Ο παραλογισμός της Τουρκίας στο Κυπριακό συνεχίζεται ακάθεκτος με τη ρητορική της εφαρμογής των τεσσάρων ελευθεριών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε περίπτωση επίλυσης του Κυπριακού για τους Τούρκους υπηκόους, όπως θα ισχύει και για τους Έλληνες πολίτες. Η Τουρκία παραγνωρίζει, φυσικά, το γεγονός ότι το επιχείρημά της είναι αβάσιμο, αφού σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Τουρκία δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι τέσσερεις ελευθερίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελούν την πεμπτουσία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος και διασφαλίζονται από το ευρωπαϊκό δίκαιο μέσω των ίδιων των Συνθηκών της Ένωσης. Αυτές αναφέρονται στην ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων, αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μεταξύ των κρατών - μελών της Ε.Ε. Οι τέσσερεις βασικές ελευθερίες οριοθετούν ταυτόχρονα τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς. Η ελεύθερη διακίνηση αγαθών έχει ουσιαστικά καθιερωθεί από τον Ιανουάριο του 1993, όταν καταργήθηκαν οι έλεγχοι και οι δασμοί για τη διακίνηση αγαθών στην ευρωπαϊκή ενιαία αγορά. Η ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων εκπηγάζει από το Άρθρο 45 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (πρώην Άρθρο 39) και διασφαλίζει την ελεύθερη μετακίνηση, εγκατάσταση και εργασία των Ευρωπαίων πολιτών στα κράτη - μέλη της Ένωσης, ενώ εφαρμόζεται και στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, που περιλαμβάνει την Ισλανδία, το Λίχτενσταϊν και τη Νορβηγία.
Η ελεύθερη διακίνηση υπηρεσιών οριοθετείται στα Άρθρα 49 και 56 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και καλύπτει ευρέως διαφόρους τομείς και επαγγέλματα. Τέλος, η ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων στηρίζεται στα Άρθρα 63 - 66 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ρητορική της Τουρκίας φαίνεται να συγκλίνει στο παρόν ζήτημα με τις εξελίξεις που αφορούν στη διαδικασία εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αφού το Ηνωμένο Βασίλειο διεκδικεί την πρόσβαση στην ενιαία αγορά και την απόλαυση των ελευθεριών για τους πολίτες του.
Η ουσιώδης διαφορά φυσικά έγκειται στο γεγονός ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ήδη μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ έχει τη δυνατότητα να διαπραγματευτεί με τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης τη διαδικασία και τους όρους εξόδου του από την Ένωση των 28, αν και προσπαθεί να επιλέξει συγκεκριμένες ελευθερίες για να διεκδικήσει, εξαιρώντας την ελεύθερη διακίνηση προσώπων.
Η Τουρκία, από την άλλη δεν είναι μέλος της Ένωσης και δεν προβλέπεται να γίνει στο μεσοπρόθεσμο, τουλάχιστον, μέλλον, ενώ δεν μπορεί να απαιτεί την εφαρμογή των τεσσάρων ελευθεριών στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού, γιατί αυτό ακριβώς το θέμα αφορά αποκλειστικά την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρωπαϊκό κεκτημένο που απολαμβάνουν τα κράτη - μέλη της Ένωσης. Η ρητορική, λοιπόν, της Τουρκίας είναι παντελώς έωλη, αφού θα μπορούσε να εφαρμοστεί στη βάση του ευρωπαϊκού δικαίου, μόνο με την ένταξή της στην Ένωση ή στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο. ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΤ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law - International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας
