Μελέτη βιωσιμότητας για East Med

Σε χρηματοδότηση ύψους δύο εκατομμυρίων ευρώ προχώρησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας και ο τερματισμός της απομόνωσης των κρατών-μελών από τα πανευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας
Ένα βήμα πιο κοντά στην υλοποίηση βρίσκεται η ιδέα περί κατασκευής του αγωγού East Med, αφού τα 28 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, να διαθέσει €150 εκατομμύρια σε βασικά διευρωπαϊκά έργα ενεργειακής υποδομής. Μεταξύ αυτών βρίσκεται και ο αγωγός East Med, που θα διασχίσει την Ανατολική Μεσόγειο και η μελέτη κατασκευής του έχει πλέον χρηματοδοτηθεί με το ποσό της τάξης των δύο εκατομμυρίων ευρώ. Η εξέλιξη αυτή χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα σημαντική, αφού σε πρακτικό επίπεδο το εν λόγω σχέδιο περνάει στην επόμενη φάση της μελέτης και εντάσσεται σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο, που ενισχύει τον ρόλο της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Κύπρου, αλλά και του Ισραήλ.

Κληθείς να σχολιάσει την πιο πάνω εξέλιξη, ο Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης, μιλώντας στη «Σημερινή», έσπευσε να υπενθυμίσει ότι τον Νοέμβριο του 2014 πραγματοποίησε συνάντηση μαζί με τον τότε Yπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής της Ελλάδας Γιάννη Μανιάτη, τον Ισραηλινό ομόλογό του κ. Σαλόμ και τον Ευρωπαίο Επίτροπο για την Ενεργειακή Ενοποίηση, κατά την οποία ζήτησαν τη συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο κ. Λακκοτρύπης διευκρίνισε, επίσης, ότι το συγκεκριμένο έργο μαζί με το Euroasia Interconnector συμπεριλαμβάνεται στο ευρύτερο σχέδιο ενεργειακής διασύνδεσης της Ευρώπης.
Δόθηκε το ήμισυ της χρηματοδότησης
Η ολοκλήρωση του σταδίου μελέτης του East med, σύμφωνα με τον Υπουργό, αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Μάρτιο του 2016, ενώ η εταιρεία η οποία πρόκειται να εκπονήσει τη συγκεκριμένη μελέτη είναι η Intecsea. Ερωτηθείς, επίσης, εάν ο αγωγός East Med μαζί με το Euroasia Interconnector αναμένεται να περάσουν από το τριπλό σημείο επαφής των ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας, Αιγύπτου και Κύπρου, ο κ. Λακκοτρύπης είπε ότι αυτό θα διαφανεί από τα σχέδια τα οποία θα γίνουν από την εταιρεία, που θα καθορίσουν επακριβώς και τα μελλοντικά σχέδια, επισημαίνοντας, παράλληλα, ότι τα δύο εκατομμύρια τα οποία θα χορηγηθούν από την Ε.Ε., αποτελούν το 50 τοις εκατόν της συνολικής χρηματοδότησης της μελέτης.

Τέλος, ερωτηθείς κατά πόσο τα προβλήματα που παρουσιάζονται το τελευταίο διάστημα στο Ισραήλ με την αξιοποίηση του Λεβιάθαν και την εμπλοκή της Αντιμονοπωλιακής Αρχής επηρεάζουν τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Κύπρου, ο κ. Λακκοτρύπης είπε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία συνεχίζει κανονικά, εντούτοις θα ήταν προς το ευρύτερο συμφέρον μια ταυτόχρονη αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων των δύο χωρών.
Χαρακτηριστικά αγωγού
Βάσει του αρχικού σχεδιασμού, ο αγωγός αναμένεται να μεταφέρει μέχρι και 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από τα πλούσια κοιτάσματα της περιοχής της Λεκάνης της Λεβαντίνης (Κύπρος και Ισραήλ), καθώς επίσης και τα εν δυνάμει κοιτάσματα που βρίσκονται στην Ελλάδα. Ο East Med θα διαθέτει μήκος περίπου 1700 χιλιομέτρων, και θα διασυνδέεται με τον «Ποσειδώνα» στη Θεσπρωτία. Αναλυτικά, το εν λόγω έργο αποτελείται από τα επιμέρους τμήματα:
· 150 χλμ, περίπου, υποθαλάσσιου αγωγού από τη Λεκάνη της Λεβαντίνης μέχρι την Κύπρο
· 650 χλμ περίπου υποθαλάσσιου αγωγού από την Κύπρο έως την Κρήτη
· 400 χλμ. περίπου υποθαλάσσιου αγωγού από την Κρήτη μέχρι την Πελοπόννησο
· 500 χλμ περίπου χερσαίου αγωγού από την Ηπειρωτική Ελλάδα μέχρι το σημείο διασύνδεσης με τον αγωγό «Ποσειδών» στη Θεσπρωτία
Οι στόχοι της Ε.Ε.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το μεγαλύτερο μέρος της στήριξης θα διατεθεί για έργα στην κεντρική, ανατολική και νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς και για έργα στην περιοχή της Βαλτικής. Συνολικά, 20 σχέδια επιλέχθηκαν μετά από πρόσκληση υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο τού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF), ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης της ΕΕ για τις υποδομές. Τα επιλεγμένα έργα, μεταξύ των οποίων και ο EastMed, αναμένεται να αυξήσουν την ενεργειακή ασφάλεια της Ένωσης και θα βοηθήσουν στον τερματισμό της απομόνωσης των κρατών - μελών από τα πανευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας. Επιπλέον, σύμφωνα με την ανακοίνωση, θα συμβάλουν επίσης στην ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας και την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας.
Πανευρωπαϊκή αγορά ενέργειας
Με την ευκαιρία, ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Κλιματική Δράση και Ενέργεια Μικέλ Αριάς Κανέτε δήλωσε: «Η ολοκλήρωση μιας πραγματικά ανταγωνιστικής πανευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας είναι απαραίτητη, για να μετατρέψει την ενέργεια της Ένωσης σε μια πραγματικότητα, αλλά χωρίς αξιόπιστα και καλά συνδεδεμένα δίκτυα ενέργειας, αυτό δεν θα συμβεί. Αυτός είναι ο λόγος που επενδύουμε σε έργα για την ολοκλήρωση της αγοράς ενέργειας, ακόμη και για να διαφοροποιήσουμε τις πηγές και τους διαδρόμους, ιδίως στην κεντροανατολική και νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς και στην περιοχή της Βαλτικής».

Επιπλέον, όπως σημειώνει το κείμενο της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή Περιφερειών, το άνοιγμα του Νοτίου Διαδρόμου φυσικού αερίου μέσω του Υπεραδριατικού Αγωγού, το 2018, αποτελεί σημαντικό ορόσημο. «Το εν λόγω άνοιγμα πρέπει να συνοδεύεται από την έγκαιρη υλοποίηση των άλλων έργων που προγραμματίστηκαν, ιδίως του σωληναγωγού διαμέσου της Μικράς Ασίας, ώστε να ενισχυθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού σε ολόκληρη την περιοχή με περαιτέρω διαφοροποίηση και εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου», αναφέρει το επίσημο έγγραφο, που φέρει τον τίτλο «Μακροπρόθεσμο όραμα για τις υποδομές στην Ευρώπη και εκτός αυτής, της Επιτροπής».
Χρηματοδότηση μελέτης ΤΑP
Ανάμεσα στα έργα φυσικού αερίου που επιλέχθηκαν για χρηματοδότηση περιλαμβάνεται και ακόμη ένα έργο ελληνικού ενδιαφέροντος. Πρόκειται, συγκεκριμένα, για τη χρηματοδότηση ύψους 2,5 δις ευρώ των τεχνικών μελετών που αφορούν το σύστημα εποπτικού ελέγχου και απόκτησης δεδομένων του αγωγού TANAP και τη διέλευση κάτω από τα στενά των Δαρδανελίων και τον ποταμό Έβρο, έργο που εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου (Southern Gas Priority Corridor - SGC). Ο TANAP αποτελεί στην πραγματικότητα τον σωληναγωγό αερίου από την ΕΕ στο Τουρκμενιστάν μέσω Τουρκίας, Γεωργίας, Αζερμπαϊτζάν και Κασπίας, και αποτελεί επέκταση του αγωγού του νοτίου Καυκάσου (SCP-(F)X) και του αγωγού φυσικού αερίου Trans Caspian (TCP).
Ελλάδα: Δικαιώματα έρευνας σε τρεις εταιρείες υδρογονανθράκων
Συνολικά τρεις (3) προσφορές κατατέθηκαν στον Διεθνή Διαγωνισμό για παραχώρηση δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε 20 θαλάσσιες περιοχές στη Δυτική Ελλάδα και νοτίως της Κρήτης, σύμφωνα με το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας. Οι αιτήσεις, οι οποίες κατατέθηκαν στον διαγωνισμό που έληξε την Τρίτη 14 Ιουλίου, αναμένεται να κριθούν σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2289/1995 και του Ελληνικού Δικαίου, κατόπιν μιας εμπεριστατωμένης και αποτελεσματικής έρευνας για τον εντοπισμό Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου στην Ελληνική Επικράτεια, και την εκμετάλλευση αυτών των πόρων, λαμβάνοντας σοβαρά υπ' όψιν τα θέματα ασφάλειας, υγείας και προστασίας του περιβάλλοντος.
Η εξέλιξη κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική, ειδικά εάν ληφθούν υπ' όψιν οι δύσκολες συνθήκες που επικρατούν στην Ελλάδα και η αβεβαιότητα που επικράτησε όλο το προηγούμενο διάστημα. Σχολιάζοντας την κατάθεση προσφορών, το ΥΠΑΠΕΝ αναφέρει ότι «στις σημερινές δύσκολες συνθήκες στην πετρελαϊκή αγορά, μπορεί να εκτιμηθεί ως ένα θετικό βήμα στην προσπάθεια της χώρας για την αξιοποίηση του υποθαλάσσιου πλούτου της», προσθέτοντας:

«Βασική μας κατεύθυνση αποτελεί η ενίσχυση της αξιοποίησης του τομέα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων με σύνεση, διαφάνεια και διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος, και με στόχο τη μεγιστοποίηση του αναπτυξιακού και κοινωνικού οφέλους». Σημειώνεται πως η Αθήνα έχει ήδη παραχωρήσει τις πρώτες άδειες γεωτρήσεων για τρεις χερσαίες και υπεράκτιες μονάδες στη Δυτική Ελλάδα το περασμένο έτος στα Ελληνικά Πετρέλαια -σε μια κοινοπραξία με την ιταλική Edison και την Petroceltic της Ιρλανδίας- και στον μοναδικό παραγωγό πετρελαίου της χώρας την Energean Oil & Gas, η οποία κατά 45 τοις εκατόν ανήκει στο hedge fund «Third Point».