Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε στις 14 Φεβρουαρίου 2017 την τροποποίηση των κανονισμών λειτουργίας της (κανονισμός επιτροπολογίας - commitology), τονίζοντας ότι στόχος της τροποποίησης δεν είναι άλλος από την αύξηση της διαφάνειας και της λογοδοσίας κατά τις διαδικασίες εφαρμογής της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η πρόταση της Επιτροπής έρχεται μετά τη δέσμευση του Προέδρου Γιούνκερ τον Σεπτέμβριο του 2016, κατά την ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης σε σχέση με τη βελτίωση των κανονισμών λειτουργίας της Επιτροπής, ούτως ώστε να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια και λογοδοσία, ενός σώματος που συχνά έχει κατηγορηθεί ότι αποφασίζει πίσω από κλειστές πόρτες. Η επιτροπολογία αφορά ουσιαστικά στις εξουσίες που έχουν παραχωρηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή / και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την υιοθέτηση πράξεων εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Σύμφωνα με τον σχετικό Κανονισμό Επιτροπολογίας, η Επιτροπή προτείνει εκτελεστικά μέτρα για την εφαρμογή του ευρωπαϊκού δικαίου όταν απαιτούνται ενιαίοι όροι για την εφαρμογή μιας νομικής πράξης της Ένωσης, για παράδειγμα σε μεμονωμένες χρηματοδοτικές αποφάσεις ή αποφάσεις για τη διάθεση στην αγορά ορισμένων προϊόντων κ.ο.κ.
Ο Κανονισμός προβλέπει δυο διαφορετικές διαδικασίες για τη θέσπιση τέτοιων μέτρων από την Επιτροπή, ήτοι, τη διαδικασία εξέτασης που εφαρμόζεται συνήθως για πράξεις με γενικότερο πεδίο εφαρμογής και για πράξεις με πιθανό σημαντικό αντίκτυπο, και τη συμβουλευτική διαδικασία. Οι τροποποιήσεις που προτείνονται τώρα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφορούν στους κανόνες ψηφοφορίας, την εμπλοκή των υπουργών των κρατών - μελών της Ένωσης, την αυξημένη διαφάνεια της ψηφοφορίας και τη διασφάλιση της πολιτικής συνεισφοράς.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της Επιτροπής, η πρώτη τροποποίηση αφορά στο τελευταίο στάδιο της επιτροπολογίας και συγκεκριμένα την επιτροπή προσφυγών και αναφέρει ότι θα λαμβάνονται υπόψη μόνο οι θετικές ή αρνητικές ψήφοι κατά μιας πράξης, μειώνοντας έτσι τον αριθμό των αποχών και των περιπτώσεων εκείνων όπου η επιτροπή που αποτελείται από εκπρόσωπους των κρατών - μελών δεν μπορεί να λάβει θέση.
Όσον αφορά τη δεύτερη τροποποίηση που αναφέρεται στην εμπλοκή των υπουργών των κρατών - μελών, στόχος είναι η εμπλοκή των υπουργών αντί των εθνικών εμπειρογνωμόνων σε περιπτώσεις δεύτερης παραπομπής πράξης στην επιτροπή προσφυγών.
Η τρίτη τροποποίηση αφορά στη δημοσιοποίηση των ψήφων των εκπροσώπων των κρατών - μελών, αυξάνοντας έτσι τη διαφάνεια για το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, ενώ, τέλος, η τέταρτη τροποποίηση θα παρέχει στην Επιτροπή το δικαίωμα να παραπέμπει το ζήτημα στο Συμβούλιο Υπουργών για γνωμοδότηση, διασφαλίζοντας έτσι την εμπλοκή των κρατών - μελών στη διαδικασία της επιτροπολογίας. Με τη θέσπιση των τροποποιήσεων της διαδικασίας της Επιτροπολογίας εκτιμάται ότι θα αυξηθεί σε σημαντικό βαθμό η διαφάνεια στις εργασίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ θα ενισχυθεί παράλληλα η λογοδοσία στα κράτη - μέλη της Ένωσης. ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΤ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law - International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας
