Χόρτα μάζευε όσα βλέπεις, μανιτάρια όσα ξέρεις

Έξι άτομα στην Πάφο δηλητηριάστηκαν από μανιτάρια που βρήκαν στο δάσος
Συμβουλές από τον πρόεδρο του Μυκητολογικού Συνδέσμου Κύπρου για τα είδη των μανιταριών που είναι εδώδιμα, με κάθε επιφύλαξη, όμως, μιας και η διάκριση των βρώσιμων από τα δηλητηριώδη είναι ιδιαίτερα δύσκολη
Η αγάπη τους για το μάζεμα των μανιταριών είχε άσχημη κατάληξη για παρέα φίλων από την Αργάκα της επαρχίας Πάφου. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του κοινοτικού συμβουλίου Αργάκας, Σπύρο Πελοπίδα, η παρέα των έξι φίλων κατέληξε στο Νοσοκομείο της Πόλης Χρυσοχούς, μετά από κατανάλωση μανιταριών.
Συγκεκριμένα, έξι άτομα, ανάμεσά τους και ένα παιδάκι ηλικίας 9 ετών, έπαθαν τροφική δηλητηρίαση μετά την κατανάλωση μανιταριών που βρήκαν στην περιοχή Κυβίδες. Την πληροφορία επιβεβαίωσε και ο Διευθυντής του Γενικού Νοσοκομείου Πάφου, Σπύρος Γεωργίου.
Ο κ. Γεωργίου είπε στο ΚΥΠΕ πως τα πέντε άτομα έτυχαν θεραπευτικής αγωγής και απολύθηκαν, εκτός από ένα πρόσωπο, που νοσηλεύτηκε για προληπτικούς λόγους στη Μονάδα Εντατικής Παρακολούθησης, λόγω του ιστορικού υγείας που έχει. Χθες, ωστόσο, και αυτός πήρε εξιτήριο.
Ο πρόεδρος του Μυκητολογικού Συνδέσμου Κύπρου, Μιχάλης Λοϊζίδης, είπε στο ΚΥΠΕ πως τα μανιτάρια που έχουν καταναλωθεί είναι τα Omphalotus Olearius, που είναι επικίνδυνο τοξικό είδος.
Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν μέχρι και θάνατο. «Είναι ένα από τις αρκετές δεκάδες δηλητηριώδη μανιτάρια που υπάρχουν στην Κύπρο», συμπλήρωσε.
Ο κ. Λοϊζίδης ανέφερε πως οι συλλέκτες μανιταριών πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στο τι μαζεύουν και τι καταναλώνουν. Επεσήμανε, επίσης, πως καμία από τις λαϊκές μεθόδους διάκρισης εδωδίμων μανιταριών από τα τοξικά δεν ευσταθεί.
Τέλος, ανέφερε, ότι κανείς δεν πρέπει να συλλέγει μανιτάρια για κατανάλωση αν δεν έχει την απαραίτητη εμπειρία.
«Ο μόνος ασφαλής τρόπος για τη συλλογή και κατανάλωση άγριων μανιταριών είναι να αναγνωρίζεται το κάθε είδος με την επιστημονική του ονομασία μέσα από αξιόπιστη βιβλιογραφία», κατέληξε ο κ. Λοϊζίδης.
Η λαϊκή αντίληψη
Ο Ανδρέας Κροταλίας, λαϊκός ποιητής και λάτρης της φύσης, γνώστης της συλλογής μανιταριών, ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι τα γνωστά είδη που καταναλώνονται στον τόπο μας είναι τρία: το κόκκινο μανιτάρι του δάσους, το οποίο γνωρίζουν οι μανιταροσυλλέκτες, το άσπρο μανιτάρι του δάσους, που είναι πολύ συγγενικό με το κόκκινο, αλλά είναι άσπρο, και το μανιτάρι της αναθρήκας ή της βανούκας, όπως λέγεται στην Πάφο.
Το συγκεκριμένο μανιτάρι της βανούκας, συνέχισε, δεν αναζητείται στα δάση, αλλά όπου φυτρώνουν οι αναθρήκες, παραδείγματος χάριν στην Πελαθούσα, τον Κάθηκα, τα Κονιά και τα Λεύκαρα.
Γενικές οδηγίες προς τους συλλέκτες
Όπως διαβάσαμε σε πολλές ιστοσελίδες στο διαδίκτυο, η συλλογή και κατανάλωση άγριων αυτοφυών μανιταριών από άτομα που δεν διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις εγκυμονεί πολύ σοβαρούς κινδύνους. Η διαρκώς αυξανόμενη τάση προς έναν φυσικότερο τρόπο ζωής και διατροφής έχει στρέψει πολλούς συνανθρώπους μας προς τη φύση και την αναζήτηση των ανόθευτων καρπών της, στους οποίους συγκαταλέγονται και τα άγρια μανιτάρια.

Δυστυχώς, όμως, η απερίσκεπτη και βασισμένη σε παρωχημένες και άκρως επικίνδυνες αντιλήψεις και δοξασίες συλλογή και κατανάλωση αυτοφυών μανιταριών μπορεί να οδηγήσει σε εξαιρετικά δυσάρεστες καταστάσεις και να θέσει σε κίνδυνο και αυτήν ακόμη την ανθρώπινη ζωή.
Δεν υπάρχει γενικός κανόνας
Όσοι, λοιπόν, σκοπεύουν να καταναλώσουν άγρια μανιτάρια ως τροφή, θα πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίζουν τουλάχιστον τα ακόλουθα:
- Δυστυχώς, δεν υπάρχει κανένας γενικός κανόνας διάκρισης των φαγώσιμων ειδών από τα δηλητηριώδη.
- Λανθασμένες είναι οι θεωρίες που λένε ότι τα δηλητηριώδη είδη έχουν οπωσδήποτε πικρή ή καυστική γεύση ή ότι τα είδη που τρώγονται από έντομα, σαλιγκάρια, χελώνες ή άλλα μικρόζωα είναι ακίνδυνα και για τον άνθρωπο.
- Δεν αληθεύουν επίσης οι δοξασίες ότι τα δηλητηριώδη μανιτάρια μαυρίζουν τα ασημένια κουτάλια που έρχονται σε επαφή μαζί τους κατά το βράσιμο ή ότι πήζουν το γάλα ή το ασπράδι του αβγού.
- Το βράσιμο, η ξήρανση ή η κονσερβοποίηση δεν εξουδετερώνουν τις ισχυρές τοξίνες των θανατηφόρων ειδών.
- Ο μόνος κανόνας που ισχύει: μαζεύουμε για τροφή μόνο τα είδη των οποίων τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίζουμε με απόλυτη βεβαιότητα.
Είναι λοιπόν χρήσιμο να έχουμε πάντα υπόψη τη λαϊκή συμβουλή: «Χόρτα μάζευε όσα βλέπεις, μανιτάρια όσα ξέρεις».
Μύκητες πλούσιοι σε βιταμίνες και άλατα
Τα μανιτάρια δεν ανήκουν ούτε στο φυτικό ούτε στο ζωικό βασίλειο, αλλά είναι μύκητες που αποτελούν μια πολυάριθμη ομάδα οργανισμών! Μάλιστα, μετά τα έντομα, έρχονται δεύτερα σε σειρά, ως πολυπληθή είδη του πλανήτη μας!
Τα μανιτάρια προσφέρουν λίγες θερμίδες, μηδέν λιπαρά και μπόλικο νερό. Είναι πλούσια σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, κάλιο, φώσφορο, σελήνιο, χαλκό, ψευδάργυρο, φυλλικό οξύ, πρωτεΐνες, φυτικές ίνες και άλλα. Μάλιστα, πρόσφατες επιστημονικές μελέτες σημειώνουν πως έχουν αντικαρκινικές ιδιότητες (ειδικότερα για τον καρκίνο του μαστού) και ευνοούν την ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού μας συστήματος.