«Το ιδεατό είναι το εφικτό»

Ούτε βήμα πίσω ο Πρόεδρος Αναστασιάδης από τις συγκλίσεις Χριστόφια - Ταλάτ
Καμία συγκλονιστική αποκάλυψη για τα όσα συζητούνται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ανοιχτά παραμένουν το εδαφικό, οι εγγυήσεις, η εκ περιτροπής προεδρία και η χρηματοδότηση της λύσης
Η βάση λύσης του Κυπριακού, η πορεία των διαπραγματεύσεων, οι διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις αλλά και οι προβληματισμοί της Κυβέρνησης αναφορικά με την ακολουθούμενη στρατηγική στις συνομιλίες, αποτέλεσαν τους τέσσερεις βασικούς άξονες της χθεσινής «πολυαναμενόμενης» ενημέρωσης του Προέδρου Αναστασιάδη προς την Ολομέλεια της Βουλής.

«Θα παραθέσω τα γεγονότα ως έχουν και θα αναπτύξω κάποιους προβληματισμούς για τις προοπτικές και δυνατότητες που προσφέρονται ή και τις συνέπειες εις βάρος του κυπριακού Ελληνισμού και της πατρίδας μας, είτε από μια ετεροβαρή λύση ή ένα νέο αδιέξοδο», δήλωσε αρχικά ο Πρόεδρος, υπογραμμίζοντας, ωστόσο, πως η σημερινή (χθεσινή) ενημέρωση δεν θα πρέπει να θεωρείται ως αφορμή για την απαρχή μιας δημόσιας διαπραγμάτευσης ή αιτία για αχρείαστες αντιπαραθέσεις.
Διδαχές ιστορίας...
Αρχικά, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ισχυρίστηκε ότι «η ιστορία διδάσκει πως το ιδεατό είναι το εφικτό» και οι πλάνες που δημιουργήθηκαν στη βάση του ευκταίου, το μόνο που απέφεραν ήταν εθνικές καταστροφές. Αρνούμαι, είπε, να δεχτώ, όπως λέγεται, πως η βάση λύσης οδηγεί σε ένα ρατσιστικό καθεστώς, πως οδηγεί στην κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, νομιμοποιεί τα τετελεσμένα της κατοχής, πως τάχα υποβαθμίζεται η Κυπριακή Δημοκρατία και αναβαθμίζεται ένα παράνομο καθεστώς.

«Αρνούμαι να αποδεκτώ ανάλογους ισχυρισμούς, που δεν αποτελούν παρά ύβριν εναντίον του συνόλου των προκατόχων μου, των κομμάτων που τους στήριξαν και γενικότερα του κυπριακού λαού που τους εξέλεξε», δήλωσε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, που προχώρησε στη συνέχεια σε μια ιστορική αναδρομή της πορείας υιοθέτησης της Διζωνικής, Δικοινοτικής Ομοσπονδίας ως βάσης λύσης του Κυπριακού.
Αναφορά στον Τ. Παπαδόπουλο
Αρχίζοντας από το Εθνικό Συμβούλιο επί Προεδρίας Μακαρίου τον Μάρτιο του 1977 και την πρώτη Συμφωνία Υψηλού Επιπέδου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σημείωσε πως «το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας έχει κάνει αποδεκτό πως ο μόνος τρόπος απαλλαγής από την απαράδεκτη κρατούσα κατάσταση είναι η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μια Διζωνική, Δικοινοτική Ομοσπονδία». Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έκανε ειδική αναφορά στον Τάσσο Παπαδόπουλο και σε δήλωσή του μετά το σχέδιο Ανάν ότι «η ελληνοκυπριακή κοινότητα, όταν απέρριψε το Σχέδιο Ανάν, δεν απέρριψε τη λύση του Κυπριακού. Δεν απέρριψε τη Διζωνική, Δικοινοτική Ομοσπονδία.

Απέρριψε εκείνο το συγκεκριμένο σχέδιο λύσης, επειδή το έκρινε ως άδικο [...]». Σύμφωνα με τον κ. Αναστασιάδη, η αναφορά στους πρώην Προέδρους, δεν αποτελούσε επίκληση προκειμένου να δικαιολογηθεί η σημερινή ακολουθούμενη πορεία, αλλά για να καταδείξει πως και οι έξι προκάτοχοί του εξελέγησαν με τη στήριξη των κομμάτων και με λαϊκή εντολή, προκειμένου να επιδιώξουν λύση του Κυπριακού στη βάση που χαράχθηκε από τον αείμνηστο Πρόεδρο Μακάριο τον Φεβρουάριο του 1977.
Τρέχουσα διαδικασία - παρούσα φάση συνομιλιών
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έκανε εκτενή αναφορά στο περιεχόμενο του κοινού ανακοινωθέντος της 11ης Φεβρουαρίου 2014, το οποίο, όπως είπε, διασαφηνίζει τη βάση της λύσης και τις βασικές αρχές που πρέπει να διακρίνουν ένα κράτος. «Στο κοινό ανακοινωθέν καθορίζεται ρητά ότι αφού συμφωνηθούν οι αρμοδιότητες της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης, οι εναπομένουσες αρμοδιότητες, δηλαδή το κατάλοιπο εξουσίας, ανατίθενται από το ομοσπονδιακό σύνταγμα στις πολιτείες», είπε. Παράλληλα ο Πρόεδρος χαρακτήρισε ως αβάσιμο τον ισχυρισμό πως η κυριαρχία εκπηγάζει εξίσου από τους Ε/κ και τους Τ/κ, σημειώνοντας πως σύμφωνα με το κοινό ανακοινωθέν εκπηγάζει από το σύνολο του κυπριακού λαού.
Μετεξέλιξη Κυπριακής Δημοκρατίας
Για το θέμα της μετεξέλιξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο κ. Αναστασιάδης σημείωσε πως έχουμε εμπλακεί σε έναν άγονο διάλογο περί διάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας ή συνένωσης δύο συν-ιδρυτικών κρατών ή πως ακόμη το νέο κράτος θα είναι αποτέλεσμα παρθενογένεσης. «Η συνθήκη εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας του 1960 θα παραμείνει σε ισχύ. Συνεπώς, αυτό και μόνο θα ήταν αρκετό για να αποφεύγονταν τα όσα αβάσιμα λέγονται», είπε ο Πρόεδρος, προσθέτοντας: «Εάν και εφόσον καταλήξουμε σε λύση, δεν θα υπάρξει το οποιοδήποτε κενό, αλλά συνέχιση του υφισταμένου κράτους υπό τη νέα συνταγματική δομή, από την πρώτη μέρα».
Εποχή Ακιντζί
Η ανάδειξη του κ. Ακιντζί στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας, σημείωσε ο Πρόεδρος, οδήγησε τον Μάιο του 2015 στην επανέναρξη της νέας φάσης των συνομιλιών. «Συνομιλίες που, οφείλω να ομολογήσω, διεξάγονται σε ένα σαφώς διαφορετικό περιβάλλον, παρά τις καταγραφόμενες διαφωνίες. Μέσα σε αυτό το κλίμα και μετά από 21 συναντήσεις μεταξύ των ηγετών και 76 συναντήσεις των διαπραγματευτών, έχουμε καλύψει εκτενώς πτυχές των κεφαλαίων που αφορούν τη διακυβέρνηση και διαμερισμό των εξουσιών, το περιουσιακό, την οικονομία και την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ έγινε ανταλλαγή απόψεων στη βάση αρχών στα κεφάλαια των εδαφικών αναπροσαρμογών και θεμάτων ασφάλειας και εγγυήσεων», είπε.
Πρόνοιες διακυβέρνησης
Ακολούθως, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προχώρησε σε μια συνοπτική παρουσίαση όλων των κεφαλαίων που βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αρχίζοντας από το κεφάλαιο της Διακυβέρνησης και του διαμερισμού των εξουσιών. Στο θέμα της εκτελεστικής εξουσίας επεσήμανε πως «υπάρχει συναντίληψη ότι η νέα δομή του κράτους θα περιλαμβάνει την Κυβέρνηση της ομοσπονδιακής δημοκρατίας και τις τοπικές κυβερνήσεις των δύο συνιστωσών πολιτειών», σημειώνοντας, ωστόσο, ότι υπάρχουν διαφορές στη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου, αλλά της εκ περιτροπής προεδρίας, η οποία αποτελεί θέση της τ/κ πλευράς, κάτι που, όπως είπε, η δική μας πλευρά δεν αποδέχεται. «Έχει καταρτιστεί ένας κατάλογος με 27 κατηγορίες ομοσπονδιακών εξουσιών, πλείστες των οποίων αποτελούν διαχρονική θέση της ε/κ πλευράς. [...] Για τις 19 εξ αυτών υπάρχει συναντίληψη, για 5 οι διαφορές είναι ήσσονος σημασίας, ενώ για άλλες 3 διαπιστώνεται διαφωνία, διότι συνδέονται με άλλα υπό συζήτηση κεφάλαια».
Άνω Βουλή και Κάτω Βουλή
Στο ζήτημα της νομοθετικής εξουσίας της ομοσπονδιακής Κυβέρνησης, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ενημέρωσε την Ολομέλεια της Βουλής ότι αυτή θα ασκείται από δύο Σώματα: Την Άνω Βουλή ή Γερουσία και τη Βουλή των Αντιπροσώπων.
· Η Άνω Βουλή θα αριθμεί 40 μέλη, εκ των οποίων τα 20 θα προέρχονται από τη μία κοινότητα και τα υπόλοιπα από την άλλη. Να σημειώσω ότι η εκλογή θα γίνεται πάνω σε κοινοτική βάση για διασφάλιση της πολιτικής ισότητας.
· Η Βουλή των Αντιπροσώπων θα αποτελείται από 48 μέλη, εκ των οποίων το 75% θα προέρχονται από την ε/κ συνιστώσα πολιτεία. Δηλαδή, η αναλογία θα είναι 36 μέλη από την ε/κ συνιστώσα πολιτεία και 12 μέλη από την τ/κ.
Δικαστική εξουσία και βασικές ελευθερίες
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σημείωσε πως στο θέμα της δικαστικής εξουσίας υπάρχει συναντίληψη και αυτή θα ασκείται σε ομοσπονδιακό επίπεδο από δύο βαθμίδες δικαστηρίων: Το πρωτοβάθμιο και το δευτεροβάθμιο, που θα είναι το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας. Επιπλέον, ταυτόχρονα και για όσο χρόνο απαιτηθεί, θα λειτουργεί ως εφετείο, δικαστήριο περιουσιών. «Στη σύνθεση των δικαστηρίων οι δύο κοινότητες θα συμμετέχουν με ίσο αριθμό δικαστών. Ο τρόπος λήψεως αποφάσεων του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου θα αποκλείει αδιέξοδα σε περιπτώσεις συνταγματικών διαφορών». Μιλώντας για τις βασικές ελευθερίες, σημείωσε πως «υπάρχει συναντίληψη στη βάση και του κοινού ανακοινωθέντος ότι αυτές καθορίζονται από το ευρωπαϊκό κεκτημένο που προνοεί ελευθερία διακίνησης προσώπων, εγκατάστασης, απόκτησης περιουσίας και ενάσκησης επαγγέλματος, με σεβασμό στη διασφάλιση του διζωνικού και δικοινοτικού χαρακτήρα του κράτους».
Συναντίληψη για εποίκους
Σύμφωνα με τον κ. Αναστασιάδη και στο θέμα των εποίκων υπάρχει συναντίληψη, ενώ ισχυρίστηκε πως η δημογραφική σύνθεση του πληθυσμού, κατά την πρώτη ημέρα ισχύος της συμφωνίας, «θα αντικατοπτρίζει, με ελάχιστες αποκλίσεις», όπως είπε, «τη δημογραφική σύνθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά το 1960. Το πιο σημαντικό είναι η συναντίληψη που υπάρχει ότι η αναλογία στη σύνθεση του πληθυσμού κατά την πρώτη ημέρα, δηλαδή τέσσερα (Ε/κ) προς ένα (Τ/κ), θα διασφαλίζεται και στο μέλλον σε σχέση με την απόκτηση της ιθαγένειας της ομοσπονδιακής δημοκρατίας από υπηκόους της Τουρκίας και της Ελλάδας», δήλωσε.
22 άγνωστες κατηγορίες
Αναφερθείς στο κεφάλαιο του περιουσιακού, ενημέρωσε το Σώμα της Βουλής πού διαπιστώθηκε συμφωνία: «Διαπιστώθηκε συναντίληψη στο θέμα αναγνώρισης του ατομικού δικαιώματος στην ιδιοκτησία και της παροχής του δικαιώματος στον ιδιοκτήτη να προσφύγει κατά προτεραιότητα τον πρώτο χρόνο στην Επιτροπή Περιουσιών».

Αφού αναφέρθηκε συνοπτικά στις πέντε θεραπείες (επανεγκατάσταση, μερική αποκατάσταση, εναλλακτική αποκατάσταση, ανταλλαγή περιουσίας, αποζημίωσης), σημείωσε επιπλέον ότι υπάρχει συναντίληψη στη σύσταση Επιτροπής Περιουσιών και της εγκαθίδρυσης Δικαστηρίου περιουσιών που θα εκδικάζει κατ’ έφεση τις αποφάσεις της Επιτροπής Περιουσιών, και κατοχύρωσης του δικαιώματος του αιτητή για προσφυγή στο ΕΔΑΔ, αφού πρώτα εξαντληθούν όλα τα εσωτερικά ένδικα μέσα.

Επιπλέον, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επεσήμανε ότι προκειμένου να επισπευσθεί η διεκπεραίωση του έργου της Επιτροπής, οι περιουσίες έχουν χωριστεί, ανάλογα με το ιδιοκτησιακό καθεστώς και τη χρήση, σε 22 κατηγορίες, χωρίς ωστόσο να αναφερθεί συγκεκριμένα σε ποιες αναφέρεται. Ενόψει της σύνδεσης του περιουσιακού με το εδαφικό, τόνισε, δεν είναι εφικτό να υπάρξει κατάληξη εάν δεν προηγηθεί ουσιαστική συζήτηση και οριστική ρύθμιση των εδαφικών αναπροσαρμογών.
Οικονομικά αγκάθια
Ερχόμενος στο κρίσιμο θέμα της οικονομίας, ο κ. Αναστασιάδης σημείωσε πως απαραίτητη προϋπόθεση για μια ενοποιημένη και εύρωστη οικονομία είναι η ύπαρξη αυστηρών κανόνων ρύθμισης του υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των δύο συνιστωσών πολιτειών. «Θα διαμορφωθεί ένα Σύμφωνο Εσωτερικής Σταθερότητας, το οποίο θα διέπεται από Ομοσπονδιακό Νόμο, θα ισχύει σε όλη την επικράτεια της Κύπρου και θα διασφαλίζει ότι συγκεκριμένοι κανόνες για δημοσιονομικό έλλειμμα, δημόσιο χρέος, δαπάνες και έσοδα θα εφαρμόζονται σε όλα τα επίπεδα της Κυβέρνησης (Ομοσπονδιακό, συνιστώσες πολιτείες και τοπικές Αρχές)», δήλωσε, σημειώνοντας πως τα συστήματα κοινωνικών ασφαλίσεων, συντάξεων και υγείας θα είναι ξεχωριστά, ενώ σταδιακά και σε βάθος χρόνου θα πρέπει τα χαρακτηριστικά των δύο συστημάτων να συγκλίνουν.
Μελέτες ΔΝΤ και Παγκόσμιας Τράπεζας
Τα θέματα τα οποία εξακολουθούν να βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση αφορούν τη διαδικασία έγκρισης του Ομοσπονδιακού Προϋπολογισμού και των Νόμων, τη σύνθεση των εποπτικών Αρχών, τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και θέματα διοίκησής τους καθώς και τη μέθοδο που θα χρησιμοποιείται για την κατανομή των εσόδων από τους έμμεσους φόρους στις συνιστώσες πολιτείες. Υπενθυμίζοντας τις εν εξελίξει μελέτες της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ για τη χρηματοδότηση της λύσης, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σημείωσε πως αυτές αναμένεται να εξυπηρετήσουν τρεις βασικούς στόχους: Τη διασφάλιση της βιωσιμότητας της ενοποιημένης οικονομίας, συμπεριλαμβανομένου του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Την εκτίμηση, όσο το δυνατόν ακριβέστερα, του κόστους για το θέμα του περιουσιακού (επανεγκατάσταση, αποζημιώσεις), και την εξεύρεση πιθανών πηγών χρηματοδότησης των πτυχών της επιδιωκόμενης λύσης.
Εδαφικό - Ασφάλεια - Εγγυήσεις
«Παρά τις θέσεις της τ/κ πλευράς ότι το εδαφικό θα πρέπει να συζητηθεί κατά την τελευταία φάση των συνομιλιών για λόγους ασφάλειας από διαρροές, υπάρχει συναντίληψη για συζήτηση των κριτηρίων που πρέπει να διέπουν τις εδαφικές αναπροσαρμογές», είπε ο Πρόεδρος, ενώ αναφερόμενος στο ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων επανέλαβε πως η θέση της ε/κ πλευράς είναι πως δεν γίνεται αποδεκτό ένα κράτος - μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υπόκειται στις όποιες μορφές εγγυήσεων».
Ο στόχος του Πρόεδρου
Επισημαίνοντας ότι υπήρξε σημαντική πρόοδος σε κάποια των υπό διαπραγμάτευση κεφαλαίων, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης παραδέχτηκε ότι απαιτείται χρόνος προκειμένου να παρουσιάσουμε ενώπιον του λαού μία συνολική λύση. «Στόχος μου είναι να παρουσιαστεί ενώπιον του λαού μία ολοκληρωμένη πρόταση που δεν θα τυγχάνει παρερμηνειών, δεν θα έχει κενά και ασάφειες και θα απαντά στις όποιες ανησυχίες του κυπριακού λαού», είπε.
Οφέλη για ΝΑΤΟ, Ε.Ε., Τουρκία
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εξέφρασε ενώπιον της Βουλής μια σειρά προβληματισμών για τις επιδράσεις της λύσης στην Τουρκία σε σχέση με τα δεδομένα που επικρατούν στην ευρύτερη περιοχή και τις ευρωπαϊκές της φιλοδοξίες αλλά και τα οφέλη που θα αποκομίσουν Ε.Ε. και ΝΑΤΟ από ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού. «Μπορεί να πραγματωθούν οι στρατηγικοί σχεδιασμοί της Τουρκίας να καταστεί ενεργειακός κόμβος στην περιοχή χωρίς τη λύση του Κυπριακού;

Μπορεί να πραγματωθούν οι όποιες ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Τουρκίας χωρίς την επίλυση του κυπριακού προβλήματος; Λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές παραμέτρους και συνέπειες από την αντιμετώπιση μίας σειράς θερμών αντιπαραθέσεων, είτε στο εσωτερικό είτε σε περιφερειακό επίπεδο (όπως: μεταναστευτικό, Κουρδικό, Συρία, Ιράκ, Ρωσία), θα είναι ή όχι προς όφελος της Τουρκίας ο τερματισμός συντήρησης 43 χιλιάδων κατοχικού στρατού;», διερωτήθηκε ο Πρόεδρος.
Αξιοπρεπής συμβιβασμός
Καταληκτικά, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ξεκαθάρισε πως δεν απευθύνεται μόνο στους Ε/κ, αλλά και τους Τ/κ, που με νηφαλιότητα, είπε, θα πρέπει να αναλογιστούν ποιο θα είναι το δικό τους μέλλον σε μία μοιρασμένη πατρίδα ή το όφελός τους από τον τερματισμό της παρούσας κατάστασης. «Θα πρέπει να γίνει συνείδηση από όλους, Ε/κ και Τ/κ, πως η επιδιωκόμενη λύση θα πρέπει να είναι το αποτέλεσμα ενός αξιοπρεπούς συμβιβασμού, που θα δημιουργεί συνθήκες αλληλοσεβασμού, που δεν θα επιτρέπει την επιβολή της μειοψηφίας επί της πλειοψηφίας, ούτε φυσικά και το αντίστροφο. Μία συμφωνία που δεν θα δημιουργεί νικητές ή θα αφήνει ηττημένους», είπε, σημειώνοντας πως το κοινό όραμα απελευθέρωσης και επανένωσης της πατρίδας μας αποτελεί ιστορική ευθύνη και χρέος όλων.
Δεν ικανοποιήθηκαν τα κόμματα
Τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς τους εξέφρασαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης, μετά το πέρας της ομιλίας του Προέδρου στη Βουλή. Σε μια πρώτη αντίδραση, ο Γ.Γ. του ΑΚΕΛ δήλωσε επί της διαδικασίας πως θα ήταν προτιμότερο να επιτραπεί και η υποβολή ερωτήσεων προς τον Πρόεδρο, προκειμένου να αποσαφηνιστούν ορισμένα ζητήματα. «Είναι προφανές ότι έχει υπάρξει πρόοδος στις διαπραγματεύσεις, που οφείλεται στις προηγούμενες συγκλίσεις Χριστόφια», δήλωσε ο κ. Κυπριανού, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι είναι προφανές πως υπάρχουν ακόμη δυσκολίες. Τέλος κάλεσε όλα τα κόμματα να συμβάλουν στην προσπάθεια λύσης.

Μιλώντας στο Κεντρικό Δελτίο του «Σίγμα» ο Χρύσης Παντελίδης, εκ μέρους του ΔΗΚΟ, τόνισε πως μετά την ομιλία του Προέδρου έχουν δημιουργηθεί περισσότερες απορίες, αφού δεν υπήρξε ξεκάθαρη ονομαστική αναφορά στις 22 κατηγορίες του περιουσιακού, αλλά ούτε και συγκεκριμένη αναφορά στο κόστος της λύσης. Από την πλευρά του, ο Αναπληρωτής Πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Κωστής Ευσταθίου, δήλωσε ότι ο Πρόεδρος επανέλαβε τα όσα είδαν κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας από τον Τύπο. Ο αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου της Συμμαχίας Πολιτών, Ανδρέας Αποστόλου, δήλωσε πως οι ανησυχίες του κόμματος έχουν ενταθεί μετά και τις τελευταίες δηλώσεις της τ/κ πλευράς.
Ανακοίνωση ΔΗΣΥ
Σε ανακοίνωση του, ο εκπρόσωπος Τύπου του ΔΗΣΥ, Πρόδρομος Προδρόμου, σημείωσε μεταξύ άλλων πως «στην εκτενή και πλήρως συνεκτική ομιλία του, ο Πρόεδρος έκανε αναδρομή με την οποία αποδεικνύεται ότι όλοι οι μέχρι σήμερα Πρόεδροι όχι μόνο δεν διανοήθηκαν να εγκαταλείψουν το πλαίσιο της Δικοινοτικής, Διζωνικής Ομοσπονδίας, αλλά το θεωρούσαν ως την προτιμότερη, υπό τις περιστάσεις, επιδίωξη για μια λύση που θα τερμάτιζε την κατοχή».