1,2 δις θα στοιχίσει το νέο σύστημα υγείας

ΓΕΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΡΙΩΝ
Μια πονεμένη ιστορία που τρέχουν να την «κλείσουν» σε χρόνο μηδέν-Κάλλιο αργά παρά ποτέ, ή κάλλιο ποτέ παρά με συνοπτικές διαδικασίες- Ξελάσπωμα δημοσίων ταμείων ή άλλος ένας πονοκέφαλος για το κράτος;
ΠΟΣΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΠΛΗΡΩΝΕΙ
· Kόστος Γενικού Σχεδίου Υγείας: 1,2 δις ευρώ
· Εργαζόμενοι: Ποσοστό 2,2% επί των μηνιαίων συνολικών απολαβών
· Eργοδότες: Ποσοστό 2,2% επί του μισθού για κάθε εργαζόμενο
· Κράτος: Ποσοστό 4,25% επί του μισθού για κάθε εργαζόμενο
· Εισφορά κράτους και κράτους εισφορέα: 65% - 70% των δαπανών του ΓεΣΥ
· Χρηματοδότηση του ΓεΣΥ με οριακή αύξηση των ποσοστών εισφοράς
· Συνολικές εξοικονομήσεις €292 εκ. για την περίοδο 2016 - 2025
· Εκτιμήσεις: Βιώσιμο - δεν επιβαρύνει τα δημόσια οικονομικά με πρόσθετο κόστος
EIΣΦΟΡΕΣ
· Μισθωτοί
· Εργοδότες
· Αυτοεργοδοτούμενοι
· Συνταξιούχοι
· Εισοδηματίες
· Αξιωματούχοι
· Κράτος
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΕΝΕΣ
(καταβάλλονται στον παροχέα από τον ασθενή)
ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ
· Παιδιά και άνεργοι
· Λήπτες δημοσίου βοηθήματος (ειδικές ρυθμίσεις)
ΟΙ ΔΕΚΑ ΠΛΗΓΕΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑΣ
· Έλλειψη συντονισμού μεταξύ δημόσιου - ιδιωτικού τομέα
· Σπατάλες κονδυλίων, αχρείαστες υποδομές
· Έλλειψη οργανωμένου συστήματος και υψηλό κόστος υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας
· Μεγάλες δαπάνες στον ιδιωτικό τομέα
· Υπερφόρτωση του δημόσιου τομέα
· Αρνητικές επιπτώσεις στην εξυπηρέτηση του ασθενούς
· Έλλειψη διαφάνειας για όγκο - κόστος παρεχομένων υπηρεσιών
· Ανεξέλεγκτη αύξηση δαπανών του δημόσιου / ιδιωτικού τομέα
· Ανεπαρκής διαχείριση των πόρων του δημόσιου τομέα
· Έλλειψη επαρκούς ελέγχου
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΕΣΥ
Ίση πρόσβαση
· Πλήρης κάλυψη με ίση πρόσβαση σε ιδιωτικούς - δημόσιους παροχείς
· Συνεργασία ιδιωτικού - δημόσιου τομέα
· Εισαγωγή θεσμού Προσωπικού Ιατρού
· Πρόσβαση σε άλλους παροχείς μέσω παραπομπής
Αποτελεσματικότητα
· Ανταγωνισμός μεταξύ των παροχέων
· Ελάχιστες απαιτήσεις συμμετοχής των παροχέων
· Ποιοτικά κίνητρα στους παροχείς μέσω της αποζημίωσης
Οικονομική βιωσιμότητα
· Ευρεία βάση εισφορών (εργαζόμενοι, εργοδότες, Κυβέρνηση)
· Προσυμφωνημένοι προϋπολογισμοί με τις κύριες ομάδες παροχέων
· Σφαιρικός προϋπολογισμός
· Επιμερισμός κόστους μέσω συμπληρωμών
· Μέθοδος αποζημίωσης παροχέων / φαρμάκων
Έλεγχος
· Σύστημα Πληροφορικής (διαφάνεια - έλεγχος)
· Υπουργείο Υγείας - χάραξη πολιτικής και ρύθμιση τομέα υγείας
ΠΑΡΟΧΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
· Προσωπικός Ιατρός
· Ειδικός Ιατρός
· Κλινικά εργαστήρια
· Άλλοι επαγγελματίες
· Νοσηλευτήρια (ενδονοσοκομειακή φροντίδα)
· ΤΑΕΠ
· Ασθενοφόρα
· Φάρμακα
ΣΗΜΕΡΑ - ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ
· Το κράτος πληρώνει περίπου το 45% των δημοσίων δαπανών
· Το 50% των συνολικών δαπανών υγείας στους ιδιώτες
· Ο πολίτης καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της ιδιωτικής δαπάνης
· Η ιδιωτική δαπάνη είναι 2,5 φορές υψηλότερη από τον μέσο όρο της Ε.Ε.
· Κάθε Κύπριος πληρώνει μεγάλο ποσοστό από τον οικογενειακό προϋπολογισμό για υπηρεσίες υγείας
ΟΡΟΣΗΜΑ - ΠΡΙΝ ΤΟ ΓΕΣΥ
· Αυτονόμηση και αναδιάρθρωση των δημόσιων νοσηλευτηρίων
· Μελέτη για μονοασφαλιστικό, πολυασφαλιστικό και μεικτό σύστημα ασφάλισης
· Έγκριση του νομοσχεδίου από τη Βουλή
· Ανάπτυξη και εξασφάλιση λογισμικού συστήματος για το Σχέδιο
ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΓεΣΥ
Δύο φάσεις:
Πρώτη φάση - Λογισμικό
· Προσωπικοί γιατροί
· Ειδικοί γιατροί
· Φάρμακα
· Εργαστηριακές εξετάσεις
Yλοποίηση: 1η Σεπτεμβρίου 2016 ή 1η Νοεμβρίου 2016
Δεύτερη φάση - Λογισμικό
· Ενδονοσοκομειακή περίθαλψη
· Τμήματα Ατυχημάτων - Επειγόντων Περιστατικών
· Άλλοι επαγγελματίες υγείας
Υλοποίηση: 1η Μαρτίου 2017 ή 1η Μαΐου 2017
Ο Υπουργός Υγείας Δρ Φίλιππος Πατσαλής τρέχει όπως τον μαραθωνοδρόμο για να περάσει το νομοσχέδιο για την αυτονόμηση των δημοσίων νοσοκομείων... χθες. Πιστεύει, σύμφωνα με εντολές των τροϊκανών και οδηγίες της Κυβέρνησης, πως θα ανοίξει ο δρόμος για την εισαγωγή της μεγαλύτερης και πιο... πονεμένης ιστορίας στην Κυπριακή Δημοκρατία, της εφαρμογής του Γενικού Σχεδίου Υγείας.
Οι πολίτες μπαινοβγαίνουν στα δημόσια νοσηλευτήρια, περιμένουν στις λίστες αναμονής, σε μια περίοδο που η οικονομική κρίση κλείνει όλες τις πόρτες για πρόσβαση στον ιδιωτικό τομέα, καθώς οι τιμές γράφουν ακόμη «κόκκινο».
Η Κυβέρνηση, με τη συγχορδία των κοινοβουλευτικών κομμάτων, καταβάλλει προσπάθειες να εγκρίνει την αυτονόμηση των δημοσίων νοσηλευτηρίων σε χρόνο μηδέν, μετατρέποντάς τα σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου ή καλύτερα σε ημικρατικούς οργανισμούς. Με ένα δυνατό επικοινωνιακό χαρτί, ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί η υψηλή ποιότητα υγείας όλων των πολιτών, να σταματήσει η ταλαιπωρία των κρατικών νοσοκομείων και να αποσυμφορηθούν τα δημόσια ταμεία από το τεράστιο βάρος των δαπανών για την υγεία, η Κυβέρνηση στοχεύει να στήσει οργανισμούς που εύκολα μετατρέπονται σε ιδιωτικούς.
Καθεστώς εργοδότησης
Ένα νέο «πείραμα» που ανοίγει τις πόρτες για να μεταφέρει δημοσίους υπαλλήλους στους νέους αυτονομημένους οργανισμούς, με καθεστώς που... πίνει νερό και που δεν πείθει πως δεν θα αλλάξει το καθεστώς εργοδότησής τους, να προσλαμβάνει φτηνό εργατικό δυναμικό και να ελέγχει πλήρως την κατάσταση με συμβούλια δικά της;
Ήδη, η αυτονόμηση, που αποτελεί μέγα ζήτημα συζήτησης μεταξύ των εργαζομένων στον τομέα της υγείας καθώς, όπως προτείνεται από την κυβέρνηση - με το κυβερνητικό νομοσχέδιο φαίνεται πως στήνεται ένα νέο διάτρητο σύστημα - προωθείται με συνοπτικές διαδικασίες προς ψήφιση από τη Βουλή.

Έχοντας ένα γερό χαρτί στα χέρια της ότι έχει την ευχέρεια να διορίζει τα Δ.Σ. των νέων ημικρατικών οργανισμών και να τοποθετεί άτομα δικής της επιλογής - ένα δέλεαρ προς τα κοινοβουλευτικά κόμματα - η Κυβέρνηση υποβαθμίζει τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με το καθεστώς λειτουργίας των οργανισμών, την πλήρη διασφάλιση των θεμάτων των εργαζομένων. Ταυτόχρονα δημιουργεί ένα μεγάλο και δαιδαλώδες σύστημα εταιρειών δημοσίου δικαίου, για να αποσυμφορήσει σε βάθος τριών χρόνων - σύμφωνα με τη στόχευση - τα δημόσια ταμεία από τις αυξημένες δαπάνες για την υγεία.
Να «καθαρίσουν» τα δημόσια ταμεία
Η Τρόικα έδωσε μεν ξεκάθαρα μηνύματα πως πρέπει να «καθαρίσουν» τα δημόσια ταμεία από τις μικρές εν ενεργεία βόμβες των αυξημένων δαπανών υγείας, μπορεί μεν να ασκεί πιέσεις για την αυτονόμηση και την εφαρμογή του ΓεΣΥ, αλλά δεν είπε κιόλας πως πρέπει όλα να χτιστούν και να ξαναχτιστούν σε χρόνο μηδέν.
Τι γίνεται εάν τα δημόσια νοσηλευτήρια λειτουργήσουν σύντομα και οι φωνές διαμαρτυρίας «σκοτώσουν» την εισαγωγή του ΓεΣΥ, σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα, και το κράτος συνεχίσει να επωμίζεται το οικονομικό βάρος της δημόσιας υγείας μέχρι να υπάρξει συναντίληψη;
Πώς θα λειτουργήσουν οι νέοι υδροκέφαλοι οργανισμοί, στα πρότυπα των μοντέλων των ημικρατικών οργανισμών που ήδη λειτουργούν στην Κύπρο και που πάλι με εντολές της Τρόικας πρέπει να αποκρατικοποιηθούν, άλλως να περάσουν στα χέρια του ιδιωτικού τομέα; Μήπως η απάντηση είναι το στήσιμο οργανισμών που σύντομα θα περάσουν με πλειοψηφικά πακέτα σε ιδιώτες;
Το χαμόγελο του Φίλιππου Πατσαλή, ενός μειλίχιου διακεκριμένου επιστήμονα που ανέλαβε να ξηλώσει και να ξαναστήσει τη δημόσια υγεία στην πιο καθοριστική στιγμή, και η αυστηρή νότα, κατά των γιατρών και νοσηλευτών του ηγέτη της συμπολίτευσης Αβέρωφ Νεοφύτου, λένε πολλά. Τι κρύβεται πίσω;
Από την άλλη, τα συμφέροντα που «παίζονται» στον βωμό του ΓεΣΥ και που «σκότωσαν» την εισαγωγή του εδώ και χρόνια, σε βάρος των φορολογούμενων Κυπρίων πολιτών, είναι τόσο μεγάλα, που κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει με βεβαιότητα πότε, πώς και με ποιους θα λειτουργήσει το Σχέδιο.
Αυτονόμηση - αναδιάρθρωση
Ακόμη κι αν η αυτονόμηση και όχι η αναδιάρθρωση των δημοσίων νοσηλευτηρίων πάρει σάρκα και οστά μέσα στους προσεχείς έξι μήνες και πετύχει, ποιος μπορεί να διασφαλίσει ότι το Σχέδιο θα εισαχθεί μέσα στον επόμενο ή τον μεθεπόμενο χρόνο, όταν ισχυρά συμφέροντα γιατρών, ασφαλιστικών εταιρειών και φαρμακοβιομηχανιών και άλλων με δυνατό λόμπι, «κτυπούν» την πορεία της εφαρμογής του;
Ποιος μπορεί να διασφαλίσει πως οι πολίτες θα τυγχάνουν καθολικής κάλυψης, δίκαιης κατανομής του κόστους, ελεύθερης επιλογής γιατρού και παροχέα υπηρεσιών φροντίδας υγείας, σε ένα βιώσιμο σύστημα;
Ο στόχος είναι ξεκάθαρος και σωστός. Διοικητική και οικονομική αυτονόμηση των δημοσίων νοσηλευτηρίων, για να καταστούν πιο αποδοτικά και βιώσιμα, μια αναγκαιότητα 20 χρόνων, για να μπορέσουν τα νοσηλευτήρια να παρέχουν αναβαθμισμένες υπηρεσίες υγείας προς τους ασθενείς. Ο ανταγωνισμός με τον ιδιωτικό τομέα θα είναι αδυσώπητος με την εφαρμογή του ΓεΣΥ και την ελεύθερη επιλογή ιατρού και νοσηλευτηρίου. Θα πετύχει η συνταγή και το στοίχημα Πατσαλή, ότι είναι ο Υπουργός που κατάφερε να κλείσει το ΓεΣΥ, ή οι ασθενείς θα μετατραπούν σε ασθενούντες και οδοιπορούντες;
Βλέποντας το θέμα από οικονομικής σκοπιάς, είναι σημαντικό να λεχθεί πως χρειάζεται χρόνος στους οργανισμούς να λειτουργήσουν πρώτα ως αυτονομημένοι και μετά σε ένα νέο και άγνωστο περιβάλλον ΓεΣΥ. Ποιος θα διασφαλίσει πως ο στόχος να εξεύρουν οι ίδιοι τα έσοδά τους και να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να λειτουργήσουν στη βάση των οικονομικών τους δεδομένων θα πετύχει; Μόνο η τριβή και ο χρόνος. Το νομοσχέδιο προνοεί την τριετή χρηματοδότηση τυχόν ελλειμμάτων με μειωμένη χρηματοδότηση από το κράτος, έτσι που να μηδενιστούν μέχρι το τέλος του τρίτου έτους. Τι γίνεται μετά, αν ο στόχος δεν επιτευχθεί; Άλλη μια «τρύπα» στο νερό για χάρη της μεταρρύθμισης;