To αρνάκι που έγινε λύκος γραμμή

«Δεν θα υπάρχει κίνητρο για τον Πρόεδρο να ενδιαφέρεται για τις υπόλοιπες περιοχές, αφού οι ψήφοι τους δεν θα έχουν σημασία στην εκλογή ή επανεκλογή του», αναφέρει ο καθηγητής Egbosiuba αναφορικά με την εκ περιτροπής Προεδρία
Η εκλογή του Μουσταφά Ακιντζί στην ηγεσία της τ/κ κοινότητας στις 26 Απριλίου 2015 θεωρήθηκε, από μερίδα της ε/κ πολιτικής ηγεσίας και του λαού, ως μια ελπίδα για εξεύρεση, επιτέλους, μιας δίκαιης λύσης στο Κυπριακό. Το συμπαθητικό κατά τα άλλα εξωτερικό προφίλ του, σε αντίθεση με τον βλοσυρό προκάτοχό του Ντερβίς Έρογλου, η επικοινωνιακή του άνεση αλλά και η μέχρι τότε στάση του ως «δήμαρχος» της κατεχόμενης Λευκωσίας, έκανε αρκετούς να πιστέψουν πως ο Ακιντζί αποτελεί έναν ιδανικό συνομιλητή, με τον οποίο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα μπορέσει να συνεννοηθεί καταλήγοντας σε έναν «έντιμο συμβιβασμό».

Υπενθυμίζεται πως ο Πρόεδρος Αναστασιάδης τις πρώτες εκείνες μέρες «κελαηδούσε» μέσω του twitter πως «Η επιλογή του Μουσταφά Ακιντζί αποτελεί μια ελπιδοφόρα εξέλιξη για την κοινή μας πατρίδα». Ενώ στο ίδιο μήκος κύματος, ο τότε Πρόεδρος της Βουλής Γιαννάκης Ομήρου, σε γραπτή του δήλωση, ανέφερε ότι «ο βίος και η πολιτεία του Μουσταφά Ακιντζί διαχρονικά δημιουργούν ελπίδες, για μια διαφορετική και πιο θετική προσέγγιση στις προσπάθειες για λύση».

Με διθυραμβικό τίτλο, η εφημερίδα του ΑΚΕΛ «Χαραυγή» έγραφε την επομένη της εκλογής: «Κλαδιά ελιάς με ανθούς ελπίδας. Δυναμική και προοπτική στον διάλογο που επαναρχίζει». Μεγάλη επιπλέον μερίδα των Ε/κ, κυρίως επαναπροσεγγιστών, σε σχόλιά τους στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, υπερθεμάτιζαν το γεγονός ότι στις συγκεντρώσεις του Ακιντζί δεν υπήρχαν τουρκικές σημαίες, σημάδι που εκλήφθηκε ως διάθεση απογαλακτισμού των Τ/κ από τις εντολές της Τουρκίας.
Ανώμαλη προσγείωση από Ερντογάν

Εντούτοις, από την πρώτη μέρα της θητείας του Ακιντζί, ο νεο-Σουλτάνος Ερντογάν, στο τηλεγράφημα που έστειλε το βράδυ εκείνης της Κυριακής, του έκοψε τη φόρα για το Κυπριακό, λέγοντας πως «δεν είναι δυνατόν να υιοθετηθεί μια στάση για εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό με όποιο κόστος». Σύμφωνα μάλιστα με πηγή του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, στην τηλεφωνική επικοινωνία των δυο που ακολούθησε τότε, υπήρξε κάποιου είδους «λεκτικός διαπληκτισμός».

Έτσι, παρ' όλη την επικοινωνιακή προσπάθεια που ενορχηστρώθηκε στη συνέχεια από τον κ. Έιντε, με τις κοινές εμφανίσεις Αναστασιάδη-Ακιντζί σε κοινωνικές εκδηλώσεις, τις ανέμελες βόλτες στην οδό Λήδρας με τα καφεδάκια και τις θεατρικές παραστάσεις, η πραγματικότητα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, λίγους μήνες αργότερα, μετέτρεψε σε θρύψαλα τις ελπίδες όλων όσοι, αφελώς, πίστεψαν στη δυνατότητα απεξάρτησης του κατοχικού ηγέτη από τα φιρμάνια της Άγκυρας.
Σταθερά αδιάλλακτος

Καθ’ όλην τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων τους τελευταίους δεκαέξι μήνες μέχρι σήμερα, μια μέρα πριν από την πολυαναμενόμενη τριμερή συνάντηση Αναστασιάδη-Ακιντζί-Μπαν Κι Μουν στη Νέα Υόρκη, ο κατοχικός ηγέτης παρέμεινε σταθερός στις θέσεις του. Επιμένει να εκφράζει δημόσια αλλά και να διεκδικεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όλες τις επιθυμίες Άγκυρας, μερικές εκ των οποίων συνιστούν κόκκινη γραμμή για την ε/κ πλευρά. Συνέχιση των τουρκικών εγγυήσεων στο νησί, παραμονή Τούρκων εποίκων, υιοθέτηση εκ περιτροπής προεδρίας, πρωτογενές δίκαιο, μεταφορά του φυσικού αερίου προς Τουρκία και μη επιστροφή εδαφών, αποτελούν ορισμένες μόνο από τις απαράδεκτες θέσεις της Άγκυρας, τις οποίες προωθεί ο Ακιντζί.
Εκβιασμοί για την εκ περιτροπής Προεδρία

Το Ιούνιο του 2015, σε συνέντευξή του στο Αλ Jazzera, o Μουσταφά Ακιντζί εξέφρασε ίσως για πρώτη φορά το «όραμά» του για τη λύση του Κυπριακού. Ανάμεσα σε αυτά που ξεχωρίζουν ήταν η αναφορά ότι σε ένα ομόσπονδο κράτος, με ισότιμους εταίρους, μπορεί να υπάρξει εκ περιτροπής Προεδρία, και ανάλογα με το μέγεθος της κοινότητας να υπάρξει ρύθμιση στη διάρκεια της θητείας.

«Αυτή θα είναι μια δίκαιη διευθέτηση», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ακιντζί. Μέσα στη βδομάδα που μας πέρασε ο Ακιντζί, με διαφορετική πλέον ρητορική, απείλησε πως χωρίς εκ περιτροπής προεδρία δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία για λύση. Αν και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης με την Κυβέρνηση αναγνωρίζουν ότι στο θέμα της εκ περιτροπής Προεδρίας υπάρχει διάσταση απόψεων μεταξύ των δυο πλευρών, εντούτοις δεν έχει μέχρι στιγμής προταθεί κάποια εναλλακτική φόρμουλα.

Πάντως, υπενθυμίζεται πως ο Υπουργός Εξωτερικών Γιαννάκης Κασουλίδης, σε συνέντευξή του στη «Σημερινή» τον Ιούλιο του 2015, ερωτηθείς για τη στάση Ακιντζί επί του θέματος, είπε: «Η εκ περιτροπής προεδρία, και μάλιστα με εκλογή μόνο από τη μια κοινότητα, δεν είναι δίκαιη λύση. Πέραν τούτου, η αποστέρηση του δικαιώματος οποιουδήποτε πολίτη από οποιαδήποτε κοινότητα να μπορεί να εκλεγεί στην Προεδρία του Κράτους, και πάλι δεν αποτελεί δίκαιη λύση».

Πληροφορίες των τελευταίων ημερών αναφέρουν πως ο κ. Ακιντζί απαίτησε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όπως το θέμα της εκ περιτροπής προεδρίας συζητηθεί ως πακέτο με τη διασταυρούμενη ψήφο. Επομένως, δεδομένης της διάστασης απόψεων των δυο πλευρών, το πιο πιθανό είναι η μια εκ των δυο να πρέπει να υπαναχωρήσει, παίρνοντας ως αντάλλαγμα κάτι άλλο.
Δυσλειτουργία και κίνδυνοι

Όλοι όσοι στην ε/κ πλευρά είναι υπέρμαχοι της υπαναχώρησής μας στο συγκεκριμένο ζήτημα, φέρουν ως παράδειγμα την εκ περιτροπής Προεδρία που ασκούν ανά εξάμηνο τα κράτη μέλη της ΕΕ του Συμβουλίου. Εντούτοις, είναι γνωστό πως η ανάληψη της προεδρίας του Συμβουλίου ανά εξάμηνο από τα κράτη μέλη δεν επιτρέπει σε αυτά να υιοθετήσουν την δική τους ατζέντα και ο θεσμός μάλλον είναι διακοσμητικός.

Πέραν όμως από αυτό, το σύστημα της εκ περιτροπής προεδρίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι προβληματικό, αφού οδηγεί συχνά σε ασυνέχεια της κοινοτικής πολιτικής, καθώς το προσωπικό της προεδρίας και οι πολιτικές προτεραιότητες αλλάζουν κάθε έξι μήνες. Ο Νιγηριανός καθηγητής Michael Egbosiuba, επιχειρηματολογώντας κατά της εκ περιτροπής Προεδρίας που προσπαθεί να επιβληθεί στη χώρα του αναφέρει:

«Το πιο ολέθριο υποπροϊόν της εκ περιτροπής προεδρίας θα είναι η θεσμοθέτηση και κωδικοποίηση της ατιμωρησίας. Ο Πρόεδρος που θα κατάγεται από μια συγκεκριμένη περιοχή (στην περίπτωσή μας συνιστώσα πολιτεία) θα συγκεντρώνει την προσοχή του συγκεκριμένα σε αυτή την περιοχή και εις βάρος των άλλων. Δεν θα υπάρχει κίνητρο για τον Πρόεδρο να ενδιαφέρεται για τις υπόλοιπες περιοχές, αφού οι ψήφοι τους δεν θα έχουν σημασία στην εκλογή ή επανεκλογή του».
Οι απαράδεκτες θέσεις

Επιγραμματικά, παραθέτουμε ορισμένες θέσεις-δηλώσεις του Ακιντζί, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο το «κοινό όραμα» του κατοχικού ηγέτη συνάδει με τις θέσεις της ε/κ πλευράς:

«Η Ελλάδα και η Τουρκία δεν θα μπορούν πλέον να κάνουν μονομερή επέμβαση σε μια ομόσπονδη Κύπρο. Μόνο στην περίπτωση κατά την οποία οι Τουρκοκύπριοι αισθανθούν απειλή θα μπορούν να ζητήσουν τη βοήθεια της Τουρκίας, με απόφαση της Βουλής της τουρκοκυπριακής συνιστώσας πολιτείας».
Έποικοι και πρωτογενές δίκαιο

«Όποια και να είναι η καταγωγή οποιουδήποτε έχει την υπηκοότητα της ΤΔΒΚ (κατά την έκφρασή του), αυτός ή αυτή θα γίνουν πολίτες της ομόσπονδης Κύπρου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

«Αν δεν είναι ολόκληρη η συμφωνία, τότε κάποια στοιχεία της να μπορούν να γίνουν πρωτογενές δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Αγωγός προς Τουρκία

«Σε μια ομόσπονδη λύση, οι φυσικοί πόροι θα ανήκουν στην εξουσία της ομοσπονδίας. Και το φυσικό αέριο είναι ένας από αυτούς. Αν υπάρξει συμφωνία, μπορεί να ενωθεί με το φυσικό αέριο του Ισραήλ και να μεταφερθεί μέσω Τουρκίας και Ελλάδας στην Ευρώπη.

»Βεβαιότατα (το αέριο) θα αποτελέσει μια πηγή εσόδων, εάν υπάρξει νουνεχής προετοιμασία και διαχείριση κατά έναν τρόπο που να μην πυροδοτηθεί (περισσότερη) ένταση στην περιοχή».
Πλειοψηφία επί εδάφους

«Δεν προβλέπω μια κατάσταση στην οποία οι Τουρκοκύπριοι να μην καταστούν πλειοψηφία στη δική τους περιοχή, την οποία θα κυβερνούν».