ΡΙΝΓΚ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ Η επίσκεψη του Πρ.Αναστασιάδη στο Ισραήλ

Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Τουρκία αλλά και το αποτέλεσμα της επίσκεψης του Προέδρου Αναστασιάδη στο Ισραήλ απασχολούν και θα συνεχίσουν να απασχολούν την πολιτική σκηνή, αφού οι επιπτώσεις τους στο Κυπριακό έχουν άμεσο και έμμεσο αντίκτυπο. Στο «Ρινγκ» αυτής της βδομάδας φιλοξενούμε την πρώην Υπουργό Εξωτερικών Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή και το μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών της Βουλής του ΔΗΣΥ Ελένη Σταύρου.
Ερωτήσεις
1) Στην κοινή δήλωση Αναστασιάδη-Νετανιάχου αναφερόταν πως μια λύση του Κυπριακού θα διευκολύνει τα θέματα ενέργειας στην περιοχή. Κινδυνεύει το εθνικό μας θέμα να θυσιαστεί στον βωμό των τουρκο-ισραηλινών ενεργειακών αναγκών;
2) Θα ήταν προς όφελος της ενεργειακής ασφάλειας της Ε.Ε. μια ενδεχόμενη μεταφορά του φυσικού αερίου από το Ισραήλ μέσω της κυπριακής ΑΟΖ στην Τουρκία και από εκεί στην ευρωπαϊκή αγορά;
3) Μπορεί η Κύπρος να αναμένει απτά αποτελέσματα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων εκ μέρους της Τουρκίας, δεδομένης της ρευστής κατάστασης της χώρας μετά το πραξικόπημα;
Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή
1. Η κοινή δήλωση Αναστασιάδη - Νετανιάχου αναφέρει το αυταπόδεικτο, ότι δηλαδή η λύση του Κυπριακού θα διευκολύνει τα θέματα ενέργειας. Αποτελεί γεγονός ότι η εκκρεμότητα στο Κυπριακό, κυρίως η συνεχιζόμενη τουρκική κατοχή και ο απόλυτος έλεγχος που ασκεί η Τουρκία στις κατεχόμενες περιοχές, δεν επιτρέπουν την πλήρη ανάπτυξη των ενεργειακών μας δυνατοτήτων ως κράτος σε όλη την έκταση της ΑΟΖ μας. Λύση του Κυπριακού, την οποία ευχόμαστε όλοι, θα είναι προς όφελος όχι μόνο της Κύπρου και του λαού της, αλλά και όλων των γειτόνων μας, περιλαμβανομένων και του Ισραήλ και της Τουρκίας. Λύση του Κυπριακού, βέβαια, προϋποθέτει μια διευθέτηση που θα είναι αποδεκτή και θα υιοθετηθεί σε δημοψηφίσματα και στις δύο κοινότητες και όχι μια λύση που θα επιβληθεί ή που θα είναι αποτέλεσμα εκβιασμού, γιατί μια τέτοια «λύση» δεν θα είναι βιώσιμη, αλλά η απαρχή νέων περιπετειών που θα έχουν συνέπειες και στις ενεργειακές μας προοπτικές.

2. Στόχος της στρατηγικής για την ενεργειακή ασφάλεια της Ε.Ε. είναι να καταστεί η Ε.Ε. πιο ανθεκτική στις εξωτερικές ενεργειακές κρίσεις και να μειωθεί η εξάρτηση από συγκεκριμένα καύσιμα, προμηθευτές ενέργειας και διαδρομές και να διαφοροποιηθεί ο εφοδιασμός, ούτως ώστε να καταστεί πιο ασφαλής. Ως εκ τούτου, μια ενδεχόμενη μεταφορά φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο (και όχι μόνο κατ’ ανάγκην από το Ισραήλ), μέσω αγωγού που θα περνά από την κυπριακή ΑΟΖ (υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι θα επιλυθεί το Κυπριακό και θα δοθεί η συγκατάθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας), θα μπορούσε να αποτελεί μία εκ πολλών άλλων διαδρομών που θα αποφασισθούν, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η ενεργειακή ασφάλεια της Ε.Ε., η οποία είναι αναγκασμένη να εισάγει το 90% των αναγκών της σε αργό πετρέλαιο και το 66% σε φυσικό αέριο. Είναι γνωστό ότι βρίσκεται ήδη υπό μελέτη, που χρηματοδοτείται από την Ε.Ε., πρόταση Κύπρου, Ισραήλ και Ελλάδας για τη δημιουργία αγωγού (East Med) για μεταφορά του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου μέσω Κύπρου-Ελλάδος στην Ε.Ε., μια πρόταση που δυνητικά θα μπορούσε να αλλάξει τα ενεργειακά δεδομένα στην περιοχή και στην Ε.Ε.

3. Οι εξελίξεις στην Τουρκία μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα και την επιβολή κατάστασης έκτακτης ανάγκης και σαρωτικών συλλήψεων και εκκαθαρίσεων στη χώρα από όλο το φάσμα της τουρκικής κοινωνίας, με πρόσφατα θύματα τα Πανεπιστήμια και πέραν των 130 Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, προκαλούν έντονη ανησυχία διεθνώς. Ιδιαίτερα όμως για τη χώρα μας, που μέρος του εδάφους της βρίσκεται υπό τη στρατιωτική κατοχή και τον πλήρη έλεγχο της Τουρκίας, η ανησυχία βρίσκεται σε κορύφωση, δεδομένης και της συνεχιζόμενης διαδικασίας των διαπραγματεύσεων, η θετική εξέλιξη και ολοκλήρωση των οποίων δεν μπορεί να επιτευχθεί αν η Τουρκία δεν επιδείξει καλή θέληση και συνεργαστεί προς την κατεύθυνση λύσης, κάτι που θεωρώ απομακρυσμένο και ανέφικτο υπό τις παρούσες συνθήκες και την εξαιρετικά επικίνδυνη ηγεσία της Τουρκίας.
Ελένη Σταύρου

1) Όπως είναι γνωστό, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκτιμά κάθε λέξη στο εθνικό μας πρόβλημα, στη βάση, πάντοτε, του αδιαπραγμάτευτου στόχου μας που είναι η ασφάλεια και η ευημερία του Ελληνισμού στην Κύπρο, στο βάθος των αιώνων που θα ακολουθήσουν. Οι αποφάσεις τακτικής και στρατηγικής του Προέδρου λαμβάνονται πάντοτε με βάση και τους αμετακίνητους στόχους της Τουρκίας, που είναι η κυριαρχία της στην Ανατολική Μεσόγειο και η ισχυρή παρουσία της στη Μέση Ανατολή. Κύριο κώλυμά της είναι η κρατική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία επί 56 χρόνια προσπαθεί να καταλύσει, χρησιμοποιώντας τους τουρκικής καταγωγής κατοίκους της Κύπρου, οι οποίοι εθελούσια ή καταναγκαστικά θα ελέγχονται από την Τουρκία και στους επόμενους αιώνες. Προσωπικά, αφιερώθηκα στην οικοδόμηση της τριμερούς συνεργασίας Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας. Η πρόσφατη «ενεργειακή συμφωνία» Ισραήλ-Τουρκίας θα επεκταθεί σύντομα και στο στρατηγικό πεδίο. Ισραήλ και Τουρκία επείγονται να προχωρήσουν στα κοινά τους σχέδια, παρακάμπτοντας τον σκόπελο της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω μιας «λύσης» του κυπριακού προβλήματος. Είναι πρόδηλο πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ούτε την Τουρκία θέλει να διευκολύνει ούτε να καταστήσει το Ισραήλ νέο ρυθμιστικό παράγοντα του Κυπριακού. Απαιτείται, συνεπώς, νηφάλια επαναξιολόγηση των νέων δεδομένων και καθορισμός νέας στρατηγικής, με γνώμονα τα δικά μας και μόνο συμφέροντα.

2) Οι σχέσεις Τουρκίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι οι χείριστες και ίσως καταλήξουν σε απροκάλυπτα εχθρικές. Τα τέρατα που εκθεμελιώνουν την πολιτισμένη ανθρωπότητα είναι, κατά κανόνα, «πρεσβευτές», ή «υπότροφοι» της Τουρκίας. Συνεπώς η Ευρώπη σιχαίνεται οποιαδήποτε νέα, εφεξής, εξάρτηση από την τριτοκοσμική δικτατορία της Τουρκίας. Όπως έχω πει πολλές φορές, ευρωπαϊκά κράτη, αλλά και εταιρείες προτιμούν τη σταθερή λύση από Κύπρο προς Ευρώπη, παρά τη «φτηνή» αλλά αβέβαιη μέσω Τουρκίας.

3) Με «σύμμαχο» ξανά το Ισραήλ, η Τουρκία θα μπορούσε να κάνει γενναιόδωρες υποχωρήσεις στο Κυπριακό, προκειμένου να καταργήσει το κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω «μιας κάποιας λύσης». Η σημερινή όμως εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία δεν ευνοεί τέτοιες αποφάσεις. Διότι, αυτοί που σχεδιάζουν το επόμενο πραξικόπημα θα επικαλεστούν και έναν τέτοιο πολιτικό ελιγμό στο Κυπριακό, για να οδηγήσουν τον Ερντογάν στην αγχόνη. Συνεπώς, μόνο υποταγή άνευ όρων θα μας ζητήσουν άμεσα ή έμμεσα, προκειμένου να δώσουν και ένα τέλος στο κακόγουστο ανέκδοτο περί «τελευταίας ευκαιρίας».