Το «μαρτύριο της σταγόνας»

Οι στιγμές για χιλιάδες πρόσφυγες στην ουδέτερη ζώνη Ελλάδας-ΠΓΔΜ
Ένα οδοιπορικό του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων στην Ειδομένη, εκεί όπου χιλιάδες πρόσφυγες κάνουν το μεγάλο βήμα για μια νέα ζωή στο... άγνωστο με βάρκα την ελπίδα
Μεσημέρι Σαββάτου στην Ειδομένη. Ο Βαρδάρης, ο αέρας που έρχεται από τα Σκόπια, σαρώνει το διάσελο στην κοιλάδα του Αξιού. Ο ήλιος μετριάζει κάπως το τσουχτερό κρύο και ζεσταίνει την ελπίδα των εκατοντάδων ανθρώπων που συνωστίζονται από τα άγρια χαράματα στην ουρά, σε σιδερόφραχτο διάδρομο, που καταλήγει στην έξοδο από την Ελλάδα και στο πέρασμα στην ΠΓΔΜ. Είναι γυναικόπαιδα, πολλά μικρά παιδιά, νέοι άντρες και ανάμεσά τους μία υπερήλικας -θα πρέπει να είχε πατήσει τα ογδόντα- η οποία σέρνει υποβασταζόμενη το κουρασμένο της κορμί, προσδοκώντας μια... νέα ζωή μακριά από τον πόλεμο και τη δυστυχία. Έστω και σε αυτή την ηλικία...
Τουρτουρίζοντας στην ουρά
Το «μαρτύριο της σταγόνας» τελειώνει γι' αυτούς που τουρτουρίζουν στην ουρά. Προσωρινά έστω, γιατί δεν ξέρουν τι θα συναντήσουν στον «βαλκανικό διάδρομο» μέχρις ότου φτάσουν -αν προλάβουν να φτάσουν και δεν εγκλωβιστούν σε κάποια ενδιάμεση χώρα- στον προορισμό τους· την Αυστρία ή τη Γερμανία. Έφτασαν στη διάβαση της Ειδομένης έχοντας «καθηλωθεί» -όπως προβλέπει το σχέδιο της αστυνομίας- για κάποια μερόνυχτα στο βενζινάδικο κοντά στο Πολύκαστρο ή σε κάποιο άλλο στη διαδρομή αλλά και τώρα που βρίσκονται στη «βρύση» δεν είναι σίγουροι ότι θα «πιουν νερό», αν δηλαδή θα περάσουν τον αστυνομικό έλεγχο στην πλευρά της ΠΓΔΜ. Και αυτό γιατί οι Αρχές της εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης χώρας ανοιγοκλείνουν τα σύνορα ανάλογα με τους σχεδιασμούς τους, με αποτέλεσμα να παραμένουν ώρες ατέλειωτες ή και ημέρες στον προσωρινό καταυλισμό της Ειδομένης.
Με το μαγικό χαρτάκι ανά χείρας
Με το μαγικό χαρτάκι, με το οποίο πιστοποιείται από τις ελληνικές Αρχές η προσφυγική τους ιδιότητα και η πρόθεσή τους να μεταβούν στην Αυστρία ή τη Γερμανία, περιμένουν εναγωνίως να περάσουν την πόρτα του φράχτη. Η ανθρώπινη γραμμή προς τη διάβαση δεν φθίνει ποτέ, καθώς η ελληνική αστυνομία τροφοδοτεί την Ειδομένη με λεωφορεία που σταθμεύουν σε ένα πρατήριο υγρών καυσίμων στον εθνικό δρόμο Αθηνών - Ευζώνων, στο ύψος του Πολυκάστρου. Ο χώρος έξω από το βενζινάδικο, όπου σταθμεύουν τα λεωφορεία που μεταφέρουν τους πρόσφυγες, σε απόσταση περίπου 15 χιλιομέτρων από την Ειδομένη, προκειμένου να μη δημιουργηθεί συνωστισμός στον καταυλισμό της ουδέτερης ζώνης, είναι «κατάσπαρτος» με σκηνές. Εκεί αναζητούν προσωρινά καταφύγιο από το τσουχτερό κρύο και τους ισχυρούς ανέμους οι περίπου 2.000 πρόσφυγες , ενώ τις προηγούμενες ημέρες είχαν ξεπεράσει ακόμη και τους 5.000!
Χρυσές δουλειές για το «ψιλικατζίδικο»
Την ίδια ώρα, το καφέ αλλά και το «ψιλικατζίδικο» στον χώρο του βενζινάδικου -που έχει προσαρμόσει τα προϊόντα του στις γαστριμαργικές προτιμήσεις των νέων πελατών του, από κονσέρβες με φασόλια και ρεβίθια, ζαμπόν κότας (και όχι χοιρινού ως είθισται) ώς και φορτιστές κινητών και αδιάβροχα- είναι ασφυκτικά γεμάτα. Κάνουν «χρυσές» δουλειές. Εκατοντάδες ταλαιπωρημένοι άνθρωποι αναζητούν τροφή για να «ξεγελάσουν» την πείνα τους, όπως χαρακτηριστικά λέει η 25χρονη Μίριαμ από τη Συρία, η οποία ταξιδεύει μαζί με τον μικρό της γιο για να συναντήσει, όπως λέει, τον άνδρα της στη Γερμανία.
«Χτύπησε κόκκινο» η πληρότητα
Η πληρότητα στον καταυλισμό της ουδέτερης ζώνης, στο ύψος Ειδομένης-Γευγελής, έχει «χτυπήσει κόκκινο» εδώ και περίπου ένα δεκαήμερο, όταν η απόφαση των Αρχών της γείτονος να κρατήσουν επί ένα 48ωρο κλειστή τη διάβαση στην Ειδομένη, σε συνδυασμό με μια απεργία της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας (ΠΝΟ), οδήγησε στη δραματική αύξηση των αριθμών των προσφύγων, που ακόμη και οι ίδιες οι ΜΚΟ δήλωναν αδυναμία να διαχειριστούν.

Στο καφενείο της Ειδομένης, οι ηλικιωμένοι θαμώνες -αυστηρά... άνδρες, όπως προστάζουν τα ήθη κι έθιμα της ελληνικής επαρχίας- αναλύουν με τον δικό τους χαρακτηριστικό τρόπο τα περί λειτουργίας hotspots στα νησιά, ενώ δεν κρύβουν την ανησυχία τους να ξαναζήσουν στιγμές, όπως αυτές στις αρχές Δεκεμβρίου, όταν μετανάστες που είχαν «εγκλωβιστεί» εκεί -μετά την απόφαση να επιτρέπεται η διέλευση μόνο σε Σύρους, Ιρακινούς και Αφγανούς- έμπαιναν σε σπίτια και έπαιρναν έπιπλα για να τα κάψουν και να ζεσταθούν, έκλεβαν κότες για να φάνε και εμφάνιζαν γενικότερη παραβατική συμπεριφορά.

Τώρα μπορεί να μην έχουν το «άγχος» της μόνιμης παρουσίας στις αυλές των σπιτιών τους των «ξένων», θεωρούν όμως «χαμένη υπόθεση» τη φετινή σοδειά από τα χωράφια τους, που βρίσκονται δίπλα στην ουδέτερη ζώνη. Αν και τα έσπειραν, δεν περιμένουν να πάρουν καρπούς, αφού εκατοντάδες πρόσφυγες έχουν «καταλάβει» μέρος αυτών, ανάβοντας φωτιές για να μπορέσουν να επιβιώσουν τις παγωμένες νύχτες στην Ειδομένη, ενόσω περιμένουν να περάσουν στην «αντίπερα όχθη»...
Αποστολή για το ΑΠΕ: Σοφία Παπαδοπούλου