Το 1774 η Ρωσική πολιτική επέτυχε να παγιώση την θέσιν της Ρωσίας εις την Τουρκίαν, με την συνθήκην του Κιουτσούκ Καϊναρτζή. Με τα επεκτατικά σχέδια της Ρωσίας η Τουρκία διετέλει διαρκώς κάτω από τον Ρωσικόν κίνδυνον, όστις έλαβε περισσότερον συγκεκριμένην μορφήν, όταν διεμορφώθησαν από το 1858 και εντεύθεν τα νέα Βαλκανικά κράτη και εξεκίνησεν ακράτητος ο αντιτουρκικός Πανσλαβισμός.
Κατά διαστήματα και ένας πόλεμος Ρωσοτουρκικός συνεκλόνιζε την Ευρώπην. Πρώτος Ρωσοτουρκικός, Κριμαϊκός, Δεύτερος Κριμαϊκός. Κάθε τόσον, νέαν Βαλκανικήν εξέγερσιν κατά της Τουρκίας υπεδαύλιζεν η Ρωσική πολιτική, η οποία συνήντα μοιραίον αντίπαλον εις την προσπάθειάν της, την συνησπισμένην αντίδρασιν όλων των Μεγάλων Δυνάμεων, που όλαι ομού και εκάστη κεχωρισμένως έβλεπαν με τρόμον την πιθανότητα να πτερυγίσουν επάνω από τα στενά οι Ρωσικοί αετοί.
Τα τέλη του 19ου αιώνος και αι αρχαί του 20ού, έφεραν μαζί των την αμείλικτον ιστορικήν καταδίκην των Σουλτάνων. Είχε σημάνει οριστικώς το λυκόφως του Ισλάμ, η πτώσις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος και η Συνθήκη των Σεβρών επεσφράγισαν και την πτώσιν της Αυτοκρατορίας και την κατάπτωσιν του Τουρκικού Ισλαμισμού. Αλλ’ ήλθε το Κεμαλικόν κίνημα και η Μικρασιατική Καταστροφή. Ο εσωτερικός διχασμός των Ελλήνων και η μικρότης των Συμμάχων της Ελλάδος κατέστρεψαν και την Μεγάλην και την Μικράν Ελλάδα.
Μέσα από την ταπείνωσίν της ηγέρθη η Τουρκία. Μέσα από τα υλικά και ηθικά της ερείπια ανεστηλώθησαν η Τουρκία ως κράτος και οι Τούρκοι ως λαός. Έκτοτε η Τουρκία δεν υπεχώρησε. Δεν επανασυνέστησε την Αυτοκρατορίαν της. Δεν εγκατέλειψεν, όμως, ούτε το όνειρον ούτε την ιδέαν. Ήσκησε και ασκεί εύστοχον διπλωματίαν προς Βορράν, προς Δυσμάς και προς Νότον. Απέδειξεν ότι έχει την δύναμιν και την δυνατότητα και την ικανότητα να πράττη τούτο. Αρχή της καρποφόρου διπλωματίας της υπήρξεν η πίστις προς τα συγκεκριμένα συμφέροντά της. Και η άκρως σωβινιστική αφοσίωσίς της προς τα όνειρα που συνθέτουν μίαν νέαν Μεγάλην Τουρκίαν. Πίστιν προς τους Συμμάχους της ούτε επέδειξεν ούτε απέδειξεν.
Πολιτεύεται μέχρι σήμερον με στόχον την εξασφάλισιν ισορρόπου ευνοίας εκ Δυσμών και εξ Ανατολών. Σήμερον, ούτως ή άλλως, η Τουρκία είναι Πόντιος, Μεσογειακή και Μεσανατολική Επικράτεια. Έχει απόλυτον ανάγκην της ισορροπίας αυτής. Όμως την ανάγκην αυτήν έχουν εις τον αυτόν βαθμόν περίπου και η Ουάσιγκτων και η Μόσχα. Από την αμοιβαιότητα αυτών των αναγκών εξέρχεται προφανώς ενισχυμένη η Τουρκία. Η συνέχισις της ενισχύσεως ταύτης είναι βεβαία, δεδομένης και της βεβαιότητος όσον αφορά την προβλεπομένην μακράν διάρκειαν της Μεσανατολικής κρίσεως...
Αυτή είναι η Τουρκία. Με αυτήν την ενδεικτικώς μεν, αλλά σαφώς υπερέχουσαν πολιτικήν και στρατιωτικήν θέσιν. Με αυτήν την Τουρκίαν αναμετράται η Κύπρος. Αλλά αναμετράται; Όχι. Απλώς μετρά τας ημέρας, τους μήνας, τα έτη εντός των οποίων απαλλοτριώνει, χωρίς να το θέλη, αλλά και ίσως χωρίς να το αντιλαμβάνεται, τα δίκαιά της, την κυριαρχίαν της, την ιστορίαν της, την Ελληνικότητά της.
Αλλ’ εάν και την υστάτην των υστάτων στιγμών δεν οριοθετήση η Κύπρος ορθώς τας Τουρκικάς αξιώσεις και δεν εκτιναχθή διά να ανακόψη την Τουρκικήν εξόρμησιν, τα Τουρκικά όνειρα θα υλοποιηθούν, ενώ ο ιδικός μας ρεαλισμός θα... ονειροποιηθή!
Κ.Ν. ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΗΣ 13.1.1969 Σ.Σ.: Ονειροποιήθηκε το 1974 ο ψευδορεαλισμός της ηγεσίας μας... Τα Τουρκικά όνειρα για «επανακατάκτηση» της Κύπρου υλοποιήθηκαν... Από τότε και για 43 χρόνια η ηγεσία μας αυταπατάται ή εξαπατά τον δύσμοιρο Κυπριακό Ελληνισμό ότι αγωνίζεται με τις... αδιέξοδες Συνομιλίες για τη Διζωνική, Δικοινοτική σωτηρία του. Και η Κύπρος σταδιακά τουρκοποιείται...
