Ο συναινετικός Μάρκος Κυπριανού

Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΔΗΚΟ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ

Το παιδικό πείσμα, ο Σπύρος ως πατέρας, η σχέση με τον Τάσσο Παπαδόπουλο και η πολιτική πορεία ως φυσική εξέλιξη, ενός ανθρώπου που απολαμβάνει το χιούμορ

«Ως παιδί ήμουν πεισματάρης και είχα έντονες απόψεις. Αν μου έμπαινε στο κεφάλι μια ιδέα, ήταν δύσκολο να μου την αλλάξουν»

«Πολλές φορές η στάση των συμφοιτητών μου άλλαζε όταν μάθαιναν ότι είμαι γιος του Προέδρου της Κύπρου κι έτσι προσπαθούσα να το κρατάω κρυφό»

«Μου αρέσουν πολύ οι πολιτικές γελοιογραφίες που έχουν εξαιρετικό χιούμορ»

Γεννήθηκα στη Λεμεσό το 1960, στη νέα τότε κλινική του Μάριου Τριτοφτίδη, που στεγαζόταν σε ένα καινούργιο και πολύ ωραίο κτήριο πάνω στη Λεωφόρο Μακαρίου. Η γειτονιά μου ήταν στο κέντρο της πόλης, στην οδό Αθηνών, όπου ήταν το πατρικό σπίτι του πατέρα μου, ωστόσο δεν ζήσαμε για πολύ καιρό εκεί, διότι υπουργοποιήθηκε κι έπρεπε να μετακομίσουμε στη Λευκωσία. Εγκατασταθήκαμε στην περιοχή του Αγίου Ανδρέα, όπου πήγα στο δημοτικό σχολείο.

Θυμάμαι ότι ως σχολείο είχαμε μεγάλο ανταγωνισμό με το Ελένειο, κονταροχτυπιόμασταν σε όλα.

Πεισματάρης

Ως παιδί ήμουν πεισματάρης και είχα έντονες απόψεις. Αν μου έμπαινε στο κεφάλι μια ιδέα, ήταν δύσκολο να μου την αλλάξουν. Μπορεί να μην ήμουν άτακτος όταν βρισκόμουν μόνος μου, αλλά όταν ήμουν με τον αδερφό μου ήμασταν άτακτοι, μαζί κάναμε σκανδαλιές.

Το πείσμα με έβαλε σε μπελάδες. Για παράδειγμα αν θα έβγαιναν έξω και οι γονείς μου μού έλεγαν να μην αργήσω, μπορεί να έμενα εκεί, να έκανα καβγά και στο τέλος μπορεί και να μην έβγαινα, απλώς και μόνο επειδή θεωρούσα ότι είχα δικαίωμα να γυρίσω ό,τι ώρα ήθελα. Για να επιχειρηματολογήσω όμως και να παρουσιάσω τη θέση μου, έμενα εκεί κι επέμενα. Δεν πήγαινα “κόντρα στο κατεστημένο”, ωστόσο αυτό που θεωρούσα θέμα αρχής το υπερασπιζόμουνα με επιμονή.

Ο πατέρας Σπύρος Κυπριανού

Πώς ήταν ο Σπύρος ως πατέρας όταν ήμουν παιδί; Ήταν δύσκολες εποχές τότε για την Κύπρο και ταξίδευε συνέχεια. Ειδικά την περίοδο ’63-’64 που ήταν Υπουργός Εξωτερικών και υπήρχαν τα προβλήματα με την Τουρκία, ήταν υποχρεωμένος να λείπει πολύ. Παράλληλα, όμως, η παρουσία του ήταν έντονη και σε αυτό βοήθησε πολύ η μητέρα μου, η οποία προσπαθούσε να μη νιώθουμε την απουσία του πατέρα, παίζοντας τον ρόλο και των δύο.

Ο πατέρας δεν είχε τη δυνατότητα να ασχοληθεί με τα καθημερινά, όπως το σχολείο μας και τα μαθήματά μας για παράδειγμα, όμως φρόντιζε να περνάμε κάποιο χρόνο μαζί. Την περίοδο την οποία περιέγραψα προηγουμένως που έλειπε για μήνες στο εξωτερικό και τον συνόδευε και η μητέρα μου, την περάσαμε μαζί με τον αδερφό μου στην Αθήνα, στην αδερφή της μητέρας μου. Μείναμε εκεί σχεδόν ένα χρόνο. Στην Αθήνα, γενικώς, πηγαίναμε τα καλοκαίρια, μόλις έκλειναν τα σχολεία. Ο πατέρας μου συνήθως ερχόταν να περάσουμε έστω λίγες μέρες οικογενειακές διακοπές, πολλές φορές σε κάποιο νησί.

Αν ήταν αυστηρός; Όχι, αλλά ενώ εκείνη που μας θύμωνε και μας μάλωνε ήταν η μητέρα, η απειλή “θα το πω στον πατέρα σου”, είχε μεγαλύτερη βαρύτητα από το να φάμε ξύλο. Ο ίδιος, όμως, δεν μας θύμωνε.

Τα καλοκαίρια στην Αθήνα

Στην Αθήνα μέναμε στη Νέα Σμύρνη, πριν αυτή γεμίσει με πολυκατοικίες. Ξέραμε όλα τα παιδιά στη γειτονιά, βγαίναμε και παίζαμε στους δρόμους, μας φώναζε η θεία να μπούμε μέσα κι εμείς δεν μπαίναμε. Ήταν επίσης η εποχή με τα υπαίθρια σινεμά, που κάθε ημέρα παιζόταν και διαφορετικό έργο. Εκείνα τα καλοκαίρια είναι από τις πιο ευχάριστες περιόδους στη ζωή μου.

Αν βίωσα περιθωριοποίηση ως Κύπριος από τα Ελλαδιτάκια; Ουδέποτε ένιωσα ξένος στη γειτονιά μας στην Αθήνα. Να μην ξεχνάμε ότι πηγαίναμε από μικροί και βλέπαμε τους φίλους μας κάθε χρόνο. Δεν είχαμε και έντονη προφορά λόγω της μητέρας μας, οπότε δεν ξεχωρίζαμε και τόσο πολύ από τα υπόλοιπα παιδιά.

«Ήθελα να γίνω δικηγόρος»

Ήμουν καλός μαθητής. Σπούδασα στη Νομική Αθηνών, στο Κέμπριτζ, στο Χάρβαρντ κι επέστρεψα στο Κέμπριτζ. Όνειρό μου δεν ήταν η ακαδημαϊκή πορεία, αλλά η δικηγορία. Από μικρός ήθελα να γίνω δικηγόρος, αλλά όχι λόγω του πατέρα μου, ο οποίος εξάλλου για λίγα χρόνια δικηγόρησε. Αν και οι σπουδές μου περιέχουν διαφορετικές πτυχές της νομικής, όλες περιστρέφονται γύρω από αυτήν.

Έκανα άσκηση στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Συμβούλιο Ευρώπης, η οποία ήταν μια πολύ μεγάλη εμπειρία για εμένα. Εργάστηκα ως δικηγόρος τουλάχιστον μέχρι να μπω πολύ βαθιά στην πολιτική το 2003 που ανέλαβα Υπουργός Οικονομικών. Εκείνο που φρόντιζα πάντα, για να μην υπάρχουν προβλήματα, ήταν να μην αναλαμβάνω υποθέσεις που μπορεί να δημιουργούσαν σύγκρουση συμφερόντων.

Η εμπλοκή με την πολιτική

Με την πολιτική, ναι, ενεπλάκην λόγω του πατέρα μου. Όταν ιδρύθηκε το ΔΗΚΟ το 1976 ήμουν από τα πρώτα μέλη της νεολαίας, αλλά κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στο εξωτερικό συμμετείχα μεν στη φοιτητική οργάνωση, όμως δεν ήμουν ιδιαίτερα δραστήριος πολιτικά. Με την επιστροφή μου στην Κύπρο και μετά από εισήγηση του πατέρα μου, ασχολήθηκα με δύο πράγματα: την αναδιάρθρωση της νεολαίας και το Διοικητικό Συμβούλιο της «Ελευθεροτυπίας», που ήταν η εφημερίδα που στήριζε το ΔΗΚΟ. Κάνοντας αυτήν την αρχή, τον επόμενο χρόνο της επιστροφής μου εκλέγηκα στο πρώτο εκλεγμένο Δημοτικό Συμβούλιο Λευκωσίας. Ήταν μια μεγάλη εμπειρία, από εκεί άρχισε η σοβαρή εμπλοκή μου με την πολιτική.

«Έκρυβα ποιος ήταν ο πατέρας μου»

Ως φοιτητής ήμουν όπως όλοι οι φοιτητές, διασκέδαζα αρκετά. Επειδή όμως έβλεπα πολλές φορές να αλλάζει η στάση των συμφοιτητών μου όταν μάθαιναν ότι είμαι γιος του Προέδρου της Κύπρου, προσπαθούσα να το κρατάω κρυφό. Βεβαίως, δεν ήταν πάντα εύκολο, ειδικά στην Αθήνα όπου είχα πολλούς συμπατριώτες. Πολλές φορές, όταν με ρωτούσαν, έλεγα ότι ο πατέρας μου ήταν δικηγόρος. Ξέρετε, ήθελα να έχω πραγματικές φιλίες, οι οποίες δεν θα επηρεάζονταν από το ποιανού γιος ήμουν. Ήθελα να χτίζονται πάνω σε ένα προσωπικό και ανθρώπινο επίπεδο και αυτό το πέτυχα σε μεγάλο βαθμό. Παρόλο που κάποια στιγμή μαθαινόταν η αλήθεια, στο μεταξύ είχα σχηματίσει φιλίες κι έτσι υπήρχε το τεκμήριο ότι αυτές βασίζονταν στη διαπροσωπική σχέση.

Φυσιολογική εξέλιξη

Η ανάληψη του Υπουργείου Οικονομικών το 2003 θα έλεγα ότι ήταν μια αναμενόμενη εξέλιξη. Εκείνη τη χρονιά είχε κερδίσει τις εκλογές ο Τάσσος Παπαδόπουλος και το ΔΗΚΟ. Εγώ ήμουν ήδη στην τρίτη μου θητεία στη Βουλή και προήδρευα για μερικά χρόνια της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες. Είχα μια στενή συνεργασία, τόσο σε κοινοβουλευτικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο, με τον Τάσσο. Η αρχική σκέψη ήταν για το Υπουργείο Εξωτερικών, αλλά λόγω της κρίσιμης περιόδου και των δύσκολων καταστάσεων για την οικονομία ενόψει της επικείμενης ένταξης στην Ε.Ε., ο Πρόεδρος ήθελε σ’ αυτήν τη θέση να έχει κάποιον που εμπιστευόταν και που είχε τις ίδιες απόψεις.

Καλή η σχέση με τον Τάσσο

Ρωτάτε για κάποια προστριβή που φημολογείται ότι είχα μαζί του όταν ήμουν Επίτροπος. Δεν είχα ποτέ σοβαρή αντιπαράθεση, αλλά πάντα υπάρχουν καλοθελητές κι εκείνοι που σε θεωρούν απειλή και προσπαθούν να σε ξεφορτωθούν διαβάλλοντάς σε. Οι δηλώσεις μου, λοιπόν, σε μια αθηναϊκή εφημερίδα, αναφορικά με τους χειρισμούς που έγιναν μετά το δημοψήφισμα στο εσωτερικό μέτωπο, σκόπιμα παρερμηνεύθηκαν από κάποιους. Αντίθετα οι σχέσεις μας ήταν πάντα άριστες. Με τον Τάσσο Παπαδόπουλο εκλεγήκαμε μαζί το 1991.

Εκείνος, ως έμπειρος, ανέλαβε Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος κι εγώ ήμουν νεαρός βουλευτής με πολλή όρεξη. Από τότε συνεργαστήκαμε στενά. Έμαθα πολλά από τη θητεία μου μαζί του. Ο ίδιος δεν είχε κανένα πρόβλημα να συνεργάζεται με ανθρώπους που είχαν διαφορετική άποψη, τη σεβόταν, αρκεί αυτή να ήταν τεκμηριωμένη και δεν άφηνε να επηρεαστούν οι προσωπικές του σχέσεις επειδή σε κάποιο σημείο, κάποιος διαφώνησε μαζί του.

Η σχέση με τη δημοσιότητα

Λέτε ότι έχω χαθεί από τη δημοσιότητα, αλλά δεν θα συμφωνήσω απολύτως. Από τη μια, ποτέ δεν ήθελα να βγαίνω στα ΜΜΕ χωρίς να υπάρχει λόγος, απλώς για να σχολιάσω την επικαιρότητα. Όταν κάνω μια δημόσια εμφάνιση, θέλω να έχω κάτι να πω επί συγκεκριμένου θέματος. Από την άλλη, μετά από πάρα πολύ καιρό δεν έχω κάποιο πολιτειακό αξίωμα που απαιτεί συνεχή παρουσία στα ΜΜΕ.

«Οι πολιτικοί δεν είναι ψυχαγωγοί»

Δείχνω άνθρωπος χαμηλών τόνων, λέτε. Πιστεύω στα επιχειρήματα κι όχι στον καβγά. Οι πολιτικοί στις δημόσιες εμφανίσεις πρέπει να παρουσιάζουν τις θέσεις τους και να επιχειρηματολογούν. Δεν είναι για να ψυχαγωγούν με τους τσακωμούς. Δόξα τω Θεώ υπάρχουν πολλοί επαγγελματίες κωμικοί και ψυχαγωγοί, οι οποίοι το κάνουν πολύ καλά. Για εμένα ο πολιτικός πρέπει να είναι σοβαρός, με επιχειρήματα και σεβασμό στις απόψεις τού άλλου. Δεν λέω όμως πως δεν πρέπει να έχει και λίγο χιούμορ. Πάντως, υπήρχε συγκεκριμένος πολιτικός, ο οποίος δεν ήθελε να βγαίνει μαζί μου στην τηλεόραση, γιατί δεν του έδινα την ευκαιρία να τσακωθεί.

Ψυχαγωγία

Πώς ψυχαγωγούμαι; Τώρα που έχω περισσότερο χρόνο, τον περνάω με φίλους βγαίνοντας έξω για κανένα κρασί και φαγητό. Δεν μου αρέσουν τα πομπώδη μαγαζιά, απλώς επειδή είναι της μόδας, προτιμώ να πηγαίνω στα ίδια μέρη που νιώθω άνετα. Μου αρέσουν και οι ταινίες του σινεμά, όπου πρέπει να παραδεχτώ ότι μου αρέσουν οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας, οι αστυνομικές και οι ταινίες δράσης. Η ζωή έχει πολύ άγχος, ίσως και κατάθλιψη ακόμα, κι έτσι όταν βλέπω μια ταινία θέλω να με χαλαρώνει. Θέλω όταν κλείσω την τηλεόραση να μη χρειάζεται να την σκεφτώ ξανά. Οι κωμωδίες που είναι πολύ ιδιαίτερες και στις οποίες επιστρέφω πολύ συχνά, είναι οι ταινίες των Monty Python.

Επίσης μου αρέσουν πολύ οι πολιτικές γελοιογραφίες που έχουν εξαιρετικό χιούμορ, όπως αυτές του Γιώργου Μυτίδη. Πάνω απ’ όλους, όμως, μου αρέσει ο Αρκάς, που δεν είναι τόσο πολιτικό το χιούμορ του, αλλά σατιρίζει περισσότερο την κοινωνία γενικά. Έχω πάρα πολλούς από τους τόμους του στο σπίτι.

Ζητάτε να αυτοπροσδιοριστώ με τρεις λέξεις, αλλά δεν το έχω σκεφτεί ποτέ έτσι. Λοιπόν, θέλω δεν θέλω θα πρέπει να απαντήσω οπότε, ‘‘ειλικρινής”, “συναινετικός” και ‘‘αγχώδης”.