Η γυναίκα της Κύπρου

Όποιοι άκουσαν τις κραυγές της στα βασανιστήρια της Ομορφίτας και του Σπέσιαλ Μπραντς, στα μεγάλα χρόνια του αγώνα, θα έβαζαν το χέρι τους στη φωτιά για να υπογράψουν την υπεραξία της. Από τις γυναίκες της Κύπρου, που δοκιμάστηκαν στα χέρια της αγριότητας των Άγγλων και Τούρκων ανακριτών της αγγλοκρατίας, ουδεμία υπέκυψε στα μεσαιωνικά βασανιστήρια.

Ο Μέρλιν, ο Μακλόκλαν, ο Λιντς, ο Γουίλλαρντ, ο Μπερτς, ο Σουλεϊμάν, ο Ταλάτ και οι άλλοι που ταυτίστηκαν με τη κτηνωδία, που τέσσερα χρόνια καταίσχυνε την ανθρωπότητα, παραδέχονταν ότι μάταια ιδρωκοπούσαν δέρνοντας επί ώρες τα κορμιά των αγωνιστριών της ΕΟΚΑ. Η γυναίκα δεν υπέκυπτε στη βαναυσότητα. Δεν ενέδιδε στις υποσχέσεις.

Δεν υποχωρούσε στους εκφοβισμούς. Τη γύμνωναν ακόμα και ενώπιον συναγωνιστών που ανακρίνονταν. Μαύριζαν το γυναικείο κορμί από τα κτυπήματα. Το εξευτέλιζαν με τις άθλιες χειρονομίες. Αλλά η γυναίκα δεν υπέκυπτε. Ο εθνικός μας ποιητής θα επανελάμβανε τους στίχους «θαυμάζω τις γυναίκες μας και στ’ όνομά τους μνέω». Ομολογίες φρίκης καταγράφω στους ογκώδεις τόμους για την ΕΟΚΑ.

Σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές συνεντεύξεις μετέφερα προσωπικές μαρτυρίες αγωνιστριών, που σύρθηκαν στην κόλαση των ανακριτηρίων. Πληροφορίες διασταυρωμένες και επικυρωμένες από δηλώσεις αυτοπτών μαρτύρων προκαλούν ιερή φρικίαση. Σε οπτικογραφημένα στιγμιότυπα αποκαλύπτω τα αίσχη των Άγγλων και των Τούρκων βασανιστών.

Στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου Κύπρου έχω καταθέσει εκατοντάδες ομολογιών για τα μαρτύρια που υφίσταντο άντρες και γυναίκες από τα όργανα της αγγλοκρατίας αλλά και αποδείξεις της θριαμβεύουσας αξιοπρέπειας. Ακόμα και συνεργοί στις δοκιμασίες θαύμασαν την αντοχή των γυναικών. Ένας από τους προδότες, που μεταφέρθηκαν στην Αγγλία από τα αφεντικά τους, δεν απέκρυψε την κατάπληξη αλλά και το θαυμασμό του για τη στάση αγωνιστριών στις δοκιμασίες.

Στον Β ́τόμο της ΕΟΚΑ καταγράφω τη δήλωση του Κωνσταντίνου Ονησιφόρου «Καστορή». Ήταν ετοιμοθάνατος στο σπίτι του στο Λονδίνο. Ζήτησε να συναντηθούμε για να προβεί σε αποκαλύψεις για συμβάντα στις ανακρίσεις. «Είμαι ετοιμοθάνατος, οι μέρες μου είναι λίγες. Παρακαλώ τον λαό μας να μου δώσει συγχώρεση. Θέλω να φιλήσω τους τάφους των γονιών μου. Να φιλήσω το χώμα της πατρίδας μας», είπε και παρακάλεσε: «Σας παρακαλώ χαιρετήστε την Αυγή και την Αντρούλα. Υπέστησαν τα πάνδεινα, μα δεν μίλησαν. Τις θαυμάζω!».

Οι ανακριτές έκαναν έφοδο στην οδό Ηρακλέους της Λευκωσίας. Άρπαξαν τη νέα από το κρεβάτι της. Την έσυραν στο αυτοκίνητο. Οδήγησαν σ’ ένα αλσύλιο στην Κοκκινοτριμιθιά, της ξέσχισαν τα νυχτικά, ασχημονούσαν, φοβέριζαν, την ύβριζαν, χυδαιολογούσαν. Η νέα δεν υπέκυπτε. Ήταν χρονιάρες μέρες του 1956. Κι η νέα μόλις 16 χρονών. Την μετέφεραν στα ανακριτήρια. Οι βασανισμοί και ο τρόμος του Λίντς, εφιάλτης. Περνούσαν στον λαιμό της βρόχο και απειλούσαν να την κρεμάσουν στην παρουσία του πατέρα της. Τίποτα.

Κατέγραψα μαρτυρίες της Ελενίτσας Σεραφείμ και της Δήμητρας Δημητριάδου. Είδαν τη Νίτσα Χατζηγεωργίου στο Νοσοκομείο. Την μετέφεραν σωματικό και ψυχικό ράκος από την Ομορφίτα. Το κορμί της ήταν ολόμαυρο από τα χτυπήματα. Η κοπέλα πονούσε και στο άγγιγμα του σεντονιού!.. ( ΕΟΚΑ, τ. Γ ́, σελ. 121-129).

Βέβαια τα διαδραματισθέντα στον Αγώνα δεν υπήρξαν πρωτοφανέρωτες μαρτυρίες για την αξία της γυναίκας της Κύπρου. Στην πολιορκία της Λευκωσίας από τα αιμοσταγή ασκέρια του Λαλλά Μουσταφά, οι Λευκωσιάτισσες πετούσαν τα παιδιά τους στην τάφρο κι ακολουθούσαν οι ίδιες με πηδήματα θανάτου από τις επάλξεις των τειχών, όπου πολεμούσαν οι άντρες.

Παρά στα χέρια του ασελγούς Τούρκου, καλύτερα νεκρές. Η Μαρία η Συγκλητική οδηγήθηκε σε πλοίο στο λιμάνι της πολιορκούμενης Αμμοχώστου με άλλες χίλιες Ελληνίδες. Τις προόριζαν «δώρα» στον Σουλτάνο. Άρπαξε τον δαυλό κι ανατίναξε το σκάφος, περιτριγυρισμένη από την τραγική χορία των υπολοίπων (6 Οκτ. 1570).

Η ιστορία της γυναίκας της Κύπρου συνεχίστηκε μέσα στο χάος του χρόνου στα χρόνια της Επανάστασης του 1821. Στο έργο μου «Οι Κύπριοι εθελοντές στους εθνικούς αγώνες - Κύπρος, 800 χρόνια αντιστάσεων», σελ. 64 κ.εξ. αναφέρομαι στην απόδραση της Τερεζούς Ανδρέου Δαβίδ και σε ηρωικές γυναικείες μορφές ( Παγώνα, Πεζούνα και Αγγελέτα Αντωνοπούλου, Αννέτα και Μαργαρώνα Γλυκύ κ.ά).

Η ιστορία της γυναίκας της Κύπρου είναι λαμπρή στη διέλευση των αιώνων. Η γυναίκα μας είναι καύχημα στην ύπαρξη του Ελληνισμού σ’ αυτήν την εσχατιά της Φυλής μας. Εδώ, όμως, εγείρεται η πρόκληση: Πώς ερμηνεύεται το γεγονός των καισαρικών γεννήσεων κατά ποσοστό 60%, όταν ο εχθρός γεννοβολά ασταμάτητα και πληθυσμιακά απειλεί με πληθυσμιακή αλλοίωση της εικόνας της πατρίδας μας;

Και προπαντός πώς εξηγείται η επιδημία των εκτρώσεων σε ρυθμό μαζικού θανάτου; Και δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο η σύγχρονη γυναίκα της Κύπρου να γεννά δυο παιδιά και να σκοτώνει άλλα πέντε. Η μάνα δολοφονεί τα παιδιά της. Η συλλογική συνείδηση αγανακτεί. Η ηθική καταδικάζει. Η ιστορία κρύβει το πρόσωπό της με αποτροπιασμό. Από τη δόξα των αιώνων σε τέτοια αισχύνη;Το κράτος έχει τον λόγο...

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΑΝΟΣ