Βήχας στα παιδιά

Υλακώδης, παροξυσμικός, νυκτερινός, ημερήσιος και πού οφείλονται
Παρά το γεγονός ότι τις περισσότερες φορές είναι ενοχλητικός για το ίδιο το παιδί, αλλά και για το περιβάλλον του επίσης, εντούτοις σπάνια υποκρύπτει κάτι πολύ σοβαρό
Ο βήχας αποτελεί ένα πολύ συνηθισμένο σύμπτωμα στα παιδιά. Παρά το γεγονός ότι τις περισσότερες φορές είναι ενοχλητικός για το ίδιο το παιδί, αλλά και για το περιβάλλον του επίσης, εντούτοις σπάνια υποκρύπτει κάτι πολύ σοβαρό. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να μπορείτε σαν γονείς να ξεχωρίζετε μερικούς τύπους βήχα, αλλά επίσης να ξέρετε και πότε θα πρέπει να απευθύνεστε αμέσως στον γιατρό του παιδιού.

Ο βήχας αποτελεί, ουσιαστικά, ένα φυσιολογικό αντανακλαστικό του οργανισμού μας. Ο βήχας έχει στόχο να καθαρίζει τις αεροφόρους οδούς (φάρυγγα, λάρυγγα, τραχεία, βρόγχοι, πνεύμονες). Το τοίχωμα του «δρόμου» από τη μύτη μέχρι τους πνεύμονες έχει μικρά τριχίδια, των οποίων η δουλειά είναι να παγιδεύουν οτιδήποτε προσπαθήσει να μπει στους πνεύμονες. Το τοίχωμα καλύπτεται με βλέννα.
Όταν, λοιπόν, ένα παιδί αρρωστήσει, το σύστημα των τριχιδίων δεν δουλεύει καλά, παράγεται περισσότερη, πιο παχύρρευστη βλέννα, οπότε ο βήχας αναλαμβάνει να καθαρίσει τον δρόμο και τα τοιχώματα από τα ξένα αντικείμενα, αλλά και από την παχύρρευστη βλέννα. Ο βήχας, λοιπόν, είναι ένα αμυντικό αντανακλαστικό όπλο του οργανισμού.
Ο πιο χαρακτηριστικός
Ο υλακώδης βήχας είναι πολύ χαρακτηριστικός. Ακούγεται όπως το γάβγισμα ενός σκυλιού. Συνήθως τα παιδιά ξαπλώνουν για ύπνο στο κρεβάτι χωρίς κανένα πρόβλημα. Ξαφνικά, στα μέσα της νύκτας, ξυπνούν με αυτόν τον χαρακτηριστικό βήχα. Ο βήχας αυτός οφείλεται, συνήθως, σε μια αρρώστια που λέγεται λαρυγγίτιδα. Σπανιότατα οφείλεται στην επιγλωττίτιδα. Η επιγλωττίτιδα είναι μια επείγουσα κατάσταση, η οποία χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση από γιατρό. Και στις δυο περιπτώσεις ο μηχανισμός πρόκλησης του βήχα είναι ο ίδιος.

Ο λάρυγγας για κάποιον λόγο φουσκώνει, με αποτέλεσμα ο αέρας να μην μπορεί να μπαινοβγαίνει εύκολα και να προκαλείται αυτός ο χαρακτηριστικός βήχας. Για την αντιμετώπιση της επιγλωττίτιδας και της λαρυγγίτιδας μπορείτε να βρείτε λεπτομέρειες στα αντίστοιχα κεφάλαια.
Με συριγμό
Συριγμός είναι ένας θόρυβος που ακούμε στη φάση που εκπνέει ένα παιδί με άσθμα. Ο αέρας δυσκολεύεται να βγει από τα πνευμόνια, γι' αυτό δημιουργείται ο θόρυβος αυτός. Τα παιδιά που έχουν συριγμό έχουν και βήχα. Ο βήχας με συριγμό εκτός από το άσθμα μπορεί να παρουσιαστεί στα παιδιά με βρογχιολίτιδα ή σε παιδί με πνευμονία. Λεπτομέρειες για το άσθμα, τη βρογχιολίτιδα και την πνευμονία θα βρείτε στα αντίστοιχα κεφάλαια.
Ποιον δεν θα ξεχάσετε ποτέ
Αν ακούσετε μια φορά τον παροξυσμικό βήχα δεν θα τον ξεχάσετε ποτέ. Το παιδί παίρνει μια εισπνοή και στην προσπάθειά του να βγάλει τον αέρα έξω από τα πνευμόνια αρχίζει να βήχει απανωτά (5-10 φορές). Τα μάτια του κοκκινίζουν από την προσπάθεια αυτήν. Κάποιες φορές, μάλιστα, μπορεί να μαυρίσει το πρόσωπό του. Παροξυσμικό βήχα προκαλεί ο κοκκύτης αλλά και άλλοι μικροοργανισμοί.

Το παιδί με παροξυσμικό βήχα πρέπει άμεσα να επισκεφθεί τον παιδίατρο. Εάν το παιδί σας ξαφνικά άρχισε να έχει παροξυσμικό βήχα τότε πρέπει να σκεφτείτε μήπως στραβοκατάπιε κάτι (δηλαδή ένα αντικείμενο να έχει πάει προς τους πνεύμονες αντί προς το στομάχι). Τα πιο συνηθισμένα αντικείμενα είναι ξηροί καρποί και μικροσκοπικά πλαστικά που υπάρχουν στα διάφορα παιχνίδια.

Οι συνηθέστερες ηλικίες για εισρόφηση ξένου σώματος είναι 6-24 μηνών. Σε περίπτωση που υποψιάζεστε να έχει γίνει εισρόφηση ξένου σώματος μη βάλετε το χέρι σας στο στόμα του παιδιού για να αφαιρέσετε το αντικείμενο. Το πιο πιθανό είναι να κάνετε μεγαλύτερη ζημιά. Πηγαίνετε αμέσως στον γιατρό ή στο πλησιέστερο νοσοκομείο.
Το κοινό κρυολόγημα
Το κοινό κρυολόγημα αποτελεί τη συνηθέστερη αιτία νυκτερινού βήχα. Το παιδί έχει ρινική καταρροή, οι εκκρίσεις κυλούν προς τον φάρυγγα, ο οποίος ερεθίζεται οπότε το παιδί αρχίζει να παρουσιάζει βήχα. Επίσης, όταν η μύτη είναι κλειστή το παιδί αναπνέει από το στόμα, ξηραίνεται ο φάρυγγας οπότε πάλι το παιδί παρουσιάζει βήχα. Ο βήχας όμως το βράδυ μπορεί να σημαίνει άσθμα. Στα παιδιά με άσθμα ο βήχας το βράδυ επιδεινώνεται.
Ημερήσιος κι επίμονος
Ο ημερήσιος βήχας είναι ένα πολύ συνηθισμένο σύμπτωμα στα παιδιά. Πολλοί παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν τον ημερήσιο βήχα, γι' αυτό αν οτιδήποτε σας ανησυχεί θα πρέπει αμέσως να αποταθείτε στον παιδίατρο του παιδιού. Ο επίμονος βήχας είναι ο βήχας ενός κοινού κρυολογήματος και μπορεί να διαρκέσει μέχρι 3 βδομάδες. Ο επίμονος βήχας, όμως, μπορεί να κρύβει άλλες ασθένειες όπως άσθμα, ιγμορίτιδα, αλλεργίες.
Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς
Οι γονείς ενδείκνυται να αποταθούν σε παιδίατρο, άμεσα, όταν:
1. Το παιδί σας είναι μικρότερο των 3 μηνών και μαζί με τον βήχα έχει πυρετό.
2. Εάν ο βήχας συνοδεύεται με ένα από τα ακόλουθα:
*Το δέρμα μεταξύ των πλευρών του θώρακα πηγαίνει προς τα μέσα.
*Παρουσιάζει κυανωτικά επεισόδια («μαυρίζει» το πρόσωπο).
*Σταματά η αναπνοή του για περίοδο μεγαλύτερη των 15 δευτερολέπτων.
*Παρουσιάζει έντονο θόρυβο την ώρα που εισπνέει.
*Δεν «βγαίνει» η φωνή του όταν κλαίει.
*Κάνει εμετό κάθε φορά που βήχει.
*Παρουσιάζει σημάδια αφυδάτωσης.
*Πόνο στο στήθος.
*Υψηλό πυρετό.
3. Ο βήχας δεν το αφήνει να θηλάσει ή να πιεί γάλα από το μπιμπερό.
4. Με τον βήχα αποβάλλει αίμα.
5. Το παιδί με βήχα έχει αγωνιώδες βλέμμα.
6. Το παιδί μπορεί να έχει στραβοκαταπιεί κάποιο αντικείμενο.
7. Το παιδί βήχει ασταμάτητα.
8. Το παιδί με βήχα αναπνέει πολύ γρήγορα:
*Μικρότερο των 2 μηνών + περισσότερες από 60 αναπνοές/λεπτό.
*Ηλικίας 2-12 μηνών + περισσότερες από 50 αναπνοές/λεπτό.
*Ηλικίας 1-5 χρονών + περισσότερες από 40 αναπνοές/λεπτό.
*Ηλικίας 5-14 χρονών + περισσότερες από 30 αναπνοές/λεπτό.
Η θεραπεία
Όπως θα έχετε πολύ καλά καταλάβει, είναι πολλές οι πιθανές αιτίες οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν βήχα. Έτσι, λοιπόν, ποτέ μην παίρνετε την πρωτοβουλία και να δίνετε οποιοδήποτε φάρμακο στο παιδί σας χωρίς να συμβουλευτείτε πρώτα τον παιδίατρο. Ο γιατρός πολλές φορές μπορεί να βγάλει τη διάγνωση ακούγοντας μόνο τον βήχα. Μπορεί ο βήχας στην πλειοψηφία των περιπτώσεων να είναι αποτέλεσμα ενός κοινού κρυολογήματος, αλλά ακόμα και τότε μπορεί να δημιουργήσετε πρόβλημα αν χορηγήσετε κάποιο φάρμακο.

Ο γιατρός, λοιπόν, αφού εξετάσει το παιδί και θέσει την ορθή διάγνωση, μπορεί να αποφασίσει να χορηγήσει κάποιο φάρμακο για τον βήχα. Στην περίπτωση, όμως, που αποφασίσει ότι δεν χρειάζεται τίποτα το παιδί, μην τον κοιτάτε με δυσπιστία. Ο βήχας του κοινού κρυολογήματος, ο οποίος είναι ο πιο συχνός βήχας στα παιδιά, δεν ανταποκρίνεται σε κανένα φάρμακο. Η καλύτερη θεραπεία του βήχα είναι ο χρόνος.

Τα φάρμακα που δίνονται χωρίς ιατρική συνταγή μπορεί να καταστείλουν για λίγο τον βήχα, αλλά σίγουρα δεν θεραπεύουν την αιτία που τον προκαλεί. Γι' αυτό ποτέ μην τα χορηγείτε από μόνοι σας. Η καταστολή του βήχα με τα φάρμακα αυτά πιθανόν να δημιουργήσει πρόβλημα, αφού δεν αφήνει τον οργανισμό να αφαιρέσει με τον βήχα τα φλέγματα που υπάρχουν στους πνεύμονες.

Μια χρήσιμη όμως συμβουλή, που θα ήταν καλά να ακολουθείτε πάντα για την αντιμετώπιση του βήχα, ανεξάρτητα με την αιτία που τον προκαλεί, είναι η εξής: Μην καπνίζετε ποτέ στο σπίτι. Αν είναι δυνατόν, μην καπνίζετε ούτε κι έξω από αυτό.
Άλλες πρακτικές συμβουλές
Επίσης, μερικές πρακτικές συμβουλές για την αντιμετώπιση του βήχα είναι οι εξής:
1. Δίνετε στο παιδί σας αρκετά υγρά. Τα υγρά βοηθούν έτσι ώστε η βλέννα (φλέματα) να γίνεται πιο λεπτόρρευστη και, άρα, να μπορεί να την αποβάλλει πιο εύκολα ο οργανισμός.
2. Διατηρείτε υγρή την ατμόσφαιρα. Υπάρχουν ειδικοί υγραντήρες που παράγουν κρύους υδρατμούς. Μην υπερβάλλετε όμως και να δημιουργείτε έντονη υγρασία στην ατμόσφαιρα.
ΑΔΑΜΟΣ ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΗ
Παιδίατρος
Πηγή: paidiatros.com