Να τον θυμόμαστε

Σε αυτήν την εξόχως αντιηρωική εποχή των αγορών, των χρηματιστηρίων, της χρηματοκρατίας και της χρεοκρατίας, όπου αρχές και αξίες γκρεμίζονται στον βωμό του άπληστου κέρδους, η αναφορά στον Αλέκο Παναγούλη σε αυτήν την ετήσια ρωγμή του χρόνου μοιάζει περισσότερο με διακοπή ενός μακάριου ύπνου, που εξελίσσεται σε εθνικό λήθαργο. Μοιάζει ακόμα με γροθιά σε μια υπνώττουσα, εθνικά και κοινωνικά, συνείδηση.
Ο θάνατος του αγωνιστή των αγωνιστών και του ήρωα των ηρώων Αλέκου Παναγούλη την 1η Μαΐου του 1976 συγκλόνισε τον ελληνικό λαό, τον κυπριακό Ελληνισμό με τον οποίο διατηρούσε στενούς και ακατάλυτους αγωνιστικούς δεσμούς, αλλά και το παγκόσμιο.
Στις 13 Αυγούστου του 1968 ο Παναγούλης γίνεται παγκόσμια γνωστός, καθώς μεταδίδεται η πληροφορία ότι αποπειράθηκε να σκοτώσει τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο.
Μέσα σε μια Ελλάδα όπου η ενεργητική αντίσταση στη χούντα αριθμούσε μόλις μερικές εκατοντάδες συμμετοχές, η είδηση για την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα μετατράπηκε σε εγερτήριο σάλπισμα για μια πιο μαζική και αποφασιστική αντίδραση προς τη δικτατορία.
Η σύλληψη του Παναγούλη και τα απάνθρωπα βασανιστήρια στα οποία υποβάλλεται στο κελί-τάφο, στο Μπογιάτι, μένουν στην ιστορία ως αποθέωση της ανθρώπινης περιφρόνησης προς τη σωματική βία αλλά και τον ίδιο το θάνατο.
Η απολογία του ενώπιον του Στρατοδικείου προκάλεσε πραγματικό σοκ στους δικτάτορες.
«Δεν υπάρχει, κύριοι Στρατοδίκαι, ωραιότερο κύκνειο άσμα για κάθε αγωνιστή, από τον επιθανάτιο ρόγχο μπροστά στα πολυβόλα του εκτελεστικού αποσπάσματος της τυραννίας».
Η καταδίκη του σε θάνατο, η άρνησή του να υποβάλει αίτηση απονομής χάριτος και η φρικτή απομόνωσή του στο τσιμεντένιο κελί-τάφο 2Χ2, καθιέρωσε τον Παναγούλη σε έναν πανελλήνιο και παγκόσμιο θρύλο. Σε μιαν ανθρώπινη ύπαρξη που αποτελούσε ένα διαρκή ύμνο προς την ελευθερία.
Ένθερμος μαχητής του αγώνα του κυπριακού λαού για ελευθερία, πρωταγωνιστεί μετά την πτώση της δικτατορίας στον αγώνα για την επιστροφή του Μακάριου στην Κύπρο. Έρχεται στην Κύπρο το 1975.
Περιοδεύουμε στις ελεύθερες περιοχές. Γίνεται δεκτός με αγάπη και ενθουσιασμό. Σαν βουλευτής ετοιμάζεται να αποκαλύψει τα αρχεία της ΕΣΑ, κάτι που προκαλεί πανικό για τα απομεινάρια της χούντας, αλλά και τους κρυφούς συνεργάτες της.
Οι ύποπτες συνθήκες του θανάτου του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα την 1η Μαΐου του 1976 έχουν συνδεθεί με τον αμείλικτο πόλεμο που είχε κηρύξει εναντίον των βασανιστών του ελληνικού λαού, αλλά και των ενόχων της κυπριακής τραγωδίας. Καθώς η θυσία, ο ηρωισμός, η αλληλεγγύη, η κοινωνική συνοχή, ο ανθρωπισμός και η δικαιοσύνη επικαλύπτονται κυνικά από τον «θρίαμβο» των αγορών και της ισοπέδωσης των κοινωνών από τους χρηματιστηριακούς και τραπεζικούς κύκλους, η θύμηση του Παναγούλη αποτελεί ένα μικρό αντίδωρο στην ανεκτίμητη προσφορά του.
Η θύμηση του Αλέκου Παναγούλη δεν είναι μια απλή εκπλήρωση χρέους. Είναι κυρίως οφειλή προς την ανάγκη να αντλούμε διδάγματα για μιαν αγωνιστική στάση, μια στάση συνεχούς αγρυπνίας στην «γκρίζα» και «υπνώττουσα» εποχή μας.
ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ Λ. ΟΜΗΡΟΥ
Πρόεδρος Βουλής των Αντιπροσώπων