Ένας δρόμος γκιλοτίνα…

ΠΟΛΛΑ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΑ ΔΥΣΤΥΧΗΜΑΤΑ ΣΗΜΕΙΩΘΗΚΑΝ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΠΑΦΟΥ-ΠΟΛΗΣ
Από όποια οπτική γωνία και αν δει κανείς τον τίτλο, έχει την αλήθεια του και είναι πολύ σκληρή. Περιγράφει την ωμή πραγματικότητα των τελευταίων χρόνων δίχως φίλτρα και ρετουσαρίσματα. Είτε μεταφορικά είτε κυριολεκτικά, ο δρόμος που συνδέει σήμερα την πόλη της Πάφου με το ευρύτερο διαμέρισμα Πόλεως Χρυσοχούς δεν είναι ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει ένα σύγχρονο κράτος σε θέματα συγκοινωνιών.

Ακόμη και με τα σημερινά δεδομένα, για κάποιον που χρησιμοποιεί τον δρόμο σε καθημερινή βάση δεν μπορεί να πει με σιγουριά ότι η διαδρομή συνηθίζεται και είναι μια εύκολη πορεία. Ανηφόρες, κατηφόρες, επικίνδυνες στροφές και μια διαδρομή στην οποία άφησαν την τελευταία τους πνοή πολλοί συνάνθρωποί μας. Το οδικό δίκτυο της περιοχής και η σύνδεση της Πάφου με την Πόλη, για τους ντόπιους δεν ξεκινάει από τον κυκλικό κόμβο στην είσοδο της Μεσόγης και καταλήγει πριν από τις αποθήκες του Αζίνα ή το παλιό στρατόπεδο στην Πόλη.

Για όσους επισκέπτονται τακτικά την περιοχή, ο δρόμος ξεκινάει από το Βιοφώς και καταλήγει στον Πωμό και τον Παχύαμμο, όπου είναι ο Άγιος Ραφαήλ. Πάει και από την Πόλη δεξιά ώς το Λατσί αλλά και στα Λουτρά της Αφροδίτης. Αυτό που ο πολύς κόσμος λέει δρόμος Πάφου-Πόλης, για τους κατοίκους της Επαρχίας αποτελεί ένα βραχνά που επανέρχεται στο προσκήνιο κάθε φορά που θα συμβεί ένα μοιραίο.
Το διπλό θανατηφόρο

Το πρόσφατο διπλό θανατηφόρο, με τον άδικο χαμό δυο νέων ανθρώπων, της Ευγενίας και του Γρηγόρη, 42 και 31 ετών αντίστοιχα, είναι η κορυφή του παγόβουνου. Η ανείπωτη αυτή τραγωδία, που έσβησε τα όνειρα δυο οικογενειών, αφήνοντας πίσω της επτά ορφανά, δεν μπορεί ν' αφήσει κανέναν ασυγκίνητο. Αν στην περιοχή υπήρχε σωστό οδικό δίκτυο, δρόμος διπλής κατεύθυνσης με δυο λωρίδες και διαχωριστική νησίδα στη μέση, σήμερα ένας από τους δυο συνανθρώπους μας, ίσως και οι δυο, μπορεί να βρίσκονταν στη ζωή.

Μπορεί η Τροχαία να αποδίδει τη μοιραία σύγκρουση καθαρά στον ανθρώπινο παράγοντα, αλλά τα δεδομένα θα ήταν πολύ διαφορετικά αν το ατύχημα συνέβαινε σε έναν αυτοκινητόδρομο. Αρχικά δεν θα υπήρχε επαφή των δυο οχημάτων, αλλά βίαιη πρόσκρουση στη διαχωριστική νησίδα. Στην ίδια άσφαλτο άφησαν τα όνειρά τους αρκετά νέα παιδιά. Στην ίδια διαδρομή πέταξαν πολλές ψυχές για το ταξίδι στην αιωνιότητα.

Την ίδια στιγμή, όμως, που τραγικές ιστορίες έρχονται στη μνήμη όσων ζουν στην περιοχή, η έλλειψη ενός σύγχρονου οδικού δικτύου, που να συνδέει την πόλη της Πάφου με το διαμέρισμα Χρυσοχούς, και όχι απλώς την Πόλη, οδήγησε πολλούς νέους στο να εγκαταλείψουν την περιοχή. Οι νέοι της περιοχής από το Πολέμι, το Στρουμπί, τη Γιόλου και κάτω μέχρι την Αγία Μαρίνα και τον Πωμό πολλές φορές σκέφτηκαν πως θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα αν υπήρχε ένας αυτοκινητόδρομος να ενώνει την περιοχή τους με την Πάφο. Όπως ενώνει, ας πούμε, την περιοχή Αστρομερίτη με τη Λευκωσία ή την περιοχή Πρωταρά και Αγίας Νάπας με τη Λάρνακα.
Άλλες τραγωδίες

Μερικές από τις πιο τραγικές στιγμές στην κυπριακή ιστορία γράφτηκαν σε αυτόν τον δρόμο. Ξεκινώντας από το μακρινό παρελθόν, όταν λόγω υπερθέρμανσης των φρένων ενός φορτηγού, του «τρελού φορτηγού» όπως ονομάστηκε τότε, ο οδηγός έχασε τον έλεγχό του με αποτέλεσμα να ανατραπεί τελικά μέσα στην Πάφο σαν σφαίρα και να παρασύρει θανάσιμα στο διάβα του επτά άτομα.

Επίσης, άλλη μια οικογενειακή τραγωδία εκτυλίχθηκε στον ίδιο δρόμο όταν νεαρό ζευγάρι από κοινότητα της περιοχής Χρυσοχούς ερχόταν στο Νοσοκομείο Πάφου για να γεννήσει, όμως σε δυστύχημα λίγο πριν από την Τσάδα σκοτώθηκε η σύζυγος και το μωρό που ετοιμαζόταν να φέρει στον κόσμο. Πέραν των προαναφερθέντων, χαρακτηριστικών, περιστατικών που συγκλόνισαν το Παγκύπριο, στον δρόμο Πάφου-Πόλης έχουν χάσει τα τελευταία χρόνια τη ζωή τους δεκάδες συνάνθρωποί μας.
Διαμαρτυρίες εις ώτα μη ακουόντων;

Κάπως έτσι μοιάζουν οι κατά καιρούς διαμαρτυρίες των κατοίκων της περιοχής για την κατασκευή του δρόμου, ή έστω τη βελτίωση του υφιστάμενου. Χρόνια τώρα οι κάτοικοι της περιοχής βλέπουν μια διαχρονική υποτίμηση του θέματος από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, οι οποίες προσεγγίζουν το θέμα καθαρά οικονομικά. Ίσως και οικονομίστικα, για να αποδώσουμε και τα συναισθήματα των κατοίκων στο πώς το αντιλαμβάνονται.

Προεκλογικά, κάπου στα μέσα Δεκεμβρίου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, σε περιοδεία του, επισκέφθηκε την περιοχή και διαβεβαίωσε τους κατοίκους για την πρόθεσή του να συμβάλει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην αντιμετώπιση του χρόνιου προβλήματος της κατασκευής του δρόμου Πάφου - Πόλης Χρυσοχούς. Στόχος του, είχε πει, είναι η υλοποίηση έργων, μεταξύ των οποίων και η βελτίωση του δρόμου, έτσι ώστε επιτέλους να δοθεί ζωή σ’ ένα πραγματικά από τα πλέον αξιοσημείωτα και χαρισματικά σημεία της πατρίδας μας. Οι προτεραιότητές μας, συνέχισε, «δεν καθορίζονται με βάση την κερδοφορία του έργου αλλά με βάση τις πολιτικές μας προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την ανάπτυξη των ακριτικών περιοχών».
Αντιδράσεις από τον Δήμο Πόλης

Την επιτακτική ανάγκη για τη δημιουργία νέου δρόμου από την Πάφο μέχρι την Πόλη Χρυσοχούς, αλλά και την αναβάθμιση της ήδη υπάρχουσας οδικής αρτηρίας, επισήμανε ο Δήμαρχος της Πόλης, Γιώτης Παπαχριστοφή, μιλώντας για το θέμα στο Ράδιο Πρώτο και την εκπομπή «Όλα στο φως». Ο κ. Παπαχριστοφή ανέφερε ότι ο δρόμος είναι εξαιρετικά επικίνδυνος, κάτι που αποδεικνύεται από τα συνεχή τροχαία ατυχήματα και δυστυχήματα που συμβαίνουν.

«Τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όσο και η Υπουργός Μεταφορών και Έργων μάς διαβεβαιώνουν ότι η διαδικασία έχει αρχίσει και προχωρεί κανονικά, ενώ θα ξεκινήσει τμηματικά το κομμάτι από Αγία Μαρινούδα μέχρι Κάθηκα», είπε, διευκρινίζοντας ότι θα γίνει τόσο η κατασκευή νέου δρόμου όσο και η αναβάθμιση τού ήδη υπάρχοντος σε δύο φάσεις. Εξέφρασε δε την άποψη ότι στον προϋπολογισμό του 2019 θα πρέπει να περιληφθεί επιπρόσθετο κονδύλι, ώστε να γίνει πραγματική αναβάθμιση του δρόμου μέχρι να φτιαχτεί ο καινούργιος. «Ελπίζουμε κι ευχόμαστε τα δύο πρόσφατα θύματα να είναι και τα τελευταία που χάνουν τη ζωή τους σε αυτόν τον δρόμο», είπε.
Το ιστορικό

Η κατασκευή του δρόμου άρχισε να συζητείται προ 20ετίας. Επισήμως όλα ξεκίνησαν πριν από δώδεκα, περίπου, χρόνια, όταν το 2006 προκηρυσσόταν ο διαγωνισμός και το καλοκαίρι του 2007 υποβάλλονταν οι προσφορές για υλοποίηση του έργου με τη μέθοδο DBFO (Design, Build, Finance, Operate), δηλαδή Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση και Συντήρηση.

Μετά την αξιολόγηση των προσφορών και την εξέταση και απόρριψη ιεραρχικών προσφυγών, άρχισε η διαπραγμάτευση με τον προτιμητέο προσφέροντα, που ήταν η ΚΙΝΥRAS Consortium, τον Σεπτέμβριο του 2008, με αξία δόσεων αποπληρωμής τα €202 εκατ. και δόση €30,6 εκ. τον χρόνο για διάρκεια 25,5 χρόνων. Τελικά η διαπραγμάτευση με την KINYRAS τερματίστηκε άδοξα 15 μήνες μετά, χωρίς να επιτευχθεί συμφωνία.

Ακολούθησε διαπραγμάτευση με τη δεύτερη κοινοπραξία στη σειρά, που ήταν η STRABAG- NEMESIS, με αξία δόσεων αποπληρωμής στα €228 εκατ. και δόση €32,8 εκατ. ετησίως, επίσης για 25,5 χρόνια. Όπως στην KINYRAS έτσι και στη STRABAG- NEMESIS η διαπραγμάτευση τερματίστηκε άδοξα τον Οκτώβριο του 2011, αυτήν τη φορά λόγω επιπρόσθετων οικονομικών αναγκών, που ίσως να μετέφεραν τον κίνδυνο στην Κυβέρνηση.
Μη βιώσιμος, λέει η Ελεγκτική Υπηρεσία

Θύελλα αντιδράσεων προκάλεσε στην Πάφο η θέση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας εδώ και καιρό για το αν είναι ή όχι βιώσιμος ο δρόμος. Όπως αναφερόταν σε σχετική ανακοίνωση, ο νέος αυτοκινητόδρομος Πάφου - Πόλης Χρυσοχούς δεν είναι βιώσιμος στη βάση του νόμου-πλαισίου περί δημοσιονομικής ευθύνης που ψήφισε η Βουλή το 2014 και των οδηγιών που εξέδωσε ο Υπουργός Οικονομικών. Ο λόγος που το έργο δεν είναι βιώσιμο, σύμφωνα με τον Γενικό Ελεγκτή, είναι γιατί επιλέγηκε η κατασκευή ενός αυτοκινητόδρομου, ενώ τούτο δεν δικαιολογείται από τα κυκλοφοριακά δεδομένα.