Το Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓμα) είναι μια εξέταση που δείχνει τη γραφική απεικόνιση της εγκεφαλικής δραστηριότητας του ανθρώπου. Μέχρι να φθάσει στη σημερινή του μορφή, το ΗΕΓμα πέρασε από πολλά πειραματική στάδια. Το 1874 (Caton) έγιναν οι πρώτες ανακοινώσεις από έρευνες με πειραματόζωα. Διάφοροι ερευνητές δημοσίευσαν ανάλογες εργασίες μέχρι το 1907.
Το έτος αυτό ο Γερμανός Ψυχίατρος HANS BERGER έκανε την πλέον εμπεριστατωμένη ανακοίνωση από εργασίες σε πειραματόζωα. Το 1934 αποτελεί έτος ορόσημο για την ΗΕΓφία. Ο ΗΑΝS BERGER γνωστοποίησε τη μέθοδο λήψης και καταγραφής της εγκεφαλικής δραστηριότητας στον άνθρωπο. Δικαιωματικά θεωρείται ο πατέρας της ΗΕΓφίας και από αυτόν πήρε η εξέταση το όνομα «Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα». Αξιόπιστη διαγνωστική εξέταση
Στη συνέχεια, με την αλματώδη εξέλιξη της τεχνολογίας και με τη συνυποστήριξη διαφόρων κλινικώς μελετών, οδηγήθηκε σε τέτοιο σημείο η ΗΕΓφία, ώστε να γίνει μια αξιόπιστη διαγνωστική εξέταση και χωρίς να έχει καμία αρνητική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό. Χωρίς τις εξελίξεις της σύγχρονης ηλεκτρονικής δεν θα μπορούσαμε σήμερα να μιλάμε για ΗΕΓμα.
Όπως όλα τα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού, έτσι και τα νευρικά κύτταρα συμπεριφέρονται ως ηλεκτρικά δίπολα δίνοντας ηλεκτρικά σήματα, τα οποία με εξασθενημένη ένταση εμφανίζονται στην επιφάνεια της κεφαλής και δημιουργούν ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο ηλεκτρικό πεδίο. Αυτά τα ηλεκτρικά σήματα παραλαμβάνονται με ειδικά ηλεκτρόδια και μεταβιβάζονται στην κεντρική μονάδα του ΗΕΓφου, όπου μέσω ενισχυτή δυναμώνονται κατά €50.000 - €100.000 φορές και στη συνέχεια απεικονίζεται γραφικά η εγκεφαλική δραστηριότητα. Τι πρέπει να προσεχθεί
Η εγγραφή ενός ΗΕΓτος, ειδικά σε παιδιά, απαιτεί μεγάλη εμπειρία και ευαισθησία του τεχνικού προσωπικού. Κατά τη διάρκεια της εγγραφής ο ασθενής πρέπει να είναι χαλαρός και να έχει κλειστά τα μάτια. Κάτι τέτοιο ακούγεται και είναι εύκολο, αλλά όχι τόσο απλό αν πρόκειται για παιδιά - ασθενείς. Εδώ χρειάζεται η ευαισθησία, η λεπτότητα και η ικανότητα προσέγγισης του τεχνικού στο παιδί, ώστε να αποκτήσει την εμπιστοσύνη του και να απαλλαγεί από τους φόβους που υπάρχουν στις περισσότερες περιπτώσεις.
Ο χώρος που γίνεται το ΗΕΓμα πρέπει να είναι άνετος, μονωμένος από εξωτερικούς θορύβους και να υπάρχει σχετική συσκότιση. Η διάρκεια εγγραφής ενός ΗΕΓτος πρέπει να είναι τουλάχιστον 30 λεπτά. Αν η εξέταση γίνει σε μικρότερο χρόνο, πιθανό να διαφύγουν στοιχεία που θα βοηθούσαν στην καλύτερη αξιολόγηση του διαγράμματος. Όταν εξετάζονται βρέφη τις περισσότερες φορές πριν συμπληρωθεί το μισάωρο αποκοιμούνται, οπότε συνεχίζεται η εγγραφή σε κατάσταση ύπνου που τα ευρήματα είναι πλέον αξιόπιστα. Δοκιμασία υπέρπνοιας
Σε μεγαλύτερα παιδιά ακολουθείται η δοκιμασία υπέρπνοιας για 3 λεπτά και μετά η δοκιμασία με διαλείποντα φωτεινά ερεθίσματα (Δ.Φ.Ε.). Εδώ πρέπει να τονισθεί ιδιαίτερα στους γονείς ότι το ΗΕΓμα είναι μια απλούστατη εξέταση, εντελώς αβλαβής, γιατί το παιδί δεν παίρνει καμία ακτινοβολία, δεν πονάει, γενικά είναι μία εξέταση ρουτίνας που τις περισσότερες φορές βοηθάει στην εξεύρεση μιας σωστής διάγνωσης.
Το ΗΕΓμα ύπνου ή με στέρηση ύπνου δίνει τα πλέον αξιόπιστα ευρήματα. Σε όλα τα παιδιά που παρουσιάζουν επεισόδια σπασμών (επιληψία), έχουν μειωμένη νοημοσύνη, απώλεια συνείδησης, ψυχοοργανικές εκδηλώσεις ή διάφορα συμπτώματα από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα πρέπει να γίνεται ένας ΗΕΓκός έλεγχος.
Σήμερα θεωρείται απαραίτητη η ύπαρξη σε κάθε παιδιατρική κλινική ενός συγχρόνου και πλήρως εξοπλισμένου Ηλεκτροεγκεφαλογραφικού εργαστηρίου. Επειδή το διάγραμμα του ΗΕΓτος στα παιδιά είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που παρατηρούμε στους ενήλικες, καλό θα ήταν τέτοιους είδους εξετάσεις να γίνονται σε εξειδικευμένο εργαστήριο.
Το ΗΕΓμα στα νεογνά και βρέφη αλλάζει μορφή σχεδόν κάθε εβδομάδα, στα νήπια και μικρά παιδιά η αλλαγή γίνεται με αργότερο ρυθμό και γύρω στην ηλικία των 7-8 ετών μπορούμε να καταγράψουμε μια ωριμότερη εγκεφαλική δραστηριότητα. Η γνωμάτευση ενός παιδικού ΗΕΓτος απαιτεί άριστη γνώση των παιδιατρικών δεδομένων και μεγάλη εμπειρία στην Παιδονευρολογία. ΔΡ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ Παιδίατρος-Παιδονευρολόγος, πρώην Δ/της Νοσ. Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού»
