Περασμένα μεγαλεία στη Λα Μάσια;

ΣΤΑ 2012, Η ΜΠΑΡΣΕΛΟΝΑ ΑΓΩΝΙΣΤΗΚΕ ΜΕ 11 (ΠΡΩΤΟΚΛΑΣΑΤΟΥΣ) ΠΑΙΚΤΕΣ ΠΟΥ ΘΗΤΕΥΣΑΝ ΣΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΤΗΣ. ΟΜΩΣ ΕΔΩ ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΔΥΝΑΤΕΙ ΝΑ ΑΝΑΔΕΙΞΕΙ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΕΣ ΑΝΑΛΟΓΟΥΣ ΤΟΥ ΕΚΤΟΠΙΣΜΑΤΟΣ ΤΗΣ
Στα 2010, οι τρεις κορυφαίοι ποδοσφαιριστές και υποψήφιοι για τη «χρυσή μπάλα» ήταν τρεις ποδοσφαιριστές της Μπαρσελόνα. Ο Μέσι, ο Τσάβι και ο Ινιέστα. Δεύτερό τους κοινό σημείο: Ήταν και οι τρεις «απόφοιτοι» της «Λα Μάσια». Ήταν η επιβεβαίωση πως η ακαδημία των Καταλανών ήταν η κορυφαία στον κόσμο.

Όλος ο ποδοσφαιρικός πλανήτης μιλούσε για τη θαυματουργή συνταγή, για το μοντέλο που όλοι έπρεπε να ακολουθήσουν. Με αυτόν τον τρόπο ξεκίνησε το ρεπορτάζ του στο Sky Sports o Γκιγιέμ Μπαλάγκ. Συνεργάτης του αγγλικού καναλιού και εξαίρετος ρεπόρτερ-αναλυτής του ισπανικού ποδοσφαίρου. Προχώρησε και παρακάτω ο Μπαλάγκ, σε δύο παραμέτρους. Πρώτα απ' όλα, στο γεγονός ότι πολλά άλλαξαν από τότε προς το χειρότερο στη Βαρκελώνη. Δεύτερον ότι η «Λα Φάμπρικα», η αντίστοιχη ακαδημία της Ρεάλ, πλησίασε, ίσως και να ξεπερνά αυτήν τη στιγμή τη «Λα Μάσια» σε επίπεδο δουλειάς και παραγωγής ταλέντων. Η κρίση στα τμήματα υποδομής της Μπαρσελόνα είναι γεγονός. Ήρθε απότομα, αλλά σε τελική ανάλυση φυσιολογικά.

Η Μπαρσελόνα ισχυροποιεί, όπως όλες φυσικά οι ομάδες, το ρόστερ της με μετεγγραφές. Αλλά πλέον δεν παίρνει γερές ενέσεις από δικά της παιδιά, δεν έχει στον κορμό της παίκτες 1ης γραμμής που να προέρχονται από τα σπλάχνα της. Είτε ξεκινώντας από πιτσιρίκια να μαθαίνουν τα μυστικά της μπάλας στη «Λα Μάσια» είτε πηγαίνοντας στη Βαρκελώνη, σε νεαρή ηλικία από άλλη ομάδα και ανέβαιναν τα σκαλοπάτια, με τον Μέσι να είναι το πλέον τρανό παράδειγμα (στα 13 του πήγε στη Βαρκελώνη).

Τον Νοέμβριο του 2012, για μία ώρα οι 11 παίκτες (Βαλντέζ, Μοντόγια, Άλμπα, Πικέ, Πουγιόλ, Τσάβι, Μπουσκέτς, Ινιέστα, Μέσι, Φάμπρεχας, Πέδρο) της Μπαρσελόνα στο γήπεδο κόντρα στην Λεβάντε είχαν περάσει από τα τμήματα υποδομής. Περασμένα μεγαλεία. Οι σημερινοί αριθμοί και τα δεδομένα δείχνουν ξεκάθαρα το πρόβλημα.

Μόνο τέσσερεις παίκτες, απόφοιτοι της «Λα Μάσια» ξεκίνησαν έστω και ένα παιχνίδι της 1ης ομάδας εδώ και μία πενταετία. Στη δε περσινή περίοδο, μόνο δύο από τους 6 ποδοσφαιριστές που έπαιξαν πάνω από 30 αγώνες με την Μπαρτσελόνα Β ́, προήλθαν από τα τμήματα υποδομής της Μπαρσελόνα, από την ακαδημία. Οι περισσότεροι πρωτοέμαθαν τα μυστικά της μπάλας σε άλλες ακαδημίες.

Αλλά ας δούμε και ονόματα. Τι έκαναν άραγε οι παίκτες που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο αναπτύχθηκαν και κάποια στιγμή θεωρήθηκαν είτε οι επόμενοι σταρ με την κυανόλευκη φανέλα, είτε έστω επιλογής πρώτης γραμμής. Ο μόνος που κάνει πραγματικά καριέρα ανωτάτου επιπέδου είναι ο Τιάγο Αλκάνταρα, ενώ πολλά υποσχόμενος είναι ο Σάντρο (πήγε φέτος στην Έβερτον).

Αμφότεροι όμως δεν ξεκίνησαν από τη «Λα Μάσια». Είχαν εντοπιστεί και μετακόμισαν στη Βαρκελώνη στα 14 τους. Εξελίχθηκαν, όμως, κυρίως ο πρώτος. Στην Μπάρτσα αναμένουν πολλά από τον Μουνίρ (και αυτός δεν βγήκε από τις ακαδημίες, αλλά πήγε στην ομάδα στα 16 του), αλλά όχι όσα ανέμεναν όταν επένδυαν πάνω του. Οι υπόλοιποι. Ο Τέγιο έδειξε κάποια πολύ θετικά σημεία γα 2 χρόνια, μετά άρχισε να πηγαίνει δανεικός και ουσιαστικά χάθηκε. Ο Μπάρτρα, έκανε κάποια καλά παιχνίδια, συνεχίζει στην Ντόρτμουντ, αλλά είναι απλώς ένας αξιόλογος στόπερ.

Ο Σέρχι Ρομπέρτο είναι φυσικά καλός παίκτης και πήρε μπόλικο χρόνο μετά την αποχώρηση Άλβες. Αλλά δεν είναι τίποτα σπουδαίο. Οι δε Σέρχι Σαμπέρ και Αντάμα Τραορέ δεν είχαν εξέλιξη. Ουσιαστικά ο Ραφίνια είναι ο μοναδικός original απόφοιτος της Λα Μάσια μετά το 2012, που είναι σήμερα στο ρόστερ και έχει ρόλο να παίξει στην ομάδα. Προϊόν της ακαδημίας και ο Άλμπα, μόνο που έκανε αλλού όνομα πριν επιστρέψει στη Βαρκελώνη.

Στο μυαλό των περισσοτέρων οι απόφοιτοι της «Λα Μάσια» που παίζουν σε άλλες ομάδες της Ισπανίας και είναι πολλοί. Ότι η Μπαρσελόνα τροφοδοτεί τη χώρα με παίκτες. Ήταν 27 για την ακρίβεια στην περίοδο '16-17 στην Πριμέρα Ντιβιζιόν. Πολλοί λοιπόν; Σχετικό. Την ίδια ώρα ήταν 42 οι ποδοσφαιριστές στη Λα Λίγκα που έμαθαν μπάλα στις ακαδημίες της Ρεάλ και μετά συνέχισαν αλλού με μεγάλη (Σαούλ, Μοράτα τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα) ή με ικανοποιητική επιτυχία. Μία τέτοια αναλογία θα ήταν αδιανόητη πριν από δέκα χρόνια.

Είναι όμως ενδεικτική της πτώσης της Μπαρσελόνα και της βελτίωσης της Ρεάλ. Αφήστε δε που σήμερα η Ρεάλ έχει στην 1η ομάδα περισσότερα δικά της παιδιά (Καρβαχάλ, Νάτσο, Βάσκεθ), απ' ό,τι οι Καταλανοί. Τα δεδομένα αλλάζουν και άλλη μία θεωρία. Ότι η Μπαρσελόνα είναι η ομάδα της ανάπτυξης του ταλέντου και η Ρεάλ η ομάδα των έτοιμων ξένων σταρ. Σαφώς και δεν ισχύει πλέον. Ναι, η Ρεάλ πόνταρε πάντα στις ηχηρές της μετεγγραφές. Τώρα αυτό είναι το δεδομένο και για την Μπάρτσα. Μετά τον Ινιέστα, τον Τσάβι, τον Μέσι και τον Μπουσκέτς, εδώ και χρόνια όλοι οι ελίτ παίκτες προέρχονται από μετεγγραφές.

Στέρεψε το ταλέντο;

Σαφώς και δεν είναι εύκολο να αναδεικνύεις κάθε τρεις και λίγο σούπερ σταρ, σαφώς και κάποια ταλέντα θα υπερεκτιμηθούν ή θα υποτιμηθούν στην πορεία. Αλλά το πρόβλημα σύμφωνα και με το ρεπορτάζ του SkySports, αλλά και κάποιες άλλες αναλύσεις που εντοπίσαμε στο διαδίκτυο, είναι οι διαδικασίες. Σαφώς και το μοντέλο ήταν άψογο 10-15 χρόνια πριν, σαφώς και η πλειοψηφία των σημείων λειτουργίας του είναι θετική. Αυτό που παρατηρείται στις αναλύσεις που έκανε ο ίδιος ο σύλλογος, είναι η στασιμότητα στις μεθόδους. Ο Μπαλάγκ, αναλύοντας στο Skysports το όλο θέμα, έθεσε κάτω τα εξής σημεία.

Στα τελευταία χρόνια αποχώρησαν με απόφαση της Διοίκησης από τα τμήματα υποδομής αρκετοί εξειδικευμένοι προπονητές. Αντικαταστάθηκαν από πρώην παίκτες της ομάδας, που φαίνεται πως δεν έχουν τα κατάλληλα φόντα για να αναπτύξουν και να διδάξουν τα πιτσιρίκια.

Από την εποχή του Πέπ Γκουαρντιόλα, οι τεχνικοί της 2η ομάδας, αλλά και πιο κάτω έδωσαν περισσότερο βάρος στα αποτελέσματα και στη δική τους πιθανή προσωπική ανέλιξη, παρά στην εξέλιξη των ποδοσφαιριστών. Το ESPN σε άρθρο-ανάλυση προ τριετίας είχε κάνει λόγο για ένα σημείο αναφοράς. Από τα τέλη του '90, όλες οι ομάδες στη «Λα Μάσια», μέχρι και την Μπαρσελόνα Β ́, ακολουθούσαν το μοντέλο τακτικής της 1ης ομάδας, αυτό που εφάρμοσε ο Κρόιφ.

Με κάποιες ρυθμίσεις στην πορεία, αλλά πάντα με έμφαση στην επίθεση, στην κατοχή και στην πίεση. Η καλή εκπαίδευση στο μοντέλο έδινε τη δυνατότητα στους νεαρούς να εγκλιματίζονται εύκολα όταν έκαναν το άλμα στην πιο μεγάλη ηλικιακά ομάδα. Την τετραετία 11-15, την Μπαρσελόνα Β ́ (στη 2η κατηγορία της χώρας ) καθοδηγούσε ο Εουσέμπιο Σακριστάν. Με μεγάλη καριέρα σαν ποδοσφαιριστής στην Μπαρσελόνα.

Επί εποχής του, η ομάδα εφάρμοσε πρωτοφανείς για την ίδια αμυντικές τακτικές, κυνηγούσε πέραν του δεόντως την ουσία, ξέφευγε από την παράδοση, που την ήθελε πρώτιστα να αναπτύσσει το ταλέντο των παικτών και μετά να ψάχνει το αποτέλεσμα (ο Κρόιφ όταν ζητούσε τις εκθέσεις των προπονητών στις μικρότερες ομάδες, δεν ήθελε να ξέρει το σκορ, αλλά μόνο πώς αγωνίστηκε η ομάδα και οι παίκτες ξεχωριστά).

Ξαφνικά μπήκε στην εξίσωση η δύναμη, η σωματική επιβολή, μπροστά από την τεχνική και το θέαμα. Πιθανότατα ο Εουσέμπιο έκρινε πως αν η ομάδα τερμάτιζε ψηλά αντί στη μέση του πίνακα, θα ανέβαζε τις μετοχές του. Τελικά η ομάδα τερμάτιζε αρχικά στη μέση και στο τέλος βγήκε τελευταία. Το κυριότερο απ' όλα. Έσπασε η συνοχή.

Η έλλειψη πρωτοβουλίας στις πολύ μικρές ηλικίες από τους προπονητές είναι εμφανής. Η κουλτούρα έχει αλλάξει και φαίνεται πως οι προπονητές έχουν την αίσθηση πως η οποιαδήποτε προσπάθεια καινοτομίας θα τους φέρει προσωπικό κόστος. Έτσι αναλώνονται στην εφαρμογή των ίδιων και πλέον όχι και τόσο επιτυχημένων μεθόδων.

Γενικά υπήρχε μία υπερεκτίμηση των παικτών και των ικανοτήτων τους. Οι αδυναμίες φάνηκαν όταν ανεβαίνοντας στο μάξιμουμ επίπεδο, δεν μπορούσαν να σταθούν αντάξια δίπλα στους σταρ της ομάδας.

Είπαμε, όμως, είναι σημαντικό πως ο σύλλογος αναγνώρισε το πρόβλημα, κυρίως μετά το 2015. Βλέποντας πως από τις πολύ μικρές ηλικίες δεν υπάρχει αρκετή «παραγωγή», σε ποσότητα και ποιότητα, φέρνουν όλο και περισσότερους παίκτες από άλλες ομάδες (στις ηλικίες 14-18). Προσωρινή λύση, αλλά αναγκαία μέχρι να γίνουν αλλαγές και κυρίως μέχρι να αποφέρουν αποτελέσματα.

Έγινε ξεκάθαρο πως δεν ήταν κυρίως πρόβλημα έλλειψης ταλέντου (η αρχική εκτίμηση ήταν αυτή), αλλά προπονητικού οράματος, ικανότητας και οργάνωσης. Τα ηνία ανέλαβε ο Πεπ Σεγκούρα, ένας μάστερ των ακαδημιών και ήδη άρχισε να προσπαθεί ν' αλλάξει πράγματα. Μία προσπάθεια που βασίζεται σε δύο πυλώνες. Στην αξιοποίηση της κουλτούρας της Μπαρσελόνα (όσο και αν υπάρχει κρίση, η κουλτούρα είναι ισχυρή), αλλά και στην ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό, στις μεθόδους διδασκαλίας του ποδοσφαίρου.

Ο Σεγκούρα δεν δίστασε να θέσει επί τάπητος και ένα άλλο ζήτημα. Την πιθανότητα αντιγραφής κάποιων μεθόδων άλλων ακαδημιών, ακόμη και αν αυτές προέρχονται από τη Ρεάλ. Θα ήταν ανήκουστο και αυτό πριν από μερικά χρόνια, αλλά ίσως είναι αναγκαίο. Η Μπαρσελόνα ήταν πάντα σύλλογος που έβλεπε μπροστά και γι' αυτό μεγαλούργησε. Άρα, θα κάνει ό,τι χρειαστεί. Θεωρείται δεδομένο ότι η «παραγωγή» σε υψηλή ποιότητα και ποσότητα θα επανέλθει. Ίσως σε πέντε, ίσως σε δέκα χρόνια. Το πλάνο που θέτει κάτω ο Σεγκούρα είναι μακροπρόθεσμο και πολυσύνθετο.