Η επαναφορά της Μέσης Εκπαίδευσης στον κλασικό της σκοπό

Πολλοί σπεύδουν να προτείνουν αντιγραφή εκπαιδευτικών συστημάτων από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθιστώντας τους συναδέλφους κύμβαλα αλαλάζοντα. Παραβλέπουν όμως τα διανοητικά, αισθητικά και πολιτικά επιτεύγματα του εκπαιδευτικού συστήματος της κλασικής Αθήνας, τα οποία μαγεύουν εδώ και αιώνες τους μελετητές της παιδείας
«Η Μέση Εκπαίδευση (Μ.Ε.) έχει σκοπό να προετοιμάσει τους μαθητές στον ακαδημαϊκό ή στον επαγγελματικό τους προσανατολισμό. Επίσης, στοχεύει στην προαγωγή και στην ανάπτυξη μιας υγιούς, πνευματικής και ηθικής προσωπικότητας» (στόχοι της Μ.Ε. στην Ιστοσελίδα του ΥΠΠ).
Δυστυχώς, οι μεταρρυθμίσεις για την καθιέρωση του Ενιαίου Λυκείου το 1995 απέτυχαν στην επίτευξη των ανωτέρω στόχων, με αποτέλεσμα την αντικατάστασή του από το Λύκειο των τεσσάρων (4) κατευθύνσεων το 2015. Το Λύκειο των τεσσάρων (4) κατευθύνσεων προσομοιάζει με το Λύκειο Επιλογής Μαθημάτων (ΛΕΜ), το οποίο προϋπήρχε του Ενιαίου Λυκείου. Ναι μεν η αλλαγή αυτή έγινε προς την ορθή κατεύθυνση, δηλαδή τον κλασικό σκοπό της Μ.Ε., αλλά πόρρω απέχει από τον πραγματικό κλασικό σκοπό της. Η Μ.Ε. εξακολουθεί να είναι εξεταστοκεντρική, αγνοώντας πλήρως τον ανθρωπιστικό χαρακτήρα που διέπει τους πιο πάνω στόχους του ΥΠΠ. Επιπλέον, «...με την καθιέρωση του Λυκείου των τεσσάρων (4) κατευθύνσεων άρχισε ένας φαύλος κύκλος συχνών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες αντικαθιστούν η μία την άλλη και τις οποίες δεν προλαμβάνουν να παρακολουθήσουν οι εκπαιδευτικοί, με αποτέλεσμα να τους προκαλεί αποπροσανατολισμό και κόπωση» (Παιδείας... κρίση, Σπύρου Αντωνέλλου ΕΜΕ, Παιδεία Νιους, 22-9-2018).
Πολλοί σπεύδουν να προτείνουν αντιγραφή εκπαιδευτικών συστημάτων από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθιστώντας τους συναδέλφους κύμβαλα αλαλάζοντα. Παραβλέπουν όμως τα διανοητικά, αισθητικά και πολιτικά επιτεύγματα του εκπαιδευτικού συστήματος της κλασικής Αθήνας, τα οποία μαγεύουν εδώ και αιώνες τους μελετητές της Παιδείας. Το εκπαιδευτικό σύστημα της Αρχαίας Αθήνας είναι αποδεδειγμένα έγκυρο, αποτελεσματικό και διαχρονικό. Αποτελείτο από επτά (7) μαθήματα, τα οποία ήταν όλα κύρια μαθήματα και διδάσκονταν με την ίδια βαρύτητα. Τα επτά (7) αυτά μαθήματα ήταν τα εξής: α) Γυμναστική, β) Τέχνες, γ) Μουσική, δ) Ανάγνωση/Γραφή, ε) Φιλοσοφία/Ρητορική, στ) Φυσική/Αστρονομία, ζ) Μαθηματικά/Γεωμετρία.
Δυστυχώς, στο εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου έχουμε χωρίσει τα μαθήματα σε κύρια και δευτερεύοντα, υποβιβάζοντας σε δευτερευούσης σημασίας τα μαθήματα της Γυμναστικής, της Τέχνης και της Μουσικής, τα οποία και διδάσκονται υποτυπωδώς. Η Γυμναστική προάγει την πειθαρχία, την αυτοπειθαρχία και το «ευ αγωνίζεσθαι». Η Τέχνη αναπτύσσει τη δημιουργική ικανότητα στη ζωή του ατόμου, η δε μουσική εξευμενίζει τα ήθη και εξευγενίζει τις συμπεριφορές.

Συνεπώς, η ισότιμη διδασκαλία των τριών αυτών μαθημάτων με τα υπόλοιπα θα συντελέσει καίρια στην προσπάθεια εξάλειψης της παραβατικής συμπεριφοράς. Βαυκαλιζόμαστε ότι οι μαθητές με μία (1) σαρανταπεντάλεπτη περίοδο τη βδομάδα κάνουν γυμναστική. Στο μικρό αυτό χρονικό πλαίσιο των σαράντα πέντε λεπτών οι μαθητές δεν προλαβαίνουν να αλλάξουν ρούχα, να γυμναστούν και να αλλάξουν πάλι ρούχα. Επιπλέον, εάν μυήσουμε τους μελλοντικούς πολίτες μας στη γυμναστική, τα οφέλη θα είναι πολλαπλά τόσο για τον πολίτη, όσο και για το κράτος. Έρευνες έχουν δείξει ότι, για κάθε €1 που ξοδεύεται στη γυμναστική, εξοικονομούνται €9 στον τομέα της Υγείας.
Εισήγηση της παρούσης είναι να διδάσκονται όλα τα μαθήματα με την ίδια βαρύτητα. Συνεπώς, μαθήματα που διδάσκονται μέχρι και επτά (7) περιόδους τη βδομάδα, να παραχωρήσουν βαθμιαία περιόδους στα τρία αυτά μαθήματα, ώστε να γίνουν μέχρι και 4ωρα ανά βδομάδα, με απώτερο στόχο να προαγάγουμε ολοκληρωμένους, ευτυχισμένους και δημιουργικούς πολίτες στην κοινωνία μας.
ΛΟΥΚΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ
Διευθυντής Τεχνικής Σχολής Αγίου Λαζάρου Λάρνακας