Ο Γκένσερ ως διαμορφωτής της ιστορίας

Δεν είχα πολιτική και ιδεολογική συγγένεια με τα πολιτικά και ιδεολογικά «πιστεύω» του πρώην Υπουργού Εξωτερικών της Γερμανίας Χανς Ντίντριχ Γκένσερ. Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να αποτελεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, κώλυμα για να αναγνωρίσω ότι υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες μορφές της μεταπολεμικής Γερμανίας και κορυφαίος πολιτικός που δεν έγραψε απλώς ιστορία, υπήρξε μέρος της ιστορίας.
Ως φωτισμένος πολιτικός κατανόησε έγκαιρα ότι ο ψυχρός πόλεμος οδηγούσε τον κόσμο στον κίνδυνο του πυρηνικού ολέθρου. Γι’ αυτό εργάστηκε με απαράμιλλη αφοσίωση τόσο για την προσέγγιση με την Ανατολική Γερμανία, στηρίζοντας ουσιαστικά την «οστ - πολιτίκ» ενός άλλου φωτισμένου πολιτικού, του Βίλλυ Μπραντ, όσο και την πολιτική προσέγγισης και πολιτική ύφεσης με την τότε Σοβιετική Ένωση.
Ο Γκένσερ μπορεί να ηγείτο ενός όχι μεγάλου πολιτικού φορέα, αλλά με προσήλωση στη λογική της συναίνεσης και της εθνικής συνεννόησης έθεσε τα θεμέλια να διαδραματίσει η Γερμανία έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στη διεθνή πολιτική σκηνή, σε μια εποχή που η χώρα ήταν απαξιωμένη στον απόηχο της βαρβαρότητας του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Είχα την τύχη και το προνόμιο να συναντήσω τον Γκένσερ. Δύο φορές. Την πρώτη στο Γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών και τη δεύτερη στο Πολιτικό του Γραφείο, μετά την πολιτική του «αποστρατεία». Και τις δύο φορές στη Βόννη. Με υποδέχθηκε με καλοσύνη, οικειότητα και κυρίως χωρίς σύνδρομο ανωτερότητας. Εκείνος, μια διακεκριμένη πολιτική προσωπικότητα ευρωπαϊκής και διεθνούς εμβέλειας, εγώ, ένας απλός βουλευτής μιας μικρής χώρας. Και όμως. Με σεβασμό στη χώρα μου και τον λαό μας, και με σταθερή στήριξη στην ανάγκη λύσης του Κυπριακού στη βάση της διεθνούς νομιμότητας.
Δύο αναφορές που θα μείνουν για πάντα χαραγμένες στη μνήμη μου. Πρώτον, στη δική μου επισήμανση, ότι θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Τουρκίας για να υποχρεωθεί η κατοχική δύναμη σε επίδειξη διαλλακτικότητας για λύση του Κυπριακού, μου απάντησε με κατηγορηματικότητα: «Η Τουρκία δεν θα γίνει ποτέ μέλος της Ε.Ε. Η Γερμανία, είτε οι Χριστιανοδημοκράτες κυβερνούν, είτε οι Σοσιαλδημοκράτες, δεν θα συναινέσει ποτέ στην ευρωπαϊκή ενσωμάτωση της Τουρκίας. Μη δίνεις πίστη στις επίσημες δηλώσεις. Να θυμάσαι πάντα αυτό που σου λέω».
Δεύτερον, σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, μου δήλωσε την ετοιμότητά του να αναλάβει μεσολαβητικό ρόλο για τη λύση του. Πίστευε ότι η Ευρώπη θα έπρεπε να διαδραματίσει έναν πολύ πιο έντονο επικουρικό ρόλο στο Κυπριακό. Θεωρούσε ότι η λύση του Κυπριακού αποτελούσε υποχρέωση της Ευρώπης, αλλά και ζήτημα αξιοπιστίας της.
Δυστυχώς, αυτή η ετοιμότητα και προθυμία του Γκένσερ έμεινε αναξιοποίητη. Όμως η ευρύτερη προσφορά και μεγάλη συνδρομή του μεγάλου και φωτισμένου αυτού πολιτικού άνδρα, στην υπόθεση της παγκόσμιας συνεννόησης και ειρήνης, παραμένει πολύτιμη παρακαταθήκη στον σημερινό ταραγμένο κόσμο.
ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ Λ. ΟΜΗΡΟΥ
Πρόεδρος Βουλής των Αντιπροσώπων