Τον Δεκέμβριο του 1963 ξέσπασε στην Κύπρο διακοινοτική ένοπλη σύγκρουση. Έφυγαν οι Τουρκοκύπριοι αξιωματούχοι και λειτουργοί της Κυπριακής Πολιτείας. Το Κράτος της Ζυρίχης έπαυσε να λειτουργεί όπως άρχισε... Ο Μακάριος πίστευε ότι οι Τούρκοι σύνοικοι θα κατέρρεαν οικονομικώς και θα επέστρεφαν κάτω από τους όρους ενός αναθεωρημένου Ζυριχικού Συντάγματος. Σε σχετικές υποδείξεις ότι δεν ήταν έτσι απλά τα πράγματα και ότι υπάρχει και το Σχέδιο Νιχάτ Ερίμ για τουρκοκατάληψη όλης της Κύπρου, μειδιούσε... Πίστευε ότι η Τουρκία ούτε θέλει, αλλά ούτε και μπορεί να εισβάλει στρατιωτικά στην Κύπρο.
Μετά τους τουρκικούς βομβαρδισμούς της Τηλλυρίας τον Αύγουστο του 1964, τα πράγματα έγιναν χειρότερα. Οι Τουρκοκύπριοι άρχισαν να οργανώνονται και να εξοπλίζονται. Πιο μαζικά και πιο σχεδιασμένα. Η κυπριακή Κυβέρνηση δημιούργησε παράλληλα την Εθνική Φρουρά με τη στρατιωτική βοήθεια της Ελλάδος.
Άρχισε να κτίζεται ο διαχωρισμός. Η ουσιαστική διχοτόμηση. Ένοπλη, Διοικητική, Κοινοτική, Οικονομική, Εθνικιστική διχοτόμηση. Ο Νοέμβριος του 1967 (με τα γεγονότα της Κοφίνου) έφερε μια νέα δραματική εξέλιξη. Έφυγε η Ελληνική Στρατιωτική Δύναμη με ένα απλό τελεσίγραφο της Άγκυρας. Η Κύπρος παρέμεινε μόνη με την Εθνική Φρουρά της και με τις αυταπάτες της...
Το 1974 έγινε η Τουρκική Εισβολή (ευθύς μετά το Χουντικό Πραξικόπημα του Ιουλίου του 1974), την οποία η υπεύθυνη ηγεσία της Κύπρου θεωρούσε είτε αδύνατη είτε ως αδιανόητη! Η συμφορά του 1974 (σε Ιστορική και Στρατηγική σημασία και διάσταση) ήταν χειρότερη και από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Αιχμάλωτοι, νεκροί, αγνοούμενοι, 200.000 πρόσφυγες στη χώρα τους. Χάος οικονομικό, κοινωνικό, εθνικό και ψυχικό. Κραυγές και οιμωγές απελπισίας. Φρίκη εθνικής καταστροφής.
Η ίδια η ηγεσία, η ίδια νοοτροπία συνεχίστηκε. Ηνωμένα Έθνη, Μεσολαβητές, Σχέδια Λύσεως του Κυπριακού. Για 44 χρόνια η πολιτική ηγεσία των Ελλήνων της Κύπρου υποσχόταν στον μαρτυρικό λαό ότι θα έλυε το πρόβλημα. Δεν απέτυχε απλώς. Όχι μόνο δεν το έλυσε. Το περιέπλεξε με τις πεπλανημένες κατευναστικές υποχωρήσεις της. Ανέβασε την Τουρκική Μειονότητα σε Κοινότητα και από Κοινότητα σε Ισότιμο Κράτος, με το οποίο συζητά τις τελευταίες 3 δεκαετίες. Τι συζητά; Συζητά εδώ και 44 χρόνια τη Διάλυση της Κυπριακής Πολιτείας και τη δημιουργία ενός τερατώδους νομικού μορφώματος, που θα αποκαλείται Δικοινοτική Διζωνική Ομοσπονδία.
Οι παλαιότερες γενιές απέτυχαν σε όλα. Οι νεότερες γενιές μπορούν να επιτύχουν σε μερικά; Μπορούν από τα ερείπια που πέτυχαν οι πατεράδες και οι παππούδες τους ν’ αντλήσουν γνώση, πείρα και δύναμη; Μπορούν να χαράξουν ελπιδοφόρα πορεία, από εκεί που άρχισε του δράμα του Κυπριακού Λαού; Από τον διαχωρισμό, δηλαδή, και την ΤΑΧΙΜ; Ίσως καταφέρουν (αν προλάβουν) να αναζητήσουν λύση Ευρωπαϊκού Κράτους. Με μόνο εγγυητή το Ευρωπαϊκό Δημοκρατικό Κεκτημένο, στο νομικό πλαίσιο της φυσιολογικής λειτουργικής Δημοκρατίας όπως προσπαθεί να προσδιορίσει ο Γεν. Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών...
Το λάθος του Προέδρου Μακαρίου ήταν ότι άφησε τους Τουρκοκύπριους να φύγουν από την Κυβέρνηση το 1963. Μεγαλύτερο λάθος ήταν όταν δεν τους έφερε πίσω. Και μοιραίο λάθος ήταν που εκτιμούσε ότι η Τουρκία δεν θα επενέβαινε... Οι Τουρκοκύπριοι έπρεπε να είναι αποτελεσματικό όπλο στα χέρια του Μακαρίου και των έκτοτε ηγετών. Το παρέδωσαν με πολιτική απειρία και ασύγγνωστη επιπολαιότητα και ανιστόρητη διαχείριση, στην επεκτατική βουλιμία της Τουρκίας. Αν η νέα γενιά των ηγετών των Κυπρίων (Ελλήνων και Τούρκων) μελετήσουν, μάθουν και αξιοποιήσουν την Ιστορία των τελευταίων 60 ετών, υπάρχει αμυδρή ελπίδα για μέλλον. Αν όχι, τότε σύντομα η ΔΥΝΑΜΗ της Τουρκίας θα επιβάλει τη «δίκαιη» λύση: Τη διάλυση και του Κυπριακού Κράτους και του Κυπριακού Ελληνισμού.
