Τα Χριστούγεννα ενός μοναχικού

Οι «ευτυχισμένοι» ταξιδιώτες της εορταστικής κοινοτοπίας
Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά, υποτίθεται, είναι η κατ’ εξοχήν οικογενειακή γιορτή: γιορτή χαράς και ξεγνοιασιάς, συνταυτισμένη με τη θαλπωρή και τη ζεστασιά των «καλών αισθημάτων», ανάρμοστη για μοναχικούς. Όμως, για κάποιους, είναι ένα μοναχικό ταξίδι ανάμεσα στη λάμψη και το πλήθος των στολισμένων δρόμων, χωρίς την... ομοιοπαθητική συγκίνηση των κοινωνικών συνευρέσεων, μακριά από τους φίλους και τους συγγενείς. Είτε γιατί το επιλέγουν είτε γιατί τους επιβάλλεται, αποτραβιούνται από αυτήν την εξαναγκαστική, ψευδεπίγραφη, «ευτυχία για όλους», την πεποιημένη ευφορία του φτιασιδωμένου χαμόγελου, την ανόητη υποχρέωση να έχουμε όλοι happy new year... πριν από το προαποφασισμένο, επερχόμενο bloody and.

Όπως ο 16χρονος Χόλντεν Κόλφιλντ, ο ήρωας του Ντ. Τζ. Σάλιντζερ στον «Φύλακα στη Σίκαλη» - που αρνείται πεισματικά να μεγαλώσει, να γίνει λεία του κόσμου των μεγάλων -, λίγες μέρες πριν από τα Χριστούγεννα, παίρνουν το δρόμο της «εξαφάνισης», απομακρύνονται σ’ έναν άγνωστο κόσμο σβήνοντας πίσω τους τα ίχνη, διαγράφοντας τα τεκμήρια της αναγνώρισης.

Σ’ αυτές τις μέρες των πολύβουων συναθροίσεων, αυτοί, προτιμούν τη μουγκαμάρα παρά την άσκοπη φλυαρία, μέσα στην απεραντοσύνη του μετακινούμενου πλήθους, επιλέγουν να είναι αόρατοι, παρά οι «επώνυμοι» μιας χαρμόσυνης στιγμής. Ξένοι ανάμεσα σε ξένους, επιζητούν την αδιαφορία, που αποτυπώνει η ανωνυμία σ’ ένα πρόσωπο. Μέσα στην αχαλίνωτη τρικυμία των καταναλωτικών παθών, διαλέγουν την ευγένεια μιας απέριττης δωρεάς, μ’ όποιον τρόπο κι αν εκδηλώνεται.
«Happy» travelers

Κάπου, κάποτε, κάποια στιγμή της ζωή μας, όλοι νιώσαμε την ανάγκη, ή εξαναγκαστήκαμε, να συνεχίσουμε να κατοικούμε την ακρονησίδα της καθημερινότητάς μας μέσα στον ωκεανό των εορταστικών συμβάσεων. Μακριά από την «πολλή συνάφεια του κόσμου, τις «πολλές κινήσεις κι ομιλίες», όπως λέει ο ποιητής. Ή, μας ήρθε κατακούτελα το ερώτημα: Τι κάνω τα Χριστούγεννα; Πώς να συμπληρώσω το υστέρημα της μοναξιάς, μέσα στην πληθώρα των κοινωνικών συναντήσεων, που είναι ανεπιθύμητες και ξένες; Η παυσίλυπη βιομηχανία των Χριστουγέννων, έχει... φάρμακα για όλες τις ασθένειες της ψυχής και της τσέπης.

Πακέτα ονειρεμένων διακοπών, traveling gifts - στην πρώτη γραμμή διαβάζουμε: Πεκίνο, Νέα Υόρκη, Βαρκελώνη, Αθήνα, Βιένη, Φλωρεντία - , συναρπαστικές ευκαιρίες για μια θεσούλα στους φωταγωγημένους ναούς της διασκέδασης, γλυκανάλατα εορταστικά events στις στρεσαρισμένες, από το καταναλωτικό ρίγος, αγοραίες πόλεις μας - μια αστείρευτη λοταρία ονείρων που παίζεται κάθε στιγμή στη ρουλέτα της μιζέριας.

Ή, μήπως, προσδοκούμε από τα Χριστούγεννα κάτι περισσότερο απ’ ό,τι μπορούν να προσφέρουν, μια υπόσχεση, συνήθως ανεξαργύρωτη από το μέλλον; Τα χριστουγεννιάτικα δρομολόγια έχουν χάσει εδώ και καιρό τον χαρακτήρα της εσωτερικής ανακαίνισης. Η βιομηχανία των εορτών απαιτεί σβελτάδα, ταχύτητα και συγχρονισμό με το γενικότερο γίγνεσθαι, άλλως πώς, με τον εξουθενωτικό ρυθμό του πλανήτη.

Α! Κι Άγιος Βασίλης, δεν υπάρχει πλέον, μόνον οι απειράριθμοι, αμήχανοι, κλώνοι του, να περιφέρουν το άχαρο σαρκίο τους ανά την υφήλιο, ζητιανεύοντας το υπόλειμμα της αληθινής τους ύπαρξης. Ακόμη και η συμβολική του υπόσταση έχει παραφθαρεί μέσα στις χίμαιρες των παραμυθένιων κόσμων του καταναλωτισμού.

Τις περισσότερες φορές, ούτε έλκηθρα, ούτε τάρανδοι υπάρχουν. Τι μένει, λοιπόν, από αυτήν τη φαντασμαγορική εορταστική πανήγυριν, άλλο από την ανεξήγητη ομορφιά μιας κοινοτοπίας, που διατηρεί, πίσω από τη λάμψη και τις μουσικές, τις αναλλοίωτες όψεις μιας διαφορετικής καθημερινότητας, με τους κοινωνικούς της μικρόκοσμους, τα μικροσυμβάντα και τις συνήθειές της, σαν μια μορφή του μεταβατικού μέσα στο μόνιμο: όπως μέσα στη θάλασσα της ζωής οι κυματισμοί των γεγονότων;
Εορταστικό λίφτινγκ...

Ούτε, βεβαίως, το εορταστικό λίφτινγκ των πόλεων φτάνει για να νιώσουμε την αγαλλίαση του χαρμόσυνου, που, όπως κάθε χρόνο, τελέστηκε και φέτος, εν μέσω θούριων και θριαμβολογιών. Και, κατά πώς μας ανήγγειλαν οι λαλίστατοι δημοτικοί άρχοντες, οι πόλεις θα λάμψουν όπως ποτέ άλλοτε, θα μοιάσουν με πριγκίπισσες του παραμυθιού, θα προσελκύσουν χιλιάδες επισκέπτες. Η... αισθητική, μας λεν παραινετικά, να μην παραμελείται. Αλλά, η κακογουστιά δεν εξαφανίζεται με επιχρυσωμένα λίφτινγκ, ούτε με περιορισμένης διάρκειας αποσβέσεις... Κι αυτήν, την έσπειρε απανταχού η μεγαλομανία μας και η αβελτηρία των κρατούντων. Όσο κι ό,τι και αν φτιασιδώσουμε, η ασκήμια δεν αποπερατώνεται. Γιατί, όπως έλεγε ο Ηράκλειτος, «σάρμα εική κεχυμένων, ο κάλλιστος κόσμος»...

Ο κόσμος που μας δίνει την εντύπωση μιας απόλυτης ομορφιάς, είναι ένας σκουπιδότοπος, ένα συγκεχυμένο συνονθύλευμα σκουπιδιών μέσα στο χάος!
Δύσμοιρες πόλεις... Ωστόσο, το ’χουν οι μέρες. Οι δρόμοι της Λευκωσίας, αλλά και των άλλων πόλεων, προσφέρονται για μια περιπατητική... κούρα ημερήσιας ανανέωσης, έστω και για κείνους που συνδυάζουν τη Γέννηση του Θείου Βρέφους με την... αναγέννηση των παθών της... τσέπης τους. Ίσως, βρούμε, μέσα σ’ αυτό το απέραντο σκηνικό της ιλουστρασιόν κοινοτοπίας, κάτι από τα ωραία, απλά πράγματα, που «ομορφαίνουν τη μοίρα» - έστω και μέσα στην «αισχροκέρδεια» μιας ψευδαισθητικής ευτυχίας, μιας σχεδόν σπαταλημένης ζωής.

Η επιβίβαση σ’ ένα αεροπλάνο, η επιλογή ενός extreme προορισμού, ή, ακόμη, η διαμονή στο ξενοδοχείο της... γειτονιάς μας, ακόμη κι αν είμαστε μόνοι, παντελώς μόνοι μαζί με τη σκιά μας, μπορεί να γυρίσει τον κόσμο ανάστροφα, και να δούμε, μέσα από το τζάμι της χειμωνιάτικης θλίψης, το κρύσταλλο της ελπίδας να αποσυντίθεται σε μυριάδες δροσερές νεροσταγόνες, που θα άξιζε να κρατήσουμε στη χούφτα μας...