Το «Sextortion» ξαναχτυπά

Ο ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ΚΑΝΕΙ ΤΗΝ ΕΠΑΝΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
H Αστυνομία προειδοποιεί τους χρήστες διαδικτύου σχετικά με τις διαδικτυακές απάτες
Το κοινό καλείται να μην ανταποκρίνεται σε τέτοιου είδους ηλεκτρονικούς εκφοβισμούς και να λαμβάνει κάποια βασικά μέτρα προστασίας
Είναι ένα φαινόμενο που είχε απασχολήσει τους Κύπριους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης πριν από περίπου έναν χρόνο, ενώ λίγους μήνες αργότερα, μετά τις προτροπές και τις συνεχείς προειδοποιήσεις της Υπηρεσίας Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, το φαινόμενο περιορίστηκε. Απ' ό,τι φαίνεται, όμως, δεν εξαλείφθηκε, μιας και μόλις χθες η Αστυνομία Κύπρου, κατόπιν πολλών καταγγελιών που έφτασαν στα γραφεία της, εξέδωσε προειδοποιητική ανακοίνωση μέσω της οποίας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου.
Περί τίνος πρόκειται; Σύμφωνα με την ανακοίνωση, πρόκειται για ένα παγκοσμίου κλίμακας φαινόμενο σεξουαλικού εκφοβισμού, με απώτερο σκοπό το κέρδος. Ως εκ τούτου ενημερώνονται οι χρήστες των διαδικτυακών μέσων επικοινωνίας και πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, καθώς επιτήδειοι βρίσκουν ολοένα και συχνότερα τρόπους προσέγγισης διαφόρων ατόμων για να τους αποσπάσουν χρήματα.
Πώς εκδηλώνεται
Μιλώντας στη «Σημερινή», λειτουργός του Γραφείου Καταπολέμησης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος του Αρχηγείου Αστυνομίας ανέφερε ότι έχουν γίνει εκ νέου καταγγελίες, σύμφωνα με τις οποίες ο χρήστης, ο οποίος συνήθως είναι άντρας, δέχεται αίτημα φιλίας από μια ελκυστική κοπέλα με ελαφρά ενδυμασία. Ακολούθως, αφού αποδεχτεί το αίτημα, η γυναίκα επικοινωνεί μαζί του στον χώρο διαπροσωπικής επικοινωνίας (chat) και τον καλεί να έρθουν σε οπτική επαφή μέσω άλλης πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης (skype) και βιντεοκλήσης.

Σύμφωνα με την Αστυνομία, όταν ο χρήστης ανταποκριθεί, τότε η κοπέλα αρχίζει να προβαίνει σε διάφορες πρόστυχες και σεξουαλικές πράξεις και τον καλεί να κάνει το ίδιο και να βγάλει τα ρούχα του, με σκοπό να τον καταγράψει. Ακολούθως, όταν τερματιστεί η επικοινωνία, ο χρήστης λαμβάνει μήνυμα με το οποίο ο διαδικτυακός διαφθορέας τον ενημερώνει ότι έχει βιντεοσκοπηθεί και, αν δεν καταβάλει χρηματικό ποσό, θα δημοσιοποιήσει το βίντεο σε όλους τους διαδικτυακούς του φίλους.
Ενέργειες προφύλαξης
Όπως προειδοποιεί η Αστυνομία, το κοινό καλείται να μην ανταποκρίνεται σε τέτοιου είδους ηλεκτρονικούς εκφοβισμούς και να λαμβάνει κάποια βασικά μέτρα προστασίας, όπως:
1. Να κάνει block το ύποπτο προφίλ
2. Να στέλνει αίτημα, είτε μέσω της Αστυνομίας είτε μέσω του Οργανισμού CyberEthics, για να διαγραφεί και να «μπλοκαριστεί» ο λογαριασμός του δράστη
3. Να κάνει ανενεργό τον λογαριασμό του για περίοδο τουλάχιστον δύο εβδομάδων, ώστε να μην μπορεί να εντοπιστεί από τον δράστη με άλλο προφίλ
4. Να μην ανταποκρίνεται με το να αποστέλλει οποιοδήποτε χρηματικό ποσό
5. Οι χρήστες καλούνται να μην ανταποκρίνονται καθόλου σε ηλεκτρονικά μηνύματα ή σε βιντεοκλήσεις που προέρχονται από άγνωστα πρόσωπα
6. Εάν πέσουν θύμα διαδικτυακού εκφοβισμού, καλούνται να προβαίνουν σε καταγγελία και να ενημερώνουν άμεσα το Γραφείο Καταπολέμησης Ηλεκτρονικού
Εγκλήματος στον αριθμό τηλεφώνου 22808200 ή να συμπληρώνουν φόρμα καταγγελίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας καταγγελιών αδικημάτων διαδικτύου της ιστοσελίδας της Αστυνομίας
Άλλες μορφές διαδικτυακής απάτης
Εκτός από το φαινόμενο του σεξουαλικού εκφοβισμού, παρατηρούνται και άλλου είδους διαδικτυακές απάτες, οικονομικής φύσεως, οι οποίες συνοψίζονται πιο κάτω.
Σύμφωνα με την Αστυνομία Κύπρου αυτές είναι:
α) Χρεώσεις της πιστωτικής κάρτας πολιτών μέσω του διαδικτύου για αγορές, οι οποίες δεν πραγματοποιήθηκαν από τους ίδιους.
- Στις περιπτώσεις αυτές, κάποιος κακόβουλος χρήστης του διαδικτύου δημιουργεί μια πλασματική ιστοσελίδα και με αυτόν τον τρόπο καταφέρνει να συγκεντρώνει στοιχεία κι αριθμούς πιστωτικών καρτών χρηστών του διαδικτύου, οι οποίοι έχοντας εξαπατηθεί, καθώς νομίζουν ότι πρόκειται για κάποιο διαδικτυακό κατάστημα, κάνουν τις αγορές τους.
- Επιπλέον, αρκετές είναι οι περιπτώσεις στις οποίες επιτήδειοι καταφέρνουν να αποκτούν φυσική πρόσβαση στα στοιχεία πιστωτικών καρτών πολιτών τα οποία εν συνεχεία χρησιμοποιούν σε διαδικτυακές αγορές, καθώς για τις αγορές αυτές δεν είναι απαραίτητη η φυσική κατοχή της πιστωτικής κάρτας, παρά μόνο τα στοιχεία αυτής.
Επιπροσθέτως, σε αρκετές περιπτώσεις οι χρήστες του διαδικτύου δίνουν οι ίδιοι άθελά τους τα στοιχεία σε κακόβουλους χρήστες του διαδικτύου (phishing). Ειδικότερα, ο ανυποψίαστος πολίτης λαμβάνει μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από Πιστωτικό Ίδρυμα, στο οποίο τηρεί λογαριασμό, με το οποίο του ζητείται να συμπληρώσει τα στοιχεία του (ονοματεπώνυμο, αριθμό λογαριασμού και πιστωτικής κάρτας κλπ.), για λόγους π.χ. ενημέρωσης των αρχείων της τράπεζας. Το μήνυμα, μέσω υπερσυνδέσμου, τους οδηγεί σε μια πλασματική ιστοσελίδα της τράπεζας, με αποτέλεσμα ο πολίτης να πείθεται και να χορηγεί τα επίμαχα στοιχεία.
β) Διακίνηση μηνυμάτων με απατηλό περιεχόμενο, που επιδιώκουν την εξαπάτηση ανυποψίαστων πολιτών.
- Ειδικότερα, ο τρόπος δράσης των κακόβουλων δραστών στην εν λόγω μορφή απάτης, που περιγράφεται υπό τον όρο «Ισπανικό Λόττο», είναι η μαζική αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικής αλληλογραφίας σε τυχαίους χρήστες του διαδικτύου, με τα οποία τους ενημερώνουν ότι έχουν κερδίσει ένα μεγάλο χρηματικό -εκατομμυρίων δολαρίων- σε ηλεκτρονική κλήρωση του διαδικτύου.

Οι δημιουργοί των μηνυμάτων αυτών, για να γίνουν πιστευτοί, χρησιμοποιούν παραπλήσια ονόματα μεγάλων εταιρειών (π.χ. Microsoft , Yahoo κλπ) και συνοδεύουν τα μηνύματα που αποστέλλουν με πλαστά πιστοποιητικά όσον αφορά στην υποτιθέμενη ηλεκτρονική κλήρωση. Η απάτη έγκειται στο γεγονός ότι ζητούν από τους υποτιθέμενους νικητές την προπληρωμή κάποιων φόρων ή/και εξόδων εκταμίευσης των χρημάτων, ποσό που συνήθως είναι της τάξης των μερικών χιλιάδων δολαρίων.
γ) «Απάτες 419» ή «νιγηριανές απάτες»
- Στις περιπτώσεις αυτές αποστέλλονται μηνύματα σε τυχαίους χρήστες του διαδικτύου, με τα οποία τους πληροφορούν ότι κάποιος κάτοχος ιδιαίτερα μεγάλης περιουσίας έχει αποβιώσει και, είτε δεν υφίσταται κανείς κληρονόμος και ο παραλήπτης του μηνύματος έχει επιλεγεί ούτως ώστε να κληρονομήσει αυτός την περιουσία, είτε για να καταστεί δυνατό να αποδεσμευτεί η περιουσία χρειάζεται αυτή να μεταφερθεί σε τραπεζικό λογαριασμό του εξωτερικού και ο παραλήπτης του μηνύματος ενημερώνεται ότι, εάν διαθέσει τον λογαριασμό του, θα αποκτήσει κάποιο ποσοστό επί της περιουσίας αυτής.
- Σε άλλες περιπτώσεις, άτομα από τη Νιγηρία αναζητούν τη βοήθεια επιχειρηματιών ή ελεύθερων επαγγελματιών με σκοπό να μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους, τα οποία προέρχονται από εγκληματικές πράξεις (λαθρεμπόριο, απάτες, δωροδοκία κλπ.), υποσχόμενοι για τη συνεργασία αυτήν υψηλό ποσοστό αμοιβής. Για τον σκοπό αυτόν, κάνουν χρήση τίτλων επίσημων φορέων της χώρας τους (Υπουργεία, Κεντρική Τράπεζα, Εθνική Εταιρεία Πετρελαίων Νιγηρίας κλπ.), χρησιμοποιούν τίτλους κυβερνητικών ή στρατιωτικών παραγόντων με υπαρκτά και ψεύτικα ονόματα ή προφασίζονται σχέση τους με «διάσημα» ή «σημαντικά» πρόσωπα.

Η απάτη έγκειται στο γεγονός ότι οι αποστολείς των μηνυμάτων ζητούν από τους παραλήπτες να τους αποστείλουν τα προσωπικά τους στοιχεία, τα στοιχεία του τραπεζικού λογαριασμού και πιστωτικής κάρτας κλπ, προκειμένου να επιτευχθεί η συνεργασία τους και η αποκόμιση των χρηματικών ποσών.