Αυξάνεται δραματικά η υπογεννητικότητα στην Κύπρο

ΣΕ ΠΟΛΥ ΣΟΒΑΡΟ ΕΞΕΛΙΣΣΕΤΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΣΗΜΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ, Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΩΝ ΓΕΝΝΗΣΕΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕ ΜΕΙΩΣΗ ΜΕΣΑ ΣΕ ΤΕΣΣΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ
Ενώ το 2012 γεννήθηκαν 10.161 παιδιά -5.304 αγόρια και 4.857 κορίτσια-, το 2016 ο αριθμός αυτός μειώθηκε στα 9.455 - 4.887 αγόρια και 4.568 κορίτσια
Τρομάζει η υπογεννητικότητα στην Κύπρο, λαμβάνοντας σοβαρές διαστάσεις σε σχέση και με τη γήρανση του πληθυσμού. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του κράτους, σε μόλις τέσσερα χρόνια σημειώθηκε μείωση στις γεννήσεις κατά 7%. Μια σειρά κοινωνικών, οικονομικών και ψυχολογικών παραγόντων συνδυάζονται και ωθούν τα ζευγάρια να μην επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί, ή να μην επιθυμούν τόσα παιδιά όσα στο παρελθόν. Οι λόγοι είναι κυρίως η αύξηση της ηλικίας του γάμου, το μειωμένο διαθέσιμο εισόδημα, επιθυμία προσωπικής ελευθερίας, επιδίωξη επαγγελματικής καριέρας, υψηλά ποσοστά διαζυγίων, σχετική απομυθοποίηση του γάμου και της οικογένειας κ.ά.
Τα στοιχεία

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του κράτους, ο αριθμός γεννήσεων από το 2012 έως το 2016 είχε ως εξής:

2012: 10.161 γεννήσεις (5.304 αγόρια και 4.857 κορίτσια)

2013: 9.341 γεννήσεις (4.736 αγόρια και 4.605 κορίτσια)

2014: 9.258 γεννήσεις (4.867 αγόρια και 4.391 κορίτσια)

2015: 9.170 γεννήσεις (4.824 αγόρια και 4.346 κορίτσια)

2016: 9.455 γεννήσεις (4.887 αγόρια και 4.568 κορίτσια)

Αξίζει, πάντως, να αναφερθεί πως για να υπάρξει σταθεροποίηση του πληθυσμού και όχι αύξηση, χρειάζεται ένας δείκτης γονιμότητας περίπου 2,3 παιδιών ανά γυναίκα, αλλά σήμερα ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 28 κρατών μελών είναι μόνο 1,58 παιδιά ανά γυναίκα.
Τι δεικνύει ευρωπαϊκή μελέτη

Εξάλλου, ευρωπαϊκή μελέτη του «Ινστιτούτου του Βερολίνου» για το 2011-2016 αποτυπώνει τη ζοφερή πραγματικότητα της υπογεννητικότητας, η οποία φυσικά συνδέεται άμεσα με την κρίση. Όσον αφορά ειδικότερα την Κύπρο, η μελέτη εκτιμά ότι ο πληθυσμός της, από περίπου 0,85 εκατομμύριο το 2016 (αυξημένος κατά 14% έναντι του 2006), εκτιμάται ότι θα αυξηθεί περαιτέρω στο 0,9 εκατομμύριο το 2030 και σχεδόν στο ένα εκατομμύριο το 2050, αλλά αυτό χάρη στη μετανάστευση, καθώς και στο ότι κάθε χρόνο περισσότεροι άνθρωποι γεννιούνται απ' ό,τι πεθαίνουν (ενώ στην Ελλάδα συμβαίνει πια το αντίθετο).

Από την άλλη, δυστυχώς, ο δείκτης γονιμότητας στην Κύπρο (1,32 παιδιά ανά γυναίκα το 2015) είναι εξίσου χαμηλός με αυτόν της Ελλάδας, με συνέπεια, σύμφωνα με τη μελέτη, έως τα μέσα της δεκαετίας του 2030 και στην Κύπρο ο αριθμός των θανάτων πιθανώς να ξεπερνά πλέον τον αριθμό των γεννήσεων. Αξίζει να σημειωθεί πως στην κορυφή της ευρωπαϊκής γονιμότητας σήμερα βρίσκεται η Γαλλία, με δείκτη γέννησης σχεδόν δύο παιδιών (1,96) ανά γυναίκα.

Η Ιρλανδία, η Βρετανία, η Σουηδία και η Δανία έχουν επίσης σχετικά υψηλό δείκτη γονιμότητας. Αντίθετα, Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Κύπρος έχουν τον χαμηλότερο δείκτη γονιμότητας, γύρω στα 1,3 παιδιά ανά γυναίκα. Η διαίρεση αυτή της Ευρώπης δεν έχει αλλάξει εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες.
Πού οφείλεται

Σχολιάζοντας τα πιο πάνω στοιχεία, αλλά ευρύτερα το κοινωνικά ζήτημα της υπογεννητικότητας, η κοινωνιολόγος Χριστίνα Λοϊζου ανέφερε ότι η πτώση του ρυθμού των γεννήσεων δεν είναι μόνο κυπριακό φαινόμενο, παρατηρείται σε ολόκληρη την Ευρώπη καθώς και στην Αμερική. «Ο βασικός λόγος είναι επειδή η γυναίκα πλέον μορφώνεται και έχει βγει στην αγορά εργασίας και είναι αναγκασμένη να αποκτήσει περισσότερα προσόντα για να είναι ανταγωνιστική, αφιερώνει περισσότερα χρόνια στη μόρφωση και στην καριέρα της, με αποτέλεσμα να καθυστερεί περισσότερο να αποφασίσει να παντρευτεί και να τεκνοποιήσει», είπε.

Σύμφωνα με την ίδια, η υπογεννητικότητα είναι απότοκο επτά βασικών λόγων:

1. Μόρφωση και καριέρα γυναίκας - καθυστέρηση στην απόφαση για γάμο.

2. Λόγω μόρφωσης και σπουδών, υπάρχει επίσης αύξηση στην ηλικία τεκνοποίησης τόσο για τους άντρες όσο και για τις γυναίκες.

3. Στην προηγούμενη πενταετία, από τα στοιχεία της Στατιστικής (2008-2012), ο κόσμος παντρευόταν και τεκνοποιούσε μεταξύ 20-29 χρονών, τώρα αυτή η ηλικία έχει μετατεθεί στα 30-34. Αυτό, σύμφωνα με την κυρία Λοΐζου, σημαίνει ότι θα αποκτήσουν και λιγότερα παιδιά.

4. Η αύξηση διαζυγίων είναι αποτρεπτικός παράγοντας και για γάμο, αλλά και για αυξημένο αριθμό παιδιών. «Κάνεις ένα παιδί και χωρίζεις, κάνεις δύο παιδιά και χωρίζεις και πιθανόν να μην ξαναπαντρευτείς ή να μην επιθυμείς άλλα παιδιά», ανέφερε.

5. Βασικός λόγος είναι η οικονομική κρίση, που επιβάλλει στα ζευγάρια να σκεφτούν δύο και τρεις φορές πριν αποκτήσουν παιδί, επειδή στοιχίζει πάρα πολύ η απόκτηση παιδιού από τη γέννα, τις σπουδές και αποκατάσταση. Επίσης ένας άλλος παράγοντας είναι η μετανάστευση των νέων. Τα ποσοστά της ανεργίας ήταν πάρα πολύ υψηλά και πολλοί νέοι βρέθηκαν στο εξωτερικό και οι πλείστοι από αυτούς δεν θα αποκτήσουν παιδιά στην Κύπρο.

6. Σύμφωνα με έρευνες της τελευταίας δεκαετίας, περιβαλλοντικοί παράγοντες καταδεικνύουν μείωση της γονιμότητας σε άντρες και γυναίκες.

7. Τελευταίος λόγος είναι τα άτομα ΛΟΑΤΙ. Πλέον έχουν ξεπεραστεί πολλά ταμπού στην κοινωνία και τα άτομα ΛΟΑΤΙ παραδέχονται την ταυτότητα τους, πράγμα που σημαίνει ότι περισσότερα άτομα μπαίνουν στην κατηγορία των ατόμων που δεν θα αποκτήσουν παιδί.

Σύμφωνα με την κοινωνιολόγο, όλα τα προαναφερθέντα μπορούν να ξεπεραστούν, αφού πλέον βλέπουμε νέες μορφές οικογένειας, όπως παρένθετες μητέρες, απόκτηση παιδιών εκτός γάμου. «Ελπίζω ότι σε συνδυασμό με το ότι ξεπερνούμε την οικονομική κρίση, πολλοί από τους παράγοντες αυτούς ίσως να ανατραπούν», κατέληξε.