ΛΙΛΛΗΚΑΣ Άλλοι δεν ήθελαν όταν εμείς προτείναμε συνεργασία
Η απόφαση της Αν. Συγκλήτου δεν είναι υπό την αίρεση της υποστήριξης της υποψηφιότητας από άλλα κόμματα
Σάββατο 18 Μάρ 2017
«Η δημόσια αμφισβήτηση μιας απόφασης που λήφθηκε δημοκρατικά αποτελεί, κατά την άποψή μου, ασέβεια προς την πλειοψηφία και ασφαλώς προς τη δημοκρατία»
* Κριτήρια για τον κοινό υποψήφιο η καταλληλότητα και η εκλεξιμότητα
* Ξεκάθαρη η απόφαση της Συγκλήτου της Συμμαχίας Πολιτών
* Δεν προαποκλείεται η στήριξη από άλλες πολιτικές δυνάμεις πέραν του Κέντρου
Δεν είχαμε ούτε έχουμε πρόθεση να προκαταλάβουμε τα άλλα κόμματα του ενδιάμεσου χώρου, ξεκαθαρίζει ο Πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών, Γιώργος Λιλλήκας, προσθέτοντας πως τα δύο κριτήρια που έθεσε το κόμμα του στις διεξαχθείσες διαβουλεύσεις με τις άλλες δυνάμεις του Κέντρου, και εξακολουθεί να τα προτάσσει, είναι η καταλληλότητα και η εκλεξιμότητα.
Αναφερόμενος στη διαφωνία σειράς στελεχών της Συμμαχίας με την απόφαση της Ανώτατης Συγκλήτου σημειώνει ότι είναι απολύτως σεβαστή η διαφορετική άποψη, επισημαίνει, ωστόσο, ότι η δημόσια αμφισβήτηση μιας απόφασης που λήφθηκε δημοκρατικά αποτελεί ασέβεια προς την πλειοψηφία και ασφαλώς προς τη δημοκρατία.
Όσον αφορά το θέμα της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, διευκρινίζει ότι είναι γνωστή η απορριπτική, επί τούτου, θέση του κόμματος, η οποία έχει εξηγηθεί επανειλημμένως, ενώ για τις προοπτικές πιθανής συνεργασίας με το ΑΚΕΛ, τονίζει ότι, αν και δεν υπήρξε προσώρας οιαδήποτε διαβούλευση με το κόμμα της Αριστεράς, δεν μπορεί να υπάρχουν προαποκλεισμοί στη στήριξη από άλλες δυνάμεις σε μια εκλογική αναμέτρηση όπως οι προεδρικές εκλογές.
Ειλικρινείς οι προθέσεις μας
Γιατί αποφασίσατε, προτού ξεκινήσουν ουσιαστικά και ολοκληρωθούν οι διεργασίες στον ενδιάμεσο χώρο για μια κοινή υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές, να αναδείξετε την υποψηφιότητά σας;
Από πολύ πριν εμείς επιδιώξαμε συνεργασία των δυνάμεων του λεγόμενου κέντρου. Υπενθυμίζω ότι προτείναμε τη δημιουργία συνασπισμού δυνάμεων του λεγόμενου ενδιάμεσου, του οποίου να μην ηγείτο κάποιος από τη Συμμαχία Πολιτών. Η πρωτοβουλία μας, δυστυχώς, δεν καρποφόρησε. Προτείναμε αργότερα κοινό ψηφοδέλτιο για τις Βουλευτικές. Ούτε και αυτό έγινε αποδεκτό. Τα λέω αυτά, απλώς για να υπενθυμίζω ότι είμαστε και παραμένουμε ειλικρινείς στις προθέσεις μας.
Όσον αφορά τις προεδρικές εκλογές, θέλω να πω ότι, φυσιολογικά, μετά το αδιέξοδο στις συνομιλίες, όλα τα κόμματα ξεκίνησαν αυτήν τη συζήτηση στα συλλογικά τους όργανα. Ως Συμμαχία Πολιτών συζητήσαμε στη βάση δύο κριτηρίων: Καταλληλότητας και εκλεξιμότητας. Με αυτά τα κριτήρια λήφθηκε η απόφαση, γιατί πρωταρχικός μας στόχος είναι να τερματίσουμε τη διακυβέρνηση Αναστασιάδη. Δεν είχαμε ούτε έχουμε πρόθεση να προκαταλάβουμε τα άλλα κόμματα. Στις διαβουλεύσεις μαζί τους, θέσαμε αυτά τα κριτήρια δηλώνοντας ότι είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε και δικά τους, άλλα κριτήρια. Θέλουμε έναν κοινό υποψήφιο, αρκεί αυτός να κερδίζει τον Αναστασιάδη. Δεν μας ικανοποιεί απλώς να περάσει στον 2ο γύρο.
Η απόφαση της Ανωτάτης Συγκλήτου έχει ερμηνευθεί ποικιλοτρόπως, καθ’ ότι κάποιοι θεωρούν ότι επιχειρείτε να φέρετε τα υπόλοιπα κόμματα του ενδιάμεσου χώρου προ τετελεσμένων και δεν διαπραγματεύεστε επί ίσοις όροις. Πώς το σχολιάζετε;
Απάντησα ήδη. Κάθε άλλο παρά μια τέτοια πρόθεση έχουμε. Αποδείξαμε τον περασμένο Μάιο, στην περίπτωση εκλογής Προέδρου της Βουλής, ότι δεν βλέπουμε με αυτόν τον φακό τα πράγματα. Δεν σταθήκαμε στο γεγονός ότι ενημερωθήκαμε από τα ΜΜΕ για την υποστήριξη του φίλου Μαρίνου Σιζόπουλου από το ΔΗΚΟ. Αντίθετα, πήραμε πρωτοβουλία για κοινή συνάντηση όλων των κομμάτων του «κεντρώου» χώρου. Στο τέλος, εμείς στηρίξαμε την υποψηφιότητα Σιζόπουλου, ενώ υπήρξαν ακόμη δύο υποψηφιότητες από τον «ενδιάμεσο» χώρο.
Υπάρχει μια αμφιλογία ως προς το αν είναι δεδομένη η υποψηφιότητά σας ή όχι. Θα θέλατε να ξεκαθαρίσετε το θέμα;
Η απόφαση της Ανωτάτης Συγκλήτου δεν είναι υπό την αίρεση της υποστήριξης της υποψηφιότητας από άλλο ή άλλα κόμματα.
Σεβαστή η διαφορετική άποψη στο κόμμα
Συγκεκριμένα στελέχη, ανάμεσα στα οποία και μέλη της ανώτατης ηγετικής πυραμίδας, διαφώνησαν με την απόφαση, διευκρινίζοντας ότι η διαφωνία τους δεν είναι τεχνικής φύσεως, αλλά πολιτική και ουσιαστική, και συνεχίζουν, τόσο δημοσία όσο και εσωκομματικά, να την εκφράζουν. Πώς κρίνετε τη στάση τους. Θεωρείτε, ενδεχομένως, ότι δημιουργούν τριγμούς στο κόμμα;
Σέβομαι τη διαφορετική άποψη και την καλόβουλη κριτική, και το απέδειξα έμπρακτα. Ο σεβασμός μου πηγάζει από την προσήλωσή μου στις αρχές της δημοκρατίας, η οποία έχει βασικούς πολιτικούς και ηθικούς κανόνες λειτουργίας. Ένας από τους βασικούς κανόνες λειτουργίας της δημοκρατίας είναι η ελεύθερη έκφραση και το δικαίωμα στη διαφωνία. Ένας άλλος κανόνας είναι η διαδικασία λήψης των αποφάσεων. Όπου δεν είναι εφικτή η ποθητή ομοφωνία, η δημοκρατία επιβάλλει την ψηφοφορία. Ένας τρίτος, εξίσου σημαντικός κανόνας, είναι ο σεβασμός της απόφασης της πλειοψηφίας.
Ασφαλώς κάποιος που διαφωνεί, δικαιούται να διατηρεί τη διαφωνία του και να την εκφράζει στα σώματα όπου μετέχει. Η δημόσια αμφισβήτηση μιας απόφασης που λήφθηκε δημοκρατικά αποτελεί, κατά την άποψή μου, ασέβεια προς την πλειοψηφία και ασφαλώς προς τη δημοκρατία. Δεν μπορεί η μειοψηφία να θέλει να επιβάλει τη βούλησή της στην πλειοψηφία. Είναι εδώ που μπαίνουν οι ηθικοί κανόνες. Ξέρετε ότι βρέθηκα στο παρελθόν, το 2008, σε αυτήν τη θέση, όταν αποφάσισα να στηρίξω την υποψηφιότητα του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου. Επειδή έκρινα σοβαρή τη διαφωνία μου, παραιτήθηκα από τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών και μετά εξέφρασα δημόσια τη διαφωνία μου.
Η Πρόταση για το Ανακλητό
Μιλώντας για δημοκρατία, μια προεκλογική σας πρόταση στις προεδρικές εκλογές του 2013 ήταν και το Ανακλητό. Θεωρείτε ότι μπορεί αυτή η πρόταση να αποτελεί λύση σε περιπτώσεις όπου πλήττεται η δημοκρατία;
Ασφαλώς. Κατέθεσα ήδη στη Βουλή τον περασμένο Ιανουάριο σχετική Πρόταση Νόμου και αναμένουμε να συζητηθεί και βεβαίως να στηριχτεί απ' όλα τα κόμματα που ευαγγελίζονται τη δημοκρατία και που σέβονται τον λαό. Πρόκειται για μια πρόταση νόμου, με την οποία οι πολίτες μπορούν, μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες, να ανακαλούν τους εκλελεγμένους αντιπροσώπους τους. Σκοπός της πρότασης είναι η εισαγωγή νομοθετικού πλαισίου, ώστε να θεσμοθετηθεί η δυνατότητα ανάκλησης ορισμένων αξιωματούχων, υπό προϋποθέσεις και έπειτα από αίτημα των πολιτών, με απώτερο στόχο την πρόωρη λήξη της θητείας τους.
Ειδικότερα, με τις πρόνοιες της πρότασης νόμου εισάγονται ρυθμίσεις, ώστε να εκπίπτουν από το αξίωμά τους ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, οι βουλευτές, οι δήμαρχοι και οι εκλελεγμένοι κοινοτάρχες, σε περίπτωση αθέτησης των προεκλογικών δεσμεύσεων που ανέλαβαν έναντι των πολιτών.
Με την εισαγωγή της αρχής του Ανακλητού, τα πολιτικά πρόσωπα που εκλέγονται σε κρατικό αξίωμα καθίστανται υπόλογοι έναντι των πολιτών καθ’ όλην τη διάρκεια της θητείας τους. Οι πολίτες ανακτούν την εξουσία η οποία πηγάζει από αυτούς και πραγματική δυνατότητα άσκησης ελέγχου επί των εκλεγμένων αξιωματούχων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο αποκτά περιεχόμενο η έννοια της συμμετοχικής δημοκρατίας. Με τη νομοθετική αυτή ρύθμιση το προεκλογικό πρόγραμμα των υποψηφίων αξιωματούχων του κράτους καθίσταται πραγματικό κοινωνικό συμβόλαιο, η παραβίαση του οποίου μπορεί να οδηγήσει τον παραβάτη αξιωματούχο σε απώλεια του αξιώματός του.
Με τη ρύθμιση αυτή αναβαθμίζεται ο ρόλος των πολιτών, διευρύνεται η δημοκρατία και ενδεχομένως να αυξηθεί το ενδιαφέρον και η ενεργός εμπλοκή των πολιτών στην πολιτική και στις εκλογικές διαδικασίες.
Δεδομένη η θέση μας για τη ΔΔΟ
Η μη συμπερίληψη αναφοράς για απόρριψη της ΔΔΟ, από τη στιγμή, μάλιστα, που κάτι τέτοιο υφίσταται στην ιδρυτική διακήρυξη της Συμμαχίας Πολιτών, αποσκοπεί στη διευκόλυνση ενδεχόμενων διαβουλεύσεων με το ΑΚΕΛ;
Είναι γνωστή η θέση μας για απόρριψη της ΔΔΟ και την εξήγησα κατ’ επανάληψιν δημόσια και πριν και μετά την απόφαση της Ανωτάτης Συγκλήτου. Η θέση μας δικαιώνεται και από το αποτέλεσμα των συνομιλιών, αφού, η υπό διαπραγμάτευση λύση, αντί να ανατρέπει τη διχοτόμηση, τη νομιμοποιεί. Όσο δε αφορά το ΑΚΕΛ, θέλω να ξεκαθαρίσω γι' ακόμη μια φορά ότι δεν υπήρξε διαβούλευση.
Επιτρέψτε μου να πω κάτι και για την άποψη εκείνη που λέει ότι πρέπει να απορριφθεί εκ των προτέρων η όποια ενδεχόμενη στήριξη της υποψηφιότητάς μας από το ΑΚΕΛ. Θέλω να σημειώσω ότι κανένας που διεκδικεί στα σοβαρά την Προεδρία δεν προαποκλείει στήριξή του από άλλες δυνάμεις.
Υπενθυμίζω ότι μετά την εποχή του Μακαρίου, κανένας Πρόεδρος δεν εκλέχθηκε είτε με ψήφους μόνον του ΔΗΣΥ, είτε μόνον του ΑΚΕΛ, είτε με ψήφους μόνον του «κεντρώου» χώρου. Εκτός και αν ο στόχος κάποιου είναι απλώς να πάει στον 2ο γύρο αδιαφορώντας αν θα επανεκλεγεί ο Αναστασιάδης. Όταν, λοιπόν, κάποιος προαποκλείει στήριξή του από άλλες δυνάμεις, είναι σαν να λέει ότι θέλει να πάει στην Αθήνα, αλλά δεν θέλει να μπει στο αεροπλάνο.
Σας ανησυχεί το ενδεχόμενο, εάν δεν τελεσφορήσει η προσπάθεια για κοινό υποψήφιο στον ενδιάμεσο χώρο και υπάρξουν πέραν της μίας υποψηφιότητες, να εδραιωθεί ακόμη περισσότερο ο διπολισμός, με τις συνακόλουθες επιπτώσεις στο εθνικό θέμα;
Το ιδανικότερο θα ήταν να υπάρξει ένας και μόνον υποψήφιος από τον «κεντρώο» χώρο και προς αυτήν την κατεύθυνση καταβάλλουμε ειλικρινείς προσπάθειες. Αν, όμως, αυτό δεν καταστεί εφικτό, δεν θα βιαζόμουν να συναγάγω το συμπέρασμα ότι θα ενισχυθεί ο διπολισμός. Στις προεδρικές εκλογές οι πολίτες δεν κάνουν την επιλογή τους με αυστηρά κομματικά κριτήρια. Το είδαμε και στις Προεδρικές του 2013.
Εκτιμώ ότι οι πολίτες που θέλουν να αποκλείσουν την επανεκλογή του Νίκου Αναστασιάδη, θα ψηφίσουν από τον πρώτο γύρο εκείνον τον υποψήφιο ο οποίος στον 2ο γύρο κερδίζει τον Αναστασιάδη. Η ερώτησή σας για τον διπολισμό, καθιστά και πάλι επίκαιρη την πρότασή μας για σύσταση ενός Συνασπισμού Δυνάμεων του «κεντρώου» χώρου. Έτσι σπάζει ο διπολισμός.
Το Κίνημα Οικολόγων πρότεινε προ καιρού τη συμφωνία των κομμάτων του ενδιάμεσου χώρου πάνω σε υπερκομματική υποψηφιότητα, προκειμένου να αποφευχθούν διασπάσεις; Πόσο σύμφωνους σάς βρίσκει αυτή η πρόταση;
Συζητούμε οποιαδήποτε υποψηφιότητα, δεδομένου ότι διαθέτει την πείρα, τις γνώσεις και τις θέσεις για να διαχειριστεί το Κυπριακό, την οικονομία, τα κοινωνικά προβλήματα και ταυτόχρονα να είναι πολυσυλλεκτική και να κερδίζει τον Νίκο Αναστασιάδη. Όπως είπα και πριν, η μία κοινή υποψηφιότητα είναι στόχος, δεδομένου ότι θα είναι νικηφόρα.
Στρατηγική πρόκλησης κόστους στην Τουρκία
Έχετε μιλήσει επιτακτικά και επανειλημμένως για την αναγκαιότητα αλλαγής στρατηγικής στο Κυπριακό και επί τούτου έχετε καταθέσει στο Εθνικό Συμβούλιο συγκεκριμένη ολοκληρωμένη πρόταση, η οποία αποκλείει τη λύση ΔΔΟ. Πώς είναι δυνατόν η αλλαγή αυτή να τελεσφορήσει, εάν συνεργαστείτε με πολιτικές δυνάμεις οι οποίες θεωρούν τη λύση διζωνικής μονόδρομο;
Η στρατηγική την οποία καταθέσαμε πριν από δύο χρόνια στο Εθνικό Συμβούλιο και η οποία υιοθετήθηκε ομόφωνα από όλα τα σώματα της Συμμαχίας Πολιτών, ξεφεύγει από την ονοματολογία και τα μοντέλα λύσης και εστιάζει, με μια διεκδικητική στρατηγική, στον καθορισμό των στόχων που θα πρέπει να πετύχουμε μέσα από τη λύση του Κυπριακού.
Ως στρατηγικό στόχο καθόριζε την απελευθέρωση της Κύπρου και την αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Καθόριζε, επίσης, τρεις άλλους στόχους, δηλαδή ότι η λύση θα πρέπει να διασφαλίζει την επιβίωση του κυπριακού Ελληνισμού, να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των νόμιμων πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας και κανενός άλλου, και, τέλος, να επιτρέπει στο κράτος να είναι λειτουργικό και αποτελεσματικό εντός της Ε.Ε. ως ένα σύγχρονο κράτος δικαίου.
Κατά την άποψή μας, αν υπήρχε πολιτική βούληση, αυτή η στρατηγική θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για να έχουμε ενότητα στο εσωτερικό μέτωπο με κοινούς στόχους.
Πώς αξιολογείτε την πορεία και τις προοπτικές των συνομιλιών; Θεωρείτε, υπό τα δεδομένα, ότι μπορεί να είναι τελεσφόρες η συνέχιση και η έκβασή τους;
Οι συνομιλίες ουσιαστικά οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο στη Διάσκεψη της Γενεύης. Είχαμε προειδοποιήσει τον κ. Αναστασιάδη για την τουρκική τακτική. Η άνευ όρων και προϋποθέσεων σύγκληση της Διάσκεψης, όπως το ζητούσε ο Ερντογάν, δεν είχαμε καμιάν αμφιβολία ότι θα μας έθετε προ του διλήμματος είτε να δεχθούμε να ικανοποιήσουμε τις ακραίες τουρκικές απαιτήσεις για μια λύση τουρκικών προδιαγραφών, είτε να οδηγηθούμε σε αδιέξοδο. Αυτό ακριβώς έκανε ο Τσαβούσογλου με την ομιλία του στην εναρκτήρια τελετή.
Επειδή ο Γ.Γ. του ΟΗΕ είχε αποδεχθεί την Πρόταση Κοτζιά, όπως η Διάσκεψη να είναι ανοιχτού τέλους, δεν προέκυψε τότε επίσημα αδιέξοδο. Η Τουρκία, όμως, που επεδίωκε το αδιέξοδο, προφανώς για να υλοποιήσει το πλάνο Β ́ που σχεδίασε, οδήγησε λίγο αργότερα τις συνομιλίες σε αδιέξοδο.
Η εξεύρεση λύσης του Κυπριακού δεν ήταν ποτέ δύσκολη. Δύσκολη είναι η εξεύρεση δίκαιης λύσης του Κυπριακού. Με τις αξιώσεις της Τουρκίας, δεν μπορεί κανένας ρεαλιστής άνθρωπος να είναι αισιόδοξος ότι, και αν επαναρχίσουν οι συνομιλίες, μπορεί να οδηγηθούμε σε δίκαιη λύση. Ως έχουν τα πράγματα, για να προκύψει λύση, θα πρέπει να δεχθούμε τους τουρκικούς όρους, πράγμα που θα οδηγήσει σε τουρκική λύση.
Σε μια τέτοια περίπτωση, δεν έχω αμφιβολία ότι η τεράστια πλειοψηφία του κυπριακού Ελληνισμού θα την απορρίψει. Για να ανοίξει πραγματικά ο δρόμος για δίκαιη λύση, πρέπει με την πολιτική μας να κάμψουμε την τουρκική αδιαλλαξία. Αυτό μπορεί να γίνει όταν με μια νέα διεκδικητική στρατηγική καταστήσουμε την κατοχή και τη διχοτόμηση ασύμφορη για την Τουρκία. Αυτήν τη στρατηγική έχει σχεδιάσει από το 2015 η Συμμαχία Πολιτών σε ένα 60σέλιδο έγγραφο.
Έχουμε κρατήσει τις δεσμεύσεις μας
Τέλος Μαΐου ολοκληρώνεται ένα έτος από την εγκαθίδρυση της νέας Βουλής. Ως Συμμαχία Πολιτών είχατε δεσμευτεί με επιστολή ότι, σε περίπτωση που δεν προωθήσετε συγκεκριμένες δέκα προτάσεις στη Βουλή, τότε αυτόματα οι βουλευτές της Συμμαχίας Πολιτών θα οδηγηθούν σε αυτόματη παραίτηση. Πόσες από αυτές προωθήσατε και πόσο πιστοί θα παραμείνετε στη δέσμευσή σας σε περίπτωση που δεν τα καταφέρετε;
Ασφαλώς και θα τηρήσουμε τη δέσμευσή μας. Σκοπός της δέσμευσής μας ήταν, αφενός να προσδώσουμε στο ρήμα δεσμεύομαι τη χαμένη του έννοια και να καταστήσουμε τις προεκλογικές δεσμεύσεις πραγματικό κοινωνικό συμβόλαιο, και, αφετέρου, να προωθήσουμε Προτάσεις που εξυπηρετούν αποκλειστικά τους πολίτες.
Καταθέσαμε ήδη τις Προτάσεις μας: για Οριζόντια ψηφοφορία, για αυτόματη εγγραφή των εκλογέων που κλείνουν το 18ο έτος της ηλικίας τους στους εκλογικούς καταλόγους και για το δικαίωμα στους πολίτες να ανακαλούν τους εκλελεγμένους αξιωματούχους του Κράτους στην περίπτωση αθέτησης των προεκλογικών τους δεσμεύσεων. Καταθέσαμε την Πρόταση, ώστε να αναρτώνται για ένα μήνα σε ειδική ιστοσελίδα τα Νομοσχέδια και οι Προτάσεις Νόμου, για να μπορούν οι πολίτες να καταθέτουν τα σχόλια και προτάσεις τους, τα οποία θα προωθούνται στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής.
Τις Προτάσεις για τη διεξαγωγή Δημοψηφισμάτων για πολύ σοβαρά ζητήματα, έτσι ώστε να αποφασίζει ο ίδιος ο λαός, τη διασύνδεση της μισθοδοσίας των βουλευτών με βάση τις παρουσίες τους στην Ολομέλεια και στις Επιτροπές που είναι μέλη, για το δικαίωμα του ιδιοκτήτη, υπό προϋποθέσεις και βάση κριτηρίων, να αγοράζει την κατοικία του στην τιμή που η Τράπεζα εξασφάλισε σε πλειστηριασμό, για νομοθεσία που να απαγορεύει στα Κόμματα να υποβάλλουν κατάλογο ονομάτων για διορισμό στα Δ.Σ. των Ημικρατικών Οργανισμών, την ΕΔΥ και την ΕΕΥ και για τον καθορισμό ορίου για δύο θητείες για όλους τους εκλελεγμένους αξιωματούχους του Κράτους. Εκκρεμεί μόνον η Πρόταση για την επιβολή ειδικού τέλους για υπερχρεώσεις των τραπεζών, την οποία επεξεργαζόμαστε και εντός των επόμενων ημερών θα κατατεθεί και αυτή στη Βουλή.
Άρα, είμαστε σε καλό δρόμο για να περηφανευτούμε ότι κρατήσαμε τη δέσμευσή μας και ότι θα παραμείνουμε στη Βουλή.
