Ο Αγών του Ερντογάν

ΣΤ’ ΑΧΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΝΑΖΙΣΤΙΚΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΒΑΔΙΖΕΙ Η ΙΣΛΑΜΙΣΤΙΚΗ ΤΟΥΡΚΙΑ ΤΟΥ ΑΚΡ
Η προσωπολατρία που απολαμβάνει ο Ερντογάν εξελίσσεται σε μια μορφή «Ερντογανισμού», όπου ακόμα και το άγγιγμά του αποτελεί μια μορφή λατρείας για τους φανατικούς πιστούς του
Σκοπός του Ερντογάν είναι να επιβάλει ένα προσωποπαγές καθεστώς, απαλλαγμένο από ελέγχους και όρια
«Η ενότητά μας είναι πολύ σημαντική, γι' αυτό πρέπει όλοι να πούμε: ένας λαός, μία σημαία, ένα έθνος, μία πολιτεία. Ο Αλλάχ να σας χαρίσει αδελφοσύνη». Αυτά ήταν τα καταληκτικά λόγια του Πρωθυπουργού της Τουρκίας Ρεζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην ομιλία που έκανε κατά την παράνομη επίσκεψη-πρόκλησή του στα κατεχόμενα, κατόπιν πρόσκλησης του Μουσταφά Ακιντζί, προκειμένου να παραστεί στους «εορτασμούς» της ημέρας της εισβολής.

Το περιεχόμενο της ρητορικής Ερντογάν, και συγκεκριμένα η φράση «ένας λαός, μία σημαία, ένα έθνος, μία πολιτεία», αποτελεί ένα κλασικό εθνικιστικό σύνθημα, που χρησιμοποιείται κατά καιρούς από τον ίδιο, προκειμένου να επιπλήξει τον κουρδικό λαό εντός της Τουρκίας, ο οποίος διεκδικεί την αυτονομία του. Το νεο-οθωμανικό όραμα, που προωθεί η κυβέρνηση Ερντογάν, επιβάλλει την προσάρτηση όλων των περιοχών, μαζί και της Κύπρου, που θεωρούνται πρώην κτήσεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σε αυτή του λοιπόν την προσπάθεια, ο Ερντογάν χρησιμοποιεί ένα ρητορικό μείγμα εθνικισμού και θεολογίας, το οποίο ταυτίζεται ολοένα και περισσότερο με αυταρχικές μεθόδους ολοκληρωτικών καθεστώτων που αιματοκύλισαν την Ευρώπη τον προηγούμενο αιώνα.
Η λατρεία Ερντογάν
Κατά τη διάρκεια των εκλογών του Αυγούστου του 2014, πενήντα πέντε εκατομμύρια Τούρκοι ψηφοφόροι βομβαρδίστηκαν με την εικόνα του Ερντογάν εν μέσω μιας επιθετικής προεκλογικής εκστρατείας, στην οποία υπήρξε ο ισχυρότερος και ο πιο ευνοημένος υποψήφιος. Η κατασκευή της «λατρείας Ερντογάν» δεν ήταν ένα ξαφνικό φαινόμενο, αλλά αντιθέτως υπήρξε αποτέλεσμα μιας μακρόπνοης στρατηγικής του AKP, εμπνευσμένης από τον αρχιτέκτονα του νεο-οθωμανισμού και προσωπικό μέντορα του Ερντογάν, Αχμέτ Νταβούτογλου. Οι αντίπαλοι του Ερντογάν, από την άλλη, τον κατηγόρησαν τότε ότι επιδιώκει να αναλάβει όλη την πολιτική εξουσία στην Τουρκία με σκοπό να επιβάλει ένα προσωποπαγές καθεστώς απαλλαγμένο από ελέγχους και όρια.
Χιτλερισμός-Ερντογανισμός
Υπενθυμίζεται ότι τόσο στο ναζιστικό καθεστώς της Γερμανίας όσο και στο κομμουνιστικό της Σοβιετική Ένωσης και της Κίνας, η λατρεία του ηγέτη ξεπέρασε κάθε φυσιολογικό επίπεδο εμπιστοσύνης προς την πολιτική ηγεσία. Στην Γερμανία, η προσωπολατρία ήταν αναμφισβήτητα το πιο σημαντικό θέμα που επροωθείτο μέσω της ναζιστικής προπαγάνδας. Συγκεκριμένα, κατά την προσπάθεια ανέλιξης του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος, δημιουργήθηκε μια τεράστια βιομηχανία ζωγραφικής με αφίσες, οι οποίες απεικόνιζαν ένα πορτρέτο του Χίτλερ, που έφερε από κάτω το προπαγανδιστικό σύνθημα: «Ein Volk, ein Reich, ein F?hrer» («ένας λαός, ένα έθνος, ένας ηγέτης»).

Το εν λόγω σύνθημα χρησιμοποιήθηκε με μεγάλη επίδραση το 1938, από την Anschluss («Ένωση»), όταν η Γερμανία προχώρησε στην ενσωμάτωση της Αυστρίας. Παρόμοια ενσωμάτωση ονειρεύεται και στην περίπτωση της Κύπρου ο Ερντογάν, ο οποίος κατά την άφιξή του στο αεροδρόμιο έγινε δεκτός μέσα σε ένα ντελίριο ενθουσιασμού από τους «πιστούς» οπαδούς του, που έριχναν λουλούδια και του φιλούσαν τα χέρια.

Σύμφωνα με τον Τούρκο ερευνητή Μουσταφά Ακιόλ, η προσωπολατρία που απολαμβάνει ο Ερντογάν εξελίσσεται σε μια μορφή «Ερντογανισμού», όπου ακόμα και το άγγιγμά του είναι μια μορφή λατρείας. Ουσιαστικά ο «Ερντογανισμός» αποτελεί μια ιδεολογία από μόνη της, αφού ο ηγέτης στη συγκεκριμένη περίπτωση ταυτίζεται με τον Αλλάχ (Θεό), του οποίου το θέλημα ο Ερντογάν πιστεύει ότι είναι προορισμένος να μεταφέρει στον μουσουλμανικού κόσμο προκειμένου να τον καθοδηγήσει.
Η παραδοχή της αντιπολίτευσης
Τον παραλληλισμό και την ταύτιση του Ερντογάν με τον Χίτλερ εντόπισαν και τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Τουρκία. Συγκεκριμένα, τον περασμένο Απρίλιο, ο αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), του Κεμάλ Κιλιτζιάρογλου, με αφορμή την απομάκρυνση των πολιτικών αντιπάλων του Ερντογάν από το στράτευμα και άλλες δημόσιες θέσεις κλειδιά, και τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν στον Τύπο, κατηγόρησε τον Τούρκο Πρωθυπουργό ότι βαδίζει στο ίδιο μονοπάτι με τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι. «Ο Χίτλερ εξελέγη με λαϊκή ψήφο», είπε ο Κιλιτζιάρογλου, προσθέτοντας: «Και ο Μουσολίνι είχε εκλεγεί. Όλοι είχαν εκλεγεί, αλλά μετά από λίγο άρχισαν να βλέπουν τους εαυτούς τους ως το κράτος. Και η ανθρωπότητα έπρεπε να πληρώσει ένα πολύ υψηλό τίμημα».

Παρόμοιες τοποθετήσεις έκανε και ο Τούρκος βουλευτής Χασάν Ορέν, ο οποίος, αντιδρώντας για τους ελέγχους της κυβέρνηση ΑΚP στο διαδίκτυο, δήλωσε: «Να θυμάστε ότι ο Αδόλφος Χίτλερ χρησιμοποίησε τις ίδιες μεθόδους, όταν ανήλθε στην εξουσία. Τώρα εσείς εφαρμόζετε τον φασισμό, παρά τις αρχικές υποσχέσεις του Ερντογάν για ενίσχυση της δημοκρατίας στην Τουρκία». Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι το 2005 το βιβλίο του Χίτλερ «Αγών μου» υπήρξε το πρώτο σε πωλήσεις στη χώρα.
Ανισόρροπη ρητορική
Ο Ερντογάν βρίσκεται στο πηδάλιο της εξουσίας εδώ και 13 περίπου χρόνια, αλλά η όλο και πιο καυστική αντι-ισραηλινή ρητορική του αποδεικνύει ότι έχει εδραιώσει την εξουσία του έναντι του πιο μετριοπαθούς ισλαμιστή Φετουλάχ Γκιουλέν. Με τη ρητορική του Ερντογάν να γίνεται όλο και πιο ανισόρροπη, ο Τζόελ Ρίτσαρντσον, ένας χριστιανός σκηνοθέτης και συγγραφέας του best seller των New York Times, «O Ισλαμικός Αντίχριστος», ισχυρίστηκε ότι η κυβέρνηση ΑΚΡ έχει μετατραπεί ουσιαστικά στην τουρκική πτέρυγα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. «Η παλιά μορφή του μετριοπαθούς Ισλάμ έχει νικηθεί», είπε ο ίδιος, προσθέτοντας πως «τώρα που η ρητορική προέρχεται από τους ηγέτες του καθεστώτος (ΑKP), ομοιάζει όλο και περισσότερο με τις εμπρηστικές δηλώσεις που προέρχονται από το Ιράν, ακόμη και την Αλ Κάιντα».
Πρότυπο ο γενοκτόνος Μουσταφά Κεμάλ
Ο Μπιλ Παρκ, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Kings College στο τμήμα Αμυντικών Σπουδών του Λονδίνου, υποστηρίζει πως παρατήρησε μιαν αλλαγή στο τουρκικό έθνος, ιδιαίτερα κατά την τελευταία δεκαετία. «Έγινε λίγο άσχημο (το τουρκικό έθνος), όχι εξαιτίας των ανθρώπων ή των μνημείων, αλλά λόγω της πολιτικής και της δυσάρεστης και προσβλητικής αντι-Δυτικής ρητορικής των ηγετών του». Αυτός ο εθνικιστικός τόνος, πρόσθεσε, γίνεται όλο και πιο έντονος το τελευταίο διάστημα και αυτό αποκαλύπτει ορισμένες από τις ανησυχητικές πτυχές της στροφής της Τουρκίας.

Αναφερόμενος στο περιεχόμενο της ομιλίας του Ερντογάν κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων της νίκης της Καλλίπολης στις 25 Απριλίου, ο Βρετανός επιστήμονας δήλωσε επίσης ότι ο τουρκικός εθνικισμός δεν ήταν ποτέ απών από το περιεχόμενο των ομιλιών, εντούτοις, για την περίπτωση της Καλλίπολης συγκεκριμένα, η ρητορική που χρησιμοποιήθηκε χρονολογείται πίσω στα πρότυπα του ίδιου του Ατατούρκ, ο οποίος μιλούσε εξίσου για τον «κοινό πόνο».

Δεν είναι τυχαίο μάλιστα να παρατηρήσουμε ότι ο Ερντογάν αντλεί παραδείγματα ρητορικής από τον Μουσταφά Κεμάλ, ο οποίος ευθύνεται για τη γενοκτονία 1,5 εκατομμυρίου Αρμενίων και 350 χιλιάδων Ποντίων και Ασυροχαλδαίων, και από τον οποίο εμπνεύστηκε ο ίδιος ο Χίτλερ προκειμένου να προχωρήσει στις φρικαλεότητες του ολοκαυτώματος των Εβραίων. Δεν είναι τυχαίο ότι η εξάπλωση της αντισημιτικής κουλτούρας, που διαχέεται στην Τουρκία, εξακολουθεί να παίρνει τρομακτικές διαστάσεις, με αποκορύφωμα την πρόσφατη κυκλοφορία ενός προπαγανδιστικού ντοκιμαντέρ, που φέρει τον τίτλο «The Mastermind» και πραγματεύεται διάφορες θεωρίες συνωμοσίας που εξυφαίνονται εναντίον της Τουρκίας. Σημειώνεται πως ανάλογες προπαγανδιστικές τακτικές χρησιμοποίησε και ο Χίτλερ με το φιλμ του «Ο αιώνιος Εβραίος».