Συνεντεύξεις

«Αν δεν μετανιώνεις, δεν διορθώνεσαι»

Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ Γιώργος Λουκαΐδης μιλά για τη ζωή του

Οι μνήμες από το Πυρόι, η εφηβική επανάσταση, η ιδεολογική συνειδητοποίηση και η στάση προς τη θρησκεία, από έναν άνθρωπο που αντιπαθεί τον τίτλο του επαγγελματία πολιτικού
«Η περίοδος μετά την έκρηξη ήταν μία από τις δυσκολότερες στην Ιστορία του κόμματος και της Κύπρου. Μετά την εισβολή, δεν έχουμε ζήσει κάτι δυσκολότερο»
«Ασφαλώς και νιώθω κομμουνιστής. Για μένα είναι τίτλος τιμής»
Γεννήθηκα στο κατεχόμενο σήμερα Πυρόι το 1968. Εκεί έζησα τα πρώτα πεντέμισι χρόνια της ζωής μου και μπορώ να σας πω ότι από εκεί θυμάμαι τόσο όμορφες στιγμές, όσο και άσχημες, όπως έναν τραυματισμό που συνέβη στον αδερφό μου ή τις εκρήξεις από τις βόμβες στην εισβολή. Ακόμα, έρχονται στο μυαλό μου εικόνες από τα προχώματα στα οποία μπαίναμε για να προστατευτούμε.
«Επικοινωνούσαμε με κασέτες με την Αυστραλία»


Ήμασταν μια μεγάλη οικογένεια, η οποία βέβαια στη συνέχεια διασκορπίστηκε. Ένας από τους αδερφούς της μητέρας μου πήγε στην Αυστραλία. Μάλιστα, πρόσφατα, με τους δικούς μου είχαμε τη συζήτηση για το πόσο έχουν εκμηδενιστεί οι αποστάσεις με τις σύγχρονες τηλεπικοινωνίες. Τώρα, όταν είμαστε στο εξωτερικό, μιλάμε μέσω βιντεοκλήσης, όπου ο ένας βλέπει τον άλλο αλλά τότε, οι δικοί μου άνθρωποι επικοινωνούσαν με κασετών που έστελναν μεταξύ τους.


Θυμάμαι που καθόμασταν οικογενειακώς μπροστά σε ένα κασετόφωνο και μιλούσαμε, για να ηχογραφηθεί η κασέτα, να τη στείλουμε στη συνέχεια με το ταχυδρομείο κι έτσι ο θείος να μάθει τα νέα μας. Επίσης θυμάμαι να ακούμε από το κασετόφωνο τα νέα που μας έστελνε, τα μηνύματα, τις ευχές τους, αλλά και το πώς περνούσαν εκεί. Έτσι επικοινωνούσαμε το 1975 με το εξωτερικό, οι περισσότεροι δεν είχαν καν τηλέφωνα σπίτια τους και, για όσους είχαν, το κόστος ήταν τεράστιο.


Η μνήμη από το Πυρόι, όπως βλέπετε, με στεναχωρεί, διότι έχω να πάω εκεί από τότε, καθώς είναι στρατιωτική ζώνη και δεν επιτρέπεται να εισέλθουν οι Ελληνοκύπριοι. Τα περισσότερα σπίτια έχουν καταστραφεί, οι οροφές έχουν πέσει, αφού το χωριό παραμένει για δεκαετίες ακατοίκητο για δεκαετίες.
Τέσσερεις κάμαρες στην Αγλαντζιά


Μετά την εισβολή μείναμε σε διάφορους τόπους, όπως η Αγία Βαρβάρα, το Δάλι και Νήσου, όπου έκανα και την πρώτη τάξη του Δημοτικού. Ξέρετε, ήμασταν παιδιά τότε και για εμάς τα πράγματα ήταν πιο απλά, ενώ έχω πολύ όμορφες αναμνήσεις, όπως τη δασκάλα μου την οποία υπεραγαπούσα και με αγαπούσε κι εκείνη. Έπειτα, ζήσαμε τρία χρόνια στην Ποταμιά, από όπου καταγόταν ο πατέρας μου κι εκεί έκανα άλλες τρεις τάξεις του Δημοτικού. Στο τέλος, χτίσαμε τέσσερεις κάμαρες στην Αγλαντζιά, στο οικόπεδο της θείας μου κι εκεί μεγάλωσα, από το 1978 και μετά, σε δύσκολες αλλά όμορφες συνθήκες.
Οφείλω να σας πω ότι ήμασταν τυχεροί, διότι δεν στερηθήκαμε βασικά υλικά αγαθά, όπως το φαγητό. Ίσως στερηθήκαμε κάποιες ανέσεις που είχαν άλλοι, αλλά δεν στερηθήκαμε την αξιοπρέπειά μας. Τα μαθήματά μου τα διάβαζα στην κουζίνα του σπιτιού, την ώρα που η μητέρα μπορεί να μαγείρευε, από άλλους μπορεί να γινόταν κουβέντα, ο πατέρας μου να ακούει το ραδιόφωνο. Οι συνθήκες μπορεί να μην ήταν ιδανικές, αλλά το θετικό είναι ότι έμαθα να εργάζομαι σε αντίξοες συνθήκες.
Ύστερα ήρθε η επανάσταση...


Ήμουν καλός μαθητής, μέχρι την ώρα της εφηβικής επανάστασης. Υπήρξα ένας επαναστάτης χωρίς αιτία, με αποτέλεσμα οι βαθμοί μου να επηρεαστούν. Υπήρξε μέσα μου έντονη η αμφισβήτηση της γονικής αυθεντίας, με αποτέλεσμα να επηρεάζομαι περισσότερο από την παρέα και την κοινωνία ευρύτερα. Αντιδρούσα σε κάθε μορφή καταπίεσης κι ελέγχου, ακόμα και μέσα στο σχολείο. Στη δευτέρα λυκείου, που ήταν το αποκορύφωμα, ήρθε ένας καθηγητής, έκατσε δίπλα μου την ώρα του μαθήματος και μου είπε “είδα τους βαθμούς σου, ήσουν άριστος, τώρα τι συμβαίνει γιε μου;”.


Συνέβαιναν πολλά, αλλά χωρίς να υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι. Ένιωθα την ανάγκη να αντισταθώ και να αντιδράω απέναντι σε όσα με ενοχλούσαν τριγύρω. Δεν ανεχόμουν την επιβολή κανόνων, στη διαμόρφωση των οποίων δεν συμμετείχα. Δεν άντεχα τους “μικρούς” ανθρώπους, οι οποίοι κρύβονταν πίσω από τους κανόνες για να επιβάλλουν την εξουσία τους. Ιδεολογικά δεν ήμουν συνειδητοποιημένος, δεν είχα συγκεκριμένο στόχο. Εκ των υστέρων βέβαια, όλο αυτό δεν θα έλεγα ότι το θεωρώ επανάσταση. Πολλοί ισχυρίζονται ότι αν ξαναζούσαν, θα έκαναν τα ίδια. Από τη σκοπιά του παρόντος, δεν είμαι σίγουρος ότι θα έκανα τα ίδια.


Η ιδεολογική συνειδητοποίηση ήρθε στην πορεία, διαβάζοντας. Αναπόφευκτα, πρέπει να πω ότι είχα επιδράσεις από το οικογενειακό περιβάλλον καθώς ο πατέρας μου ήταν δραστήριο στέλεχος του κόμματος με έντονες απόψεις, τις οποίες φρόντιζε να εκθέτει. Το παράδειγμά μου με επηρέαζε στο να μάθω να διαβάζω όλες τις εφημερίδες, όλες τις απόψεις για ένα θέμα, όσο διαφορετικές κι αν είναι μεταξύ τους.
Οι σπουδές


Σπούδασα στο Ανώτατο Τεχνολογικό Ίδρυμα (ΑΤΙ) Ναυτομηχανική κι έπειτα στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Πολιτικές Σπουδές και Διπλωματία μαζί με Διεθνείς Ευρωπαϊκές Σπουδές. Το ΑΤΙ επηρέασε καταλυτικά τη ζωή μου, ενώ το 1990 ήταν πολύ καθοριστική χρονιά, καθώς τότε εντάχθηκα στον μηχανισμό της ΕΔΟΝ ως εργαζόμενος μερικής απασχόλησης κι έκτοτε, η σχέση μου με το κίνημα παραμένει έντονη, ως επαγγελματικό στέλεχος πλέον.


Επίσης, την άνοιξη του 1990, στις αντικατοχικές κινητοποιήσεις, γνώρισα τη σύζυγό μου, ερωτευτήκαμε, κι έκτοτε είμαστε μαζί. Σκεφτείτε, ότι όταν ξεκίνησα να σπουδάζω είχα ήδη τον γιο μου.
Οι σπουδές στη Θεσσαλονίκη έγιναν ουσιαστικά εξ αποστάσεως, διότι οι παρουσίες δεν ήταν απαραίτητες. Έδωσα προεισαγωγικές εξετάσεις όσο εργαζόμουν στην ΕΔΟΝ και, όταν πέρασα, πήγαινα μόνο για στις εξεταστικές. Αυτό που σπούδασα, είναι αυτό που έκανα ούτως ή άλλως στην ΕΔΟΝ.


Λέτε ότι είμαι επαγγελματίας πολιτικός, αλλά δεν μου αρέσει καθόλου αυτή η έκφραση. Είμαι επαγγελματικό στέλεχος του ΑΚΕΛ, ενώ πριν από αυτό πέρασα από πολλές δουλειές, διότι τα οικονομικά της οικογένειάς μου δεν ήταν καλά. Τι δουλειές; Από μπάρμαν στην Αγία Νάπα όταν ήμουν φοιτητής, στη γραμμή παραγωγής στη SevenUp, μέχρι να τρίβω τοίχους ή να περνάω με γυαλόχαρτο χρηματοκιβώτια για να μπογιατιστούν αργότερα. Αυτή, πρέπει να σας πω, είναι και η μοναδική μου σχέση με τα χρηματοκιβώτια.
Άμεσα κομμουνισμός δεν γίνεται


Αν νιώθω κομουνιστής; Ασφαλώς και νιώθω. Με αυτόν τον χαρακτήρα μεγαλώσαμε και για μένα είναι τίτλος τιμής. Όταν η Αριστερά έρχεται στην εξουσία, όπως λέτε, ασφαλώς και δεν μπορεί να εφαρμοστεί αμέσως ο κομουνισμός. Αυτό εξάλλου λένε και οι θεωρητικοί του Μαρξισμού, αντιθέτως η διαλεκτική ανάλυση των δεδομένων του καπιταλισμού κάθε άλλο παρά εύκολο είναι να αλλάξει.


Σωστά παρατηρείτε ότι δεν υπάρχει κανένα θρησκευτικό σύμβολο στον χώρο. Σέβομαι απόλυτα όσους πιστεύουν, προέρχομαι από μια θρησκευόμενη οικογένεια, συνοδεύω τη δική μου οικογένεια στην εκκλησία, ενώ ως παιδί ήμουν μέσα στο ιερό, κρατούσα ακόμα και τα εξαπτέρυγα. Άσε που μέχρι σήμερα, λόγω των κομματικών υποχρεώσεων, είμαι τακτικός επισκέπτης στις εκκλησίες.


Αλλά, πρέπει να πω ότι έχω τη δική μου κοσμοθεωρία στην οποία πιστεύω, αλλά στην ενσυναίσθηση που ήταν ένα βασικό στοιχείο της διδασκαλίας του Χριστού, η οποία μου έχει μεταφερθεί από την οικογένεια και ιδιαίτερα από τη μάνα μου και είναι ένα στοιχείο που καθορίζει την καθημερινή μου λειτουργία. Προσπαθώ συνεχώς να μπαίνω στα παπούτσια του άλλου για να αντιληφθώ τι είναι αυτό που τον ικανοποιεί και τι τον δυσαρεστεί. Αυτό προσπαθώ να το κάνω κι εκ των υστέρων, για να διαπιστώσω αν έχω κάνει κάπου λάθος ή αν έβλαψα κάποιον χωρίς να το θέλω, ώστε να απολογηθώ και να διορθωθώ.
«Δεν μπορώ να υποκρίνομαι»


Έχετε δίκαιο να παρατηρείτε ότι δεν χαμογελάω συχνά στις δημόσιες εμφανίσεις μου. Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει ίσως να προσέξω, σίγουρα δεν το κάνω επίτηδες. Εμείς τα δημόσια πρόσωπα θα πρέπει να χαμογελάμε περισσότερο, αλλά να σας πω κάτι με αυτοκριτική διάθεση; Τα τελευταία χρόνια τα θέματα που συζητούμε, δεν είναι για να κάνεις κέφι. Ασχολούμαστε με τα προβλήματα του κόσμου. Θα σας θυμίσω, επίσης, ότι η εποχή που ανέλαβα εκπρόσωπος Τύπου, κι άρα πύκνωσαν οι δημόσιες εμφανίσεις μου, ήταν αμέσως μετά την έκρηξη στο Μαρί, που ακολούθησαν τα γνωστά γεγονότα με την οικονομική κρίση και με τους συμπολίτες μας να υποφέρουν.


Η περίοδος μετά την έκρηξη ήταν μία από τις δυσκολότερες στην Ιστορία του κόμματος και της Κύπρου. Μετά την εισβολή, δεν έχουμε ζήσει κάτι δυσκολότερο. Πώς γίνεται να μιλάς για τις τραγικές καταστάσεις και να χαμογελάς επιτηδευμένα, απλά και μόνο για να φτιάξεις ένα χαμογελαστό προφίλ; Ούτε μπορώ, ούτε θέλω να υποκρίνομαι, παρ' όλο που ο κόσμος θεωρεί ότι η υποκριτική είναι βασικό συστατικό της πολιτικής.


Πόσο συχνά μετανιώνω; Με βάση όσα σας έχω πει μέχρι τώρα, είναι δεδομένο ότι μετανιώνω συχνά, όπως συχνά κάνω και αυτοκριτική. Όχι μόνο για πολιτικά ζητήματα και θέσεις για τις οποίες ίσως να υπήρξα υπερβολικός, αλλά και στην προσωπική μου ζωή. Αν δεν μετανιώνεις, δεν διορθώνεσαι. Απλώς χειροτερεύεις.