Υγεία

Γκρίζες ζώνες στην Υγεία

Μπαράζ ερωτημάτων από την ιατρική κοινότητα για το νέο σύστημα

Έχουν περάσει 17 χρόνια από την ψήφιση του βασικού νόμου για το Γενικό Σχέδιο Υγείας, αλλά οι πολίτες ακόμα περιμένουν να ξεκινήσει η εφαρμογή του. Παρά τις πολιτικές αποφάσεις και τα «δεσμευτικά» χρονοδιαγράμματα, το τοπίο εξακολουθεί να παραμένει θολό.


Οι εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις μεταξύ εμπλεκόμενων φορέων, που πολλές φορές καταλήγουν σε μετωπική σύγκρουση, συντηρούν το κλίμα αμφιβολίας και επιτείνουν τις ανησυχίες στην κοινή γνώμη. Είναι φανερό ότι οι διαβουλεύσεις δεν συνεχίζονται σε εύφορο έδαφος και το μεγάλο ερώτημα είναι κατά πόσον μπορεί να εξευρεθεί κοινή συνισταμένη.


Σταθμός στις επόμενες εξελίξεις είναι η Παγκύπρια Γενική Συνέλευση όλων των γιατρών, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Οι γιατροί θα ενημερωθούν από τις συντεχνίες τους και ακολούθως θα καταγράψουν τις προϋποθέσεις εγγραφής τους στο ΓεΣΥ.
ΠΙΣ: Δεν είναι μόνο οι αμοιβές γιατρών


«Δεν ακούμε για μέτρα που πρέπει να ληφθούν για τις αντίξοες συνθήκες στις οποίες εργάζονται οι γιατροί. Αυτά, πρέπει να εφαρμοστούν πριν από την ένταξή μας στο ΓεΣΥ», τονίζεται από τον πρόεδρο του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου, Πέτρο Αγαθάγγελου. «Μιλάμε», αναφέρουν στελέχη του Συλλόγου, «για μεταρρύθμιση στον τομέα της Υγείας και το ΓεΣΥ πρέπει να διασφαλίζει ποιοτική υγεία στους ασθενείς και επιστημονική αξιοπρέπεια στον γιατρό».


Σημειώνουν ότι «βρισκόμαστε στο και πέντε. Εκείνο το οποίο απαιτούμε είναι βασικά δεδομένα για το πλαίσιο συμμετοχής των γιατρών. Αυτό το πλαίσιο αγγίζει και τις αμοιβές και μας ξενίζει το γεγονός πως το 30% του σφαιρικού προϋπολογισμού για το ΓεΣΥ, που είναι ελλιπής, αφορά τον κύκλο εργασιών των γιατρών και όχι τις απολαβές. Το υπόλοιπο 70% των χρημάτων δεν ακούμε κανένα να το συζητά...».
Ερωτήματα για το υπόλοιπο «70%»


«Πού πάει το λογισμικό; Ο ηλεκτρονικός φάκελος υγείας (ακόμα αναμένουμε αν επιτέλους στη Βουλή θα ψηφιστεί το θεσμικό νομοθετικό πλαίσιο περί της δημιουργίας της αρμόδιας Αρχής ηλεκτρονικής υγείας); Αν είσαι γιατρός, χωρίς ηλεκτρονικό φάκελο υγείας, πώς θα προχωρήσουμε;», διερωτώνται οι γιατροί.


Όσον αφορά τις αποκλίσεις για τις αμοιβές τους, «με το να το αναφέρουμε, δεν σημαίνει ότι είμαστε πολέμιοι και βάζουμε τροχοπέδη στο ΓεΣΥ. Δεν έχουμε καταλήξει μέχρι στιγμής, γιατί υπάρχουν ακόμα εκκρεμότητες και ελλείψεις, οι οποίες αφορούν ακόμα και στους κανονισμούς», προσθέτουν.


Επισημαίνουν, ακόμη, ότι «υπάρχουν αρκετά θέματα και γι’ αυτό υπάρχει ο διάλογος. Αυτό, όμως, που μας προβληματίζει είναι το πώς είναι δυνατόν όλοι να λένε ότι ο βασικός συντελεστής και φορέας υλοποίησης είναι ο ιατρικός κόσμος και να βαλλόμαστε από παντού. Εάν νιώθουν ότι δεν είμαστε ικανοί να το υπηρετήσουμε, δεν υπάρχει κανείς λόγος να διαβουλεύονται μαζί μας», αναφέρουν.
«Μας συκοφαντούν»


Υποστηρίζουν ότι «οι οποιοιδήποτε προβληματισμοί που καταθέτουμε για το καλό του κόσμου και των ασθενών "εξαργυρώνονται" ή παρερμηνεύονται με χαρακτηρισμούς και συκοφαντίες. Έχουμε γίνει μάρτυρες κατασκευασμένων ειδήσεων». Αναφέρουν ότι «είμαστε και εμείς κλάδος εργαζομένων και έχουμε το αναφαίρετο δημοκρατικό δικαίωμα, όπως όλοι οι άλλοι εργαζόμενοι, να διεκδικήσουμε τα δικαιώματά μας. Εμείς, ότι ζητάμε, είναι για το καλό κυρίως των ασθενών και όλων εμάς που είμαστε εν δυνάμει ασθενείς».
«Αδιευκρίνιστα σημεία»


Σύμφωνα με τους ιατρούς του ΠΙΣ, συνεχίζουν καλή τη πίστει τις διαβουλεύσεις και, παρά το γεγονός ότι δεν έχουν ολοκληρωμένα στοιχεία, μελετούν το καθετί με έγκριτους συμβούλους, εμπειρογνώμονες και ειδικούς σε τεχνο-οικονομικά θέματα. Τα μέχρι στιγμής στοιχεία, πάντως, «δεν είναι ελκυστικά για να πουν "ναι" οι ιατροί και να θέλουν να ενταχθούν στο ΓεΣΥ. Υπάρχουν πολλές αδιευκρίνιστες πτυχές των κανονισμών της συμμετοχής τους, ωστόσο ο διάλογος συνεχίζεται και εμείς ελπίζουμε σε θετική έκβαση».


Τονίζουν ότι «σε δύο μήνες οι ιατροί θα πρέπει να κληθούν να προχωρήσουν και να αποδεχθούν εγγραφή και συμβόλαια συμμετοχής στο ΓεΣΥ και ακόμα δεν έχουμε όλα τα στοιχεία που χρειαζόμαστε».
Ανησυχίες από ΠΑΣΥΚΙ


Ένθερμος υποστηρικτής του ΓεΣΥ δηλώνει και η Παγκύπρια Συντεχνία Κυβερνητικών Ιατρών (ΠΑΣΥΚΙ). Την ίδια ώρα, όμως, ξεκαθαρίζει πως η ευθύνη του Κράτους είναι να διασφαλίσει την ποιότητα φροντίδας υγείας των ασθενών, άριστες συνθήκες εργασίας για τους επαγγελματίες υγείας και τη βιωσιμότητα του συστήματος.


«Παρά την πραγματική μας επιθυμία για την όσο το δυνατόν πιο ομαλή έναρξη λειτουργίας του ΓεΣΥ, δεν μπορούμε να μην ανησυχούμε για το τι συμβαίνει στα κρατικά νοσηλευτήρια και την καθυστέρηση που παρατηρείται στην επίλυση προβλημάτων ζωτικής σημασίας», τονίζει στη «Σ» ο πρόεδρος της ΠΑΣΥΚΙ, Σωτήρης Κούμας.
«16 μήνες μετά συζητούμε τα ίδια»


«Αν ο κρατικός τομέας υγείας δεν αντεπεξέλθει, θα υποφέρουν οι ασθενείς και υπάρχει κίνδυνος το σύστημα να δεχτεί ανεπανόρθωτο πλήγμα. Οι ιατροί της ΠΑΣΥΚΙ, ως επιστήμονες, ως πολίτες αλλά και ως δυνητικοί χρήστες του ΓεΣΥ, δεν μπορούν να σιωπούν μπροστά στην κατάρρευση των νοσηλευτηρίων. Απαιτούσαμε από το Υπουργείο Υγείας να ξεκινήσει την αναδιοργάνωση και εκσυγχρονισμό των νοσηλευτηρίων, ενώ ακόμα συζητούσαμε τα νομοσχέδια. Αντ’ αυτού δίνονται υποσχέσεις, για να φτάσουμε, 16 μήνες μετά την ψήφιση του νόμου για την αυτονόμηση, να συζητάμε πάλι τα αυτονόητα», πρόσθεσε.
«Δεν είμαστε δεδομένοι»


Ο κ. Κούμας εξήγησε πως από τη στιγμή που θα συμβληθεί ο εργοδότης των γιατρών του Δημοσίου με το ΓεΣΥ, τότε, λόγω της εργασιακής σχέσης που έχουν οι ίδιοι, θα βρεθούν συμβεβλημένοι. Υπερτόνισε πως είναι προς όφελος του ΓεΣΥ, του Υπουργείου Υγείας και των πολιτών, «οι συνθήκες εργασίας των ιατρών στα νοσηλευτήρια να είναι άριστες και να αντανακλούν πραγματικά ευρωπαϊκό κράτος. Δεν θα ανεχτούμε», συνέχισε, «θυματοποίηση των ιατρών του Δημοσίου και δεν πρέπει να θεωρούμαστε δεδομένοι και ότι μέσω μας θα προκληθεί διαίρεση της ιατρικής κοινότητας».


Καταλήγοντας, είπε ότι «στέλνουμε σαφέστατο μήνυμα στο Υπουργείο Υγείας ότι η στήριξη των κρατικών νοσηλευτηρίων αντιστοιχεί σε πραγματική στήριξη προς το ΓεΣΥ. Από λόγια χορτάσαμε, ήρθε η ώρα των έργων. Έστω και την υστάτη, το Υπουργείο ας πράξει τα δέοντα».
Ιδιώτες γιατροί: Αυτές είναι οι προϋποθέσεις


Γι' αυτό το θέμα, η Ένωση Ιδιωτών Ιατρών Κύπρου (ΕΝΙΚ) τονίζει την υποχρέωση και το καθήκον να διεκδικήσουν καλύτερες προϋποθέσεις εγγραφή στο ΓεΣΥ, ώστε να μπορούν να παράσχουν ποιοτική ιατρική. Μιλώντας στη «Σ» ο αντιπρόεδρος ΕΝΙΚ και μέλος του ΔΣ του ΠΙΣ, Χάρης Αρμεύτης, ανέφερε πως δεν δίνουν λευκή επιταγή σε κανέναν.


Επικαλούμενοι μελέτες για τη βιωσιμότητα του ΓεΣΥ, οι ιατροί θεωρούν ότι η πλήρης διοικητική, οικονομική αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων είναι προϋπόθεση εφαρμογής του νέου συστήματος υγείας. «Η παρούσα κατάσταση της διαφαινόμενης έναρξης του ΓεΣΥ χωρίς αυτονόμηση δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό σε βάρος του ιδιωτικού τομέα, με ταυτόχρονη καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων των ιδιωτών ιατρών», αναφέρουν σε ανακοίνωσή τους.
«Ελλειμματικός ο προϋπολογισμός»


Επίσης, οι ιδιώτες ιατροί υποστηρίζουν ότι ο προϋπολογισμός του ΓεΣΥ είναι ελλειμματικός και πρέπει να αυξηθεί στα επίπεδα των προηγμένων ευρωπαϊκών χωρών, αν επιθυμούμε να έχουμε ένα ποιοτικό και βιώσιμο σύστημα. «Με βάση τα ευρωπαϊκά δεδομένα, ο προϋπολογισμός για το ΓεΣΥ έπρεπε να είναι αυξημένος κατά 700 εκατομμύρια (τουλάχιστον 10% του ΑΕΠ είναι στα σύγχρονα ευρωπαϊκά κράτη), για να έχουμε ποιοτική παροχή υπηρεσιών. Στόχος έπρεπε να ήταν να έχουμε καλύτερο φάρμακο, καλύτερες συνθήκες νοσηλείας, λιγότερα ανθεκτικά μικρόβια, καλύτερης ποιότητας υλικά στις χειρουργικές επεμβάσεις και πρωτίστως άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση των ασθενών στα τμήματα επειγόντων περιστατικών στις κλινικές και στα ιατρεία», τονίζει στη «Σ» ο Δρ Αρμεύτης.
Ζητούν ενημέρωση για όρους συμμετοχής


Πέραν τούτων, οι γιατροί υποστηρίζουν τη θέσπιση διεθνών κλινικών πρωτοκόλλων διάγνωσης και θεραπείας για διασφάλιση της ποιοτικής ιατρικής προς όφελος των ασθενών, ζητώντας παράλληλα ολοκληρωμένη ενημέρωση για τους όρους συμμετοχής τους, τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια περίθαλψη. Ξεκαθαρίζουν, δε, πως είναι αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε εργαζομένου να γνωρίζει τους όρους συμμετοχής στο σύστημα, επισημαίνοντας ότι «μέχρι σήμερα δεν γνωρίζουν ποιες κλινικές θα συμμετάσχουν στο σύστημα και υπό ποίες προϋποθέσεις».
Περί αποζημιώσεων


Σημείο αιχμής, βεβαίως, είναι και οι αποζημιώσεις του ιατρικού προσωπικού. Όπως δηλώνουν, οι αμοιβές των ιατρών που θα συμμετέχουν στο ΓεΣΥ δεν μπορεί να είναι πιο χαμηλές από τις αμοιβές ιατρικών επιστημονικών εταιρειών με τις ασφαλιστικές εταιρείες. Επιπρόσθετα, ζητούν να υπολογίζεται ανά έτος αύξηση ίση με το ποσοστό του πληθωρισμού. Μεταξύ άλλων, ζητούν (ονομαστικό) διαχωρισμό της αμοιβής του ιατρού από την αμοιβή του νοσηλευτηρίου, αλλά και έγκαιρη καταβολή της αμοιβής όσων ιατρών συμμετέχουν στο ΓεΣΥ (εντός 30 ημερών).
Μέτρα μέχρι την πλήρη εφαρμογή


Μέχρι την πλήρη οικονομική αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων, οι ιδιώτες ιατροί ζητούν ως αντισταθμιστικό μέτρο να τους δοθούν οικονομικά κίνητρα για διατήρηση των προσωπικών και ομαδικών σχεδίων ιδιωτικής ασφάλισης των πολιτών (π.χ. μείωση ποσοστού εισφοράς ή φοροαπαλλαγή). Αυτό το συμπληρωματικό μέτρο, όπως αναφέρουν, διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του συστήματος, χωρίς ταυτόχρονα να επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός, καθώς αναμένεται να συμμετάσχει η πλειοψηφία των ιδιωτών γιατρών και των μεγάλων ιδιωτικών νοσηλευτηρίων.


Σε μια τέτοια περίπτωση, συνεχίζουν, θα ενισχυθεί η καθολικότητα του σχεδίου και η ελεύθερη επιλογή γιατρού και νοσηλευτηρίου. Επίσης, διασφαλίζεται η καθολική συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο σύστημα και η διατήρηση των ιδιωτικών σχεδίων ασφάλισης ως συμπληρωματικών.
ΟΑΥ: Την 1η Ιουνίου ξεκινά η πρώτη φάση του ΓεΣΥ
Παρά τις εστίες εντάσεων και τις ανησυχίες του ιατρικού προσωπικού, οι λειτουργοί του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) προχωρούν με γοργούς ρυθμούς προς την εφαρμογή του ΓεΣΥ. Μιλώντας στη «Σ» ο Γενικός Διευθυντής του ΟΑΥ, Άθως Τσινωντίδης, υπογράμμισε ότι «την 1η Ιουνίου 2019 ξεκινά το ΓεΣΥ με την εφαρμογή της Πρώτης Φάσης, η οποία θα περιλαμβάνει την παροχή υπηρεσιών εξωνοσοκομειακής φροντίδας, δηλαδή επισκέψεις σε προσωπικούς και ειδικούς ιατρούς, εργαστηριακές εξετάσεις και φάρμακα».


Ο οδικός χάρτης εφαρμογής του ΓεΣΥ προβλέπει τρεις βασικούς πυλώνες:


· ανάπτυξη του συστήματος πληροφορικής,
· ετοιμασία της δευτερογενούς νομοθεσίας και
· διεξαγωγή των διαβουλεύσεων με τους παροχείς φροντίδας υγείας.
Δύο κανονισμοί στην Επιτροπή Υγείας


Η ανάπτυξη του συστήματος πληροφορικής, μέσω του οποίου θα γίνεται όλη η διαχείριση της λειτουργίας του Συστήματος, προχωρεί κανονικά και ήδη ο Οργανισμός έχει παραλάβει από την ανάδοχο εταιρεία αριθμό παραδοτέων, στη βάση του συμφωνημένου χρονοδιαγράμματος.


Αναφορικά με την ετοιμασία της δευτερογενούς νομοθεσίας στη Βουλή, ο κ. Τσινωντίδης ανέφερε πως έχει ξεκινήσει η συζήτηση στην Επιτροπή Υγείας για τους δύο κανονισμούς που αφορούν στη διαδικασία είσπραξης, καταβολής και παρακράτησης εισφορών και στον καθορισμό των συμπληρωμών, μέγιστων συμπληρωμών και συνεισφορών. «Πολύ σύντομα», προσθέτει, «θα ακολουθήσει η κατάθεση στη Βουλή των κανονισμών για θέματα που αφορούν στους προσωπικούς ιατρούς και στους ειδικούς ιατρούς. Εντός Οκτωβρίου θα τεθούν σε δημόσια διαβούλευση οι κανονισμοί για τα φάρμακα και τα εργαστήρια».
Συζητήσεις με ιατρούς και καμπάνια ενημέρωσης


Σε σχέση με τις διαβουλεύσεις με τους ιατρούς και τις αντιδράσεις που εκφράζονται, ο Γενικός Διευθυντής του ΟΑΥ ήταν αισιόδοξος: «Οι διαβουλεύσεις με τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο (ΠΙΣ) και τις επιστημονικές εταιρείες έχουν εντατικοποιηθεί και εντός Οκτωβρίου ξεκινούν οι διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους όλων των άλλων παρόχων. Επιπλέον, ο Οργανισμός προχωρεί με την κατακύρωση προσφοράς για τη διεξαγωγή ευρείας κλίμακας εκστρατείας ενημέρωσης του κοινού και των παροχέων για το ΓεΣΥ, η οποία προγραμματίζεται να ξεκινήσει αρχές του νέου έτους», τόνισε.


Σημείωσε, παράλληλα, ότι ο Οργανισμός έχει δώσει τα στοιχεία που αφορούν στις αποζημιώσεις που θα λαμβάνουν οι ιατροί και αναμένει τις τοποθετήσεις του ΠΙΣ με συγκεκριμένες προτάσεις. «Τα μηνύματα που λαμβάνουμε ποικίλλουν και αυτό είναι φυσιολογικό, αφού εκείνο που διαπιστώνουμε είναι ότι η πλειοψηφία του ιατρικού κόσμου δεν είναι ακόμη ενήμερη για τις πτυχές του ΓεΣΥ, ειδικά τις οικονομικές. Ως εκ τούτου», ανέφερε, «έχουμε εντείνει τις προσπάθειες ενημέρωσης του ιατρικού κόσμου, ώστε να μπορέσει να λάβει τις αποφάσεις του στη βάση όλων δεδομένων».


Ο κ. Τσινωντίδης υποστήριξε ακόμη πως ο ιατρικός κόσμος βλέπει την ανάγκη εφαρμογής του ΓεΣΥ και του γεγονότος ότι οι αποζημιώσεις που έχουν δοθεί από τον Οργανισμό είναι ευνοϊκές σε σχέση με αυτές που ισχύουν σήμερα. «Είμαστε πεπεισμένοι ότι όταν θα ενημερωθεί ενδελεχώς, στην πλειοψηφία του θα εγγραφεί στο ΓεΣΥ», κατέληξε.