Ανθρωπιστική Παιδεία

Με τη μεταρρύθμιση στην Παιδεία, οι μεταρρυθμιστές άρχισαν να εφαρμόζουν τις αρχές της ανθρωπιστικής φιλοσοφίας. Η ανθρωπιστική Παιδεία ενδιαφέρεται για υγιή ανάπτυξη απόψεων και δίδει έμφαση στον νου και στα αισθήματα. Η προσέγγιση αυτή, σύμφωνα με τον Rogers, κάνει τη διαφορά στη συμπεριφορά, στη στάση και στην προσωπικότητα του μαθητή.

Συστήνει υπομονή, καλή προσαρμογή, υπερνίκηση της ηττοπαθούς συμπεριφοράς και απελευθέρωση από τις αρνητικές σκέψεις που προκαλούν την ανατροπή. Έτσι, μαθαίνει να υπερνικά συμπεριφορές που τον εμποδίζουν να φτάσει στους στόχους του - αγώνας μέχρι να φτάσει στη νίκη, να γίνεται δηλαδή καλύτερος, παρά να νιώθει καλύτερος. Η μάθηση διευκολύνεται όταν ο μαθητής συμμετέχει υπεύθυνα και διατηρείται όταν περιλαμβάνει και χρησιμοποιεί τόσο τη διάνοια όσο και τον έσω εαυτό του. Η ανάπτυξη ικανοποιητικών σχέσεων με τους άλλους ανατρέφει την αυτοπεποίθηση, την αυτογνωσία, καθώς και άλλες απόψεις της λειτουργικής καθημερινότητας. Η σχέση είναι προαπαιτούμενο για αλλαγή.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι σχέσεων με διαφορετικές ανάγκες. Το σχολείο έχει καθήκον να διευκολύνει την ικανότητα για δημιουργία και ανάπτυξη, να διδάσκει τη σπουδαιότητα της θέλησης και της επιλογής στις ανθρώπινες σχέσεις, ώστε να μπορεί ο μαθητής να ελέγχει τη σκέψη του και να μην κυριαρχείται από απόλυτες ιδέες. Βασικό σημείο για τον εκπαιδευόμενο είναι να διατηρεί τα χαρακτηριστικά του νεογέννητου, που με το πρώτο φως της ζωής του γαντζώνεται στο περιβάλλον του και γίνεται εξερευνητής του.

Ο δρόμος της εξερεύνησης για το παιδί και ο θαυμασμός του για κάθε τι το νέο, του ανοίγουν την πόρτα της δημιουργίας. Ένοχοι εκείνοι που, συνειδητά ή ασυνείδητα, του κλείουν τους δύο αυτούς δρόμους, μέσα από τους οποίους θα μπορεί να φτάσει στον τελικό στόχο της ανθρωπιστικής εκπαίδευσης - την αυτοπραγμάτωση. Σημαντικός και ο ρόλος της οικογένειας στην αγωγή. Κατά τον Αριστοτέλη, «όπως στην πολιτεία έχουν κυρίαρχη δύναμη οι Νόμοι, έτσι και στα σπιτικά έχουν κυρίαρχη δύναμη οι εντολές των γονιών».

Πρέπει ο κάθε γονιός να βοηθά και να φροντίζει τα παιδιά του να αποκτήσουν την αρετή, ώστε να μη ζουν στην ασχήμια αλλά να έχουν κάποια συγγενική σχέση με αυτήν (την αρετή). Έτσι θα γίνουν ιδιαίτερα αγαπητά στους θεούς. Τα ανυπάκουα παιδιά να τιμωρούνται με τιμωρίες ή ποινές γιατί καλοί άνθρωποι γινόμαστε μέσω των Νόμων.

Πέρα από την ανθρώπινη λογική, είναι η αναγνώριση - να μάθει το παιδί να ξεχωρίζει και να αναγνωρίζει τι είναι το ανώτερο, το υψηλό, το ηθικό και το ωραίο που θέλει να ενστερνισθεί στη ζωή του και τι είναι εκείνο που το φθείρει. Όπως ακριβώς έγραψε ο Αλέξανδρος στον δάσκαλό του: «Αν θα ήθελα κάτι να διαφέρω από τους άλλους, αυτό είναι η γνώση των αρίστων, όχι η Δύναμη».
Σημείωση: Τελευταία, έπεσαν στα χέρια μου «παιδικά βιβλία» με συγγραφέα τον ευπαίδευτο και πρώην επιθεωρητή Δημοτικής, τον κ. Παύλο Ιωαννίδη. Επειδή μιλούμε για ανθρωπιστική Παιδεία, φρονούμε πως, μέσα από αυτά τα βιβλία, διαφαίνονται και προωθούνται οι αρχές του ανθρωπιστικού πνεύματος - στοιχεία που σήμερα απουσιάζουν από την κοινωνία μας.
ΛΟΙΖΟΣ ΠΙΠΗΣ