«Παράδεισος» των ιώσεων το σχολείο

ΠΟΙΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ «ΘΕΡΙΖΟΥΝ» ΤΟΥΣ ΠΑΙΔΙΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ
H αλλαγή του καιρού, η έντονη υγρασία και ο συνδυασμός με την έναρξη της λειτουργίας των σχολείων ευνοούν τη μετάδοση των ιών που κάθε φθινόπωρο προσβάλλουν -κυρίως- το ανώτερο αναπνευστικό χιλιάδων ενηλίκων αλλά και παιδιών. Οι συχνότερες λοιμώξεις που εμφανίζονται τον χειμώνα είναι αυτές του αναπνευστικού και οι γαστρεντερίτιδες. Συνήθως διαρκούν 5-7 ημέρες, αλλά στα παιδιά η λοίμωξη μπορεί να παραταθεί μέχρι 12-14 ημέρες
Νέα σχολική χρονιά και οι ιώσεις βρίσκονται προ των πυλών! Οι μαθητές κυρίως μικρής ηλικίας βρίσκονται κάθε έναρξη του σχολικού έτους αντιμέτωποι με ασθένειες που μεταδίδονται από το ένα παιδί στο άλλο. Οι περισσότερες απ’ αυτές τις λοιμώξεις είναι οι κλασικές ιώσεις, οι οποίες, όμως, αν και έχουμε συνηθίσει να τις συμπεριλαμβάνουμε σε μια γενική κατηγορία, διαχωρίζονται, ανάλογα με τον ιό που τις προκαλεί.

H αλλαγή του καιρού, η έντονη υγρασία και ο συνδυασμός με την έναρξη της λειτουργίας των σχολείων ευνοούν τη μετάδοση των ιών που κάθε φθινόπωρο προσβάλλουν -κυρίως- το ανώτερο αναπνευστικό χιλιάδων ενηλίκων αλλά και παιδιών. Τα παιδιά που πηγαίνουν για πρώτη φορά στο σχολείο είναι πιο ευάλωτα από τα άλλα παιδιά, ωστόσο, σύμφωνα με τον παιδίατρο Δρα Ιωάννη Γεωργίου, υπάρχουν τρόποι προφύλαξης.
Δεν πρέπει να φοβίζουν

Με το άνοιγμα των σχολείων και την έλευση του χειμώνα επανέρχονται οι λοιμώξεις στα παιδιά. Ποιες είναι οι συχνότερες, πού οφείλονται, πώς μεταδίδονται και πώς προφυλασσόμαστε;

Οι συχνότερες λοιμώξεις που εμφανίζονται τον χειμώνα είναι οι λοιμώξεις του αναπνευστικού και οι γαστρεντερίτιδες. Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού οφείλονται κυρίως σε διάφορους ιούς (π.χ. ρινοϊούς, αδενοϊούς) και περνούν από μόνες τους χωρίς κάποια ιδιαίτερη θεραπεία (π.χ. χορήγηση αντιβιοτικών). Χρειάζεται μόνο υποστηρικτική θεραπεία (π.χ. ξεκούραση, καλή διατροφή και ενυδάτωση, καθαρισμός της μύτης με φυσιολογικό ορό, αντιπυρετικό σε καταβεβλημένο παιδί με πυρετό). Σπανιότερα μπορεί να υπάρξει κάποια επιπλοκή (π.χ. οξεία μέση ωτίτιδα, μικροβιακή πνευμονία, ιγμορίτιδα), οπότε μπορεί το παιδί να χρειαστεί αντιβίωση.
Ποιες είναι οι ευάλωτες ηλικίες;

Οι ιώσεις του αναπνευστικού, σύμφωνα με τον γιατρό, είναι συχνές σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας 5-7 ετών. «Αν και ταλαιπωρούν κάπως το παιδί, δεν πρέπει να φοβίζουν γιατί έχει βρεθεί ότι "εκπαιδεύουν" και ωριμάζουν τους αμυντικούς μηχανισμούς του παιδιού. Υπερ-προστατευμένα παιδιά που δεν παθαίνουν αυτές τις ιώσεις έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν αλλεργίες (αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα).

Οι διάφοροι ιοί που προκαλούν τις λοιμώξεις αυτές βρίσκονται στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα του νοσούντος και μεταδίδονται με τον βήχα και το φτάρνισμα και την εισπνοή των σταγονιδίων από άλλα άτομα και την άμεση επαφή με τον άρρωστο ή μολυσμένα αντικείμενα. Δηλαδή αν ακουμπήσουμε εκκρίσεις του αρρώστου ή κάποιο μολυσμένο αντικείμενο-επιφάνεια και φέρουμε το χέρι στο στόμα, μύτη ή μάτι, χωρίς να πλυθούμε προηγουμένως, τότε μεταφέρουμε τον ιό.

Οι γαστρεντερίτιδες επίσης στις πλείστες των περιπτώσεων είναι ιογενούς αιτιολογίας και δεν χρειάζονται αντιβιοτικά, εκτός ίσως περιπτώσεων με αιμορραγικές κενώσεις και υψηλό πυρετό. Εμφανίζονται με πόνο στην κοιλιά, διάρροιες, εμετούς, πυρετό. Δεν δίνουμε στα παιδιά ούτε αντιεμετικά ούτε αντιδιαρροϊκά φάρμακα. Το μόνο που χρειάζεται είναι η αναπλήρωση των υγρών που χάνονται, με τα ηλεκτρολυτικά διαλύματα που υπάρχουν στα φαρμακεία και σε περίπτωση αδυναμίας πόσης αυτών των διαλυμάτων και αφυδάτωσης γίνεται ενδοφλέβια χορήγηση. Η μετάδοση των ιών ή των μικροβίων που υπάρχουν στο έντερο και στις διαρροϊκές κενώσεις γίνεται με τα χέρια και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος μη μετάδοσης είναι το καλό πλύσιμο των χεριών (π.χ. μετά την τουαλέτα, πριν από το φαγητό, μετά τον καθαρισμό του βρέφους - παιδιού), είπε ο δρ. Γεωργίου.
Συμπτώματα και θεραπεία

Πώς εμφανίζονται οι ιώσεις του αναπνευστικού τον χειμώνα, ποια είναι τα συμπτώματα;

Το κοινό κρυολόγημα εμφανίζεται με μπούκωμα και αποβολή εκκρίσεων από τη μύτη, βήχα, πόνο στον λαιμό, αίσθημα γδαρσίματος στον φάρυγγα και χαμηλό πυρετό. Συνήθως διαρκεί 5-7 ημέρες, αλλά μπορεί στα παιδιά να παραταθεί μέχρι 12-14 ημέρες. Η διασπορά των ιών μπορεί να διαρκέσει αρκετά μετά που θα υποχωρήσουν τα συμπτώματα. Δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία για το κοινό κρυολόγημα και δεν πρέπει να χορηγούνται αντιβιοτικά.

Τα αντιβηχικά, βλεννολυτικά, αποσυμφορητικά της μύτης δεν έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν τα παιδιά και δεν πρέπει να χορηγούνται. Αυτά τα σκευάσματα συμπεριλαμβάνονται στις πρώτες 10 ουσίες που οδηγούν στον θάνατο σε παιδιά μικρότερα των 5 ετών. Η echinachea, μια συχνά χορηγούμενη φυτική ουσία, επίσης δεν είναι αποτελεσματική. Ξεκούραση, καλή διατροφή και ενυδάτωση, πλύσιμο και καθαρισμός της μύτης και κάποια εντριβή με τις ειδικές αλοιφές για το κρυολόγημα που εξατμίζονται είναι τα μόνα που χρειάζονται.

Η λαρυγγίτιδα που εμφανίζεται με χαρακτηριστικό βήχα (πετεινόβηχα), οφείλεται σε ιό παραϊνφλουέντζας. Σε ήπια μορφή το μόνο που χρειάζεται είναι καλή ενυδάτωση. Σε βαρύτερες περιπτώσεις εισπνεόμενη, από του στόματος ή ενέσιμη κορτιζόνη. Δεν χρειάζονται αντιβιοτικά.

Η ιογενής πνευμονία εμφανίζεται αρχικά με συμπτώματα από το ανώτερο αναπνευστικό, ακολουθούν ευερεθιστότητα, βήχας, εμετός μετά από βήχα, πυρετός. Στις ιογενείς πνευμονίες σε υγιή παιδιά σχολικής ηλικίας δεν χρειάζονται αντιβιοτικά, αλλά αν υπάρχει επιπλοκή με κάποιο μικρόβιο πρέπει να δοθεί αντιβίωση.
Δεν χρειάζονται αντιβιοτικά

Γιατρέ, απ' ό,τι κατάλαβα, δεν πρέπει να δίνουμε εύκολα στα παιδιά αντιβιοτικά...

Αυτό είναι το σωστό. Οι περισσότερες από αυτές τις λοιμώξεις είναι ιογενούς αιτιολογίας και δεν χρειάζονται αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά είναι μόνο για μικροβιακές μολύνσεις.

Στις ιώσεις και 10 αντιβιοτικά να παίρνεις ταυτόχρονα, ούτε συντομεύεται η αρρώστια ούτε βελτιώνονται τα συμπτώματα. Αντίθετα μπορεί να έχουμε παρενέργειες (αλλεργίες, διάρροιες). Το σοβαρότερο όμως πρόβλημα από την υπερβολική και άσκοπη χορήγηση των αντιβιοτικών είναι η ανάπτυξη αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η αντοχή των μικροβίων προκαλεί 25.000 θανάτους/έτος και 2.500.000 επιπλέον μέρες νοσηλείας. Στις ΗΠΑ η αντοχή στα αντιβιοτικά προκαλεί 2 εκατομμύρια λοιμώξεις και 23.000 θανάτους κάθε χρόνο, ενώ, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, κάθε έτος δίνονται 11 εκατομμύρια συνταγές για λοιμώξεις του αναπνευστικού που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί.

Στο σώμα μας υπάρχουν 10-100 τρισεκατομμύρια μικρόβια. Τα πλείστα από αυτά τα μικρόβια έχουν ευεργετική επίδραση στην υγεία μας. Όταν παίρνουμε αντιβίωση εξολοθρεύουμε αυτούς τους πληθυσμούς και στη θέση τους αναπτύσσονται παθογόνοι μικροοργανισμοί που αναπτύσσουν αντοχή στα αντιβιοτικά.

Έτσι, αν κάποια στιγμή χρειαστεί πραγματικά να πάρουμε αντιβίωση, αυτή πιθανώς να αποτύχει να μας θεραπεύσει. Οι φαρμακευτικές εταιρείες αδυνατούν να παραγάγουν ισχυρότερα αντιβιοτικά. Έτσι η μόνη λύση για να αντιστραφεί αυτή η πορεία είναι η σωστή και τεκμηριωμένη χορήγηση και όχι μόνο και μόνο επειδή ήρθε ο άρρωστος στο ιατρείο και για να δικαιολογηθεί η επίσκεψη ή να καλύψει την άγνοιά μας.
Ο πυρετός πρέπει να μας φοβίζει;

Όχι. Δεν χρειάζεται πάση θυσία να ρίξουμε τον πυρετό. Ο πυρετός είναι αμυντικός μηχανισμός του οργανισμού, που βοηθά στην καταπολέμηση των μικροβίων. Η αιτία όμως του πυρετού πρέπει να βρίσκεται και να θεραπεύεται αν είναι δυνατόν.