Πολιτισμός

Ο Ήχος της Ζέουσας Μνήμης

ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΩΡΟΥ ΛΟΪΖΟΥ 2016 ΣΤΟΝ ΕΞ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ ΣΥΝΘΕΤΗ, ΜΙΧΑΛΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ

«Αυτές είναι μέρες που ως Τουρκοκύπριος νιώθω ντροπή και όχι περηφάνια. Ακόμα και χρόνια. Νιώθω ντροπή για τις προσπάθειές μας να οικοδομήσουμε λύση πάνω σε μια αδικία. Νιώθω ντροπή που ταΐζουμε το Βαρώσι στα φίδια τόσα χρόνια. Νιώθω ντροπή για τα βλέμματα ενός παιδιού που κοιτάει από τον Νότο προς τον Πενταδάκτυλο. Νιώθω ντροπή, καθώς περνώ μπροστά από τις μάνες που αναζητούν ακόμα τους αγνοουμένους τους. Νιώθω ντροπή, όταν βάλω δίπλα-δίπλα παλιές και νέες φωτογραφίες της Κερύνειας. Νιώθω ντροπή όποτε δω μιαν οικογένεια Ελληνοκυπρίων που τρώει ψάρι σε μια παραλιακή ταβέρνα στην Καρπασία...», ΣΕΝΕΡ ΛΕΒΕΝΤ, Δημοσιογράφος. 24.4.2017. Βραβείο Δώρου Λοΐζου, 2015.

Την π. Παρασκευή, στο κινηματοθέατρο ‘’Παλλάς’’ στη Λευκωσία έγινε η απονομή του Βραβείου Δώρου Λοϊζου από τον Πρόεδρο της ΕΔΕΚ Μαρίνο Σιζόπουλο. Στον ίδιο ακριβώς χώρο, πριν από 48 χρόνια, το 1969, ο Δρ Βάσος Λυσσαρίδης κήρυξε την ίδρυση του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Κύπρου ΕΔΕΚ. Το 2001, καθιερώθηκε από την ΕΔΕΚ ο θεσμός της ετήσιας απονομής του Βραβείου Δ. Λοΐζου προς τιμήν του ήρωα-ποιητή, στελέχους της ΕΔΕΚ και της Σ.Ν. ΕΔΕΝ, ο οποίος δολοφονήθηκε άνανδρα από την ΕΟΚΑ Β' στις 30 Αυγούστου 1974, στη διάρκεια του μεταπραξικοπήματος κατά τη δολοφονική απόπειρα εναντίον της ζωής του ηγέτη της ΕΔΕΚ, Δρος Βάσου Λυσσαρίδη. Η επιλογή του τιμώμενου με το βραβείο προσώπου γίνεται από Ειδική Επιτροπή που απαρτίζεται από ανθρώπους των Τεχνών και των Γραμμάτων, όχι μόνον μελών της ΕΔΕΚ, και επικυρώνεται από το Π.Γ. της ΕΔΕΚ. Η Ειδική Επιτροπή Βραβείου Δώρου Λοϊζου, απαρτιζόταν για το 2016, (κατ' αλφαβητικήν σειράν), από τους: Άθω Ερωτοκρίτου, Κλινικό Ψυχολόγο -Ψυχοθεραπευτή, Λεύκιο Ζαφειρίου, Φιλόλογο-Ποιητή, Δρα Νίκη Κατσαούνη, πρώην Μορφωτικό Σύμβουλο της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ελλάδα και Μ. Βρετανία, Κριτικό Πολιτισμού και Πολιτικής, Δρα Ελένη Νικήτα, Πρώην Διευθύντρια των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, Ιστορικό Τέχνης, Γιώργο Νικολάου, Δημοσιογράφο, Μαρία Συμεωνίδου, Φιλόλογο-Διευθύντρια Σχολείου Μέσης Εκπαίδευσης, και Ανδρέα Χατζηθωμά, Φιλόλογο-Εκπαιδευτικό-Κριτικό, Πρόεδρο της Ειδικής Επιτροπής Βραβείου Δώρου Λοϊζου για το 2016. Σύμφωνα με τους κανονισμούς, το άτομο που τιμάται πρέπει να είναι Κύπριος, εν ζωή, πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας, να έχει σημαντική προσφορά στις Τέχνες και τα Γράμματα, να διαπνέεται από τα ιδανικά της Δημοκρατίας, της Κοινωνικής Αλληλεγγύης, και του αγώνα του για την απελευθέρωση του τόπου μας από την τουρκική κατοχή.



Το Βραβείο Δώρου Λοΐζου απονέμεται φέτος στον διεθνούς φήμης Αμμοχωστιανό μουσικοσυνθέτη, Μιχάλη Χριστοδουλίδη, για την υψηλής ποιότητας συνολική προσφορά του στον Πολιτισμό της Κύπρου και της προβολής του παγκόσμια, αλλά και ως παράδειγμα στους νέους συνθέτες του πλούτου της Μουσικής και Θεατρικής παράδοσης της Κύπρου, καθώς και του συνεπούς και διαρκούς αγώνα του Μιχάλη Χριστοδουλίδη για απελευθέρωση του τόπου μας από την τουρκική κατοχή. Την απονομή του Βραβείου ακολούθησε μουσικό πρόγραμμα με τραγούδια του συνθέτη, και με ερμηνευτές τους Κούλη Θεοδώρου και Παυλίνα Κωνσταντοπούλου. Ακούστηκαν τραγούδια από τις Ρίμες Αγάπης (αγνώστου ποιητή), του Θοδόση Πιερίδη από την Κυπριακή Συμφωνία, το ‘’Λογαριάσατε Λάθος με τον νου σας εμπόροι’’ του Θεοκλή Κουγιάλη, της Νίκης Κατσαούνη (‘’Αμμόχωστος’’ και ‘’Γυρισμός’’) και του Μιχάλη Πασιαρδή, ‘’Το παλιό θκιολί’’. Ο Κούλης Θεοδώρου ερμήνευσε, επίσης, τη σύνθεση του Μιχάλη (αγνώστου ποιητή) ‘’Η Τριανταφυλλένη’’.

Από το Σπίτι με το Φοινικόδεντρο



Ο Μιχάλης Χριστοδουλίδης γεννήθηκε στην Αμμόχωστο, στην Κύπρο, τo 1944, στο Σπίτι με το Φοινικόδεντρο, στο έμπα της Λευκωσίας από τον παλιό δρόμο, πριν από την εισβολή και την κατοχή. Το 1963 με προτροπή του Γιάγκου Μιχαηλίδη, καθηγητή της μουσικής, που καταλαβαίνει το ταλέντο του μικρού μαθητή του, πείθει την οικογένειά του να φύγει για τη Γαλλία, όπου έγινε δεκτός στο Conservatoire National (Eθνικό Ωδείο) της Γαλλίας στο Παρίσι.



Σπούδασε και δούλεψε στη Γαλλία από το 1963 μέχρι το 1977, γράφοντας μουσική για 20 περίπου παραγωγές, κυρίως στα εθνικά θέατρα της Γαλλίας (Comedie Francaise, Theatre National de Strasbourg και Lyon, Theatre de la Ville, Festival d’ Avignon κ.λπ).



Ο Μιχάλης Χριστοδουλίδης είναι ο πρώτος Έλληνας που έγραψε μουσική για την Comedie Francaise. Στο Παρίσι το 1972, όπου πήγα για μεταπτυχιακές σπουδές στη Φιλοσοφία της Τέχνης, γνώρισα τον Michel Christostodoulides ως... αφίσα (γαλλιστί), πάνω από το Μετρό του St. Germain, δίπλα στο όνομα του Ιονέσκο. Στο έργο ‘’Macbett’’, μoυσική, λέει: Michael Christodoulides. Ένα ελληνικό όνομα δίπλα στο όνομα του ήδη... μυθικού Eugene Ionesco.



O Mιχάλης θα μου πει αργότερα, όταν γνωριστήκαμε στην ‘’ανεικονική’’ πραγματικότητα, πως ο Ιονέσκο είπε πως σαγηνευτική ήταν η μουσική αυτού του νέου, που ούτε το όνομά του δεν μπορούσε να προφέρει...



Ο Μιχάλης Χριστοδουλίδης τιμήθηκε στη Γαλλία με τον τίτλο του «Ιππότη τεχνών και γραμμάτων». Στη Γαλλία έκανε πολλές συναυλίες με τα ‘’Ακριτικά Έπη’’ της Κύπρου, με τον μεγάλο φιλέλληνα και Ελληνιστή Jacques Lacarriere, κάνοντας γνωστό τον πολιτισμό της Κύπρου και το Κυπριακό, με ερμηνευτές τους Κώστα Χαραλαμπίδη και Αρετή Κασάπη σε συναυλίες στη Γαλλία, στην Ελλάδα και Ισπανία, καθώς και σε συναυλίες στην Κύπρο και στην Ελλάδα, με ερμηνευτές τον Δημήτρη Ψαριανό και Γιώργο Ζωγράφο, σε ποίηση Μιχάλη Πασιαρδή της σειράς ‘’Ο Δημογέροντας’’ και σε πολλά τραγούδια της Νίκης Κατσαούνη, στο Πολιτικό Μνημόσυνο για τον Μακάριο, στη Λευκωσία...

Δεν θα ξανακεντήσω!



Το καλοκαίρι του 1974, ήταν στην Κύπρο από τη Γαλλία. Με το πραξικόπημα της χούντας και την Τουρκική Εισβολή η ζωή του έκτοτε ανατράπηκε. Στο Σπίτι με το Φοινικόδεντρο έξω από τα Τειχιά της Αμμοχώστου πέφταν οβίδες από τους Τούρκους και από ‘’φίλια πυρά’’, αν υπάρχουν φίλια πυρά. Εγκλωβισμένη όλη η οικογένεια δεν μπορούσαν να κουνηθούν, το τέλος φαινόταν κοντά για ολόκληρη την οικογένεια που είχε αντέξει από τη μεριά της μάνας του Ελένης και της θείας Αναστασίας τρεις προσφυγιές από τις Κυδωνίες στη Χίο κι από τη Χίο στην Αμμόχωστο και κείθε στη Λεμεσό.



Η Ελένη μου είχε πει: «Τρεις φορές πλέκω και κεντώ προικιά και μου τα παίρνουν οι Τούρκοι. Δεν θα ξανακεντήσω». Η θεία Αναστασία μεγάλωσε τη δική της οικογένεια, κεντώντας. Μέσα στο σπίτι, περιμένοντας τον θάνατο, η θεία Αναστασία, διηγείται ο Μιχάλης, πήρε το σκουπόξυλο για κιθάρα, φόρεσε τη σφουγγαρίστρα-περούκα και άρχισε να ‘’παίζει’’ τραγούδια των Beatles..!!



Γλύτωσαν και φύγαν με τις σαγιονάρες από τους τελευταίους. Ο Μιχάλης Χριστοδουλίδης αρνείται, λέει, να ξαναγυρίσει στην κατεχόμενη και ερειπωμένη, έκτοτε, Αμμόχωστο, ή στο Αρχαίο Θέατρο της Σαλαμίνας, όπου μεγαλώσαμε παιδιά, κάτω από τους Τούρκους.

Μουσική, η Ζέουσα Μνήμη!



Από το 1977, ο Μ. Χρ. ζει και εργάζεται στην Ελλάδα, όπου έγραψε μουσική για περισσότερες από 70 παραγωγές, οι πιο πολλές για τα φεστιβάλ Επιδαύρου και Αθηνών. Εκτός από τη μουσική θεάτρου έγραψε μουσική για μπαλέτο και όπερα ‘’The Faces o Medea’’ για την Όπερα της Βοστώνης, με τη διάσημη Σάρα Κάλντγουελ διευθύντρια της Όπερας αυτής, μουσική για τα μπαλέτα ‘’Amares’’ για το Εθνικό Μπαλέτο της Κούβας, ‘’Οδυσσέας’’, για το Μπαλέτο του Austin στο Τέξας, και ‘’Τα Πορφυρώματα’’ του Έκτορα Πατριώτη, για τη Διάσταση Λεμεσού. Για την Εθνική Λυρική σκηνή Αθηνών, ‘’Ο Δεκατρής’’ κ.α.



Μουσική του παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής για την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, για την Προεδρία της Κύπρου του Συμβουλίου της ΕΕ, στο Κούριο, στην ΟΥΝΕΣΚΟ, στο Παρίσι σε ποίηση Έκτορα Πατριώτη, ενώ το 2005 έκανε συναυλίες στην Κύπρο με μουσική για τον Κυριάκο Μάτση και τον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα της Κύπρου, ‘55-59. Έγραψε μουσική για 12 ταινίες κινηματογράφου και πήρε δυο κρατικά βραβεία στην Ελλάδα, καθώς και το διεθνές βραβείο του Φεστιβάλ της Aix en Provence, για τη μουσική του στον κινηματογράφο.

Ένα Βραβείο - Οφειλή!



Εκτός από τα μεγάλα Διεθνή Βραβεία, ο Μιχάλης Χριστοδουλίδης βραβεύτηκε στην Κύπρο με το Βραβείο Γιάννου Κρανιδιώτη, το Βραβείο Τεύκρου Ανθία - Θοδόση Πιερίδη, το Βραβείο ‘Φιλελεύθερου’, το Μεγάλο Βραβείο ΘΟΚ, κ.ά. Έγραψε μουσική επάνω στα ‘’Ακριτικά Έπη της Κύπρου’’, που κυκλοφόρησαν πρώτα στη Γαλλία, μελοποίησε Αναγεννησιακή Ποίηση της Κύπρου (Ρίμες Αγάπης), και σύγχρονη κυπριακή ποίηση, στο έργο του ‘’Ες Γην Εναλίαν’’ με κύριο ερμηνευτή τον Γιώργο Νταλάρα σε πολλά έργα του, τον Μάριο Φραγκούλη, την Αλίκη Καγιαλόγλου, την Αλεξάνδρα Παπατζιάκου, τον Δημήτρη Ψαριανό, τον Γιώργο Ζωγράφο, τον Κώστα Χαραλαμπίδη, την Αρετή Κασάπη, τον Κούλη Θεοδώρου, την Παυλίνα Κωνσταντοπούλου κ.ά, ερμηνευτές. Έργα του Μιχάλη Χριστοδουλίδη παίχτηκαν στην Ελλάδα, Γαλλία, Ρωσία, Βρετανία, Ισραήλ, Ισπανία, Ιταλία και σε πολλές πολιτείες των Η.Π.Α.



-Κυκλοφορεί, επίσης, από προχθές, 28.4.2017, μετά από ειδική τελετή στο Δημαρχείο Λεμεσού, στο πλαίσιο των 100 χρόνων από τον θάνατο του Βασίλη Μιχαηλίδη ο νέος δίσκος του Μιχάλη Χριστοδουλίδη με το έργο του Βασίλη Μιχαηλίδη ‘’Η 9η Ιουλίου’’ που έγινε με τη συνεργασία της ‘’Διάστασης’’ Λεμεσού, στην παρουσία όλων των συντελεστών, Μιχ. Χριστοδουλίδη, Γιώργου Νταλάρα, Κύρου Πατσαλίδη, Κώστα Χατζηχριστοδούλου και του Πολιτιστικού Συλλόγου Διάσταση. Το έργο θα παρουσιαστεί στην Κύπρο στις 9 Ιουλίου, αυτήν τη χρονιά, εάν...επιτραπεί, δηλαδή!

Χωρίς Οδοφράγματα!



Την Παρασκευή ήταν πάλε πολύ συγκινημένος: ‘’Το βραβείο του Δώρου Λοΐζου δεν είναι ανταμοιβή, το νιώθω σαν χρέος και οφειλή που θα πρέπει να αγωνίζομαι πάντα για να εκπληρώνω. Κείνος έδωσε τη ζωή του για την ελευθερία...’’ Τού εύχομαι να αξιωθεί ελεύθερη Αμμόχωστο, ελεύθερη Κύπρο: από τη Δερύνεια ώς την Κερύνεια, - χωρίς οδοφράγματα και γραμμές. ΝΚ