Προορισμός Γη

Νίκος Χατζηκωστής: Μια νέα φιλοσοφία του ταξιδιού από έναν παγκόσμιο ταξιδιώτη

«Αφιερωμένο στον πατέρα μου Κώστα, ο οποίος είναι η ενσωμάτωση (ενσάρκωση) της Ελευθερίας, της Δύναμης και της Αγάπης»
Ο συγγραφέας αποκαλύπτει ότι πρωταρχικός στόχος του είναι να θέσει τις αρχές και τις βάσεις για τη δημιουργία μιας «φιλοσοφίας ταξιδιού», στο πλαίσιο της οποίας θα μπορεί να εντάσσεται η σύλληψη και πραγματοποίηση ενός μακροχρόνιου ταξιδιού. Από την άποψη αυτή, ο Νίκος Χατζηκωστής πρωτοπορεί και διατυπώνει μια συγκροτημένη φιλοσοφία του μεγάλου ταξιδιού, πολύ αξιόλογη και ιδιαίτερα χρήσιμη
«ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΑ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΩ ΕΝΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ, ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΝΑ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΟ ΤΑΞΙΔΙ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΕΙ, ΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΕΚΤΕΛΕΣΤΕΙ ΜΕ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΟΥΣ Ή ΦΙΛΟΔΟΞΟΥΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ»
Το αξιόλογο και πολύ ενδιαφέρον αυτό βιβλίο, ο συγγραφέας του οποίου είναι ο Νίκος Χατζηκωστής, είναι γραμμένο σε άπταιστη και ρέουσα αγγλική γλώσσα. Όπως αναφέρει στον πρόλογό του ο συγγραφέας του, είναι το αποτέλεσμα ενός μεγάλου ταξιδιού του (δηλαδή πολλών ταξιδιών του μαζί) που διήρκεσαν εξίμισι χρόνια και κάλυψαν όλον σχεδόν τον κόσμο.

Ένα χρόνο μετά, από το τέλος του μεγάλου αυτού ταξιδιού, ο συγγραφέας του βιβλίου μάζεψε όλες τις θύμησες και σημειώσεις του από το μεγάλο αυτό ταξίδι, και προσπάθησε να συνοψίσει όλα όσα θεωρεί ως αξιόλογα και σημαντικά για να τα μοιραστεί με άλλους. Οι περισσότερες από τις ταξιδιωτικές αυτές εντυπώσεις που αναφέρει, αποτελούν δοκιμασίες, εμπειρίες και βιώματα τη στιγμή που συνέβαιναν ή αμέσως μετά, εμπνευσμένες και παρακινούμενες μετά από κάποια συμβάντα ή γεγονότα.
«Η μεγαλύτερη δυσκολία μου», αναφέρει, «ήταν να διατηρήσω τη φρεσκάδα και τον αυθορμητισμό της πρώτης καταγραφής των εντυπώσεων, ενώ ταυτόχρονα έπρεπε να τις συνδέσω με τις υπόλοιπες, σ’ ένα νέο σύνολο, ώστε ν' αποτελέσουν ένα βιβλίο που θα είχε τον δικό του χαρακτήρα και ενότητα. Πρώτα οργάνωσα τις ταξιδιωτικές μου εντυπώσεις θεματικά και κατέγραψα το νέο υλικό από τις πρώτες και πρόχειρες, κατά κάποιον τρόπο, σκιαγραφήσεις. Στη συνέχεια, συνενώνοντας τα επιμέρους αυτά κομμάτια, οδηγήθηκα στο βιβλίο. Έτσι, όταν τα ταξίδια τελείωσαν, ουσιαστικά είχα ήδη έτοιμο τον βασικό σκελετό του βιβλίου. Δεν ξέρω πόσο τα κατάφερα να δημιουργήσω μιαν αρμονική σύνθεση των εντυπώσεων και γραπτών κειμένων, που δημιούργησα κατά τη διάρκεια μιας τόσο μακράς περιόδου που κράτησε αρκετά χρόνια. Επίσης αποφάσισα να περιλάβω σ’ αυτές τις σημειώσεις και μερικές φωτογραφίες που σχετίζονται άμεσα με τα διάφορα κείμενα και ασφαλώς τα ταξίδια μου.
»Επιπλέον προσπάθησα, ώστε όλα τα συγκεκριμένα παραδείγματα που αναφέρω στο βιβλίο να είναι αυθεντικά και να προέρχονται από τα ταξίδια μου».
«Με βάση τα διάφορα ταξίδια μου», σημειώνει ο συγγραφέας του, «διαχώρισα το βιβλίο σε διάφορα κομμάτια και, με αυτόν τον τρόπο, μπόρεσα ν’ αναλύσω καλύτερα το κάθε ταξίδι, να συζητώ και να σκέφτομαι μεγαλόφωνα τις διάφορες πτυχές του και να εξερευνώ τις ιδέες όταν αυτές διέφεραν μεταξύ τους.
Καταγραφή του ενθουσιασμού

»Θεωρώ ότι είναι πολύ χρήσιμο να βρίσκεται πάντοτε κάποιος τρόπος, ώστε ένας ταξιδιώτης να μπορεί να μοιράζεται τις εμπειρίες του με άλλους. Για την επίτευξη αυτού του στόχου υπάρχει ένας μόνο τρόπος. Αυτός είναι η καταγραφή του ενθουσιασμού και του θαυμασμού των εμπειριών του από το ταξίδι, έτσι που με αυτές να εμπνεύσει και άλλους ν’ ακολουθήσουν τα βήματά του, για ν’ αποκτήσουν κι αυτοί τις δικές τους παράλληλες εμπειρίες.
»Υπό την έννοια αυτή, το βιβλίο μου δεν αναφέρεται ούτε στην πράξη αυτή καθ’ εαυτή του ταξιδιού, ούτε στις πραγματικές εμπειρίες του ταξιδιού - παρόλον ότι αναπόφευκτα κουβαλά μαζί του και τις δύο αυτές πτυχές. Το βιβλίο είναι προϊόν μάλλον μιας εσωτερικής ώθησης, μιας φυσικής ανάγκης που εμφανίζεται μετά το τέλος του ταξιδιού, η οποία παρακινεί, ενθαρρύνει και μπορεί να εμπνεύσει κι άλλους, ώστε να ακολουθήσουν ένα μακροχρόνιο ταξίδι κάνοντας τον γύρο του κόσμου ή τουλάχιστον τον γύρο μιας ηπείρου ή μιας ομάδας χωρών. Ως εκ τούτου, θα έχω πράγματι καταφέρει να μοιραστώ το ταξίδι μόνο μέχρι του σημείου που θα επιτύχω να εμπνεύσω κι άλλους να μιμηθούν ένα μέρος του ταξιδιού μου, ή να τους παρακινήσω να πραγματοποιήσουν το δικό τους ατομικό ταξίδι.
»Έχοντας αυτό στο μυαλό μου, προσπάθησα να δημιουργήσω ένα φιλοσοφικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ένα μακροχρόνιο ταξίδι θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί, να προγραμματιστεί και να εκτελεστεί με συνηθισμένους ή φιλόδοξους ταξιδιώτες».
Όμως, όσο το βιβλίο αυτό θ’ ανήκει σ’ έναν μη υπάρχοντα κλάδο της «Φιλοσοφίας του ταξιδιού», δεν θα περιέχει μια καλοδουλεμένη δέσμη ιδεών και δεν θα έχει μια τυπική διάρθρωση, εφόσον δεν θα έχει επινοηθεί εξαρχής ως μια φιλοσοφία. Στο σημείο αυτό, ο συγγραφέας αποκαλύπτει ότι πρωταρχικός στόχος του είναι να θέσει τις αρχές και τις βάσεις για τη δημιουργία μιας «φιλοσοφίας ταξιδιού», στο πλαίσιο της οποίας θα μπορεί να εντάσσεται η σύλληψη και πραγματοποίηση ενός μακροχρόνιου ταξιδιού. Από την άποψη αυτή, ο Νίκος Χατζηκωστής, όπως θα δούμε στη συνέχεια, πρωτοπορεί και διατυπώνει μια συγκροτημένη φιλοσοφία του μεγάλου ταξιδιού, πολύ αξιόλογη και ιδιαίτερα χρήσιμη.
Τέλος, αναφέρει, υπογραμμίζω ότι οι περισσότερες φιλοσοφικές ιδέες περί ταξιδιού περιλαμβάνονται στο Κεφ. III που φέρει τον τίτλο «Μια νέα φιλοσοφία του Ταξιδιού». Ολόκληρο το βιβλίο θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια μακρά σειρά διαλογισμών ή αντανακλάσεων για τα μεγάλα ταξίδια και τη ζωή.
Για εκείνους τους ταξιδιώτες που είναι έτοιμοι ν’ αναλάβουν την πραγματοποίηση ενός μακροχρόνιου ταξιδιού, αλλά ακόμη αναρωτιούνται πώς αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί στην πράξη ή πώς φαίνεται να είναι η ζωή στις πολλές και συνεχείς μετακινήσεις (από το ένα μέρος σ’ άλλο), ο συγγραφέας έχει περιλάβει δύο παραρτήματα στο τέλος του βιβλίου, που είναι πολύ χρήσιμα και βοηθητικά.
Τα βασικά στοιχεία του ταξιδιού

Στο πρώτο παράρτημα δίνεται ένα παράδειγμα πώς πολλές από τις ιδέες που δίνονται στο βιβλίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν, ώστε να δημιουργηθεί ένα δοκιμαστικό περιοδευτικό ταξίδι και, στο δεύτερο παράρτημα, δίνεται μια προσωπική γρήγορη ματιά στη ζωή μιας ημέρας ενός παγκόσμιου ταξιδιώτη.
«Ελπίζω ότι αυτά τα παραρτήματα - καταλήγει ο συγγραφέας - θα συμβάλουν στην κατανόηση ενός μακροχρόνιου ταξιδιού».
Οι παγκόσμιοι ταξιδευτές, όπως αποκαλεί τους ταξιδιώτες που αναλαμβάνουν την πραγματοποίηση ταξιδίων μεγάλης εμβέλειας και χρονικής διάρκειας, πρέπει ν’ αποφασίσουν πρώτα το βάθος της εξερεύνησης που θα θέσουν ως στόχο του ταξιδιού τους (the depth of exploration) και μετά να προσαρμόσουν τη διάρκεια των ταξιδιών τους αναλόγως.
Υπάρχουν τρία βασικά στοιχεία που καθορίζουν τον τρόπο της εξερεύνησης που επιχειρεί ένας ταξιδιώτης: Το πρώτο στοιχείο είναι αντικειμενικής φύσης και τα άλλα δύο υποκειμενικής φύσης.
Το πρώτο και αντικειμενικό στοιχείο αναφέρεται στις σκληρές συνθήκες και πραγματικότητες της χώρας, όπως είναι το μέγεθος, ο πλούτος των φυσικών τοπίων (καλλονών), το βάθος του πολιτισμού της και της ιστορίας της, το δεύτερο στοιχείο έχει να κάνει με τα ενδιαφέροντα του συγκεκριμένου ταξιδιώτη και το τρίτο στοιχείο αφορά τη συμπεριφορά του ίδιου του ταξιδιώτη.
Η νέα φιλοσοφία του ταξιδιού
Μια μικρής έκτασης διερεύνηση, κατά τον συγγραφέα, δεν μπορεί να μας επιτρέψει να προσεγγίσουμε την καρδιά και την ψυχή μιας χώρας, ούτε και τον πολιτισμό της. Έτσι, ο κάθε ταξιδιώτης θα πρέπει να προσεγγίσει ορθά το θέμα της εξερεύνησης μιας οποιασδήποτε χώρας. Δεν υπάρχει καμιά συγκεκριμένη μορφή εξερεύνησης. Αυτή σχετίζεται και εξαρτάται πάντοτε από τα συγκεκριμένα περιθώρια και τους στόχους που θέτει ο ταξιδιώτης στο ταξίδι του. Γι’ αυτό, πρώτα πρέπει να αποφασίσει πόσο χρόνο μπορεί να διαθέσει για το συγκεκριμένο ταξίδι του και μετά να επιλέξει το μέγεθος της εξερεύνησης που σκοπεύει να κάνει και ανάλογα να προσαρμόσει τη διάρκεια του ταξιδιού του. Αυτήν την επιλογή ο παγκόσμιος ταξιδιώτης (world - traveller) οφείλει να την κάνει οπωσδήποτε.
Όπως ήδη αναφέρθηκε, στον καθορισμό τόσο της διάρκειας του ταξιδιού όσο και του μεγέθους της εξερεύνησης πρέπει να λάβει υπόψη του τόσο τους αντικειμενικούς, όσο και τους υποκειμενικούς παράγοντες που επηρεάζουν το κάθε ταξίδι. Στους αντικειμενικούς παράγοντες περιλαμβάνονται οι σκληρές συνθήκες και ιδιαιτερότητες της χώρας που θα εξερευνηθεί, η ιστορία, ο πολιτισμός, το μέγεθός της κ.ά. Ενώ, στους υποκειμενικούς, περιλαμβάνονται τα ενδιαφέροντα του συγκεκριμένου ταξιδιώτη και η συμπεριφορά του ίδιου του ταξιδιώτη κατά το ταξίδι.
Όταν πρόκειται για μεγάλου μεγέθους χώρες, αυτές συναποτελούνται από διαφορετικές, σε πολλές περιπτώσεις, γεωγραφικές, πολιτιστικές και αρχιτεκτονικές περιοχές, η κάθε μια από τις οποίες έχει τα δικά της χαρακτηριστικά. Αυτό συμβαίνει π.χ. με τις ΗΠΑ, τις Ινδίες, τη Ρωσία και πολλές άλλες χώρες. Επίσης, μια πλευρά αυτής της διερεύνησης είναι το γεγονός ότι σημαντικές διαφορές υπάρχουν και μεταξύ των διαφορετικών γεωγραφικών ζωνών, των διαφόρων, ενδεχομένως, φυλών που ζουν στη χώρα αυτή κ.λπ.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που καθορίζει τη σοφή γραμμή διερεύνησης είναι τα ειδικά ενδιαφέροντα, ο χαρακτήρας και η προσωπικότητα του ταξιδιώτη. Ο κατάλογος των στοιχείων αυτών που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη, μπορεί να είναι μακρύς και απεριόριστος, καθότι τόσον ο αριθμός τους, όσο και η έντασή τους καθορίζονται από τα ενδιαφέροντα της ζωής, που και αυτά είναι πολυάριθμα και σ’ ορισμένες περιπτώσεις απεριόριστα.
Υπάρχει όμως και ένας άλλος παράγοντας που, παρά τις αναγκαίες πρόνοιες και φροντίδες που οφείλει να λάβει ένας παγκόσμιος ταξιδιώτης, μπορεί να διαδραματίσει τον δικό του ρόλο. Είναι ό,τι μπορεί να χαρακτηριστεί ως απρόβλεπτος παράγων, ο οποίος μπορεί να επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την πορεία και την επιτυχία ενός ακόμη και καλά προγραμματισμένου μεγάλης διάρκειας ταξιδιού. Ο παράγοντας αυτός, σε αρκετές περιπτώσεις συνυπάρχει με τον παράγοντα έκπληξη, ο οποίος πολλές φορές αναγκάζει τον ταξιδιώτη να προβαίνει σε αλλαγές των αρχικών σχεδιασμών του.
Βέβαια, υπάρχουν και πολλοί άλλοι παράγοντες, όπως είναι η δύναμη της φιλοδοξίας και του πόθου, καθώς και της έμπνευσης ενός ταξιδιώτη, η νοημοσύνη ή νοητική ικανότητα (mindset) του μακροχρόνιου ταξιδιώτη, που συναποτελείται από διάφορα στοιχεία, χαρακτηριστικά και ιδέες, και άλλοι.
Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι στη διάρκεια ενός μεγάλου σε χρόνο ταξιδιού ο ταξιδιώτης μπορεί να αντιμετωπίσει διάφορες δυσκολίες, καθότι τα ταξίδια που αφορούν πολλές μακρινές, μεγάλες και παράξενες χώρες, συνήθως είναι συνυφασμένα με πολλές ιδιαιτερότητες και, ως εκ τούτου, η επιτυχής πραγματοποίησή τους δεν είναι πάντοτε εύκολη υπόθεση. Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών αυτών, είναι δυνατόν να παρουσιαστούν διάφορες απρόβλεπτες και πολύ δύσκολες καταστάσεις. Ο κόσμος, σε πολλές χώρες του πλανήτη μας, χαρακτηρίζεται από άσχημες, δύσκολες και δυσάρεστες πραγματικότητες.