Έχουμε πλάνο πώς θα κινηθούμε

Ο Πρόεδρος δεν θα διστάσει να ξαναφύγει από τις συνομιλίες, αν υπάρξουν νέες προκλήσεις
Η Κύπρος μπορεί και συμβάλλει, αξιοποιώντας τη θέση της και τον ρόλο της στην ΕΕ, στην προώθηση λύσεων σε πολλά ζητήματα που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα, τονίζει σε συνέντευξή του ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος
«Ακόμη κι αν μας δίδονταν οι διαβεβαιώσεις γραπτώς, με επιστολή του ΓΓ για παράδειγμα, ότι η Άγκυρα θα σταματήσει τις προκλητικές ενέργειες σε βάρος της ΑΟΖ μας, μήπως αυτό θα αποτελούσε εγγύηση ότι η Τουρκία θα υποχρεωνόταν να μην προχωρήσει διαφορετικά, επειδή υπάρχει γραπτώς;», διερωτήθηκε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης, στο β’ μέρος της συνέντευξής του στη «Σημερινή». Ερωτηθείς σχετικά με τις ανησυχίες που προκύπτουν από το γεγονός πως λάβαμε μόνο προφορικές διαβεβαιώσεις από τρίτους παράγοντες πριν από την επανέναρξη των συνομιλιών, δήλωσε ότι το πιο σημαντικό δεν είναι τι θα κάνουν οι άλλοι, αλλά πώς εμείς θα ενεργήσουμε. «

Εμείς ενεργήσαμε με πολύ συγκεκριμένο τρόπο όταν εκδόθηκε η τουρκική NAVTEX. Μπορεί οι ενέργειές μας να μην έφεραν αμέσως τον τερματισμό των παράνομων τουρκικών προκλήσεων, αλλά καταγράφηκε η θέση μας. Και στο διεθνές σύστημα είναι πολύ σημαντικό να καταγράφεται η θέση σου και να ενισχύεται η αξιοπιστία σου. Να γνωρίζουν ότι, ανά πάσα στιγμή, αν γίνει κάτι, εσύ δεν είσαι δεδομένος, αποχωρείς από τις συνομιλίες. Εμείς θα κρίνουμε τις όποιες διαβεβαιώσεις στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», πρόσθεσε.
Τίθεται αυτό το ερώτημα, επειδή ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στο παρελθόν είχε παραδεχθεί ότι κάποιοι τρίτοι παράγοντες προσπάθησαν να τον ξεγελάσουν.
Αν κάποιες διαβεβαιώσεις δεν επαληθευθούν, που δεν είναι κάτι που ελπίζουμε, έχουμε ξεκάθαρη γραμμή που θα ακολουθήσουμε. Εμείς, περισσότερο από τον κ. Άιντα, περισσότερο από τους Αμερικανούς, περισσότερο από τους Ρώσους, τους Άγγλους, θέλουμε να λύσουμε το κυπριακό πρόβλημα. Είναι η δική μας πατρίδα υπό κατοχήν, κανενός άλλου. Άρα εμείς θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να προχωρήσουμε και να υπάρξουν εξελίξεις προς αυτήν την κατεύθυνση.

Το πιο εύκολο πράγμα είναι να λες δεν συνομιλώ, να θέτεις προϋποθέσεις και απαιτήσεις που γνωρίζεις ότι δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν, και να θωρακίζεσαι πίσω από τέτοιες θέσεις. Όχι, εμείς βγαίνουμε μπροστά. Έχουμε την πρωτοβουλία των κινήσεων, εργαζόμαστε για επίλυση του Κυπριακού και ταυτόχρονα έχουμε ξεκάθαρες θέσεις όσον αφορά θέματα αρχών, γι' αυτό και αναστείλαμε τη συμμετοχή μας στις διαπραγματεύσεις, όταν προέκυψε η παράνομη NAVTEX.
Άρα να θεωρήσουμε δεδομένο ότι, σε περίπτωση που υπάρξει μια νέα NAVTEX ή απειληθούμε με κάποιον άλλον τρόπο, δεν θα διστάσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να ξαναφύγει από τις συνομιλίες;
Αν δημιουργηθούν δεδομένα, όπως δημιουργήθηκαν με τη NAVTEX του Οκτωβρίου, ναι, ο Πρόεδρος θα πράξει το ίδιο και το γνωρίζουν όλοι ότι θα πράξει το ίδιο.
Να είμαστε ρεαλιστές
Επαναλαμβάνετε συνεχώς ότι περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει στο τραπέζι. Τι περιμένουμε, όμως, να συμβεί; Εκτιμούμε ότι ενδέχεται να υπάρξει αλλαγή στη στάση της τουρκικής πλευράς;
Η τουρκική πλευρά δεν θα αλλάξει τη στάση της στο Κυπριακό, γιατί θα αναγνωρίσει το παράνομο της κατοχής και της εισβολής ή την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν λειτουργεί έτσι το σύστημα. Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές, πρέπει να είμαστε ψυχροί, όταν προσεγγίζουμε τα διεθνή γεγονότα και καθόλου ρομαντικοί. Η τουρκική πλευρά θα αλλάξει τη στάση της στο Κυπριακό και θα εργαστεί προς την κατεύθυνση της λύσης, μόνο αν νιώσει ότι έχει κόστος από τη συνεχιζόμενη κατοχή ή αν νιώσει ότι έχει οφέλη από μια ενδεχόμενη λύση.

Εμείς θεωρούμε σήμερα ότι υπάρχουν αυτά τα δεδομένα, που μια ορθολογιστικά σκεπτόμενη Τουρκία μπορεί να αντιληφθεί, ειδικά τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν για την ίδια από τη λύση του Κυπριακού. Είναι γι' αυτό που υπάρχει ξανά ενδιαφέρον για το Κυπριακό. Θεωρούμε ότι η Τουρκία μπορεί να αντιληφθεί αυτά τα δεδομένα. Όλα θα κριθούν στην πράξη.
Κόστος έχει;
Όταν βλέπετε να υπάρχουν εξελίξεις στην περιοχή, όλα τα κράτη της περιοχής να είναι σε ένα διάλογο για πολλά θέματα, συμπεριλαμβανομένης και της ενέργειας, και να απουσιάζει μια χώρα επειδή κατέχει παράνομα έδαφος μιας άλλης χώρας, είναι μια ένδειξη του κόστους που έχει η Τουρκία. Όταν η εξωτερική της πολιτική στηρίχτηκε τα τελευταία χρόνια στα μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες και σήμερα αντιμετωπίζει προβλήματα σχεδόν με όλους τους γείτονες, και ως εκ τούτου η ευρωπαϊκή της προοπτική καθίσταται η μόνη ενδεχόμενη διέξοδος και η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος-μέλος της ΕΕ, τότε, ναι, η Τουρκία έχει κόστος.
Facilitator ο Άιντα
Θεωρείτε ότι θα υποβοηθήσει τη διαπραγματευτική διαδικασία αυτή η ανάγνωση και η κατηγοριοποίηση που έχει προαναγγείλει ο Ειδικός Σύμβουλος ότι θα κάνει στις συνομιλίες, και η κατάθεση γεφυροποιητικών προτάσεων;
Η κατηγοριοποίηση ήταν μια από τις ιδέες του Προέδρου Αναστασιάδη. Πιο συγκεκριμένα, είχε προτείνει ένα τρίπτυχο, όπου θα φαίνονται οι συγκλίσεις, θέματα στα οποία υπάρχει μικρή διαφορά και θέματα στα οποία υπάρχει ουσιώδης διαφορά. Άρα, για εμάς δεν υπάρχει διαφορετική προσέγγιση. Όσον αφορά τις γεφυρωτικές προτάσεις, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι ο κ. Άιντα δεν θα κάνει τίποτα διαφορετικό από αυτό που έκαναν μέχρι σήμερα οι Ειδικοί Αντιπρόσωποι των ΗΕ - τον ρόλο του facilitator (του διευκολύνοντος τη διαδικασία) του Κυπριακού.

Τα ΗΕ πάντα, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων, έκαναν άτυπες, προφορικές και μη δεσμευτικές εισηγήσεις, για να βοηθήσουν τις δύο πλευρές. Επαναλαμβάνω ότι είναι μη δεσμευτικές αυτές οι εισηγήσεις, που αν δεν γίνουν αποδεκτές και από τις δύο πλευρές είναι ανύπαρκτες και δεν έχουν κανένα απολύτως καθεστώς. Υπενθυμίζω ότι γι' αυτόν τον λόγο το 2004, για να μπορέσουν να ασκήσουν ρόλο επιδιαιτησίας τα ΗΕ -δηλαδή κάτι πολύ περισσότερο από τον ρόλο του facilitator, να μπορούν να συμπληρώνουν τα κενά-, έπρεπε και εμείς και η τουρκική πλευρά να δώσουμε γραπτώς την εξουσιοδότησή μας. Σήμερα δεν υπάρχει τέτοιο θέμα, γιατί το αποκλείει το κοινό ανακοινωθέν, κατόπιν απαίτησης της δικής μας πλευράς.
Λαμβάνοντας υπ' όψιν τα δεδομένα των συνομιλιών, από πού πιστεύετε ότι αντλεί την αισιοδοξία η τουρκική πλευρά, ότι τον Δεκέμβρη θα πάμε σε δημοψηφίσματα;
Ο οδικός χάρτης του Έρογλου δεν είναι κάτι καινούριο. Και προηγουμένως είχε παρουσιάσει κάτι ανάλογο. Το πώς μπορεί να προχωρήσει η διαδικασία θα κριθεί από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Εκεί και μόνο. Μακάρι, και σίγουρα εμείς θα κάνουνε ό,τι είναι δυνατόν προς αυτήν την κατεύθυνση, να υπάρξουν θετικές εξελίξεις που να δημιουργούν προοπτικές θετικής κατάληξης το συντομότερο δυνατό. Από την άλλη, αν παρ' ελπίδα από την τρίτη φάση των διαπραγματεύσεων, που είναι και η πιο ουσιαστική, διαφανεί ότι η άλλη πλευρά δεν έχει διάθεση για να προχωρήσει η διαδικασία και να υπάρξει πρόοδος, εμείς ξέρουμε και έχουμε το πλάνο μας πώς θα κινηθούμε. Σίγουρα, όμως, ο οδικός χάρτης δεν γίνεται αποδεκτός, αφού αποκλείεται και από το κοινό ανακοινωθέν.
Ο ρόλος μας αναγνωρίζεται
Κατά την πρόσφατη συνάντηση του Νίκου Αναστασιάδη με τον Άβινγκτορ Λίμπερμαν, συζητήθηκαν κυρίως διμερή ζητήματα, ενόψει της επίσκεψης του Προέδρου στο Ισραήλ. Τί βρίσκεται στα σκαριά;
Μετά τον σχηματισμό Κυβέρνησης στο Ισραήλ, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα επισκεφθεί τη γειτονική χώρα. Η Κυπριακή Δημοκρατία αυτό που για χρόνια έλεγε, ότι μπορεί να διαδραματίσει γεφυρωτικό ρόλο μεταξύ της ΕΕ και των κρατών της περιοχής αλλά και των χωρών του Κόλπου, σήμερα το αποδεικνύει στην πράξη, μέσα από πολύ συγκεκριμένες ενέργειες.

Έχουμε άριστες σχέσεις με όλα τα γειτονικά κράτη, εργαζόμαστε με πολύ συγκεκριμένο πλάνο. Είναι πολύ σημαντικό ότι αυτά που λέμε δεν τα λέμε εμείς, μας αναγνωρίζεται από τρίτους αυτός ο ρόλος, που μπορούμε να διαδραματίσουμε στην περιοχή. Είναι μέσα από την ενίσχυση αυτού του ρόλου που θα βοηθηθεί και η προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού. Θα υπάρξουν εξελίξεις στο αμέσως επόμενο διάστημα, που θα αποδεικνύουν ακόμη περισσότερο τον ρόλο μας αυτόν. Να σημειώσω, επίσης, ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επισκέφθηκε σχεδόν όλα τα γειτονικά κράτη, πέντε από τις έξι χώρες του Κόλπου και προγραμματίζεται συνάντηση και στην έκτη, καθώς και στην Ιορδανία.
Και για να μιλούμε με παραδείγματα πράξεων, να σημειώσω το εξής γεγονός, που δεν έλαβε τη δημοσιότητα που έπρεπε: Ο Υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας κάλεσε τον Λιβάνιο Υπουργό Εξωτερικών στις Βρυξέλλες σε γεύμα με τους 27 ομολόγους του, για να ενημερώσει για την κατάσταση στον Λίβανο. Αυτή ήταν μια σημαντική πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας, που αποδεικνύει στην πράξη αυτό που λέμε και χαιρετίστηκε τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στον Λίβανο. Είχαμε την τριμερή στην Αίγυπτο, είχαμε την τριμερή σε τεχνοκρατικό επίπεδο με το Ισραήλ.

Πολύ σύντομα θα έχουμε και άλλες τέτοιου είδους συναντήσεις. Τις αμέσως επόμενες μέρες, θα οργανώσουμε στην Κύπρο, σε ανώτατο επίπεδο, νέα τριμερή συνάντηση με Αίγυπτο και Ελλάδα. Πρόκειται για σημαντικότατη εξέλιξη. Ο ρόλος μας στην περιοχή ενισχύει τη γεωστρατηγική σημασία της χώρας μας. Πρέπει να προβάλλουμε τα πλεονεκτήματα που απορρέουν από την ιδιότητά μας αυτή. Η Κύπρος δεν είναι μόνο το κυπριακό πρόβλημα. Η Κύπρος μπορεί και συμβάλλει, αξιοποιώντας τη θέση της και τον ρόλο της στην ΕΕ, στην προώθηση λύσεων σε πολλά ζητήματα περιφερειακά και άλλα, που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα.