Τουρκία, χθες και σήμερα η αυτή

Η απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου και τα όσα επακολούθησαν επιβεβαιώνουν για ακόμη μία φορά το πραγματικό πρόσωπο της Τουρκίας. Φανερώνουν τη διαχρονική αστάθεια του πολιτεύματος και την πολλαπλή προσωπικότητα του λαού, τις συγκρουόμενες πολιτικές ιδεολογίες, την αντιδημοκρατική νοοτροπία, τον ισλαμικό φανατισμό, τις οθωμανικές καταβολές, την ιμπεριαλιστική προδιάθεση, τη βίαιη συμπεριφορά, την παράβλεψη των βασικών ελευθεριών, την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την παραβίαση των διεθνών κανόνων και νόμων.

Από της ίδρυσης της Τουρκικής Δημοκρατίας το 1923 πραγματοποιήθηκαν συνολικά 4 πραξικοπήματα, το 1960, το 1971, το 1980 και το 2007. Το πραξικόπημα της περασμένης εβδομάδας είναι το πρώτο που αποτυγχάνει. Για 6 δεκαετίες η Τουρκία αποτελούσε το καλομαθημένο παιδί των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Η στρατηγική της θέση ανάμεσα σε 2 ηπείρους, η γειτνίασή της με τη Σοβιετική Ένωση και ο έλεγχος των Δαρδανελίων την κατέστησε πολύτιμο στρατηγικό εταίρο.

Το μεγάλο της μέγεθος την ανήγαγε σε σημαντικό εμπορικό συνεργάτη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της διήνοιξε την προοπτική ένταξης σε αυτή ως πλήρες μέλος, παρ' όλες τις πολιτισμικές και θρησκευτικές διαφορές. Το 1963 υπογράφηκε στην Άγκυρα η Συμφωνία Σύνδεσης της Τουρκίας με την ΕΟΚ, πρόδρομο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 1987, επί πρωθυπουργίας Τουργκούτ Οζάλ, η Τουρκία υπέβαλε επίσημα αίτηση να γίνει πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, η οποία απορρίφθηκε λόγω αδυναμίας προσαρμογής στο Ευρωπαϊκό Κεκτημένο, καθώς και οικονομικών και πολιτικών υστερήσεων, με ταυτόχρονη προσφορά εμπορικής ένωσης.

Έκτοτε η Τουρκία προσπαθεί να υιοθετήσει τις αλλαγές που επιβάλλει η προσαρμογή της στο Ευρωπαϊκό Κεκτημένο, αλλά χωρίς σημαντικό αποτέλεσμα, παρ' όλη την υποβοηθητική στάση κάποιων χωρών με προεξάρχουσα τη Βρετανία. Η στάση της Τουρκίας στην πρόσφατη μεταναστευτική κρίση, οι σχέσεις της με το ISIS, η απόπειρα πραξικοπήματος και οι απολυταρχικές ενέργειες στην αντίδραση του καθεστώτος Ερντογάν, σε συνδυασμό με το Brexit, που έχει στερήσει την Τουρκία από τον πλέον ένθερμο υποστηρικτή της, αύξησαν κατακόρυφα τις αντιδράσεις κατά της ενταξιακής της πορείας.

Τα πολλά και μεγάλα εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα της Τουρκίας είναι πολύ δύσκολο να της επιτρέψουν στο προβλεπτό μέλλον να ειρηνεύσει και να μεταμορφωθεί σε ευνομούμενη δημοκρατία, καλό γείτονα, έμπιστο εταίρο, αξιόπιστο συνεργάτη. Κούρδοι, Συρία, Αρμενία, Ιράν, Αίγυπτος, Ρωσία, Ισραήλ συνθέτουν έναν πολιτικό γόρδιο δεσμό που δεν λύνεται εύκολα.

Αντίθετα, τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα και ο απόλυτος αυταρχισμός του Ταγίπ Ερντογάν μάλλον θα περιπλέξουν περαιτέρω την κατάσταση και θα οδηγήσουν τη χώρα σε μεγαλύτερες περιπέτειες. Ήδη, οι σχέσεις της χώρας με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ είναι αρκετά τεταμένες, και η Τουρκία προκαλεί ποικιλοτρόπως οδηγώντας τες σε περαιτέρω ένταση και πιθανή ρήξη. Η πρόσφατη εξαναγκαστική ταπείνωσή της έναντι στη Ρωσία και το Ισραήλ για εξομάλυνση των σχέσεών τους είναι αμφίβολο αν θα επιφέρει το ποθούμενο για την Τουρκία αποτέλεσμα.

Η στρατηγική της Κυπριακής Δημοκρατίας για λύση του Κυπριακού τις τελευταίες δεκαετίες περιστράφηκε γύρω από την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην παραδοχή ότι η Τουρκία θα εξαναγκαστεί να προβεί στις δέουσες υποχωρήσεις για επίλυση του προβλήματος, αναγνωρίζοντας την Κυπριακή Δημοκρατία, αποσύροντας τα κατοχικά στρατεύματα, επαναπατρίζοντας τους εποίκους, εφαρμόζοντας τα ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ, το διεθνές δίκαιο και το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο.

Δυστυχώς, η παραδοχή αυτή αποδείχτηκε εσφαλμένη, αφού για δεκαετίες τώρα τίποτε από τα αναμενόμενα δεν έχει επιτευχθεί. Αντίθετα, η Τουρκία γίνεται όλο και πιο αδιάλλακτη, σύρεται στον απολυταρχισμό, στον φανατικό ισλαμισμό, στον νεο-οθωμανισμό και στη διεθνή απομόνωση.Τα τρέχοντα γεωπολιτικά δεδομένα όπως έχουν διαμορφωθεί, πρωτίστως από τις πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία, τις ενεργειακές ανατροπές στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τις γεωπολιτικές αλλαγές στην ευρύτερη περιοχή, προσφέρουν μοναδική ευκαιρία για δυναμικότερη διεκδίκηση των δικαίων του κυπριακού λαού, καταγγελία της Τουρκίας για τη συνεχιζόμενη κατοχή, εποικισμό, εγκλήματα πολέμου, στέρηση των βασικών ελευθεριών και καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Τα δεδομένα επιβάλλουν και δικαιολογούν την απαίτηση πλήρους απαγκίστρωσης της Κύπρου από την κηδεμονία και εποπτεία της Τουρκίας. Η απαίτηση της κυπριακής κυβέρνησης για αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και κατάργηση των τουρκικών εγγυήσεων δεν αρκεί. Η Τουρκία έχει αποδείξει επανειλημμένα στο παρελθόν ότι δεν χρειάζεται διεθνή νομιμοποίηση για να υλοποιεί τους στρατηγικούς της στόχους. Τη στιγμή αυτή επιβάλλεται, όσο ποτέ προηγουμένως, η χάραξη νέας στρατηγικής για λύση του Κυπριακού στη βάση του διεθνούς δικαίου και του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου.

Η διεθνής κοινότητα είναι όσο ποτέ προηγουμένως έτοιμη να ακούσει. Οι μεγάλες δυνάμεις και οι χώρες της περιοχής ψάχνουν παράγοντες σταθεροποίησης στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και η Κύπρος αποτελεί εξαίρετο υποψήφιο. Η στρατηγική αυτή επιβάλλεται να αγγίξει και τους Τουρκοκυπρίους.

Οι Τουρκοκύπριοι πρέπει να κληθούν να επιλέξουν τι θέλουν να είναι. Κύπριοι Ευρωπαίοι πολίτες, ή υποχείρια της νέο-οθωμανικής ισλαμιστικής Τουρκίας; Πρέπει να σταματήσουν επιτέλους να προσφέρουν άλλοθι στην Τουρκία για να υλοποιεί τα νεο-οθωμανικά στρατηγικά σχέδιά της και οφείλουν να συνεργαστούν με τον υπόλοιπο κυπριακό λαό, για να κτίσουμε όλοι μαζί ένα ευοίωνο κοινό μέλλον σε ένα ενιαίο κράτος, μακριά από εγγυήσεις, εξαρτήσεις, κηδεμονίες και επιρροές.
AΘΩΣ ΚΟΙΡΑΝΙΔΗΣ
Πρόεδρος ΠΝΟΗΣ ΛΑΟΥ