Παιδεία

«ΔΡΑΣΕ» για τα ευάλωτα παιδιά

Από τη φετινή σχολική χρονιά 2017-18 το πρόγραμμα υλοποιείται σε 96 σχολικές μονάδες και καλύπτει περίπου το 14,5% του μαθητικού πληθυσμού

Πήρε πολλά η οικονομική κρίση σε πολλούς και διάφορους τομείς και επέφερε τεράστιες κοινωνικές αλλαγές, επηρεάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους και αλλάζοντας τη ζωή και τις συνήθειές τους. Θύματα αυτής της κρίσης, δυστυχώς, ήταν και τα παιδιά που δεν έφταιξαν και όμως πληρώνουν. Προς τούτο και αναγνωρίζοντας τα προβλήματα που επισώρευσε στα παιδιά η οικονομική κρίση, η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω προγραμμάτων της επιχειρεί να καλύψει τα κενά χρηματοδοτώντας τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών - μεταξύ άλλων και σε μη σχολικές ώρες.


Ένα από αυτά τα Προγράμματα που χρηματοδοτεί είναι και το Πρόγραμμα «Δράσεις Σχολικής και Κοινωνικής Ένταξης» (ΔΡΑΣΕ) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, που συγχρηματοδοτείται από τα Ταμεία Πολιτικής Συνοχής του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και το οποίο επιλέχθηκε ως ένα από τα τριάντα πιο εμβληματικά έργα που υλοποιούνται σήμερα στην Ευρώπη.
Το Πρόγραμμα


Το έργο «ΔΡΑΣΕ», ως συνέχιση των γνωστών Ζωνών Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας (ΖΕΠ), αποτελεί ένα πρόγραμμα υψηλής προστιθέμενης αξίας για την κυπριακή εκπαίδευση και θεωρείται πρότυπο καλής πρακτικής ως προς την αξιοποίηση πόρων από τα Ταμεία Πολιτικής Συνοχής που απορροφά η χώρα μας. Πρόκειται, όπως έχει ήδη αναφερθεί, για συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (85%) και την Κυπριακή Δημοκρατία (15%).


Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου, που λήγει το 2020, ανέρχεται στα €14.400.000. Το έργο «ΔΡΑ.Σ.Ε» εντάσσεται στον Άξονα Προτεραιότητας του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Απασχόληση, Ανθρώπινοι Πόροι και Κοινωνική Συνοχή 2014-2020», κάτω από τον Θεματικό Στόχο: «Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχιας και των διακρίσεων».
Ο σκοπός και οι στόχοι


Κύριος σκοπός του προγράμματος «ΔΡΑΣΕ» είναι η άμβλυνση των αρνητικών συνεπειών της οικονομικής κρίσης στην εκπαίδευση και στους μαθητές, αφού θα αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για να αντιμετωπιστούν τα οξυμένα προβλήματα και οι προκλήσεις που θα κληθεί να αντιμετωπίσει το εκπαιδευτικό μας σύστημα τα επόμενα χρόνια. Στόχοι του προγράμματος είναι:


1. Η στήριξη του πληθυσμού της Κύπρου, που ζει κάτω από το όριο της φτώχιας ή βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχιας και κοινωνικού αποκλεισμού.


2. Η διασφάλιση της κοινωνικής πρόνοιας και στήριξη των οικονομικά ασθενέστερων ομάδων του πληθυσμού, που πλήττονται ιδιαίτερα από την οικονομική κρίση.


3. Η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, με τον περιορισμό του κινδύνου κοινωνικής περιθωριοποίησης και αποκλεισμού.


4. Η βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων.


5. Η μείωση της σχολικής αποτυχίας και της παραβατικότητας.


6. Η μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου.
Ποικίλες δράσεις


Πάντως, οι στόχοι του προγράμματος θα επιτευχθούν μέσα από την εφαρμογή ποικίλων δράσεων, στις οποίες συγκαταλέγονται μεταξύ άλλων:


1. Προσφορά δωρεάν προγραμμάτων δημιουργικής απασχόλησης και ενισχυτικής διδασκαλίας προς μαθητές και γονείς, σε πρωινό και απογευματινό χρόνο. Το γενικό πρόγραμμα είναι σχεδιασμένο, έτσι ώστε να απευθύνεται στο σύνολο των μαθητών, σε ποικίλες ανάγκες και ενδιαφέροντα και μεταξύ άλλων στοχεύει και στην ανάπτυξη/βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών, ώστε να διασφαλισθεί η ένταξή τους στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.


2. Προσφορά πρόσθετων υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής στήριξης προς τους μαθητές και τους γονείς, μέσα από τη δημιουργία και λειτουργία Κέντρων Πληροφόρησης και Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης. Στο πλαίσιο λειτουργίας των Κέντρων, προσφέρονται υπηρεσίες από ειδικούς, είτε για την ατομική στήριξη μαθητών είτε για την εφαρμογή βιωματικών εργαστηρίων σε ομάδες μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων σχετικών με τους στόχους του προγράμματος.
Πού θα δοθούν τα χρήματα


Μέχρι τη λήξη του έργου «Δράσεις Σχολικής και Κοινωνικής Ένταξης», θα υλοποιηθούν επίσης τα εξής:


1. Προμήθεια υποστηρικτικού εξοπλισμού (Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές, Βιντεοπροβολείς) στα σχολεία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.


2. Διοίκηση και Διεύθυνση των Κέντρων Πληροφόρησης και Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης και των Απογευματινών Προγραμμάτων.


3. Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας και υλικών στα σχολεία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα για τη λειτουργία των απογευματινών προγραμμάτων δημιουργικής απασχόλησης και ενισχυτικής διδασκαλίας μέσω συμφωνιών με σχολικές εφορείες των σχολείων.


4. Προγράμματα συνεχούς επιμόρφωσης και επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών, μέσα από τη διεξαγωγή παγκύπριων και τοπικών συνεδρίων.


5. Δράσεις Δημοσιότητας για προβολή του έργου, αλλά και των δράσεων που υλοποιούνται στα σχολεία.


6. Τελική Αξιολόγηση του προγράμματος από Σύμβουλο Αξιολόγησης.
Τα οφέλη


Τα οφέλη που αναμένεται να προκύψουν από την εφαρμογή του προτεινόμενου έργου έχουν ως εξής:


Στήριξη ευάλωτων ομάδων του μαθητικού πληθυσμού, οι οποίες πλήττονται ιδιαίτερα από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης.


Βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων.


Υποστήριξη μαθητών/τριών υψηλού ρίσκου που κινδυνεύουν να παραμείνουν λειτουργικά αναλφάβητοι και να αποφοιτήσουν από το σχολείο, χωρίς να κατέχουν τις απαραίτητες δεξιότητες για τη σύγχρονη κοινωνία της γνώσης.


Πρόληψη και αντιμετώπιση προβλημάτων παραβατικότητας, σχολικής αποτυχίας και πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου.


Ενίσχυση των συμβουλευτικών υπηρεσιών και του επαγγελματικού προσανατολισμού προς τους/τις μαθητές/τριες.


Υποστήριξη μαθητών/τριών με χαμηλές κοινωνικές δεξιότητες, ώστε να διασφαλισθεί η ένταξή τους στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.


Άμεση υποστήριξη μαθητών (και κατ’ επέκτασιν των οικογενειών τους) που αντιμετωπίζουν προβλήματα κοινωνικού αποκλεισμού.


Υποστήριξη αλλόγλωσσων οικογενειών, ώστε να εντάσσονται ομαλότερα στην αγορά εργασίας.


Δημιουργία περίπου 750 θέσεων απασχόλησης για νέους απόφοιτους Πανεπιστημίων.
Πού εφαρμόζεται


Σημειώνεται πως κατά τη σχολική χρονιά 2015-2016 το πρόγραμμα εφαρμόστηκε στις 42 σχολικές μονάδες στις οποίες εφαρμοζόταν το «Πρόγραμμα κατά της Πρόωρης Εγκατάλειψης του Σχολείου, της Σχολικής Αποτυχίας και της Παραβατικότητας σε Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας», με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, με στόχο την ομαλή μετάβαση από το προηγούμενο στο νέο πρόγραμμα. Από τη σχολική χρονιά 2016-2017 εντάχθηκαν στο πρόγραμμα πρόσθετες ή/και άλλες σχολικές μονάδες (Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, Γυμνάσια, Λύκεια, Τεχνικές Σχολές).


Έτσι, κατά τη σχολική χρονιά 2016 - 2017 το πρόγραμμα εφαρμόστηκε σε 89 σχολικές μονάδες (Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, Γυμνάσια, Λύκεια, Τεχνικές Σχολές) που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα και από τη φετινή σχολική χρονιά 2017-18 το πρόγραμμα υλοποιείται σε 96 σχολικές μονάδες και καλύπτει περίπου το 14,5% του μαθητικού πληθυσμού.
Αναγνωρισμένο πανευρωπαϊκά


Αξίζει να τονιστεί εκ νέου πως το έργο «Δράσεις Σχολικής και Κοινωνικής Ένταξης», που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, επιλέχθηκε ως το πιο εμβληματικό και συμβολικό έργο, που υλοποιείται στην Κύπρο με τη συγχρηματοδότηση των Ταμείων Πολιτικής Συνοχής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέλεξε τριάντα συνολικά έργα, ένα από κάθε κράτος μέλος της Ε.Ε. και δύο από τα προγράμματα Interreg, τα οποία θα προβληθούν σε εκθέσεις και άλλες εκδηλώσεις αφιερωμένες στα 30 χρόνια της Πολιτικής Συνοχής, καθώς και σε ειδικό αφιέρωμα στο περιοδικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Panorama» (έκδοση Μαρτίου).


Η Πολιτική Συνοχής είναι η πολιτική πίσω από τα εκατοντάδες χιλιάδες έργα ανά την Ευρώπη τα οποία χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και το Ταμείο Συνοχής (το Ταμείο Συνοχής καλύπτει τα Κράτη Μέλη της Ε.Ε. τα οποία έχουν ΑΕγχΠ χαμηλότερο από 90% του μέσου όρου των Ε.Ε. - 27 - η Κροατία δεν έχει ληφθεί υπόψη).


Η Πολιτική Συνοχής της Ε.Ε. υιοθετήθηκε για να γεφυρώσει τις ανισότητες ανάπτυξης και ευημερίας μέσα από πνεύμα αλληλεγγύης μεταξύ των Κρατών Μελών της Ε.Ε. Είναι μια από τις θεμελιώδεις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχει ως κεντρικό στόχο την προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής μεταξύ των Κρατών Μελών και των περιφερειών της Ένωσης.


Η Ε.Ε., στο πλαίσιο της Πολιτικής Συνοχής, επενδύει δισεκατομμύρια ευρώ για να στηρίξει τις προσπάθειες των περιφερειών να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να προσελκύσουν περισσότερο κόσμο για να μείνει και να εργαστεί σε αυτές. Η Πολιτική Συνοχής συνέβαλε στη σημαντική μείωση του χάσματος ανάμεσα στις πλούσιες και φτωχές χώρες και περιφέρειες της Ένωσης.
Οι απόψεις


Παρακάτω καταγράφονται οι απόψεις μαθητών και εκπαιδευτών του προγράμματος, που στάλθηκαν στο περιοδικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Panorama» για δημοσίευση:


«Teaching music at DRASE was never a music job for me. I need to say that it is never a program itself that does the difference. It is always the people; in our case these children that DRASE is targeting. DRASE gave me the opportunity to learn what it means when the children choose to stay for a music class rather than staying out in the streets», Nikoletta Polydorou-Music Teacher


«Νιώθω ήσυχη ότι το παιδί μου είναι ασφαλές τις ώρες που εγώ εργάζομαι το απόγευμα και μαθαίνει υπολογιστές, χορό, θέατρο, μουσική και τόσα άλλα που εγώ δεν μπορώ να πληρώσω να τα μάθει», Σουζάνα, Γονέας


«Το σχολείο έγινε το δεύτερό μου σπίτι. Περνώ πολλές ώρες εδώ και μαθαίνω νέα πράγματα που μου αρέσουν και περνώ ωραία με τους φίλους μου», Κωνσταντίνος, Μαθητής


«Μαθαίνουμε να μαγειρεύουμε και να ράβουμε. Περιμένω το μάθημα με χαρά και ενθουσιασμό», Γεωργία, Μαθήτρια


«Ανυπομονούσα να κάνω το μάθημα θεάτρου. Μου άρεσε γιατί σε καθετί που κάναμε έπρεπε να βγάλουμε τα συναισθήματά μας με έναν ιδιαίτερο τρόπο...», Ευαγγελία, Μαθήτρια