«Μου έταξαν μίζα»

Την ώρα που το Υπουργείο Μεταφορών ετοιμάζεται για την προκήρυξη του νέου διαγωνισμού για τις συμβάσεις στις δημόσιες επιβατικές μεταφορές και οι υφιστάμενοι πάροχοι φωνάζουν για τις μειώσεις στην κρατική χορηγία στις οποίες προχώρησε η Αναθέτουσα Αρχή ώστε να καλύψει τις υπερπληρωμές προηγούμενων ετών, απειλώντας μάλιστα με λουκέτο, αναπάντητα παραμένουν πολλά ερωτήματα για το φαγοπότι που προηγήθηκε όλα τα προηγούμενα χρόνια. Αποδεδειγμένα έχουν χαθεί δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από τις τσέπες φορολογουμένων, χωρίς ποτέ ο τόπος να αποκτήσει... δημόσιες συγκοινωνίες, παρά μόνο ένα προβληματικό δίκτυο στη σκιά σοβαρών υποθέσεων κακοδιαχείρισης και διασπάθισης δημοσίου χρήματος.

Προς επίρρωσιν τούτου, ξένος εμπειρογνώμονας, με τον οποίο συνομίλησε η «Σημερινή», καταγγέλλει προσπάθεια δωροδοκίας του από ανώτατο διευθυντικό στέλεχος εταιρείας με στόχο την έκδοση πλαστού τιμολογίου, σχεδόν τριπλάσιας αξίας από την κανονική. Φυσικά, το «καπέλο» του πλαστού τιμολογίου θα το πλήρωναν και πάλι οι φορολογούμενοι πολίτες.

Αυτή η καταγγελία, δυστυχώς, δεν είναι κεραυνός εν αιθρία, αλλά έρχεται να προστεθεί σε παρόμοιες υποθέσεις και καταγγελίες, κάποιες εκ των οποίων βρίσκονται εδώ και μερικά χρόνια ενώπιον δικαστηρίων. Δεν είναι, πάντως, η πρώτη φορά που προκύπτει ανάλογη υπόθεση - θυμίζουμε ότι δύο εκ των διευθυντών του ΟΣΕΛ καταδικάστηκαν τον Σεπτέμβρη του 2017 από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας σε 15 μήνες φυλάκιση (με αναστολή) για έκδοση πλαστών τιμολογίων που αφορούσαν καύσιμα.

Τότε, μάλιστα, ο Γενικός Ελεγκτής, με κατεπείγουσα επιστολή προς τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Μεταφορών, είχε εισηγηθεί την άμεση ανάκληση της άδειας οδικού μεταφορέα από την εταιρεία, αλλά και τερματισμό κάθε πληρωμής από το κράτος, επικαλούμενος παραβίαση των όρων της Σύμβασης από τον ανάδοχο.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτή η υπόθεση που φέρνει στο φως ο εμπειρογνώμονας σε σχέση με τις δημόσιες μεταφορές του τόπου, που ο πρώην υπουργός Μεταφορών, Μάριος Δημητριάδης, είχε αποκαλέσει σε συνέντευξή του «στάβλο του Αυγεία».

Ο εν λόγω υψηλόβαθμος τότε αξιωματούχος ξένης εταιρείας, με πολυετή διεθνή εμπειρία στον τομέα των συγκοινωνιών, αφήνει βαριές σκιές γύρω από την αγορά στόλου λεωφορείων από την Κίνα κατά την έναρξη των υφιστάμενων συμβάσεων, υπονοώντας σαφώς ότι έγιναν εσκεμμένες υπερπληρωμές, οι οποίες κόστισαν στους φορολογούμενους τον κούκο αηδόνι.

Πιο συγκεκριμένα, η πρώτη καταγγελία αφορά στην εγκατάσταση ειδικού συστήματος πινακίδων σε είκοσι λεωφορεία, με συνολικό κόστος γύρω στις €82.000.
Καταγγέλλοντας το συμβάν, ο L.H. -εκπρόσωπος τότε στην Κύπρο της εταιρείας Gorba που εδρεύει στην Ελβετία και είχε αναλάβει την εγκατάσταση μέρους της τηλεματικής, ήτοι των ενημερωτικών πινακίδων εκτός και εντός των λεωφορείων κάποιων εταιρειών στην Κύπρο- ανέφερε στη «Σημερινή» ότι «ο ΧΧΧ μού είπε ότι ήθελε τιμολόγιο με περισσότερα λεφτά», σχεδόν €300.000!

«Το αρνήθηκα, φυσικά» και «μετά δεν μίλησα ξανά με αυτόν τον άνθρωπο». Στις ερωτήσεις μας για περισσότερες λεπτομέρειες, ξεσπά: «Είμαι σε μια σοβαρή εταιρεία που δεν κάνει αυτά τα πράγματα. Ό,τι κάνω στη ζωή, δεν δέχομαι τέτοια παιχνίδια. Και αυτό ήταν αυστηρά και από την εταιρεία μου. Δηλαδή, πώς θα μπορούσα; Να λέω στην εταιρεία κόψε τιμολόγιο τόσα και τα λοιπά. Εγώ δεν έκοψα ποτέ τιμολόγιο. Έκοψαν δύο τιμολόγια αυτοί στην Ελβετία. Και πώς θα πω στην Ελβετία; Έλα κάνε κάτι που κοστίζει 80 χιλιάδες, κόψε το τριπλάσιο; Γίνεται αυτό; Αφού υπάρχει μια συγκεκριμένη τιμή για ένα προϊόν, σωστά; Αυτό ήταν, κατά τη δική μου άποψη, και κακοδιαχείριση με τα λεωφορεία. Τα λεωφορεία στην Κίνα είναι φτηνά, τις ξέρουμε όλοι τις τιμές και κοιτάξτε πόσα λεφτά πουλήθηκαν στην Κύπρο. Εντάξει;».

Στην ερώτησή μας «αν σας καλούσε σήμερα η Αστυνομία, θα δίνατε κατάθεση ότι σας ζήτησε πλαστό τιμολόγιο;», ο εμπειρογνώμονας απάντησε επί λέξει: «Φυσικά μπορώ να το πω, γιατί είναι η αλήθεια. Αλλά τότε η Αστυνομία δεν διερεύνησε ποτέ το θέμα και τώρα δεν ξέρω τι γίνεται από την πλευρά της Gorba», η οποία ποτέ δεν πληρώθηκε για την πράξη, όπως σημειώνει.

Εξηγεί, μάλιστα, ότι μετά την αγορά των 20 λεωφορείων, η παραγγελία για τις πινακίδες δόθηκε στην Gorba, με σκοπό να τοποθετηθούν οι καλωδιώσεις στο εργοστάσιο στην Κίνα και οι πινακίδες στη Λευκωσία, υπό την επίβλεψή του. Η καλωδίωση έγινε και ενώ ανέμενε να φθάσουν τα λεωφορεία στην Κύπρο δέχθηκε την πρόταση να «φουσκώσει» το τιμολόγιο. Ο ίδιος αρνήθηκε, με αποτέλεσμα η εταιρεία να ακυρώσει την παραγγελία, οι πινακίδες που είχαν ήδη κατασκευαστεί να μείνουν στο εργοστάσιο και η Gorba να χρεωθεί τη ζημιά.

Καθ'όλη τη διάρκεια της συνομιλίας μας, πάντως, ο L.Η. επιμένει ότι «υπήρχε κακοδιαχείριση τότε. Μην ξεχνάμε, ότι μιλάμε για λεφτά του δημοσίου...». Να σημειωθεί ότι η «Σημερινή» κατέχει τα στοιχεία του προσώπου, το οποίο καταγγέλλει ο ξένος εμπειρογνώμονας, αλλά για ευνόητους λόγους δεν τα αναφέρουμε.
Οδυσσέας: Φταίει και το Υπουργείο

Η ετεροχρονισμένη διαπίστωση υπερπληρωμών προς τους αναδόχους, κατά τη διαδικασία ελέγχων από το Υπουργείο Μεταφορών, οφείλεται κυρίως στην καθυστέρηση που επέδειξαν οι εταιρείες στην κατάθεση των ετήσιων λογαριασμών στην Αναθέτουσα Αρχή. Επιπλέον, σύμφωνα με όσα αναφέρει στη «Σ» ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, «οφείλεται και στο γεγονός ότι όταν οι εταιρείες κατέθεταν τους λογαριασμούς, αρνούνταν να προσκομίσουν τα υποστηρικτικά στοιχεία ή και στην καθυστέρηση εκ μέρους του Υπουργείου στον έλεγχο».

Τα πρώτα χρόνια, σημειώνει ο Γενικός Ελεγκτής, «ήταν καθαρή ευθύνη των αναδόχων. Στη συνέχεια είχε και κάποια ευθύνη το Υπουργείο». Κληθείς να απαντήσει τι αφορούν οι υπερπληρωμές προς τις εταιρείες που εκτελούν τις υφιστάμενες συμβάσεις δημόσιων επιβατικών μεταφορών, υπογραμμίζει ότι πρόκειται κυρίως «για πληρωμές που γίνονταν από τις εταιρείες (σ.σ. τους αναδόχους) προς τις μετοχικές εταιρείες» και εξηγεί ότι πρόκειται για τα ποσά που κατατίθεντο στις μερίδες των μετόχων των εταιρειών «είτε ως ενοίκια είτε για υπεργολαβίες που ανέθεταν στους εαυτούς τους χωρίς διαγωνισμούς».