Στον αναπνευστήρα η υγεία

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΠΟΣΠΦ ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΑ ΣΟΒΑΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ
Λίστες αναμονής, ιατρικά λάθη, μίζες, φακελάκια, ελλείψεις υποδομών και δομών του κρατικού τομέα, αμφίβολης ποιότητας παρεχόμενες υπηρεσίες είναι μερικά από τα σοβαρά ζητήματα που ταλανίζουν τα δημόσια νοσηλευτήρια
Δεν υπάρχουν καταγγελίες, οι οποίες οδήγησαν σε τιμωρία αυτών που έχουν κάνει το λάθος. Αντίθετα, συνήθως «τιμωρείται» αυτός που καταγγέλλει
Στα σοβαρά προβλήματα που ταλανίζουν τα δημόσια νοσηλευτήρια και τα οποία κατ’ επέκταση ταλαιπωρούν τους Κύπριους ασθενείς, όπως οι μεγάλες λίστες αναμονής, η απουσία και υπολειτουργικότητα υπηρεσιών, καθώς και οι ελλείψεις όσον αφορά στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, αναφέρθηκε στη συνέντευξη που ακολουθεί ο πρόεδρος της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Συνδέσμων Πασχόντων και Φίλων (ΠΟΣΠΦ), Μάριος Κουλούμας.

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Πασχόντων και Φίλων διαμηνύει πως η εφαρμογή ενός Σχεδίου Υγείας είναι επιτακτική ανάγκη, καθότι μόνο έτσι θα δοθούν οριστικές λύσεις στα προβλήματα που ταλανίζουν τον χώρο της δημόσιας υγείας και κατ’ επέκταση τους ασθενείς. Ο κ. Κουλούμας αναφέρθηκε επίσης στα σκάνδαλα στον τομέα της υγείας και τον ρόλο που διαδραματίζουν οι ασθενείς όσον αφορά τα φακελάκια, τις μίζες και τα ιατρικά λάθη. Ανέλυσε επίσης τις προτάσεις της Ομοσπονδίας.
Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο ασθενής;
Σήμερα ο ασθενής έχει πολλαπλά προβλήματα. Το μεγαλύτερο πρόβλημά του είναι οι λίστες αναμονής. Είναι αδιανόητο ασθενείς να περιμένουν ένα και δύο χρόνια στις λίστες αναμονής. Πέραν από τις λίστες, εξίσου σημαντικά προβλήματα, που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ασθενείς, είναι η φυγή των γιατρών από το Δημόσιο και κατά συνέπεια οι ελλείψεις που υπάρχουν όσον αφορά τους επαγγελματίες υγείας.

Επίσης, οι ελλείψεις υποδομών και δομών του κρατικού τομέα, το ότι τα νοσοκομεία κλείνουν δύο η ώρα και υπάρχει ένας εξοπλισμός που μένει αναξιοποίητος, τη στιγμή που υπάρχουν ανάγκες, οι αμφίβολης ποιότητας παρεχόμενες υπηρεσίες, δηλαδή μπορεί ο πολίτης να περιμένει στην ουρά να εξετασθεί από τον γιατρό του, ο οποίος θα πρέπει να δει 40-50 ασθενείς.

Δεν μπορεί να ισχυριστεί κανένας ότι υπάρχει ποιότητα, όταν ένας γιατρός εξυπηρετεί 50 ασθενείς ημερησίως. Ένα επίσης σημαντικό πρόβλημα είναι τα ιατρικά λάθη. Είναι κάτι που και οι ίδιοι οι γιατροί έχουν αναγνωρίσει, άλλωστε η ίδια η συντεχνία των κυβερνητικών γιατρών, σε δηλώσεις του προέδρου της, έχει πει ότι με αυτές τις συνθήκες εργασίας γίνονται ιατρικά λάθη. Κανένας δεν μπορεί, πιστεύω, να ανεχθεί ότι πηγαίνοντας σε ένα νοσοκομείο μπορεί να πέσει θύμα ιατρικού λάθους.
Έφτασαν κοντά σας καταγγελίες για ιατρικά λάθη;
Πάρα πολλές, καθημερινά γίνονται τέτοιες καταγγελίες και κυρίως στους Συνδέσμους Ασθενών. Από κει και πέρα γίνονται κάποιες καταγγελίες στο Υπουργείο Υγείας, στον Ιατρικό Σύλλογο και κάποιες στην Αστυνομία, ελάχιστες όμως καταλήγουν στα δικαστήρια. Και αυτό, γιατί δεν υπάρχει η εμπιστοσύνη στον ασθενή ότι αν καταγγείλει περιπτώσεις ιατρικής αμέλειας, θα δικαιωθεί. Υπάρχει και έντονος δισταγμός από τους πολίτες να καταγγείλουν, καθώς υπάρχει επίπτωση και στη φροντίδα που θα του παρέχουν, είτε άμεσα είτε κάποια στιγμή στο μέλλον που θα τη χρειαστεί, στα δημόσια νοσηλευτήρια.

Πέραν από αυτό, ο πολίτης δεν τυγχάνει ενημέρωσης για το αποτέλεσμα των ερευνών, δεν έχει εμπιστοσύνη στους θεσμούς ότι θα διερευνήσουν την καταγγελία του, με τρόπο διαφανή και αντικειμενικό και συνήθως δεν υπάρχουν τιμωρίες. Να τονίσω ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν καταγγελίες, οι οποίες οδήγησαν σε τιμωρία αυτών που έχουν κάνει το λάθος. Αντίθετα, συνήθως «τιμωρείται» αυτός που καταγγέλλει, με τους τρόπους που προαναφέραμε.
Το τελευταίο διάστημα έρχεται στο φως το ένα σκάνδαλο μετά το άλλο στον τομέα της υγείας. Ήταν σε γνώση σας κάποια από αυτά και αν ναι, συμβάλατε για να αποκαλυφθούν ορισμένα, όπως φακελάκια, μίζες;
Όσο αφορά τις μίζες μπορεί να υπήρχαν φημολογίες, αλλά εμείς ως Ομοσπονδία δεν είχαμε στοιχεία ή καταγγελίες. Από κει και πέρα, όμως, τα φακελάκια ή η εξέταση ασθενών από γιατρούς του Δημοσίου σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια είναι κάτι το οποίο γνωρίζαμε και ασθενείς έχουν προβεί σε καταγγελίες στους Συνδέσμους τους. Όμως και πάλι ελάχιστες τέτοιες περιπτώσεις καταγγέλλονται, παρά το γεγονός ότι είναι πάρα πολλές, διότι ο ασθενής είναι ο ευάλωτος, εν προκειμένω. Καταλαβαίνετε ότι όταν ο πολίτης είναι άρρωστος, και ειδικά σε περιπτώσεις σοβαρών ασθενειών, είναι ο τελευταίος που θέλει να καταγγείλει τον γιατρό ή τους γιατρούς του για χρηματισμό, διότι φοβάται για την υγεία και τη ζωή του.
ΓεΣΥ και αυτονόμηση των κρατικών νοσηλευτηρίων, προχωρούν ή είναι όνειρο απατηλό;
Η εφαρμογή ενός Σχεδίου Υγείας είναι επιτακτική ανάγκη, καθότι μόνο έτσι θα δοθούν οριστικές λύσεις στα προβλήματα που ταλανίζουν τον χώρο της δημόσιας υγείας και κατ’ επέκταση τους ασθενείς. Η Ομοσπονδία Συνδέσμων Ασθενών για χρόνια δηλώνει ότι οι μεταρρυθμίσεις στην υγεία δεν προχωρούν, καθώς ξεκινούσαν με λάθος βάση διαλόγου.

Πάντοτε το επίκεντρο του διαλόγου ήταν γύρω από τα δικαιώματα των εργαζομένων στην υγεία και όχι του ασθενούς. Ένα σύστημα υγείας δεν κτίζεται για να εξυπηρετήσει είτε τους γιατρούς είτε οποιουδήποτε άλλους επαγγελματίες, αλλά κτίζεται πρωτίστως για να εξυπηρετήσει τον πολίτη. Βέβαια, δεν δαιμονοποιούμε οποιαδήποτε εργασιακά συμφέροντα ή δικαιώματα, διότι αποτελούν μέρος της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Καταθέσατε δύο προτάσεις για να προχωρήσουν και η αυτονόμηση και το ΓεΣΥ - πού βρίσκονται;
Οι δύο προτάσεις που έχουμε υποβάλει είναι προς διαβούλευση για την έναρξη ενός εποικοδομητικού διαλόγου με όλους τους εμπλεκόμενους και κυρίως με το Υπουργείο Υγείας, διότι πιστεύουμε ότι μαζί με την αυτονόμηση θα πρέπει να βρούμε και τρόπους, με τους οποίους παράλληλα να βελτιώνουμε την υφιστάμενη κατάσταση της παροχής υπηρεσιών υγείας, στο πλαίσιο της εφαρμογής του ΓεΣΥ. Και δεν μιλάμε για οποιοδήποτε ΓεΣΥ, αλλά για αυτό που έχει ψηφιστεί το 2001. Οι δύο προτάσεις μας είναι εναρμονισμένες με το ΓεΣΥ, το οποίο θα πρέπει να εφαρμοσθεί. Γνωρίζουμε ότι δεν μπορεί να εφαρμοσθεί σε μια μέρα.

Θα πρέπει να προηγηθούν κάποιες μεταρρυθμίσεις, να τεθεί ένας οδικός χάρτης εφαρμογής του ΓεΣΥ με σαφή χρονοδιαγράμματα και με σαφείς μεταρρυθμιστικές πρόνοιες. Ήδη υπάρχει ένα τροποποιητικό νομοσχέδιο του 2016, το οποίο έχει υποβάλει ο Οργανισμός Ασφάλειας Υγείας για βελτίωση των προνοιών του ΓεΣΥ, του νόμου του 2001, το οποίο είναι στο Υπουργείο Υγείας για επεξεργασία και ελπίζουμε και αυτό να είναι έτοιμο να κατατεθεί, ώστε να γνωρίζουν όλοι ότι υπάρχει επικαιροποιημένος νόμος του ΓεΣΥ.
Οι δύο προτάσεις σάς αφορούν;
Είναι οι απόψεις των ασθενών, οι οποίες θέλουμε μπουν στη διαβούλευση, διότι οι ασθενείς είναι αυτοί που γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα ποιες είναι οι ανάγκες τους και πώς αυτές θα πρέπει να αντικριστούν από την πολιτεία και να τεθούν στις αλλαγές στην υγεία, όπως η αυτονόμηση των νοσηλευτηρίων και η εφαρμογή του ΓεΣΥ. Η ταλαιπωρία του πολίτη θα πρέπει να σταματήσει.

Η μία πρότασή μας αφορά την εισαγωγή της εξωνοσοκομειακής νοσηλείας, και με αυτό εννοούμε την πρωτοβάθμια περίθαλψη (προσωπικού γιατρού, φαρμάκων, εργαστηριακών εξετάσεων και υπηρεσιών ειδικών γιατρών σε εξωτερική βάση). Η άλλη πρόταση αφορά τη δημιουργία ενός μη κυβερνητικού ανεξάρτητου ινστιτούτου διαχείρισης κλινικής ποιότητας, που θα εποπτεύει τόσο τον δημόσιο τομέα όσο και τον ιδιωτικό τομέα.
Ποιες είναι οι σημαντικότερες εισηγήσεις σας;
Το σημαντικότερο το οποίο ζητούμε είναι η συμμετοχή των ασθενών σε όλα τα κέντρα λήψεως αποφάσεων. Θα πρέπει να ακούγεται η φωνή του ασθενούς, καθώς είναι ο κυριότερος εμπλεκόμενος και, όπως ισχυρίζονται όλοι, για αυτόν σχεδιάζονται οι υπηρεσίες υγείας. Είναι πολύ σημαντικό ο οργανωμένος φορέας των ασθενών να συμμετέχει στις αποφάσεις που λαμβάνονται για αυτούς.
Το δικαίωμα συμμετοχής των ασθενών στα κέντρα λήψεως αποφάσεων έχει θεσμοθετηθεί πρόσφατα, τι άλλο ζητάτε;
Έχει θεσμοθετηθεί το δικαίωμα της διαβούλευσης, όχι της συμμετοχής στα θέματα που αφορούν τους ασθενείς. Είναι σίγουρα ένα πολύ σημαντικό πρώτο βήμα, αλλά εμείς, όπως εξέφρασαν τη βούληση τόσο ο Υπουργός όσο και η Βουλή και τα πολιτικά κόμματα, ζητούμε τη θεσμοθέτηση και της συμμετοχής των ασθενών. Ήδη συμμετέχουμε στον διάλογο που γίνεται για την αυτονόμηση των κρατικών νοσηλευτηρίων, καθώς και στη διαβούλευση που γίνεται για τα φάρμακα και στις ad hoc επιτροπές, που αναλαμβάνουν τη δημιουργία των πρωτοκόλλων παραχώρησης των φαρμάκων και σε διάφορες άλλες επιτροπές.
Γίνονται κάποια βήματα για τη μείωση των λιστών αναμονής. Ποιες είναι οι θέσεις της Ομοσπονδίας;
Η αγορά υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τομέα δεν μπορεί να είναι μια μόνιμη κατάσταση. Ταυτόχρονα θα πρέπει θα πρέπει να ληφθούν μέτρα που να επιλύουν σε μεγάλο βαθμό και σε βάθος χρόνου το πρόβλημα, έτσι ώστε να σταματήσουν να υπάρχουν λίστες αναμονής. Η Ομοσπονδία απέστειλε τις εισηγήσεις της στο Υπουργείο Υγείας, για τη μείωση των λιστών αναμονής στα κρατικά νοσηλευτήρια και την εξυπηρέτηση των ασθενών.

Η ΠΟΣΠΦ εισηγείται τη διεξαγωγή έρευνας σε όλα τα δημόσια νοσηλευτήρια, για όλες τις λίστες αναμονής, της οποίας τα στοιχεία θα πρέπει να δοθούν για μελέτη, την επικαιροποίηση των λιστών και τη διασφάλιση ότι με κανένα τρόπο δεν θα μετακυλιστεί οποιοδήποτε κόστος στους ασθενείς. Επίσης, εισηγείται όπως γίνεται έλεγχος για την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τομέα.