«Εκσυγχρονίστηκε το σωφρονιστικό σύστημα»

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης ενημέρωσε τη Βουλή για τη λειτουργία του
Ο Ιωνάς Νικολάου ανέφερε ότι οι Κεντρικές Φυλακές λειτουργούν σε κτήρια που κατασκευάστηκαν το 1894 και επεσήμανε ότι εκτός από τον υπερπληθυσμό των φυλακών, η αρμόδια Επιτροπή του ΟΗΕ, κατά την αξιολόγηση του περασμένου Ιανουαρίου, περιέλαβε μόνο θετικές παρατηρήσεις
Το σωφρονιστικό σύστημα έχει εκσυγχρονιστεί με εφαρμογή προγραμμάτων που εφαρμόζουν προηγμένα κράτη και απομένει εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας, ανέφερε ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Ιωνάς Νικολάου, μετά την ενημέρωση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών, για τη λειτουργία του σωφρονιστικού ιδρύματος και των εργασιών του Συμβουλίου Αποφυλάκισης Κρατουμένων Επ’ Αδεία, σημειώνοντας ότι όλες οι ενέργειες πηγάζουν από τη σαφή αρχή ότι οι φυλακισμένοι δεν είναι δεύτερης κατηγορίας πολίτες.

Ταυτόχρονα, ο Υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε ότι οι Κεντρικές Φυλακές λειτουργούν σε κτήρια που κατασκευάστηκαν το 1894 και επεσήμανε ότι εκτός από τον υπερπληθυσμό των φυλακών, η αρμόδια Επιτροπή του ΟΗΕ, κατά την αξιολόγηση του περασμένου Ιανουαρίου, περιέλαβε μόνο θετικές παρατηρήσεις.
Ζητούν μελέτη
Η Πρόεδρος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Στέλλα Κυριακίδου σημείωσε τις θετικές αλλαγές, με αναφορά στα κτήρια όπου στεγάζεται το σωφρονιστικό σύστημα, ενώ η Βουλευτής του ΑΚΕΛ Σκεύη Κουκουμά ζήτησε τη σχετική μελέτη, που όπως ανέφερε εγκαταλείφθηκε, ενώ η Βουλευτής του ιδίου κόμματος Ειρήνη Χαραλαμπίδου αναφέρθηκε σε τρύπες στο σύστημα απεξάρτησης στην Αγία Σκέπη, που επιτρέπουν τη διαφυγή εμπόρων ναρκωτικών.

«Είμαστε η Κυβέρνηση που επωμίστηκε την ευθύνη να εκσυγχρονίσει το σωφρονιστικό σύστημα και μπορώ να πω ότι στον μεγαλύτερο βαθμό το έχουμε επιτύχει», ανέφερε ο Υπουργός Δικαιοσύνης, προσθέτοντας ότι απομένει ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας, που θα συμπληρωθεί τους επόμενους μήνες και τότε με βάση τις διαβεβαιώσεις αρμοδίων επιτροπών των Ηνωμένων Εθνών και του Συμβουλίου της Ευρώπης, το σωφρονιστικό σύστημα θα ολοκληρώσει το άλμα που επιχειρήθηκε.
«Υπάρχουν προβλήματα»
Ο κ. Νικολάου είπε ότι οι διαπιστώσεις της Επιτρόπου Διοικήσεως είναι ότι στους κρατούμενους στις Κεντρικές Φυλακές αναγνωρίζονται βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία παραβιάζονταν προηγουμένως. Είπε ότι προσφέρονται υπηρεσίες τις οποίες προηγουμένως οι κρατούμενοι στερούνταν, μπορούν να παρακολουθήσουν πρόγραμμα εκπαίδευσης και επιμόρφωσης αντίστοιχο με αυτό που προσφέρει το Υπουργείο Παιδείας σε κάθε πολίτη, που είναι το σύστημα μαθητείας της τεχνικής σχολής και το νυχτερινό γυμνάσιο και λύκειο.

Περαιτέρω διευκρίνισε ότι υπάρχουν προβλήματα τα οποία δεν θα εξαλειφθούν ολοκληρωτικά, καθώς πρόκειται για ένα χώρο που, εκ των πραγμάτων, λόγω εγκλεισμού, γεννά προβλήματα. Ανέφερε πως έχουν πολλαπλασιαστεί οι έλεγχοι, που είναι αιφνιδιαστικοί, για επίλυση προβλημάτων που μπορεί να σχετίζονται με τη χρήση κινητών, την παρουσία ναρκωτικών ή άλλα θέματα και προωθείται η εγκατάσταση των απαιτούμενων συστημάτων.
Διαφθορά δεσμοφυλάκων
Το σημαντικότερο επίτευγμα των αλλαγών είναι η αποδοχή αρχών που στηρίζονται στην ανθρώπινη ύπαρξη, την αξιοπρέπεια και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σημείωσε. Απαντώντας σε ερώτηση, ο Υπουργός Δικαιοσύνης εξήγησε ότι εφαρμόζονται προγράμματα που έχουν εφαρμοστεί και αξιολογηθεί σε ανεπτυγμένες χώρες και είχαν συγκεκριμένα αποτελέσματα, προσθέτοντας ότι αναμένουμε ότι θα έχουμε τα ίδια αποτελέσματα.

Ερωτηθείς για τη διαφθορά στους δεσμοφύλακες, είπε ότι «έχουμε αντιμετωπίσει προβλήματα διαφθοράς στους δεσμοφύλακες και κάποιοι από αυτούς έχουν ήδη φύγει». Εξήγησε ότι δύο δεσμοφύλακες διώχθηκαν ποινικά για προσπάθεια μεταφοράς ναρκωτικών στην κλειστή φυλακή και ο ένας εκδιώχθηκε, όταν συνελήφθη να κατέχει ναρκωτικά, καθώς ήταν έκτακτος και η διεύθυνση των φυλακών μπορούσε να ενεργήσει άμεσα.
Η Αγία Σκέπη
Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα απεξάρτησης στην Αγία Σκέπη και τις θέσεις περί συνέχισης της έκτισης της ποινής των καταδίκων σε χωριστό χώρο στις φυλακές ή αλλού, είπε πως το θέμα τυγχάνει χειρισμού από τον Γενικό Εισαγγελέα και σημείωσε ότι ο Γενικός Εισαγγελέας διατύπωσε τη θέση πως καταδικασθείς, ο οποίος μετά τη συμπλήρωση των 18 μηνών στην Αγία Σκέπη έχει υπόλοιπο ποινής, θα τυγχάνει διαχείρισης από τον ίδιο τον Γενικό Εισαγγελέα. Αφού ανέφερε πως μέχρι τώρα δεν υπήρξε τέτοια περίπτωση, σημείωσε ότι δεν υπάρχει μελέτη που να υποδεικνύει ότι σε αυτές τις περιπτώσεις επιβάλλεται κράτηση σε διαφορετική πτέρυγα.

Καταλήγοντας, διερωτήθηκε τι είναι αυτό που αναμένουμε ώστε να αναγνωρίσουμε τη διαφορά που υπάρχει. Η κ. Κυριακίδου είπε πως το θέμα που αφορά τη λειτουργία του σωφρονιστικού συστήματος συζητήθηκε επανειλημμένα στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που διαπιστώνει ότι συνεχίζει να υφίσταται το χρόνιο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα συστήματα σωφρονισμού, που είναι ο υπερπληθυσμός.

Πρόσθεσε ότι έγιναν ουσιαστικές αλλαγές, ειδικά στη στάση και νοοτροπία και την προσέγγιση ότι δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται τιμωρητικά, αλλά για σωφρονισμό και επανένταξη στην κοινωνία. Υπάρχει, όπως ανέφερε, σύστημα υποδοχής και προετοιμασίας των κρατουμένων, και παρέχεται ψυχιατρική και ψυχολογική υποστήριξη κατά τα διάφορα στάδια της κράτησης που δυνατόν να επιφέρουν στον κρατούμενο περίοδο κρίσης, όπως στις περιπτώσεις που μαθαίνει για την ποινή, απόρριψη έφεσης ή για πρόβλημα στην οικογένειά του.
Προσφορές για κτήρια
Σε ό,τι αφορά τα κτήρια των φυλακών, η κ, Κυριακίδου είπε ότι βγήκαν προσφορές, οι οποίες ακυρώθηκαν και προσθέτοντας ότι πρόκειται για κόστος άνω των 160 εκατομμυρίων, είπε πως το θέμα τελεί υπό μελέτη, ώστε να προχωρήσει το έργο.

Σε σχέση με το Συμβούλιο Αποφυλακίσεως, η κ. Κυριακίδου είπε ότι πρόσφατα διορίστηκε νέο Συμβούλιο, σύμφωνα με τον Πρόεδρο του οποίου εκκρεμούσαν 47 αιτήσεις από το 2015 και ανέφερε ότι υπήρχε καθυστέρηση στην ετοιμασία των εκθέσεων του Γραφείου Κοινωνικής Ευημερίας και των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, που μετά από παρέμβαση του Υπουργού Δικαιοσύνης θα ετοιμαστούν όλες οι εκθέσεις και οι αιτήσεις αναμένεται να ετοιμαστούν μέσα στους επόμενους δύο - τρεις μήνες. Είπε ακόμα ότι τώρα υπάρχει διαχωρισμός των κρατουμένων ανάλογα με την ηλικία και το αδίκημα και τον δείκτη επικινδυνότητας.
Προσπάθεια
Αφού παρατήρησε ότι συνεχίζουν να υπάρχουν προβλήματα, καθώς ο αριθμός των κρατουμένων ανέρχεται 640, εκ των οποίων το 50% αφορά κρατούμενους από άλλες χώρες, σημείωσε πως γίνεται ουσιαστική προσπάθεια για σεβασμό ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να παρέχεται στήριξη του κρατουμένου, ώστε να μπορέσει να επανενταχθεί στην κοινωνία.

Είπε επίσης πως είναι σημαντικό να επενδύσουμε στα προγράμματα επανένταξης, ώστε ένα άτομο που εκτίει την ποινή του να αποφεύγει το σύνδρομο της περιστρεφόμενης πόρτας (να επιστρέφει στις φυλακές) και να καταφέρνει να σταθεί στα πόδια του, προσθέτοντας πως η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εντός Νοεμβρίου θα επισκεφθεί τις Κεντρικές Φυλακές.
«Δεν είπε τίποτε»
Η Βουλευτής του ΑΚΕΛ Σκεύη Κουκουμά παρατήρησε ότι ακούσαμε τα πολύ ωραία λόγια για τη βελτίωση των συνθηκών κράτησης, και αφού ανέφερε πως υπάρχουν επιμέρους προγράμματα σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση, αλλά σε σχέση με τα όσα για τρία χρόνια επαναλαμβάνει ο Υπουργός Δικαιοσύνης δεν είπε τίποτε.

Πρόσθεσε ότι διενεργήθηκε μελέτη εμπειρογνωμόνων που δεν ικανοποιούσε το Υπουργείο Δικαιοσύνης και άρχισε κύκλος διαβουλεύσεων με εμπειρογνώμονες του εξωτερικού, που υποδηλώνει κλασική περίπτωση να κάνουμε μια επιτροπή για να μην κάνουμε τίποτε γι' αυτό που έχουμε ενώπιόν μας. Ανέφερε ακόμα ότι ο Υπουργός συνεχίζει να αρνείται να ενημερώσει την Επιτροπή για τη μελέτη των εμπειρογνωμόνων.
Η κ. Χαραλαμπίδου, αφού ανέφερε ότι είναι γενικώς παραδεκτό πως διακινούνται ναρκωτικά εντός των φυλακών, διερωτήθηκε τι θα γίνει με τους χρήστες που τυγχάνουν απεξάρτησης στην Αγία Σκέπη και πρέπει να επιστρέψουν στις φυλακές για να εκτίσουν το υπόλοιπο της ποινής τους.

Συνεχίζοντας η κ. Χαραλαμπίδου διερωτήθηκε, περαιτέρω, γιατί αφού οι φυλακές διαθέτουν ομάδα ψυχολόγων και ψυχιάτρων δεν ενισχύουν τα προγράμματα απεξάρτησης των φυλακών, ώστε βαρυποινίτες που καταδικάστηκαν για εμπορία ναρκωτικών να κάνουν απεξάρτηση εντός των φυλακών.