Κ. Ανταλί: Μη βολευτούμε στο μισό της πατρίδας

Ένα βιβλίο για τον μαχητή, δολοφονηθέντα Τ/κ δημοσιογράφο και λογοτέχνη
Τέσσερα θαρρώ πως είναι τα βασικότερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του μαχητή, του αγωνιστή, δολοφονηθέντος Τουρκοκύπριου συμπατριώτη μας, δημοσιογράφου και λογοτέχνη, Κουτλού Ανταλί. Αυτά προβάλλουν, ανάγλυφα και διάφανα, μέσα από το βιβλίο που συνέγραψαν η Ilkay Adali και η Sevgul Uludag, που δικαίως φέρει τον τίτλο: «Ο αληθινός Κύπριος».

Αυτά τα τέσσερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Ανταλί πιστεύω πως ήταν:

α) Ο κυπροκεντρισμός των ιδεολογικο-πολιτικών του στοχεύσεων,

β) το αντικατοχικό φρόνημα που διέπνεε την όλη δράση του,

γ) ο δημοσιογραφικός διερευνητικός-διεισδυτικός του οίστρος, και

δ) η λυρική πνοή που απέπνεαν, και εξακολουθούν, βέβαια, να αποπνέουν, όλα τα κείμενά του, δημοσιογραφικά και λογοτεχνικά.

Αυτά τα τέσσερα στοιχεία, αυτά τα τέσσερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα πιστεύω πως είναι διάχυτα σε όλες τις σελίδες του βιβλίου, τόσο στα κείμενα της Ilkay και της Sevgul, όσο και, ασφαλώς, στα κείμενα του ίδιου του Ανταλί που ανθολογούνται στο βιβλίο.
Ο Κουτλού Ανταλί ανήγαγε σε κυρίαρχο ιδεολογικό του στίγμα την κυπριοσύνη του. Την εποχή που άλλοι, Ε/κ και Τ/κ, βολόδερναν σε λασπόνερα αδικαίωτων και χιμαιρικών αλυτρωτισμών, ο Κουτλού Ανταλί αναδείκνυε την κυπριακή ταυτότητα, το κυπριακό πολυπολιτισμικό στίγμα, ως το κύριο εχέγγυο για την ειρήνη και την ευημερία στον τόπο μας. Από το 1992 ο Ανταλί καλούσε: «Να είμαστε περήφανοι για τον κυπριωτισμό μας!» (σελ.55). Και προειδοποιούσε: «Όταν πρόκειται περί κυπριωτισμού, οι Τ/κ και οι Ε/κ σοβινιστές δεν αναγνωρίζουν ελευθερία λόγου, ούτε ν’ ακούσουν για δημοκρατία, μα ούτε και να εκτιμήσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα ή απόψεις διαφορετικές» (σελ. 53).
Ο Κ.Α. υπηρετούσε ένα όραμα, ένα αμιγώς κυπριακό όραμα: «Η διαμελισμένη πατρίδα μας να γίνει μια ολική πατρίδα, ειρηνική για όλους. Να σταματήσουν πια τα δάκρυα της Κύπρου και των Κυπρίων» (σελ. 63).
Προχωρώ στο δεύτερο γνώρισμα, το αντικατοχικό του φρόνημα. Ο Κ.Α. βίωνε την τουρκική κατοχή, από την πρώτη στιγμή, ως κατοχή. Δεν έτρεφε ψευδαισθήσεις. Γι’ αυτό και προέτρεπε: «Μη βολευτούμε με το μισό της πατρίδας, ούτε στο μισό της ελευθερίας μας. Και η Δημοκρατία μας να είναι σωστή και ολάκερη, το ίδιο και η Ανεξαρτησία μας...» (σελ. 80).
Ο Κ.Α. δεν μασούσε τα λόγια του όταν δακτυλόδειχνε τον κατακτητή, τόσο μέσα από την αρθρογραφία του, όσο και μέσα από την ποίησή του. Ενδεικτικό είναι το μακροσκελές ποίημα «Κονκισταδόροι» (σελ.105) - κατακτητές δηλαδή - που καταλήγει με τους στίχους: «Μην τύχει εισβολή στον τόπο σου παιδί μου / Γιατί κι εσύ στυμμένη λεμονόκουπα θα γίνεις / Στην ίδια σου την πατρίδα» (σελ. 110).
Ο δημοσιογραφικός διερευνητικός οίστρος του Κ.Α. είναι πρόδηλος και αυταπόδεικτος, καθώς τον οδήγησε στον τάφο με τη στυγερή δολοφονία του, στις 6 Ιουλίου 1996. Η ιστορία με τα θαμμένα στο μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα λάφυρα του πολέμου του ’74 και τα «ενοχλητικά» επί τούτου άρθρα του Κ.Α. είναι γνωστή. Κάθε επόμενο άρθρο, κάθε νέα συνταρακτική λεπτομέρεια που αποκάλυπτε, έφερνε τη δολοφονία του πιο κοντά. «Δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατία διά της σκανδάλης και της λόγχης, με απειλές, καταπίεση, με βόμβες και απαγορεύσεις» (σελ.91) έλεγε μόλις 90 ημέρες πριν από τον θάνατό του. Ενώ μόνον 74 ημέρες πριν δολοφονηθεί, διατύπωνε την τραγική απορία: «Γιατί να δολοφονούνται οι ελεύθερα σκεπτόμενοι άνθρωποι με την κατηγορία της δήθεν προδοσίας;» (σελ. 57).
Ώρα όμως ν’ αναφερθώ και στον λυρικό δημιουργό Κ.Α., στον άνθρωπο που ενώ αρθρογραφεί πολιτικά, μονολογεί: «Βγαίνω στη βεράντα και κάθομαι. Ανασαίνω και γεμίζει το στήθος μου με το άρωμα από τους ανθούς της πορτοκαλιάς, της μανταρινιάς και της δίφορης λεμονιάς που περικυκλώνουν το μπαλκόνι μου» (σελ. 64-65). Ο ποιητής Ανταλί μιλά ακόμη για τις ελιές της πατρίδας μας «ανάμεσα στις μυλόπετρες / καθώς η Κύπρος μου στους αιώνες» (σελ. 67).
Την ίδια ώρα, ως αρθρογράφος, σε βαθιούς νοσταλγικούς τόνους αναπολεί: «Νοσταλγώ τους Ε/κ γείτονες στους μαχαλάδες Τακτακαλά και Ομεριέ... νοσταλγώ τις μέρες που περνούσα με το ποδήλατό μου κάτω από την Πύλη Αμμοχώστου, νοσταλγώ τους μάντηδες, τους γανωματήδες ....» (σελ. 75).
Αυτός ήταν ο Κουτλού Ανταλί, ένας ατόφιος, ένας γνήσιος, αυθεντικός, βέρος, ένας αληθινός Κύπριος, πέρα για πέρα, 100%. Έτσι τον περιγράφουν η Ilkay και η Sevgul στο βιβλίο, έτσι ήταν και έτσι θα μείνει στη συλλογική μνήμη των απλών ανθρώπων του τόπου μας...
ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΡΑΓΚΟΣ
Πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Κύπρου