Συνεντεύξεις

Έπρεπε να γίνει από χρόνια το ΕΕΕ

Αντικρούει τις επικρίσεις για τον θεσμό η Υπουργός Εργασίας Ζέτα Αιμιλιανίδου

Την άποψη, ότι το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα είναι μια μεταρρύθμιση την οποία είχε ανάγκη ο άνεργος, ο χαμηλά αμειβόμενος, ο αυτοεργοδοτούμενος που έκλεισε η επιχείρησή του, εκφράζει στο δεύτερος μέρος της συνέντευξής της στη «Σ» η Υπουργός Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.


Όπως σημειώνει, μεταξύ άλλων, «αυτή η μεταρρύθμιση ήταν πραγματικά αναγκαία και έπρεπε να είχε γίνει εδώ και χρόνια, διότι ένα Κράτος, το οποίο νοιάζεται για τον πολίτη του, έχει υποχρέωση να σταθεί δίπλα στον πολίτη, την ώρα που ο πολίτης του υποφέρει. Η κρίση δεν εμφανίστηκε το 2013-14.


Η κρίση υπήρχε από το 2009 και κορυφώθηκε το 2013», προσθέτει. Όσο για τις επικρίσεις, τονίζει πως αντιλαμβάνεται γιατί υπάρχει αυτή η κριτική, υπογραμμίζοντας ότι νιώθει πως το κράτος και το Υπουργείο έχει κάνει το καθήκον του απέναντι στον πολίτη με την εισαγωγή του ΕΕΕ.
Πραγματικοί έλεγχοι
Αναφορικά με το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, δύο χρόνια μετά την εφαρμογή του, πιστεύετε πως έχει επιτύχει τους στόχους του;
Από την αρχή ήταν και παραμένει η δική μου θέση ότι ένα τόσο σημαντικό και καινοτόμο μέτρο, που εφαρμόζεται για πρώτη φορά, χρειάζεται κάποιο χρόνο προσαρμογής για να εφαρμοστεί πλήρως.


Από την εφαρμογή του νέου αυτού μέτρου παραλήφθηκαν χιλιάδες αιτήσεις και ήταν αναμενόμενο ότι θα χρειαζόταν κάποιος χρόνος για να εξεταστούν οι αιτήσεις, και αυτό το τεράστιο έργο έχει ολοκληρωθεί. Οι νέες αιτήσεις που παραλαμβάνονται από τούδε και στο εξής εξετάζονται εντός δύο μηνών, όταν με το προηγούμενο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, το Δημόσιο Βοήθημα, οι αιτήσεις χρειάζονταν τουλάχιστον 6-8 μήνες για εξέταση και λήψη απόφασης.
Επίσης, πρέπει να ληφθεί υπ' όψιν ότι σήμερα, για πρώτη φορά, γίνονται πραγματικοί και συστηματικοί έλεγχοι, ώστε να εγκρίνονται μόνο οι αιτήσεις που πληρούν τις πρόνοιες και τα κριτήρια της Νομοθεσίας, μέσω ενός αξιόπιστου συστήματος ελέγχου και εφαρμόζεται στην πράξη η Κοινωνική Δικαιοσύνη, που επιτάσσει την παροχή βοήθειας σε όσους έχουν ανάγκη.
Θεωρώ ότι είναι μια μεταρρύθμιση την οποία είχε ανάγκη ο άνεργος, ο χαμηλά αμειβόμενος, ο αυτοεργοδοτούμενος που έκλεισε η επιχείρησή του, ο μακροχρόνια άνεργος. Αυτή η μεταρρύθμιση ήταν πραγματικά αναγκαία και έπρεπε να είχε γίνει εδώ και χρόνια, διότι ένα Κράτος, το οποίο νοιάζεται για τον πολίτη του, έχει υποχρέωση να σταθεί δίπλα στον πολίτη, την ώρα που ο πολίτης του υποφέρει. Η κρίση δεν εμφανίστηκε το 2013-14. Η κρίση υπήρχε από το 2009 και κορυφώθηκε το 2013. Όσο για τις επικρίσεις, ας μη ξεχνούμε ότι από τον πρώτο μήνα έγκρισης του ΕΕΕ, μας επέκριναν ότι αργήσαμε κλπ. Το αντιλαμβάνομαι γιατί υπάρχει αυτή η κριτική, από την άλλη όμως νιώθω ότι κάναμε τον καθήκον μας απέναντι στον πολίτη με την εισαγωγή του ΕΕΕ.
Επιπρόσθετα, με τον περί Κοινωνικών Παροχών Νόμο και την εφαρμογή της μεταρρύθμισης, έχουμε πετύχει τα ακόλουθα:
1. Έχει δημιουργηθεί ένα Ενιαίο Μητρώο Κοινωνικών Παροχών, όπου για πρώτη φορά τα στοιχεία όλων όσοι λαμβάνουν κοινωνικές παροχές καταχωρίζονται αλλά και ελέγχονται πλήρως ως προς την ορθότητα και την πληρότητά τους, έτσι ώστε μόνο όσοι είναι πραγματικά δικαιούχοι να επωφελούνται των επιδομάτων. Αυτό άλλωστε, όπως έχω αναφέρει, είναι κοινωνική δικαιοσύνη.
2. Ο τρόπος λειτουργίας των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας αλλάζει άρδην, ώστε οι Λειτουργοί Ευημερίας να μην απασχολούνται στον έλεγχο αιτήσεων και τη διαχείριση χρημάτων, αλλά να είναι δίπλα και να στηρίζουν πρώτιστα την οικογένεια και τους πολίτες, σε έναν πλήρως ανθρωποκεντρικό ρόλο.
3. Συνδέεται η παροχή επιδομάτων με ενεργές πολιτικές και ισχυρά κίνητρα για ένταξη ή επανένταξη στην αγορά εργασίας. Έτσι, η φιλοσοφία παροχής επιδομάτων περιλαμβάνει πλέον και τη διαδικασία αναζήτησης εργασίας.
Εντός του 2016 το Υπουργείο ολοκληρώνει τη 2η και 3η φάση της μεταρρύθμισης αυτής μέσω:
1. Της ενίσχυσης των ευάλωτων ομάδων με παροχή φροντίδας και άλλων υπηρεσιών, που στόχο έχουν να καλύψουν τις ανάγκες των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, όπως των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρία.
2. Την εφαρμογή του Σχεδίου Κοινωνικής Παρέμβασης από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας και τους Λειτουργούς Ευημερίας, που αφορά στην έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση οικογενειακών, κοινωνικών και άλλων προβλημάτων, που τυχόν να αντιμετωπίζει η οποιαδήποτε οικογένεια ή πολίτης.
3. Τη διασύνδεση της παροχής επιδομάτων με την ένταξη στην αγορά εργασίας και την εφαρμογή του Σχεδίου Κοινωφελούς Εργασίας, ώστε να μην υπάρχει παγίδευση στα επιδόματα. Τα σχέδια αυτά θα απευθύνονται σε όλους τους δικαιούχους Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, οι οποίοι είναι ηλικίας 18-60 και οι οποίοι είναι άνεργοι ή υποαπασχολούνται, ενώ είναι ικανοί προς εργασία. Εξαιρούνται δηλαδή, βάσει της Νομοθεσίας, οι συνταξιούχοι, τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα που βρίσκονται σε εργασία, σπουδές ή κατάρτιση και είναι ειδικά σχεδιασμένα ώστε να βοηθήσουν στην ένταξη των δικαιούχων στην αγορά εργασίας.
Οι λήπτες ΕΕΕ
Αυτήν τη στιγμή πόσα νοικοκυριά και άτομα λαμβάνουν το ΕΕΕ;
Σήμερα, 35.100 οικογένειες στηρίζονται μηνιαίως από το Κράτος για την κάλυψη των αναγκών διαβίωσής τους, αριθμός που αντιστοιχεί σε 59.000 πρόσωπα, η πλειοψηφία των οποίων αφορά ανέργους, εργαζόμενους με χαμηλά εισοδήματα ή αυτοεργοδοτούμενους οι οποίοι δεν λάμβαναν επαρκή ή και καθόλου στήριξη από το κράτος μέχρι το 2014. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι 11.300 οικογένειες, πριν από την εφαρμογή του Ε.Ε.Ε., δεν είχαν καμία στήριξη από το Κράτος, ενώ οι υπόλοιποι δεν είχαν επαρκή στήριξη από το Κράτος.
Επιπλέον, έχουμε προχωρήσει στην εξέταση των αιτημάτων για παροχή φροντίδας που έχουν υποβληθεί από χαμηλοσυνταξιούχους και από άλλα πρόσωπα που χρειάζονται φροντίδα, από τους οποίους ένας σημαντικός αριθμός έχουν καταστεί δικαιούχοι του ΕΕΕ. Βάσει των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης των αναγκών τους για φροντίδα, σε αυτά τα νοικοκυριά παρέχεται επίδομα ή υπηρεσίες φροντίδας επιπλέον του οποιουδήποτε άλλου επιδόματος. Να σημειώσω ότι ο συνολικός ετήσιος προϋπολογισμός του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για κοινωνικές παροχές, ανέρχεται σε €860 εκ.
Άλλαξαν μόνο οι μηχανισμοί ελέγχου
Κατά καιρούς υποβάλλονται καταγγελίες για αποκοπή ή μείωση επιδομάτων. Τι απαντάτε;
Εκείνο που χρειάζεται να ξεκαθαρίσει είναι ότι δεν έχουμε ως Κυβέρνηση αλλάξει προς το επαχθέστερο για τον πολίτη ούτε ένα κριτήριο για οποιοδήποτε επίδομα, από το 2013 μέχρι σήμερα. Αντίθετα, με το ΕΕΕ έχουμε δώσει το δικαίωμα σε χιλιάδες οικογένειες σήμερα να στηρίζονται από το Κράτος. Αυτό όμως που έχει αλλάξει είναι οι μηχανισμοί ελέγχου που διαθέτει πλέον το Κράτος, αφού με τη δημιουργία του Μητρώου Κοινωνικών Παροχών και ενός αξιοκρατικού συστήματος ελέγχου, είναι για πρώτη φορά εφικτός ο πραγματικός έλεγχος των κριτηρίων των διαφόρων επιδομάτων. Συνεπώς, όταν διαπιστώνεται ότι πρόσωπα δεν πληρούν τις προϋποθέσεις παροχής κάποιου επιδόματος, τότε εφαρμόζονται πλήρως οι Νομοθεσίες. Άρα δεν μιλούμε ούτε για αποκοπή επιδομάτων ούτε για μείωσή τους, αλλά για έλεγχο, έτσι ώστε να λαμβάνουν επιδόματα εκείνοι που τα δικαιούνται.
Το πασχαλινό επίδομα
ΣΕ σχέση με το πασχαλινό επίδομα και επειδή έχει προκληθεί κάποιου είδους σύγχυση, θα ήθελα να μας αποσαφηνίσετε ποιοι είναι τελικά οι δικαιούχοι, τι ποσό θα λάβουν και πότε.
Το πασχαλινό επίδομα δίνεται σε χαμηλοσυνταξιούχους των οποίων τα εισοδήματα είναι πολύ χαμηλά. Όπως ακριβώς και τα προηγούμενα τρία χρόνια, το επίδομα αυτό απευθύνεται μόνο σε συνταξιούχους των οποίων τα συνολικά εισοδήματα για το προηγούμενο έτος δεν υπερβαίνουν ένα συγκεκριμένο όριο. Το όριο είναι, όπως και τις προηγούμενες χρονιές, στις €6.500 για νοικοκυριό ενός ατόμου και στις €9.750 για νοικοκυριό δύο ατόμων. Άρα, πρακτικά, μονήρης χαμηλοσυνταξιούχος, του οποίου το μόνο εισόδημα είναι η σύνταξη, θα είναι δικαιούχος εάν το ύψος της μηνιαίας σύνταξης είναι κάτω των €500, χωρίς όμως να προστεθεί στα εισοδήματά του το πασχαλινό επίδομα που έλαβαν το 2015.
Το ύψος του επιδόματος παραμένει το ίδιο με αυτά που ίσχυαν τα τελευταία τρία χρόνια, δηλαδή €190 για ένα συνταξιούχο που είναι δικαιούχος και €380 για ζεύγος συνταξιούχων. Σημαντική θετική αλλαγή, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, είναι ότι κατά τον υπολογισμό του εισοδήματος του προηγούμενου χρόνου, για πρώτη φορά δεν θα ληφθεί υπ' όψιν ως εισόδημα το πασχαλινό επίδομα που δόθηκε την περασμένη χρονιά, διορθώνοντας έτσι μια στρέβλωση που υπήρχε όλα αυτά τα χρόνια. Επομένως, με την αλλαγή αυτή που αποφασίσαμε, δώσαμε το δικαίωμα σε κάποιους χαμηλοσυνταξιούχους, οι οποίοι τον περασμένο χρόνο πήραν αυτό το επίδομα, να μην το χάσουν φέτος. Αυτό σημαίνει ότι αυξήθηκε το όριο των εισοδημάτων των δικαιούχων, κατά το ποσό που έλαβαν ως Πασχαλινό Επίδομα το 2015.