Η βασικότερη τροχοπέδη στην ανάπτυξη

Στη δίνη της δεύτερης μεγαλύτερης ύφεσης στην ιστορία της ανθρωπότητας, οι εθνικές οικονομίες αντιμετωπίζουν ασύμμετρες απειλές και πολλαπλές κρίσεις, οι οποίες απαιτούν νέες μορφές καινοτομίας και σύγχρονα εργαλεία στρατηγικής. Στη σημερινή εποχή των ραγδαίων αλλαγών χρειάζεται προορατική δημιουργικότητα για τον εντοπισμό των προβλημάτων, ώστε να αποφεύγουμε σοβαρές οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Μελέτες κορυφαίων εμπειρογνωμόνων καταδεικνύουν τον κεντρικό ρόλο της δημιουργικότητας στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη. Η δημιουργικότητα είναι συνυφασμένη με την ποιότητα ζωής.
Η δημιουργικότητα παράγει αξία. Με τη βοήθεια δημιουργικών εργαλείων η αξία αυτή μεταφέρεται και πολλαπλασιάζεται. Μια καλή ιδέα μεταφέρεται από μια ομάδα σε άλλη ομάδα και από μια κατάσταση σε άλλη κατάσταση. Κάθε μετάδοση της ιδέας έχει τη δυνατότητα να προσθέτει αξία. Αυτό που έχει σημασία είναι η αξία που παράγεται από την ιδέα, ο αντίκτυπος της ιδέας, όποια και αν είναι η πηγή της ιδέας.
Η καινοτομία σε έναν τομέα μπορεί να πυροδοτήσει την ανάπτυξη νέων καινοτομιών σε άλλους τομείς. Μια δημιουργική ιδέα ή ένα καινοτομικό γεγονός μπορούν να οδηγήσουν σε νέες ανακαλύψεις και εφευρέσεις. Οι επιδράσεις μπορεί να είναι διαφορετικές και απομακρυσμένες. Οι επιδράσεις αυτές, όπως συνδέονται η μια με την άλλη, συχνά οδηγούν σε δραματικές καινοτομίες και αποτελέσματα. Η διαδρομή ανάμεσα στις συνδέσεις είναι μη γραμμική όταν αφορά εφευρέσεις, οι οποίες οδηγούν σε μια σειρά από διαφορετικές ιδέες και εφευρέσεις. Τα δημιουργικά εργαλεία μπορούν να επιφέρουν δραματικά θετικές -μη γραμμικές, ασύμμετρες- αλλαγές μέσα από την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τη γρήγορη ανάπτυξη.
Οι χαμηλές επιδόσεις καινοτομίας στην Κύπρο αποτελούν τη βασικότερη τροχοπέδη της μεταρρύθμισης και της ανάπτυξης. Έπειτα από πολύχρονες έρευνες έχω αναπτύξει ένα νέο Σύστημα Καινοτομίας, το οποίο:
1. Γεφυρώνει τα διάφορα είδη καινοτομίας (καινοτομία στη δημόσια διοίκηση, επιχειρηματική καινοτομία, κοινωνική καινοτομία, καινοτομία στην εκπαίδευση, πολιτιστική καινοτομία, τεχνολογική καινοτομία κ.ά.).
2. Φέρνει μαζί όλους τους εταίρους της καινοτομίας (ακαδημαϊκά ιδρύματα, επιχειρήσεις, δημόσιες υπηρεσίες, τοπική αυτοδιοίκηση, εθελοντικές οργανώσεις).
3. Παράγει νέες καινοτομίες πιο γρήγορα, πιο φθηνά και πιο έξυπνα.
4. Μετατρέπει την καινοτομία σε οικονομικό και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Το νέο Μοντέλο της Μετα-καινοτομίας μπορεί να βελτιώσει την εθνική ανταγωνιστικότητα ενισχύοντας δυο κεντρικούς πυλώνες, στους οποίους υστερεί σημαντικά η Κύπρος: την ικανότητα για καινοτομία και την αποδοτικότητα της καινοτομίας. Οι προοπτικές αξιοποίησης της Μετα-καινοτομίας για σκοπούς έρευνας, εκπαίδευσης και εμπορικής εκμετάλλευσης θα προσέλκυαν ξένες άμεσες επενδύσεις υψηλής έντασης καινοτομίας, απαραίτητη προϋπόθεση για οικονομική ανάκαμψη.
Η Μετα-καινοτομία αποτελεί ένα απλό, ευέλικτο και πρακτικό εργαλείο, το οποίο παράγει απτά αποτελέσματα εδώ και τώρα. Η στρατηγική της Μετα-καινοτομίας (ολιστική προσέγγιση, σύνδεση ιδεών, εντοπισμός πολυχρηστικών λύσεων) εφαρμόζεται κατ’ ανάλογο τρόπο σε όλους τους τομείς, επίπεδα, μεγέθη και καταστάσεις. Η καθολική εφαρμογή του αναπτυξιακού αυτού εργαλείου μπορεί να πυροδοτήσει μιαν έκρηξη της κυπριακής οικονομίας.
Τo θεωρητικό πλαίσιο και οι τακτικές υλοποίησης του νέου αυτού Μοντέλου Καινοτομίας παρουσιάζονται αναλυτικά στο «Εγχειρίδιο Μετα-καινοτομίας».
ΝΙΚΟΣ ΣΥΚΑΣ
Σύμβουλος Στρατηγικής & Καινοτομίας