Στόχος όλων πρέπει να είναι ακριβώς η μείωση ή εξάλειψη των παραγόντων εκείνων που δεν καθιστούν το σύστημα απονομής δικαιοσύνης φιλικό προς τα παιδιά Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) εξέδωσε στις 22 Φεβρουαρίου 2017 την έκθεσή του σχετικά με την κατάσταση της δικαιοσύνης σε σχέση με τα παιδιά. Η έκθεση, που αφορά την οποιαδήποτε επαφή των παιδιών με τη δικαιοσύνη, καταδεικνύει δυστυχώς ότι η επαφή αυτή δεν είναι φιλική προς τα παιδιά, είτε ως μάρτυρες, θύματα ή διάδικοι, αφού συχνά τα παιδιά αισθάνονται φόβο και παραμέληση, ενώ δεν είναι καλά ενημερωμένα σε σχέση με τις δικαστικές διαδικασίες στις οποίες συμμετέχουν. Η έκθεση είναι πρωτοποριακή, αφού βασίζεται στις ίδιες τις εμπειρίες των παιδιών που συμμετείχαν στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε εννέα χώρες από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό και αποτυπώνει την απόσταση που έχουμε να καλύψουμε μέχρι να καταφέρουμε να εγκαθιδρύσουμε ένα σύστημα δικαιοσύνης φιλικό προς τα παιδιά. Ο διευθυντής του Οργανισμού Michael O’Flaherty επεσήμανε το ότι «υποβάλλουμε παιδιά τα οποία έχουν ήδη βιώσει ή έχουν υπάρξει μάρτυρες οδυνηρών καταστάσεων σε αγχογόνες καταστάσεις χωρίς λόγο».
Το γεγονός αυτό θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ' όψιν από όλους τους εμπλεκόμενους στη διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης, στόχος των οποίων πρέπει να είναι ακριβώς η μείωση ή εξάλειψη των παραγόντων εκείνων που δεν καθιστούν το σύστημα απονομής δικαιοσύνης φιλικό προς τα παιδιά. Σύμφωνα με υπολογισμούς του FRA, περίπου 2,5 εκατομμύρια παιδιά στα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έρχονται σε επαφή με τη δικαιοσύνη κάθε χρόνο. Η έκθεση εντοπίζει τα προβλήματα που συναντούν τα παιδιά, ενώ προτείνει βέλτιστες πρακτικές που μπορούν να ακολουθηθούν, για να καταστεί η δικαιοσύνη φιλική προς τα παιδιά.
Μια από τις σημαντικότερες εισηγήσεις που γίνονται είναι αυτή της κατάρτισης και της παροχής σαφών και πρακτικών κατευθυντήριων γραμμών σε όλους όσοι έρχονται σε επαφή με τα παιδιά στο πλαίσιο της απονομής της δικαιοσύνης. Παράλληλα, υπογραμμίζεται η σημασία ύπαρξης δικονομικών εγγυήσεων που να προστατεύουν τα παιδιά και να διασφαλίζουν την εξυπηρέτηση των συμφερόντων και δικαιωμάτων τους κατά τη διάρκεια των υποθέσεων που τα αφορούν. Στόχος των διαδικασιών που πρέπει να ακολουθούνται σε υποθέσεις που αφορούν τα παιδιά είναι πρωτίστως η εξυπηρέτηση και η διασφάλιση προστασίας του βέλτιστου συμφέροντος των νεαρών ατόμων και προς τούτο το σύστημα δικαιοσύνης θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί, ούτως ώστε να εξασφαλίζει την εξυπηρέτηση των συμφερόντων και των δικαιωμάτων των παιδιών, να τα προστατεύει και να λαμβάνει υπ' όψιν τις ανησυχίες, τους προβληματισμούς αλλά και την ευάλωτη θέση στην οποία βρίσκονται, όντας παιδιά και όντας, μάλιστα, παιδιά που έρχονται σε επαφή με το σύστημα δικαιοσύνης. ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law - International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας
