Αετός, ο βασιλιάς των ουρανών

Πετούν αρκετές ώρες χωρίς να κουράζονται, αφήνοντας τα φτερά τους ανοικτά
Ένα μέρος του ματιού του βλέπει μεγάλες μακρινές αποστάσεις, ενώ σε ένα άλλο μέρος βλέπει μικρές, κοντινές εκτάσεις με μεγάλη ευκρίνεια, μια δυνατότητα που έχουν μόνο οι αετοί
Οι αετοί, χωρίς αμφιβολία, κυριαρχούν στους αιθέρες και η επιβλητική τους παρουσία και όψη τούς καθιστά δικαίως αυτοκράτορες των πουλιών. Σύμβολο δύναμης, οι αρχαίοι Έλληνες τον είχαν ως αγγελιαφόρο του Δία, ενώ οι Ρωμαίοι τον είχαν στο στρατιωτικό τους έμβλημα. Επίσης, ο δικέφαλος αετός, με καταγωγή τον βυζαντινό πολιτισμό, κοιτάζει προς Ανατολή και Δύση, ένα διαχρονικό ιστορικό αποτύπωμα. Ας δούμε όμως και τη φυσιολογία αυτού του εκπληκτικού πουλιού.
Ο χρυσαετός ή σταυραετός είναι από τα πιο κοινά είδη. Η πτητική του ικανότητα, η όραση, το ράμφος και τα νύχια του έχουν μια ιδιαίτερη διάπλαση. Το άνοιγμα των φτερών του ξεπερνά κάποτε τα δυόμισι μέτρα, ενώ τρέφεται με μικρά ζώα: Χελώνες, λαγούς, ερπετά κλπ. Κτίζει τη φωλιά του πολύ ψηλά, σε δύσβατα μέρη, που είναι αρκετά δύσκολο να εντοπιστεί. Υπάρχουν αρκετά είδη και το καθένα ξεχωρίζει ανάλογα με την προσαρμογή του στο περιβάλλον που ζει, π.χ. ο αλιαετός συχνάζει σε λίμνες και ποτάμια και τρέφεται αποκλειστικά με ψάρια. Άλλα είδη είναι ο γυπαετός, ο φιδαετός, ο θαλασσαετός, στιπαετός κλπ.
Φύση και άνθρωπος
Θα ρίξουμε μια ματιά στη χρησιμότητα και την προσφορά των αρπακτικών, ξεκαθαρίζοντας ορισμένες λανθασμένες αντιλήψεις. Οι Γ. Χανδρινός και Α. Δημητρόπουλος, στο βιβλίο τους «Αρπακτικά πουλιά της Ελλάδας», σημειώνουν και επισημαίνουν στην εισαγωγή τους κάποια βασικά πράγματα: «Ο άνθρωπος εξηγούσε πάντα τη φύση με δικά του, άσχετα μέτρα. Τη χαρακτήριζε αβασάνιστα καλή, κακή, ωφέλιμη, βλαβερή και σαν τέτοια την κατέστρεψε. Παρεξηγούσε το θάνατο ζώου από ζώο, κι εύκολα τα βάφτιζε δολοφόνους ή θύματα, είναι δε λυπηρό δείγμα άγνοιας το γεγονός ότι και σήμερα ορισμένα αρπακτικά εξαρτούν την επιβίωσή τους από αυτές τις πλάνες. Ένα αρπακτικό δεν είναι φονιάς που προξενεί βλάβες, είναι απλώς μια μορφή ζωής που ελέγχει κι ελέγχεται κι αυτή μέσα στον κύκλο της ενέργειας (...) Κάθε φορά που ένα αρπακτικό επιτίθεται π.χ. σε ένα κοπάδι πουλιών, μια εκκαθαριστική λειτουργία μπαίνει σε εφαρμογή».
Εξυγιαντές πληθυσμών
Στη συνέχεια, οι Γ. Χανδρινός και Α. Δημητρόπουλος μιλούν σχετικά με τον αέναο κύκλο της φυσικής νομοτέλειας: «Από πριν έχει ήδη ξεχωρίσει ποιο άτομο υστερεί, είναι πληγωμένο, άρρωστο ή αδύνατο κι αυτό χτυπάει σαν εύκολο. Με αυτόν τον τρόπο εξυγιαίνει το κοπάδι, γιατί αποκλείει τη διάδοση μιας αρρώστιας ή ενός ελαττώματος, αν το θύμα ζευγάρωνε με υγιή άτομα. Εξυγιαντές πληθυσμών, αυτός είναι ο σκέτος χαρακτηρισμός και ο ρόλος των αρπακτικών, ημερόβιων ή νυκτόβιων. Εξυγιαντές και ελεγχόμενοι εξαρτώνται άμεσα ο ένας από τον άλλον και σε αυτή την εξάρτηση μπορούμε να δώσουμε το σχήμα μιας πυραμίδας...».
Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
Όσον αφορά την αετίσια όραση, έχει μια μοναδική ιδιομορφία. Ένα μέρος του ματιού βλέπει μεγάλες μακρινές αποστάσεις, ενώ σε ένα άλλο μέρος βλέπει μικρές, κοντινές εκτάσεις με μεγάλη ευκρίνεια, μια δυνατότητα που έχουν μόνο οι αετοί. Επίσης, πετούν αρκετές ώρες χωρίς να κουράζονται, αφήνοντας τα φτερά τους ανοικτά, ώστε να προωθούνται με τη ροή και τα ρεύματα του αέρα της ατμόσφαιρας. Με αυτόν τον τρόπο, παρά το βάρος τους, διανύουν τεράστιες αποστάσεις. Ακόμα κάποια είδη μπορούν να διακρίνουν ένα μικρό πουλί σε απόσταση δέκα χιλιομέτρων. Ένας άλλος αετός τρέφεται μόνο με χελώνες. Τις αρπάζει και πετά αρκετά ψηλά. Ύστερα τις αφήνει να πέσουν σε βράχια ώστε με την πτώση σπάζει το καβούκι, έτσι γίνεται εύκολη λεία για τον αετό.
Κινδυνεύουν
Κάποια είδη αετών κινδυνεύουν με ολική εξαφάνιση. Π.χ. ο βασιλαετός στην Ευρώπη θεωρείται από τα πιο σπάνια είδη. Απέμειναν γύρω στους 750, ενώ ειδικές περιβαλλοντικές οργανώσεις κάνουν ό,τι μπορούν για να σώσουν αυτό το είδος. Ένα άλλο παράδειγμα, ο αετός των Φιλιππινών, που δεν υπάρχει σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου, κινδυνεύει με πλήρη αφανισμό. Αυτός ο πανέμορφος αετός είναι ήδη αυστηρά προστατευόμενος από τις Αρχές των Φιλιππινών. Απέμειναν περίπου 100 ζευγάρια. Κρύβεται αρκετά καλά και έχει ένα παράξενο βλέμμα. Για πρώτη φορά κινηματογραφήθηκε στη φωλιά του πριν από μερικά χρόνια. Οι αετοί είναι μέρος του παγκόσμιου οικοσυστήματος, όπως και όλα τα ζώα της φύσης. Ο καθένας έχει χρέος να προστατεύει τη φυσική νομοτέλεια, αφού στην ουσία αποτελούμε όλοι μέρος της ζωντανής ύπαρξης του πλανήτη μας.