Γεωπολιτικά απομονωμένη η Τουρκία

Τούρκος ενεργειακός αναλυτής εκθειάζει την ενεργειακή πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας
Οι ισχυρές συμμαχίες της Κύπρου αφήνουν εκτός ενεργειακού παιχνιδιού την Τουρκία, με αβέβαια πλέον τα οφέλη από τον «Turkish Stream», τονίζει Τούρκος ενεργειακός αναλυτής
Τους ρεαλιστικούς του φόβους για την υφιστάμενη γεωπολιτική και ενεργειακή απομόνωση της Τουρκίας, έπειτα και από την τριμερή συνάντηση κορυφής της Λευκωσίας, εξέφρασε χθες ο αξιόλογος Τούρκος καθηγητής και ειδικός σε θέματα ενέργειας Volkan Ediger, επικεφαλής των Ενεργειακών Συστημάτων του Τμήματος Μηχανικών και Διευθυντής του Κέντρου για την Ενέργεια και την Αειφόρο Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Kadir Has, με έδρα την Κωνσταντινούπολη.

Σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα της «Χουριέτ», ο ειδικός σε θέματα ενέργειας, αφού επεσήμανε τα πρόσφατα επιτεύγματα της Κύπρου ως αποτέλεσμα της οριοθέτησης της κυπριακής ΑΟΖ με Αίγυπτο, Λίβανο και Ισραήλ, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τον παραμερισμό της Τουρκίας από τις αναδυόμενες γεωπολιτικές συμμαχίες στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, έπειτα από την ανακάλυψη μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου.
Ο ίδιος εξέφρασε, επίσης, και τις ανησυχίες του για το μέλλον του ρωσοτουρκικού αγωγού «Turkish Stream», λέγοντας: «Δεν ξέρουμε αν η Τουρκία θα επωφεληθεί από αυτό. Καμία συμφωνία δεν έχει ακόμη υπογραφεί μεταξύ των δύο κυβερνήσεων μέχρι στιγμής. Δεν συζητάμε για κάποιο από αυτά τα θέματα. Δεν είναι σαφές για εμένα ποιο θα είναι το όφελος του 'Turkish Stream' προς την Τουρκία».
Θέλουν το ισραηλινό αέριο
Μιλώντας, παράλληλα, για τα προβλήματα των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας- Ισραήλ και για την προσπάθεια του δευτέρου να διαχειριστεί τους ενεργειακούς του πόρους, σημείωσε ότι: «Το Ισραήλ προσπαθεί να παραγάγει φυσικό αέριο, αλλά η μεταφορά του παραμένει ένα πρόβλημα. Επίσης, θα πρέπει να το πουλήσει σε άλλες χώρες και η μόνη χώρα για να αγοράσει είναι η Τουρκία. Ωστόσο, έχουμε πολλά προβλήματα με το Ισραήλ. Αν διατηρούσαμε τις παραδοσιακά καλές σχέσεις μας με το Ισραήλ, όλα θα μπορούσαν να ήταν πολύ καλύτερα».
Ισχυρές οι συμμαχίες της Κύπρου
Συγκεκριμένα για την Κύπρο, αναφερόμενος στην ενεργειακή πορεία των τελευταίων 10 χρόνων, σημείωσε πως η «Νότια Κύπρος», όπως αποκαλεί την Κυπριακή Δημοκρατία, κατάφερε να υπογράψει τρεις συμφωνίες για τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) με τρεις από τους γείτονές της: το Ισραήλ, την Αίγυπτο και τον Λίβανο, και την Τουρκία σε ρόλο παρατηρητή να μένει ουσιαστικά εκτός ενεργειακού παιχνιδιού. «Εμείς τι κάναμε; Δεν κάναμε σχεδόν τίποτα. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως αν δεν υπάρξει σταθερότητα στην περιοχή, οι ενεργειακοί αυτοί πόροι δεν θα πρέπει να αξιοποιηθούν. Η Συρία είναι σε πόλεμο, και υπάρχει έριδα μεταξύ Τουρκίας-Ισραήλ και έριδα μεταξύ της «Νότιας» και της «Βόρειας Κύπρου», τόνισε.
Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα στο ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου, σημείωσε χαρακτηριστικά: «Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι η 'Νότια Κύπρος' έχει δραστηριοποιηθεί επί του θέματος, δημιουργώντας μια κατάσταση win-win με τη συμμετοχή οκτώ ή εννέα χωρών. Έχει υπογράψει συμφωνίες με τρεις χώρες, καλώντας την Total, έφερε τη Γαλλία στο προσκήνιο, με την ENI έφερε την Ιταλία, και με τη Noble τις ΗΠΑ, δημιουργώντας έτσι μια συμμαχία με επτά ή οκτώ χώρες. Ποιες είναι οι χώρες με τις οποίες έχουμε (Τουρκία) συμμαχήσει εμείς; Καμιά».
Απομονωμένη η Τουρκία
Ο ίδιος, πάντως, προσπάθησε να δικαιολογήσει την παθητική στάση της Τουρκίας στον ενεργειακό τομέα, λόγω των διαφορετικών προτεραιοτήτων (Συριακό, σχέσεις με Ισραήλ) της τουρκικής κυβέρνησης στην παρούσα φάση. Όσον αφορά την τριμερή συνάντηση που έγινε στη Λευκωσία, πρόσθεσε: «Το γεγονός ότι οι ηγέτες της Κύπρου, της Ελλάδας και της Αυγύπτου συναντήθηκαν, είναι η απόδειξη ότι έχουμε χάσει την επιρροή μας στην περιοχή. Οι Ελληνοκύπριοι έχουν τους Ισραηλινούς και Αιγύπτιους από την πλευρά τους, ενώ εμείς βρισκόμαστε σε μια εχθρική σχέση με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τη Συρία».
Τέλος, επεσήμανε τη δυσμενή κατάσταση της Τουρκίας, τονίζοντας ότι η γεωπολιτική αυτή μοναξιά λειτουργεί εναντίον των ενεργειακών συμφερόντων της χώρας. «Θέλουμε να γίνουμε ένας ενεργειακός κόμβος, αλλά δεν μπορούμε να γίνουμε ενεργειακός κόμβος όταν έχουμε εχθρικές σχέσεις με όλους. Πρέπει να κάνουμε συνομιλίες και φιλίες με όλους. Στην πραγματικότητα, η ενέργεια μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για την ενίσχυση της φιλίας».
Οι Αιγύπτιοι αντικρούουν τον Γιλντίζ
Ανέφικτη χαρακτήρισε την ιδέα κατασκευής αγωγού από την Κύπρο προς την Αίγυπτο ο Τούρκος Υπουργός Ενέργειας Τάνερ Γιλντίζ, με αφορμή τη σχετική απόφαση στο πλαίσιο της τριμερούς συνάντησης κορυφής μεταξύ Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη βδομάδα στην Λευκωσία. Σύμφωνα με το Πρακτορείο Anadolu, o κ. Γιλντίζ, σε δηλώσεις του σε δημοσιογράφους το περασμένο Σάββατο, επικαλούμενος τα υφιστάμενα οικονομικά δεδομένα στην ενεργειακή αγορά, σε μια προσπάθεια να υποβαθμίσει το όλο εγχείρημα, είπε χαρακτηριστικά:

«Λαμβάνοντας υπ' όψιν την πτώση των τιμών του πετρελαίου και το υψηλό κόστος του LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο), δεν θεωρώ εφικτή γι’ αυτούς τη συγκεκριμένη απόφαση. Η απόφαση αυτή αποτελεί απλώς και μόνο μια πολιτική εμμονή». Ο ίδιος πρόσθεσε, παράλληλα, ότι η επιλογή για μεταφορά του κυπριακού φυσικού αερίου μέσω Αιγύπτου αποσκοπεί στο να μην περάσει αυτό (με αγωγό) μέσω Τουρκίας.
Ο Τούρκος Υπουργός, μιλώντας επίσης για την πρόσφατη επίσκεψή του στο Τουρκμενιστάν, την 1η Μαΐου, όπου υπέγραψε μια δήλωση σχετικά με το φυσικό αέριο της χώρας, είπε: «Το φυσικό αέριο του Τουρκμενιστάν θα περάσει μέσα από την Κασπία, είτε μέσω του Αγωγού Φυσικού Αερίου [TANAP], ή μια άλλη γραμμή στην Ευρώπη. Περίπου 30 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα μπορούν να πάνε στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας μετά το 2020».
Σημειώνεται ότι η Τουρκία εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το φυσικό αέριο το οποίο εισάγει από συνολικά έξι χώρες, με την πλειοψηφία των ποσοτήτων να προέρχονται από τη Ρωσία.
Από την πλευρά του, ο Αιγύπτιος Υπουργός Πετρελαίου και Ορυκτών Πόρων Sherif Ismail δήλωσε πρόσφατα, στην αιγυπτιακή εφημερίδα «Youm7», ότι οι διάφορες τεχνικές και οικονομικές μελέτες που αφορούν το συγκεκριμένο ενεργειακό έργο πρόκειται να ολοκληρωθούν έως το δεύτερο εξάμηνο του 2015, ούτως ώστε να αρχίσει την άντληση φυσικού αερίου.
Στο ίδιο πλαίσιο πάντως, παρά τη συγκεκριμένη υπουργική ανακοίνωση, ο πρόεδρος της αιγυπτιακής εταιρείας φυσικού αερίου Holding Company (EGAS) Khaled Abde ανέφερε, στην αιγυπτιακή εφημερίδα «Daily News» της Αιγύπτου, ότι το κυπριακό αέριο θα σταλεί στην Αίγυπτο μέσα στο 2017, ενώ ο υποθαλάσσιος αγωγός θα ολοκληρωθεί μέσα στα επόμενα δυόμισι έως τρία χρόνια.