Συμφωνία-σταθμός για Ισραήλ

Σημαντική για την οικονομία και τη στρατηγική θέση του Ισραήλ στην περιοχή, δήλωσε ο Νετανιάχου
Παρά την έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο, πολύ πιθανόν η απόφαση να πρέπει να τεθεί αναγκαστικά και προς ψήφιση ενώπιον της ισραηλινής Βουλής
Μετά από ένα αδιέξοδο που διήρκεσε περίπου οκτώ μήνες, κατά τη διάρκεια του οποίου σχεδόν όλες οι διαδικασίες που αφορούν το φυσικό αέριο είχαν παγώσει, η κυβέρνηση του Ισραήλ ενέκρινε χθες τους αναθεωρημένους όρους τού -κατά πολλούς αμφισβητούμενου- συμβιβασμού για εκμετάλλευση των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων της χώρας. Η έγκριση ήρθε μόλις τέσσερεις μέρες μετά τη συμφωνία μεταξύ των εταιρειών και της διυπουργικής ομάδας Ισραηλινών αξιωματούχων.

Τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου ενέκριναν τη συμφωνία για το περίγραμμα με συντριπτική πλειοψηφία, ενώ την καταψήφισε ο Υπουργός Προστασίας του Περιβάλλοντος Αβί Γκαμπάι. Τρεις εκ του Υπ. Συμβουλίου, μεταξύ των οποίων ο Υπουργός Χρηματοδότησης Μοσέ Καλόν, ο Υπουργός Κατασκευών Γιοάβ Γκαλάντ και ο Υπουργός Πρόνοιας, τήρησαν αποχή. «Το Υπουργικό θα περάσει μια ιστορική απόφαση», δήλωσε ο Πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου πριν από την ψηφοφορία, χθες το πρωί. «Η απόφαση αυτή θα προσφέρει στους πολίτες του Ισραήλ και θα βάλει στα ταμεία του κράτους εκατοντάδες δισεκατομμύρια σέκελ. Αυτά τα χρήματα θα ωφελήσουν την εκπαίδευση, την υγεία, την κοινωνική πρόνοια και άλλες εθνικές ανάγκες».
Αποφασισμένος ο Νετανιάχου
Η συμφωνία είναι το αποτέλεσμα πολύμηνων διαφορών και διαπραγματεύσεων, οι οποίες ακολούθησαν την απόφαση του Επιτρόπου της Αντιμονοπωλιακής Αρχής Ντέιβιντ Γκιλό τον Δεκέμβριο, να εξετάσει κατά πόσον η κυριαρχία στην ενεργειακή αγορά του ομίλου Delek και Noble συνιστούσε παράνομη «σύμπραξη». Μετά τη δημοσιοποίηση του σχεδίου συμφωνίας για δημόσια διαβούλευση στις 30 Ιουνίου, ο Υπουργός Εθνικών Υποδομών, Ενέργειας και Υδάτινων Πόρων Γιούβαλ Στάινιτς παρουσίασε, την περασμένη Πέμπτη, τους αναθεωρημένους όρους της συμφωνίας.

«Κάθε αντικειμενικό τεστ αποδεικνύει αυτό το περίγραμμα ως μια σημαντική βελτίωση σε σχέση με την υπάρχουσα κατάσταση», δήλωσε ο Νετανιάχου. «Αλλά πρέπει να γίνει κατανοητό κάτι ακόμα. Αυτό δεν μπορεί να σταματήσει. Όταν το σωστό πράγμα πρέπει να γίνει, και αυτό είναι τόσο σημαντικό για την οικονομία και τη στρατηγική θέση του Ισραήλ, τότε δεν θα πρέπει να σταματήσει. Θα ψάξουν για έναν άλλον τρόπο να το καθυστερήσουν, μιαν άλλη δικαιολογία, έναν άλλο λόγο, και αυτό δεν θα λειτουργήσει», πρόσθεσε.
Εσωτερικές τριβές
Όπως αναφέρει η ισραηλινή εφημερίδα «Jerusalem Post», παρά το γεγονός ότι το περίγραμμα της απόφασης εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, το έγγραφο της συμφωνίας πιθανό να χρειαστεί να τεθεί προς ψήφιση ενώπιον της ισραηλινής βουλής (Κνεσέτ). Λόγω της συνεχιζόμενης άρνησης του Επιτρόπου Γκιλό να στηρίξει το πλαίσιο συμφωνίας, η έγκρισή του απαιτεί πλέον τη συγκατάθεση του Υπουργού Οικονομίας της χώρας, ούτως ώστε να παρακαμφθεί, σύμφωνα με την εγχώρια νομοθεσία, η αρχή του επιτρόπου της Αντιμονοπωλιακής Αρχής για λόγους εξωτερικής πολιτικής ή εθνικής ασφάλειας.

Εντούτοις, στα τέλη Ιουνίου, ο Υπουργός Οικονομίας Αριέ Ντερί αρνήθηκε να ασκήσει την εξουσία του και αντ' αυτού συμφώνησε να μεταβιβάσει τις εξουσίες του στην κυβέρνηση, μια κίνηση που απαιτεί τόσο την έγκριση του Υπουργικού όσο και της Κνεσέτ. Ενώ η μεταφορά έλαβε την άμεση έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου, η ψηφοφορία της Κνεσέτ τελικά αναβλήθηκε, ύστερα από άρνηση βουλευτών να συμμετάσχουν, αφήνοντας την αντιπολίτευση ουσιαστικά με πλειοψηφία.
Καθησυχάζει το Υπουργείο Οικονομικών
Τον προηγούμενο μήνα και την περασμένη Πέμπτη, ο κ. Ντερί κατέστησε σαφές ότι θα εξετάσει την επίκληση του σχετικού νόμου μόνο εάν το περίγραμμα συμφωνίας λάβει την έγκριση της Κνεσέτ. Παρά την απόφασή του να ψηφίσει υπέρ του πλαισίου συμφωνίας στο Υπουργικό την Κυριακή, εντούτοις τόνισε γι' άλλη μια φορά ότι αρνείται να ενεργοποιήσει τη σχετική ρήτρα του νόμου. «Ο Υπουργός Ντερί έχει ήδη ψηφίσει υπέρ του περιγράμματος στο Υπουργικό Συμβούλιο πριν από δύο μήνες. Τώρα το περίγραμμα βελτιώθηκε, και ως εκ τούτου ψήφισε υπέρ», δήλωσε ο Εκπρόσωπος του Υπουργού Οικονομίας χθες. «Ο Υπουργός σημείωσε ότι αυτό είναι το μικρότερο από τα δεινά στα οποία υποβλήθηκε η διυπουργική ομάδα, μετά από πέντε χρόνια συνολικής αδράνειας.
Οι πρόνοιες της συμφωνίας
Οι νεότεροι όροι που εγκρίθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο την Κυριακή εστίασαν, κυρίως, στα συστήματα τιμολόγησης, την ανάπτυξη του Λεβιάθαν και την κυβερνητική σταθερότητα. Όσον αφορά τις εταιρείες φυσικού αερίου, αυτές θα πρέπει να προσφέρουν τη χαμηλότερη τιμή σε όλους τους ανεξάρτητους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας με δυναμικότητα άνω των 20 μεγαβάτ, εξήγησε ο Ισραηλινός Υπουργός Ενέργειας. Σύμφωνα με τους όρους της παρούσας συμφωνίας, ο Όμιλος Delek θα πουλήσει τα δικαιώματά του στα κοιτάσματα Ταμάρ, Καρίς και Τανίν στα επόμενα έξι χρόνια, ενώ η Noble Energy θα μειώσει σταδιακά τη συμμετοχή της στο Ταμάρ, σε ποσοστό που δεν θα ξεπερνά το 25%, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα.

Στην εξαετία αυτή, η τιμή του φυσικού αερίου θα είναι ρυθμιζόμενη. Παρά τις νέες αυστηρότερες αναθεωρήσεις που ισχύουν για το κοίτασμα Λεβιάθαν, το πλαίσιο συμφωνίας υποστηρίζει ότι οι εταιρείες θα είναι σε θέση να παραμείνουν χωρίς καμίαν αλλαγή στο ιδιοκτησιακό καθεστώς. Η κυβέρνηση θα διατηρήσει το δικαίωμα, ωστόσο, απαιτείται η χωριστή εμπορία του φυσικού αερίου μετά από 10 χρόνια λειτουργίας, ή λιγότερα αν αυτό κριθεί απαραίτητο.