Ο νέος Κανονισμός της Ε.Ε. για την κυκλική οικονομία

Καθορίζει τα προβλεπόμενα επίπεδα ασφάλειας, ποιότητας και σήμανσης, τα οποία οι παραγωγοί θα πρέπει να πληρούν
Η πρόσφατη υιοθέτηση ενός ιδιαίτερα φιλόδοξου πακέτου μέτρων για την κυκλική οικονομία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στοχεύει, πρωτίστως, στην υποβοήθηση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και των Ευρωπαίων καταναλωτών για τη μετάβασή τους σε μια κυκλική οικονομία. Τονίζεται ότι η έννοια της κυκλικής οικονομίας ανταποκρίνεται στις επιταγές του παρόντος και του μέλλοντος που αφορούν στην αειφόρο ανάπτυξη, τη στιγμή που υπάρχει ιδιαίτερα μεγάλη πίεση από την παραγωγή και κατανάλωση των πόρων του πλανήτη μας.
Το γραμμικό μοντέλο που κυριαρχεί σήμερα εδράζεται στην αρχή ότι κάθε προϊόν φτάνει στο «τέλος της ωφέλιμης ζωής του» και απορρίπτεται. Τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία καταδεικνύουν ότι κάθε άτομο στην Ευρωπαϊκή Ένωση χρησιμοποίει κάθε χρόνο σχεδόν 15 τόνους υλικών, ενώ επίσης κάθε άτομο παράγει, κατά μέσο όρο, πέραν των 4,5 τόνων αποβλήτων ετησίως. Ως εκ των πιο πάνω, συνάγεται το γεγονός ότι το γραμμικό μοντέλο της οικονομίας δεν αποτελεί σήμερα βιώσιμη επιλογή και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία, που θα στηρίζεται στην επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανανέωση και ανακύκλωση των υφιστάμενων υλικών και προϊόντων.
Βασικές παράμετροι επιτυχίας της μετάβασης σε μια κυκλική οικονομία αποτελεί η μελέτη των συστατικών των προϊόντων και η ένταξή τους σε κύκλους υλικών, μέσω της αντίληψης των φυσικών βιοσυστημάτων που υπάρχουν. Πέραν τούτου, σημαντική παράμετρο αποτελεί και η συμμετοχή όλων στο μοντέλο της κυκλικής οικονομίας, μέσω της χάραξης συγκεκριμένης πολιτικής και υλοποίησής της.
Μετά τη δέσμη μέτρων για την κυκλική οικονομία, που υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2015, η Επιτροπή υπέβαλε στις 17 Μαρτίου 2016 τα πρώτα παραδοτέα της δέσμης, ήτοι τον νέο Κανονισμό για την προώθηση της χρήσης βιολογικών λιπασμάτων και λιπασμάτων που παράγονται από απόβλητα. Στόχος του Κανονισμού, όπως διατυπώνεται στο προοίμιό του, είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης στην ενιαία αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης των βιολογικών λιπασμάτων και των λιπασμάτων που παράγονται από απόβλητα, τα οποία αποκτούν πρόσβαση επί ίσοις όροις με τα παραδοσιακά, μη βιολογικά λιπάσματα.
Ο νέος Κανονισμός καθορίζει τα προβλεπόμενα επίπεδα ασφάλειας, ποιότητας και σήμανσης, τα οποία οι παραγωγοί θα πρέπει να πληρούν προτού τα λιπάσματα διατεθούν στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Παράλληλα, ο Κανονισμός θεσπίζει κοινούς κανόνες που αναφέρονται στη μετατροπή των βιολογικών αποβλήτων σε πρώτες ύλες, ενώ εισάγονται παράλληλα αυστηρά όρια, που αφορούν στο κάδμιο που περιέχεται στα φωσφορικά λιπάσματα, μειώνοντας έτσι τους κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον
Η εφαρμογή του νέου Κανονισμού για την προώθηση της χρήσης βιολογικών λιπασμάτων και λιπασμάτων που παράγονται από απόβλητα εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες στον ευρύτερο τομέα της γεωργίας, ενώ θα δημιουργηθούν επιχειρήσεις βασισμένες σε καινοτόμες ιδέες, με παράλληλη μείωση της περιβαλλοντικής ζημίας και των αποβλήτων.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΤ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ
Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law Bristol, Ph.D in Law - International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας