Το Ογκολογικό Κέντρο Τράπεζας Κύπρου

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΤΗΣ «Σ» ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΟΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΩΝ ΚΑΡΚΙΝΟΠΑΘΩΝ
Στα δεκαοκτώ χρόνια λειτουργίας του το Κέντρο προσέφερε τις υπηρεσίες του σε πέραν των 33 χιλιάδων καρκινοπαθών, που στόχο είχαν την ανακούφιση και την αντιμετώπιση της νόσου
Καθημερινά επισκέπτονται το Κέντρο 550-600 άτομα, ενώ σε αυτό εργάζονται οκτώ παθολόγοι-ογκολόγοι, επτά ακτινοθεραπευτές-ογκολόγοι, τρεις ακτινοδιαγνωστές, ένας πυρηνικός γιατρός, ειδικοί παθολόγοι, όπως επίσης και κάποιοι ασκούμενοι γιατροί της ογκολογικής παθολογίας ή νεαροί γιατροί, που βρίσκονται στο στάδιο πριν από την έναρξη της ειδικότητάς τους
Κάθε χρόνο κατά μέσο όρο καταγράφονται 3.500 νέα περιστατικά, παρόλο που με βάση διεθνείς στατιστικές, που απορρέουν από ευρωπαϊκές μελέτες, θα αναμέναμε 4.500 νέα περιστατικά
Ογκολογικό Κέντρο Τράπεζας Κύπρου. Ένα Κέντρο που στα δεκαοκτώ χρόνια λειτουργίας του εξυπηρέτησε πέραν των 33 χιλιάδων καρκινοπαθών, προσφέροντάς τους πλειάδα υπηρεσιών που στόχο είχαν και έχουν την ανακούφιση και την αντιμετώπιση της νόσου. Πρωτολειτούργησε τον Σεπτέμβριο του 1998, έξι χρόνια μετά την υπογραφή σχετικής συμφωνίας μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Τράπεζας Κύπρου για τη δημιουργία του. Πρόκειται στην ουσία για ένα εξειδικευμένο νοσοκομείο για τη θεραπεία του καρκίνου.

Η «Σημερινή» βρέθηκε την περασμένη βδομάδα στους χώρους του, με στόχο την ανάδειξη του πλούσιου και αξιοσημείωτου έργου του. Εκεί συνομίλησε με τον Γενικό Διευθυντή του ΟΚΤΚ Πάνο Εργατούδη, τον Διευθυντή Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας και Διαγνωστικής Ακτινολογίας Δρα Δημήτρη Ανδρεόπουλο, καθώς και με τον Διευθυντή Παθολογίας Ογκολογίας Δρα Δημήτρη Παπαμιχαήλ.
Το Ογκολογικό

Μιλώντας στην εφημερίδα μας, ο Δρ Ανδρεόπουλος τόνισε ότι το Ογκολογικό είναι ένα Ίδρυμα ιδιωτικού δικαίου, μη κερδοσκοπικός οργανισμός, σημειώνοντας πως «επίκεντρο σε ό,τι κάνουμε είναι το όφελος του ασθενούς και των συγγενών του, τίποτα άλλο! Θεραπεύουμε καρκινοπαθείς, κατά συντριπτική πλειοψηφία (95%) δικαιούχους του κράτους, οι οποίοι έρχονται εδώ και απολαμβάνουν τις θεραπείες μας και όλη την προσέγγιση, ωσάν να ήταν σε ένα δημόσιο νοσηλευτήριο. Ήτοι πληρώνουν τα έξι ευρώ εγγραφής τους και 50 σεντ για κάθε φάρμακο που παίρνουν ή για κάθε ανάλυση που κάνουν, ανεξαρτήτως της πραγματικής τιμής των θεραπειών τους.

»Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό να ειπωθεί και να ξεκαθαριστεί, γιατί ακούγονται συχνά πολλά, τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα, χωρίς να θέλω αυτήν τη στιγμή να εισέλθω σε αντιπαράθεση με οποιοδήποτε. Όμως κρίνω σκόπιμο να ξεκαθαρίσω ότι όλα τα έσοδα από τις εγγραφές ή τις ιδιωτικές ασφάλειες ή άλλα έσοδα, αφαιρούνται από την κρατική χορηγία που παίρνει το ΟΚΤΚ», πρόσθεσε.
Οι προσφερόμενες υπηρεσίες

Σύμφωνα με τον Δρα Ανδρεόπουλο, το Ογκολογικό προσφέρει σήμερα σύγχρονες θεραπευτικές αντιμετωπίσεις, τόσο στην παθολογική ογκολογία όσο και στην ακτινοθεραπευτική ογκολογία και κατ’ επέκταση και στην ακτινοδιαγνωστική και στην πυρηνική ιατρική. Καθημερινά επισκέπτονται το Κέντρο 550-600 άτομα, ενώ σε αυτό εργάζονται οκτώ παθολόγοι-ογκολόγοι, επτά ακτινοθεραπευτές-ογκολόγοι, τρεις ακτινοδιαγνωστές, ένας πυρηνικός γιατρός, ειδικοί παθολόγοι, όπως επίσης και κάποιοι ασκούμενοι γιατροί της ογκολογικής παθολογίας ή νεαροί γιατροί που βρίσκονται στο στάδιο πριν από την έναρξη της ειδικότητάς τους.

Όπως εξήγησε, στο τμήμα εξωτερικών ιατρείων προσέρχονται κατά μέσον όρο 200-240 ασθενείς ημερησίως για να εξεταστούν από τους ειδικούς γιατρούς. Επίσης γύρω στους 150 ασθενείς υποβάλλονται καθημερινά σε ακτινοθεραπεία, ενώ σε άλλους 20 περίπου διενεργείται ο προγραμματισμός της ακτινοθεραπείας. Εβδομήντα ασθενείς λαμβάνουν χημειοθεραπεία στο τμήμα ημερήσιας νοσηλείας. Διενεργούνται επίσης διαγνωστικές εξετάσεις σε περίπου 40-45 ασθενείς.

Υπάρχουν επίσης ασθενείς που νοσηλεύονται ως εσωτερικοί στους θαλάμους του Κέντρου - διαθέτει συνολικά 34 κλίνες. Σημειώνεται πως οι κλίνες καλύπτουν ασθενείς που υποβάλλονται σε πολύπλοκα σχήματα χημειοθεραπείας ή σε ακτινοθεραπεία και δεν μπορούν να πηγαινοέρχονται λόγω μακρινής απόστασης από τον τόπο διαμονής τους ή προβλημάτων μετακίνησης. Νοσηλεύονται επίσης ασθενείς που αντιμετωπίζουν σοβαρού βαθμού παρενέργειες ή επιπλοκές της θεραπείας ή της νόσου τους. Λειτουργεί ακόμη τμήμα ημερήσιας υποστηρικτικής θεραπείας, όπου σε καθημερινή βάση αντιμετωπίζονται 30-40 περιστατικά με προβλήματα που απορρέουν από τη νόσο τους ή από τις παρενέργειες των θεραπειών τους, χωρίς να χρειάζεται κατ’ ανάγκη η νοσηλεία τους ως εσωτερικών ασθενών.
Επενδύοντας και στην έρευνα

Ο Διευθυντής του Τμήματος Παθολογίας-Ογκολογίας Δρ Δημήτρης Παπαμιχαήλ ανέφερε πως το Κέντρο επενδύει και στην έρευνα. Όπως εξήγησε, «η παθολογική και ακτινοθεραπευτική ογκολογία είναι ειδικότητες οι οποίες είναι εξελισσόμενες. Υπάρχουν σχεδόν καθημερινά εξελίξεις. Για να φτάσει κανείς σε αυτές απαιτείται έρευνα. Κλινικές μελέτες στην ακτινοθεραπεία, όπως και σε νέους συνδυασμούς θεραπειών/φαρμάκων, γίνονται εδώ και πολλά χρόνια στο Κέντρο.

»Έχουμε μία Μονάδα Έρευνας με νοσηλευτές που ασχολούνται με την έρευνα και συλλέγουν στοιχεία από ασθενείς, αν και αυτό δεν είναι αρκετά εύκολο. Όμως, για αυτή μας την προσπάθεια, πήραμε αρκετούς επαίνους και ειδικότερα για την ποιότητα των στοιχείων που παίρνουμε. Με τη σύμφωνο γνώμη του Δ.Σ. πρόσφατα κάναμε ένα βήμα παραπέρα. Ξεκινήσαμε μία προσπάθεια για δημιουργία ενός Τμήματος μελετών αρχικών φάσεων (early phase clinical trials unit), μεταφέροντας αυτή την επιλογή στον Κύπριο ασθενή.

»Είναι πολύ σημαντικές οι μελέτες αυτές, μιας και ορισμένα από αυτά τα φάρμακα θα αποτελέσουν τις ενδεδειγμένες θεραπείες του αύριο. Εμείς ως Ογκολογικό Κέντρο θέλουμε να δώσουμε περισσότερες επιλογές στους ασθενείς μας και συνάμα να αποκτήσουμε περισσότερη εμπειρία στον τομέα αυτό.

»Πρέπει να πω επίσης πως αν και είμαστε ένα νέο ηλικιακά Κέντρο, εντούτοις έχουμε κάνει περιορισμένου βαθμού έρευνες και φαίνεται ότι οι εκβάσεις των ασθενών μας είναι εξίσου καλές με αυτές που έχουν δημοσιευθεί σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά διεθνούς αποδοχής», πρόσθεσε λέγοντας πως απαιτείται αρκετός χρόνος και συστηματική δουλεία για να καταστεί το Ογκολογικό Κέντρο ένα καλό Κέντρο και στον τομέα της έρευνας.

«Διαβεβαιώνω, πάντως, πως παρακολουθούμε συνεχώς τα δεδομένα και τα αποτελέσματα και εξελισσόμαστε συνεχώς», τόνισε, ενώ ο Δρ Ανδρεόπουλος υπέδειξε από την πλευρά του πως δεν μπορεί να γίνει σύγκριση του ΟΚΤΚ με άλλα μεγάλα ερευνητικά Κέντρα ή Ερευνητικές Μονάδες του εξωτερικού για την ώρα. «Οι θεραπείες που δίδουμε, και δεν ανακαλύψαμε εμείς τον τροχό, στηρίζονται σε διεθνώς τεκμηριωμένες μελέτες και έχουν αποδώσει αρκετά καλά αποτελέσματα. Ο Κύπριος καρκινοπαθής δεν υστερεί σε σύγχρονες αντιμετωπίσεις», εξήγησε περαιτέρω.
Οι Πολυθεματικές Ομάδες

Ο Δρ Παπαμιχαήλ, πέρα από την πτυχή της έρευνας, ανέδειξε και τις Πολυθεματικές Ομάδες που λειτουργούν στο ΟΚΤΚ. «Ο καρκίνος για να αντιμετωπιστεί σωστά πρέπει να τύχει χειρισμού από μία ομάδα με πολλές ειδικότητες. Οι Πολυθεματικές Ομάδες του Κέντρου αποτελούνται από Παθολόγους Ογκολόγους και Ακτινοθεραπευτές Ογκολόγους σχετικούς με την πάθηση, εξειδικευμένους χειρουργούς και ακτινολόγους και επεμβατικούς ακτινολόγους, που συνεδριάζουν σε εβδομαδιαία βάση.

Στις συνεδριάσεις συμμετέχουν γιατροί από τα Γενικά Νοσοκομεία και τον ιδιωτικό τομέα. Χρειάζεται στην ουσία μία ολόκληρη διαδικασία και αξιολόγηση τόσο των ιστολογικών δεδομένων όσο και των ακτινολογικών. Πρέπει να αποφασίσει μία ομάδα ποια είναι η καλύτερη θεραπεία για τον ασθενή και κάθε είδος καρκίνου έχει τη δική του ομάδα, η οποία καθορίζει τη θεραπεία και την αντιμετώπιση. Σε αυτό το σημείο θέλω να επαναλάβω πως γίνεται μεγάλη πρόοδος συνεχώς στο Κέντρο κι ότι εξελισσόμαστε συνεχώς, με μοναδικό στόχο την παροχή καλύτερων υπηρεσιών στον Κύπριο καρκινοπαθή».
Καλό παράδειγμα αυτονομημένου νοσοκομείου

Με τη σειρά του ο Γενικός Διευθυντής του ΟΚΤΚ ανέφερε ότι το Κέντρο είναι ιδιωτικό νοσηλευτήριο, δημόσιου χαρακτήρα - μη κερδοσκοπικός οργανισμός. Αναφέρθηκε στη σύνθεση του επταμελούς Διοικητικού Συμβουλίου, που αποτελείται από τους ιδρυτές του, το κράτος και την Τράπεζα Κύπρου και τον Πρόεδρο που διορίζεται από κοινού. Στις συνεδρίες του Συμβουλίου συμμετέχουν ο ΠΑΣΥΚΑΦ, ο Αντικαρκινικός Σύνδεσμος Κύπρου και η EUROPA DONNA, κάτι που καταδεικνύει πως τηρείται απόλυτη διαφάνεια και όλα γίνονται προς όφελος των ασθενών του Κέντρου.

Όπως είπε, στο Δ.Σ. συμμετέχουν από πλευράς κράτους ο Γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου και οι Γενικοί Διευθυντές των Υπουργείων Οικονομικών και Υγείας με τους εκπροσώπους τους, ενώ από την Τράπεζα Κύπρου διορίζονται τρία ανώτερα στελέχη του οργανισμού. Σε αυτό το σημείο, συνέχισε, θέλουμε να εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας προς την Πρόεδρο και τους Επιτρόπους, που συμμετέχουν στο Συμβούλιο ανιδιοτελώς. Με αυτήν τη σύνθεση, υπέδειξε, λαμβάνονται στρατηγικές αποφάσεις, τις οποίες ο Γενικός Διευθυντής πρέπει να εκτελέσει.

Ανέφερε επιπλέον ότι στην ιεραρχία του Κέντρου οι δύο κλινικές έχουν τον δικό τους Ιατρικό Διευθυντή που μεριμνά για τα ιατρικά και διοικητικά καθήκοντα του Τμήματός του. «Στην ουσία το ΟΚΤΚ είναι ένα αυτονομημένο νοσοκομείο και αποτελεί ένα καλό παράδειγμα του τι εστί αυτονόμηση. Ο προϋπολογισμός μας κάθε χρόνο ελέγχεται και συμπεριλαμβάνεται στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας. Το ΟΚΤΚ υπόκειται σε έλεγχο, εκτός από ανεξάρτητο ελεγκτικό οίκο, και από τον Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας. Πρέπει να τονίσω ακόμη πως όταν λέμε ότι δεν έχουμε κανένα κέρδος το εννοούμε, αφού στο τέλος κάθε χρονιάς, αν φανεί ότι είχαμε περισσότερα έσοδα από ασθενείς που δεν λαμβάνουν δωρεάν θεραπεία, τότε μας αποκόπτονται από τον προϋπολογισμό του επόμενου χρόνου.

»Οι ετήσιες λειτουργικές δαπάνες του Κέντρου καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ οι κεφαλαιουχικές δαπάνες από την Τράπεζα Κύπρου. Για χρηματοδότηση των λειτουργικών δαπανών το Υπουργείο Υγείας καταβάλλει στο Κέντρο μηνιαίο έμβασμα ίσο προς το ένα δωδέκατο του ετήσιου πληρωτέου ποσού, όπως αυτό καθορίζεται με βάση τον εγκεκριμένο προϋπολογισμό του έτους».
Η μελέτη για τις ανάγκες

Από την πλευρά του ο Γενικός Διευθυντής του Κέντρου αναφέρθηκε στη μελέτη που έκανε πρόσφατα η Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος Δρ Λιζ Κένι (Ιούλιος 2015), η οποία στα συμπεράσματά της κατέληξε, μεταξύ άλλων, πως μέχρι το 2020 η Κύπρος πρέπει να διαθέτει έξι γραμμικούς επιταχυντές.

«Αυτήν τη στιγμή το Κέντρο διαθέτει τρεις γραμμικούς επιταχυντές, ενώ το Γερμανικό Ογκολογικό Κέντρο που δρομολογείται να δημιουργηθεί στη Λεμεσό στοχεύει να λειτουργήσει άλλους δύο. Επίσης, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου προγραμματίζεται η δημιουργία, όπως ανέφερε και ο Δρ Ανδρεόπουλος, δορυφορικού Κέντρου στο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού. Συνεπώς ο στόχος θα εκπληρωθεί πλήρως», συνέχισε υπογραμμίζοντας, ωστόσο, πως «ο κατακερματισμός των υπηρεσιών επιστημονικά δεν συστήνεται. Με το να διαμοιράζεις τις υπηρεσίες χάνεις την απαραίτητη συσσωρευμένη εμπειρία, την κρίσιμη μάζα περιστατικών που συνεπάγεται τελικά με μειωμένη αποτελεσματικότητα και με μεγαλύτερο κόστος δαπάνης».

«Για να έχεις ένα Κέντρο απαιτούνται πάρα πολλά. Δεν εγκαθιστάς ένα μηχάνημα αναμένοντας ότι θα σε καλύψει εφ’ όρου ζωής. Ακόμα και κτηριακά ένα Κέντρο ανά τακτά χρονικά διαστήματα απαιτεί αλλαγές, πόσω μάλλον τα μηχανήματα, καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται συνεχώς και πρέπει να την ακολουθούμε. Πρέπει να πω πως στα 19 χρόνια λειτουργίας του Κέντρου, έχουμε κάνει πάρα πολλές αλλαγές τόσο κτηριακά όσο και στον εξοπλισμό του, με στόχο την προσφορά υψηλού επιπέδου υπηρεσιών της σύγχρονης ογκολογικής αντιμετώπισης. Φυσικά, πιο σημαντικό από όλα είναι η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό του Κέντρου και η εμπειρία και οι γνώσεις που απέκτησαν στα τόσα χρόνια λειτουργίας του Κέντρου», συμπλήρωσε με την σειρά του ο Δρ Ανδρεόπουλος.
Πόσο αναγκαίο είναι ένα δεύτερο Ογκολογικό Κέντρο

Ερωτηθέντες, πάντως, και οι τρεις κατά πόσον κρίνεται αναγκαία η δημιουργία ενός δεύτερου κρατικού Ογκολογικού Κέντρου στη χώρα μας, δήλωσαν πως η πρόσφατη μελέτη της Δρος Κένι έχει δώσει όλες τις απαιτούμενες απαντήσεις στο ερώτημα αυτό. Παρόλο που η εντολή της μελέτης ήταν να αναλύσει τις ανάγκες της ακτινοθεραπείας στην Κύπρο, έγινε εν μέρει αναφορά και στα υπόλοιπα ζητήματα που αφορούν την ογκολογία.

Το τελικό συμπέρασμα της μελέτης ήταν ότι ανεξάρτητα από τον αριθμό των Κέντρων, ελεγχόμενων από το Κράτος, που θα δημιουργηθούν μελλοντικά, αυτά θα πρέπει να βρίσκονται κάτω από μια ομπρέλα διαχείρισης και λειτουργίας.

Εμείς από την πλευρά μας, ανέφερε ο Δρ Ανδρεόπουλος, «καταθέσαμε πρόσφατα εμπεριστατωμένη τεχνο-οικονομική μελέτη προς το Υπουργείο Υγείας, όταν αυτό μας ζητήθηκε επίσημα, για τη δημιουργία δορυφορικής μονάδας στο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού για την κάλυψη των αναγκών της ακτινοθεραπευτικής και κατ’ επέκταση της παθολογικής ογκολογίας. Θέσαμε ακόμη την ανάγκη εξέλιξης της χειρουργικής ογκολογίας. Είναι πλέον απόφαση του Κράτους η υλοποίηση του έργου αυτού.

»Εκτός από τη δημιουργία ογκολογικών μονάδων τονίσθηκε επίσης ότι το Κράτος θα πρέπει να μεριμνήσει και για τις υποστηρικτές υπηρεσίες, όπως π.χ. Κέντρα ανακουφιστικής φροντίδας και αποκατάστασης σε όλη την επικράτεια. Θα πρέπει επίσης να δοθεί έμφαση στην αγαστή συνεργασία και με τα ιδιωτικά Κέντρα, που προγραμματίζεται να λειτουργήσουν στο άμεσο μέλλον», υπογράμμισε.
Μειωμένος ο κίνδυνος καρκίνου

Σε σχέση με τα στατιστικά στοιχεία για τον καρκίνο στη χώρα μας ο Δρ. Ανδρεόπουλος ανέφερε στην εφημερίδα μας πως «ο καρκίνος στην Κύπρο δεν είναι αυξημένος σε σχέση με άλλες χώρες. Κάθε χρόνο κατά μέσο όρο καταγράφονται 3.500 νέα περιστατικά, παρόλο που με βάση διεθνείς στατιστικές, που απορρέουν από ευρωπαϊκές μελέτες, θα αναμέναμε 4.500 νέα περιστατικά. Κάποια είδη καρκίνου ναι μεν είναι αυξημένα, αλλά είναι κάτι που συμβαίνει και σε άλλες χώρες. Επίσης θα ήθελα να τονίσω ότι η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία», εξήγησε.

Ερωτηθείς για τους συχνότερους καρκίνους είπε πως στους άντρες είναι ο καρκίνος του προστάτη, στις γυναίκες ο καρκίνος του μαστού και στα δύο φύλα ο καρκίνος του παχέος εντέρου.