησαν το 2011, 2012 και 2013 για το ίδιο έργο.
Αναλύοντας την πρώτη ερώτηση, είναι σημαντικό να τονισθεί ότι σημειώθηκε αύξηση στο ποστοστό των ατόμων που θεωρούν την απώλεια της βιοποικιλότητας ως ένα από τα πιο σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα στην Κύπρο. Με βάση τα προηγούμενα αποτελέσματα του 2013, το ποσοστό των ερωτηθέντων έχει σχεδόν διπλασιαστεί, φτάνοντας το 25% από το 14%. Ωστόσο εξακολουθεί να βρίσεται πίσω από άλλα περιβαλλοντικά προβλήματα όπως τα σκουπίδια, τη ρύπανση των υδάτων, την καταστροφή των δασών και το πρόβλημα των κλιματικών αλλαγών.
Επιπρόσθετα, σταθερή αύξηση παρουσιάστηκε στο ποσοστό των ατόμων που δηλώνουν ότι ο όρος βιοποικιλότητα αναφέρεται σε κάθε μορφή ζωής. Πλέον δύο στους τρεις ερωτώμενους γνωρίζουν σωστά τον όρο. Το ποσοστό παρουσιάζει σταθερή αύξηση σε σύγκριση με τις προηγούμενες έρευνες.
Επίσης παρατηρούνται σημαντικά βήματα προόδου όσον αφορά τη γνώση του κοινού για το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura. Από το 2011 μέχρι το 2015 αυξήθηκε σημαντικά το ποσοστό αυτών που αναφέρουν ότι το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura επιδιώκει την προστασία και διαχείριση των πιο ευάλωτων ειδών και οικοτόπων της Ευρώπης (από 34% το 2011 σε 44% το 2015). Παρόλα αυτά, ένας στους τέσσερις συνεχίζει να έχει λανθασμένη αντίληψη για το Δίκτυο Natura 2000, αναφέροντας ότι ο σκοπός του είναι η αυστηρή προστασία της φύσης.
Σε σχέση με την ερώτηση «για ποιους λόγους κάποιοι είναι αντίθετοι στην παγίδευση των αμπελοπουλιών», είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό ότι το 2015 ξεκάθαρα πλέον η πλειοψηφία με ποσοστό 45% αναγνωρίζει ότι η αντίθεση στην παγίδευση αμπελοπουλιών οφείλεται στον μη επιλεκτικό τρόπο παγίδευσής τους, αφού σκοτώνονται πολλά διαφορετικά είδη πουλιών με αυτόν τον τρόπο. Το 2011 η πλειοψηφία των ερωτηθέντων είχαν απαντήσει λανθασμένα ότι η αντίθεση οφείλεται στο γεγονός ότι μας το απαγορεύει η Ευρώπη.

Αυτή η αλλαγή είναι ιδιαίτερα σημαντική ως προς την επίτευξη των στόχων του έργου μας. Δυστυχώς, το ποσοστό των ερωτηθέντων που καταναλώνουν αμπελοπούλια συνεχίζει να παραμένει σταθερό στο 15% εδώ και τρία χρόνια, παρόλο που έχει μειωθεί ο αριθμός των ατόμων που παραδέχονται ότι τα παγιδεύουν ο/η ίδιος/ίδια.
Καμία ουσιαστική μεταβολή δεν παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της φετινής έρευνας, όσον αφορά τα ποσοστά για τα επικίνδυνα είδη φιδιών στην Κύπρο. Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων αναφέρουν τη φίνα (84%) και με ποσοστό 18% τον βόα. Ο βόας δεν είναι είδος που υπάρχει στη κυπριακή φύση, επομένως ένα μεγάλο ποσοστό έχουν λανθασμένη αντίληψη επί του θέματος.
Σταθερή αύξηση παρατηρείται τα τελευταία τρία χρόνια στο ποσοστό όσων αναφέρουν ότι οι νυχτερίδες όχι μόνο είναι ακίνδυνες για τον άνθρωπο, αλλά εκτελούν και χρήσιμες υπηρεσίες και αυτό αποτελεί θετικό στοιχείο για τον αντίκτυπο του έργου μας ως προς τον εμπλουτισμό των γνώσεων του κοινού.
Η τελευταία έρευνα δείχνει μικρή αλλά σημαντική αλλαγή στη συμπεριφορά των Κυπρίων απέναντι στην ευαισθησία τους για τα χωροκατακτητικά είδη με το παράδειγμα της κατοικίδιας χελώνας. Μείωση παρατηρείται στο ποσοστό των ατόμων που δηλώνουν ότι θα την άφηναν ελεύθερη στη φύση (η οποία είναι η λανθασμένη απάντηση, νοουμένου ότι η απελευθέρωση ειδών στη φύση μπορεί να εξελιχθεί καταστροφική για τα τοπικά είδη), ενώ αυξάνεται το ποσοστό αυτών που θα διαμόρφωναν έναν ειδικό χώρο στο σπίτι που θα ήταν κατάλληλο για χελώνες του είδους της, που είναι και η σωστή απάντηση.
Τέλος, σε σχέση με τον ρόλο των μελισσών στη ζωή μας, σταθερή αλλά σημαντική αύξηση παρουσιάζουν τα ποσοστά για τις οικονομικές επιπτώσεις για τον άνθρωπο και τη διατάραξη της ισορροπίας της φύσης, σε πιθανή έλλειψη των μελισσών από τον πλανήτη.
Με βάση τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας, θα λέγαμε ότι σημειώθηκε σημαντική βελτιώση στις γνώσεις του κοινού σε σχέση με σημαντικά θέματα που αφορούν τη βιοποικιλότητα. Φαίνεται πως το κοινό άρχισε πλέον να κατανοεί τη σημαντική αξία της βιοποικιλότητας και πόσο αναγκαία είναι η προστασία της για την ανθρώπινη επιβίωση.