Χοντραίνει το ενεργειακό παιχνίδι

Για επαφές με πετρελαϊκές εταιρείες σε Λονδίνο και ΗΠΑ μεταβαίνει ο Υπουργός Ενέργειας
Μέσω της «τουρκικής Κύπρου» ενδέχεται να περάσει ο αγωγός από το Λεβιάθαν προς την Τουρκία, έστω και αν δυσαρεστηθούν οι Ελληνοκύπριοι, δηλώνει Ισραηλινός στη «Χουριέτ»
Στη μέγγενη της τουρκο-ισραηλινής επαναπροσέγγισης κινδυνεύει να διολισθήσει το Κυπριακό, αφού για την ολοκλήρωση της ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ Άγκυρας και Τελ Αβίβ απαιτείται, όπως συνεχώς διαμηνύει και η κυπριακή κυβέρνηση, άμεση επίλυση του εθνικού μας προβλήματος. Στην περίπτωση αυτή, όπως αναφέρει σε άρθρο της η εφημερίδα «Χουριέτ», ένας ισραηλινο-τουρκικός αγωγός φυσικού αερίου θα πρέπει να περάσει μέσα από την ΑΟΖ της «τουρκοκυπριακής κυβέρνησης», όπως αποκαλεί το κατοχικό καθεστώς.

«Αυτό μπορεί να ενοχλήσει τους Ελληνοκύπριους φίλους μας, εντούτοις αποτελεί ένα σημαντικό οικονομικό σχέδιο για εμάς και πρέπει να είμαστε λογικοί. Αυτή είναι η συντομότερη διαδρομή», δήλωσε ανώνυμη ισραηλινή πηγή στην τουρκική εφημερίδα.

Η ίδια πηγή σημειώνει, επίσης, ότι τα συνολικά αποθέματα των κοιτασμάτων από τα ισραηλινά οικόπεδα Λεβιάθαν και Ταμάρ εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα περίπου 900 δις κυβικά μέτρα (bcm), εκ των οποίων περίπου 150 bcm έχουν προγραμματιστεί για τις εξαγωγές. «Αυτό θα μπορούσε να αποφέρει σημαντικά έσοδα για την ισραηλινή οικονομία», είπε η πηγή.
Η Κερύνεια στο κόλπο
Συγκεκριμένα για το Κυπριακό, η «Χουριέτ» αναφέρει πως ανάλογα με το μέλλον των διαπραγματεύσεων, θα μπορούσε να κατασκευαστεί στο νησί ένας σταθμός ο οποίος θα συγκεντρώσει τα κοιτάσματα Κύπρου-Ισραήλ, με σκοπό αυτά να μεταφερθούν στη συνέχεια στην Τουρκία μέσω ενός κοινού αγωγού.

«Η Κερύνεια, στις βόρειες ακτές της 'τουρκικής Κύπρου', βρίσκεται περίπου 100 χιλιόμετρα από το τουρκικό βιομηχανικό λιμάνι της Μερσίνας, το οποίο βρίσκεται επίσης 120 χιλιόμετρα από το Τσεϊχάν. Οι νότιες ακτές της 'τουρκικής Κύπρου' είναι μόλις 200 χιλιόμετρα μακριά από τα ισραηλινά κοιτάσματα. Η δυνατότητα αυτή θα αυξήσει τόσο την οικονομική όσο και πολιτική αξία των εξαγωγών φυσικού αερίου, δεδομένου ότι αυτό θα εξαρτηθεί από τις καλές σχέσεις μεταξύ των πολιτικών Αρχών και των δυο πλευρών στην Κύπρο».

Μόλις υπάρξει μια συμφωνία επανένωσης της Κύπρου, συνεχίζει το άρθρο, τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στον «ελληνικό Νότο» και το «τουρκικό βόρειο τμήμα» θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για το καλό και των δύο κοινοτήτων. Αναφορά γίνεται και για πιέσεις που ασκούν οι ΗΠΑ τόσο για την επίτευξη μιας συμφωνίας επίλυσης του Κυπριακού όσο και μιας συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ.

Υπενθυμίζεται ότι δύο εταιρείες, οι Noble και Delek, που δραστηριοποιούνται και στην Κύπρο, είναι οι βασικοί ανάδοχοι για την εξερεύνηση, τις γεωτρήσεις και την παραγωγή του φυσικού αερίου από τα δύο πεδία του Ισραήλ. Σε παλαιότερους χάρτες από παρουσιάσεις των εταιρειών Avner και Delek εμφανίζονται οι επιλογές εξαγωγής προς την Τουρκία με αγωγό, με έναν από αυτούς μάλιστα να τοποθετεί σταθμό υγροποίησης στην Κερύνεια (χάρτης 1).
Σε εγρήγορση η Κυβέρνηση...
Ερωτηθείς ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος στην εκπομπή του «Σίγμα», κατά πόσο οι Ισραηλινοί λαμβάνουν αποφάσεις ερήμην της Κυπριακής Δημοκρατίας, δήλωσε πως η Κυβέρνηση παρακολουθεί τις εξελίξεις και βρίσκεται σε εγρήγορση. «Υπάρχουν τρεις επιλογές ανάπτυξης του φυσικού πλούτου στην ανατολική Μεσόγειο.

Η μια επιλογή είναι η Τουρκία, η άλλη είναι η Αίγυπτος και η τρίτη είναι η Ελλάδα, και από εκεί στην Ευρώπη. Θα εξεταστούν όλες οι επιλογές. Η επιλογή που αφορά την Τουρκία, λαμβάνοντας υπ' όψιν τις υφιστάμενες επιλογές, δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη συγκατάθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας», είπε, διευκρινίζοντας ότι ο κ. Νετανιάχου συμμερίζεται αυτό το γεγονός.

Σε παρατήρηση δημοσιογράφου, που παρέπεμψε σε δηλώσεις του Ισραηλινού Υπουργού Ενέργειας, ότι ο αγωγός EastMed είναι δαπανηρός, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει και αυτήν την επιλογή.
Ισραηλινές επαφές στη Νέα Υόρκη
Εν τω μεταξύ, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εθνικών Υποδομών, Ενέργειας και Υδάτινων Πόρων του Ισραήλ Shaul Meridor είχε, τις προηγούμενες μέρες, σειρά επαφών στη Νέα Υόρκη με πιθανούς επενδυτές στην αγορά του φυσικού αερίου του Ισραήλ.

Μεταξύ άλλων, σύμφωνα με την Globes, ο ίδιος αναφέρθηκε στον αγωγό φυσικού αερίου Ισραήλ-Τουρκίας, σημειώνοντας ότι λόγω σχετικής γεωγραφικής εγγύτητας με την Τουρκία, η κατασκευή αγωγού θα μπορούσε να προχωρήσει άμεσα.

Ο Meridor μίλησε, επίσης, και για την πιθανή κατασκευή ενός αγωγού προς την Ελλάδα μέσω της Κύπρου (EastMed), σημειώνοντας ωστόσο πως ένα τέτοιο έργο θα ήταν περίπλοκο και δαπανηρό, και η οικονομική του βιωσιμότητα εξαρτάται από μελλοντικές ανακαλύψεις.
«Γενικά τα σενάρια»
Από την πλευρά του ο Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης, κληθείς να σχολιάσει στην εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο», κατά πόσο οι Ισραηλινοί ήδη κάνουν ενεργειακούς σχεδιασμούς με τα υπάρχοντα κοιτάσματα, ή αν πρόκειται για γενικά σενάρια, απάντησε:

«Θα έλεγα ότι, αυτή τη στιγμή, είναι γενικά σενάρια. Γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι σχέδιο ανάπτυξης και παραγωγής του Λεβιάθαν που εγκρίθηκε πρόσφατα αφορά, στην πρώτη του φάση, έλευση φυσικού αερίου από το κοίτασμα προς το Ισραήλ και την Ιορδανία».

Ο κ. Λακκοτρύπης υπενθύμισε, μάλιστα, ότι το ζήτημα της κατασκευής αγωγού από το Ισραήλ προς την Τουρκία είχε ξαναζητηθεί πριν από τρία χρόνια, στο πλαίσιο της προοπτικής φιλελευθεροποίησης της τουρκικής αγοράς στον τομέα και αναθερμαίνεται τώρα, με αφορμή τη λήξη μακροχρόνιων συμβολαίων που έχει η Τουρκία με ρωσικές εταιρείες. «Επομένως», συνέχισε ο Υπουργός, «θεωρώ ότι είναι γενική συζήτηση αυτή τη στιγμή».
Σημαντική η πολιτική σταθερότητα
Ερωτηθείς, αν υπάρχει σκεπτικισμός στο ενδεχόμενο δημιουργίας ενός τουρκο-ισραηλινού αγωγού, ο κ. Λακκοτρύπης είπε: «Οι σχέσεις μας με το Ισραήλ εμβαθύνονται συνεχώς. Ακόμα και το τηλεφώνημα του κ. Νετανιάχου προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας λέει πάρα πολλά. Δεν είχαμε οποιαδήποτε συζήτηση που να αναφέρει εις βάθος το γεγονός ότι πρέπει να δούμε την περίπτωση αγωγού προς την Τουρκία. Δεν υπάρχει κάτι τέτοιο σε καμία επίσημη ή ανεπίσημη συζήτηση που είχαμε με τους Ισραηλινούς, ούτε με τον ομόλογό μου».

Ο ίδιος μάλιστα επεσήμανε πως η αποκατάσταση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ συμβάλλει στην πολιτική σταθερότητα που υπάρχει και αυξάνει το ενδιαφέρον των εταιρειών. «Διότι, το ρίσκο που αναλαμβάνει μια εταιρεία για να κάνει γεωτρήσεις σε πολύ βαθιά νερά, όπως αυτά της ανατολικής Μεσογείου, είναι πολύ μεγάλο», τόνισε.
Ανάπτυξη Αφροδίτης
Όσον αφορά την ανάπτυξη του κοιτάσματος Αφροδίτη, ο Υπουργός Ενέργειας μίλησε για κινήσεις που βασίζονται σε τρεις πυλώνες: To αναθεωρημένο σχέδιο ανάπτυξης και παραγωγής του κοιτάσματος, τον τρίτο γύρο αδειοδότησης που λήγει στις 22 Ιουλίου, και το περαιτέρω ερευνητικό πρόγραμμα, κατά το οποίο αναμένονται να επαναρχίσουν οι γεωτρήσεις, αρχικά στο τεμάχιο 11 αρχές του 2017».

«Τον Απρίλιο», πρόσθεσε, «ήταν η τελευταία φορά που είχαμε ενώπιόν μας το αναθεωρημένο σχέδιο ανάπτυξης και παραγωγής. Σήμερα, πρέπει να πω ότι θα κατατεθούν τα δικά μας σχόλια επ’ αυτού του κειμένου προς την κοινοπραξία του τεμαχίου 12. Υπάρχουν κάποιες παρατηρήσεις, τις οποίες η δική μας πλευρά θέλει να υποβάλει, και από εκεί και πέρα να συνεχιστούν οι συζητήσεις, ώστε να καταλήξουμε σε ένα κοινώς αποδεκτό σχέδιο ανάπτυξης».
Σειρά επαφών στο εξωτερικό
Σχετικά με τις επαφές του Προέδρου της Δημοκρατίας με τις εταιρείες που εκδήλωσαν ενδιαφέρον και κατά πόσο θα δούμε το ενδιαφέρον στην πράξη μέχρι τις 22 Ιουλίου, ο Υπουργός είπε: «Υπάρχει συγκεκριμένο ενδιαφέρον από εταιρείες. Υπάρχει και πιο γενικό ενδιαφέρον από άλλες εταιρείες, το οποίο προσπαθούμε να μετατρέψουμε σε πολύ συγκεκριμένο για να έχουμε προτάσεις μέχρι τις 22 Ιουλίου. Πέραν των επαφών που θα έχει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μέχρι τις 22 του μηνός, θα μεταβώ στο Λονδίνο και στο Χιούστον αυτή την εβδομάδα, για επαφές με πετρελαϊκές εταιρείες εκεί».
Ενδιάμεση λύση και προκλήσεις
Αναφορικά με τα σχέδια τις ενδιάμεσης λύσης ανέφερε: «Γνωρίζουμε πολύ καλά, από τις προσπάθειες που έγιναν για ενδιάμεση λύση, ότι οι ποσότητες που χρειαζόμαστε στην Κύπρο είναι πάρα πολύ μικρές, οι οποίες να μπορέσουν από μόνες τους να δικαιολογήσουν μιαν ανάπτυξη του Αφροδίτη. Κατ’ επέκταση, χρειαζόμαστε να διαθέσουμε σε μακροχρόνια συμβόλαια τη μεγαλύτερη ποσότητα του κοιτάσματος, για να μπορέσει να στηριχθεί οικονομικά το όλο εγχείρημα. Οικονομικά υπάρχουν προκλήσεις, οι οποίες προκαλούνται κυρίως από τις χαμηλές τιμές που επικρατούν αυτή τη στιγμή στην αγορά φυσικού αερίου».